The Effect of Employees' Type A Personality Traits on Crab Syndrome: A Study on Service Sector Employees

Yıl 2024, , 121 - 136, 28.02.2024

Şerif Durmuş , Ahmet Fatih Özyılmaz

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1293513

Öz

The personality traits of the employees affect their attitudes and behaviors in the organizational environment. The attitudes and behaviors of the employees due to their personality traits have positive or negative organizational consequences. In this context, it is an important issue to know the personality traits and potential behavior patterns of the service sector employees, where human relations are intense. From this point of view, the main purpose of the study is to determine the effect of type A personality traits of service sector employees on the crab syndrome. For this purpose, 263 people working in the service sector in Karaman province are reached. Questionnaire technique is utilized to collect data. The collected data are analyzed using SPSS and AMOS programs. Within the scope of the analysis, normality test, confirmatory factor analysis (CFA), t-test, ANOVA test, correlation and regression analysis are applied. According to the findings, it is determined that type A personality trait had a significant and positive effect on the crab syndrome. In addition, it is determined that the views of the employees on the type A personality trait and the behaviors of the crab syndrome differ in terms of gender and age groups.

Anahtar Kelimeler

Type A Personality Trait, Personality, Crab syndrome, Service Industry Employees.

Etik Beyan

For this study the approval of ethical committee no 09-2022/267dated 06.12.2022 was taken from the Ethical Committee, Karamanoğlu Mehmetbey University.

Çalışanların A Tipi Kişilik Özelliklerinin Yengeç Sendromu Üzerine Etkisi: Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Öz

Çalışanların kişilik özellikleri, onların örgüt ortamındaki tutum ve davranışlarını etkilemektedir. Çalışanların kişilik özelliklerinden kaynaklı takındıkları tutum ve sergilemiş oldukları davranışların örgütsel açıdan olumlu veya olumsuz sonuçları bulunmaktadır. Bu bağlamda insan ilişkilerinin yoğun olduğu hizmet sektörü çalışanlarının kişilik özelliklerinin ve potansiyel davranış kalıplarının bilinmesi önemli bir konu olmaktadır. Bu noktadan hareketle araştırmanın temel amacı, hizmet sektörü çalışanlarının A tipi kişilik özelliklerinin yengeç sendromu üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. Bu amaçla Karaman ilinde hizmet sektöründe çalışan 263 kişiye ulaşılmıştır. Veri toplamak için anket tekniğinden yararlanılmıştır. Toplanan veriler SPSS ve AMOS programları vasıtasıyla çözümlenmiştir. Analiz kapsamında normallik testi, doğrulayıcı faktör analizi (DFA), t-test, ANOVA testi, korelasyon ve regresyon analizi uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre A tipi kişilik özelliğinin yengeç sendromu üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkisinin olduğu saptanmıştır. Ayrıca çalışanların A tipi kişilik özelliği ve yengeç sendromu davranışlarına ilişkin görüşlerinin cinsiyet ve yaş grupları açısından farklılık gösterdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

A Tipi Kişilik Özelliği, Kişilik, Yengeç Sendromu, Hizmet Sektörü Çalışanları

Etik Beyan

Bu çalışma için Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Etik Kurulundan 09-2022/267 sayılı ve 06.12.2022 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

Kaynakça

• Abrugar, V. Q. (2014). 10 signs that a person has a crab mentality. https://faq.ph/10-signs-that-a-person-has-a-crab-mentality adresinden 20 Aralık 2022 tarihinde alınmıştır.
• Ak, B. (2009). Verilerin düzenlenmesi ve gösterimi. Şeref Kalaycı (Ed.), Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (s. 1-47) Asil Yayın Dağıtım.
• Aksu, A., İra, N., Yalçınkaya, M. ve Yurttaş, A. (2017). Öğretim elemanlarının işi erteleme davranış düzeyleri ile A-tipi kişilik düzeyleri arasındaki ilişkiler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 2445-2458.
• Aydın, G. Z. ve Oğuzhan, G. (2019). The “crabs in a bucket” mentality in healthcare personnel: a phenomenological study. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, 12(2), 618-630. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.628375
• Bulloch, H. C. M. (2013). Concerning constructions of self and other: auto-racismand ımagining amerika in the christian philippines. Anthropological Forum, 23(3), 221-241. https://doi.org/10.1080/00664677.2013.804400
• Bulloch, H. C. M. (2017). Ambivalent moralities of cooperation and corruption: local explanations for (under) development on a philippine island. Australian Journal of Anthropology, 28, 56-71. https://doi.org/10.1111/taja.12173
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirme kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
• Caples, C. (2016). Does the “Crabs in bucket syndrome” still exist?. https://medium.com/@CEOCaples/does-the-crabs-in-a-bucket-syndrome-still-exist-written-by-derrick-ceo-caples-4b823b2297ff adresinden 23 Aralık 2022 tarihinde alınmıştır.
• Carrell, M. R., Jennings F. D. ve Heavrin, C. (2006). Organizational behavior. Atomic Dog Publishing.
• Ceyhan, S. ve Çiçek, H. (2020). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin A tipi kişilik özelliklerinin tükenmişlik üzerindeki etkisinde genel sinizmin aracı rolü. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 888-903. https://doi.org/10.32709/akusosbil.897510
• Çavuş, B. (2021). Resmi ve özel liselerde “yengeç sepeti” olgusu. [Doktora Tezi], Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Çavuş, B. ve Sarpkaya, R. (2021). Measuring “crabs in a bucket” phenomenon at schools: a scale development study. Psycho-Educational Research Reviews, 10(2), 314-327. https://doi.org/10.52963/PERR_Biruni_V10.N2.22
• DeGury, J. (2005). Post traumatic slave syndrome: America’s legacy of enduring injury and healing, Portland: Joy DeGruy Publications Inc. https://coalchicago.com/Images/2021/09/Post-Traumatic-Slave-Syndrome-Americas-Legacy-of-Enduring-Injury-and-Healing-by-Joy-DeGruy-1.pdf
• Dehon, C., Weems, C. F., Stickle, T. R., Costa, N. M., ve Berman, S. L. (2005). A cross-sectional evaluation of the factorial invariance of anxiety sensitivity in adolescents and young adults. Behaviour Research and Therapy, 43(6), 799-810. https://doi.org/10.1016/j.brat.2004.06.008
• Durak Batıgün, A. ve Şahin, N. H. (2006). İş stresi ve sağlık psikolojisi araştırmaları için iki ölçek: A-tipi kişilik ve iş doyumu. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(1), 32-45.
• Durna, U. (2005). A tipi ve B tipi kişilik yapıları ve bu kişilik yapılarını etkileyen faktörlerle ilgili bir araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 275-290.
• Erdem, A. T. (2021). A tipi kişilik özelliğinin kariyerizm eğilimi üzerine etkisinde ahlaki çözülme eğiliminin aracı rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45, 47-62. https://doi.org/10.52642/susbed.897803
• Fidan, Y. ve Bayraktar, O. (2022). A ve B tipi kişilik yapısına sahip yöneticilerin yaşam tarzları ve stres ilişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 393-408. https://doi.org/10.31592/aeusbed.1034910
• Friedman, M ve Rosenman, R. H. (1974). Type A behavior and your heart. Alfred A. Knopf.
• Friedman, M. ve Ulmer, D. (1984) Treating type a behavior and your heart. Fawcett Crest.
• Garvey, M. (1923). The negro’s greatest enemy. Current History (New York), 18(6), 955-957.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., ve Leech, N. L. (2017). Research methods in applied settings: An integrated approach to design and analysis. Routledge.
• Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz. Seçkin Yayıncılık.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayınları.
• Lazarus, R. S. (1971). Personality (2. Baskı). Englewood Cliffs.
• Liebert, R. M. ve Spiegler, M. S., (1993). Personality: Strategies and Issues (7. Baskı). Brooks/Cole Publishing Company.
• Luthans, F. (1995). Organizational behavior (7. Baskı). McGraw-Hill.
• Marques, J. (2009). Sisterhood in short supply in the workplace: ıt's often the women who hold back their female colleagues. Human Resource Management International Digest, 17(5), 28-31. https://doi.org/10.1108/09670730910974341
• McPhail, M. L. (2010). Dark menexenus: black opportunism in an age of racial anxiety. Southern Communication Journal, 75(2), 160-170. https://doi.org/10.1080/10417941003613255
• McShane, S. L. ve Glinow, M. A. V. (2016). Organizational behavior (3. Baskı). McGraw-Hill Education.
• Meydan, C. H., ve Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi amos uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Miller, C. D. (2019). Exploring the Crabs in the Barrel Syndrome in Organizations. Journal of Leadership & Organizational Studies, 26(3), 352-371. https://doi.org/10.1177/1548051819849009
• Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Kaan Kitabevi.
• Pegues, D. A. (2018). Professional and petty, an investigation into the socialand ındividual conditions that promote instigated acts of workplace incivility between black professionals. [Doctoral Dissertation]. Columbia University.
• Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2017). Organizational behavior (17. Baskı), Pearson.
• Saruhan, Ş. C. ve Özdemirci, A. (2016). Bilim, felsefe ve metodoloji, Beta Basım.
• Saruhan, Ş. C. ve Özdemirci, A. (2005). Bilim, felsefe ve metadoloji araştırmada yöntem problemi (SPSS uygulamalı). Alkım Yayınevi.
• Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C., ve Härter, M. (2010). Confirmatory factor analysis and recommendations for improvement of the autonomy-preference-index (API). Health Expect, 13(3), 234-243. https://doi.org/10.1111/j.1369-7625.2009.00584.x
• Soubhari, T. ve Kumar, T. (2014). The crab-bucket effect and its impact on job stress-an exploratory study with reference to autonomous colleges. International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication, 2(10), 3022–3027. https://doi.org/10.17762/ijritcc.v2i10.3342
• Steers, R. M. ve Black, J. S. (1994). Organizational behavior (5. Baskı). HarperCollins College Publishers.
• Şahin, N.H., Güler, M. ve Basım, H. N. (2009). A tipi kişilik örüntüsünde bilişsel ve duygusal zekânın stresle başa çıkma ve stres belirtileri ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(3), 243-254.
• Taylor, M. S. Locke, E. A., Lee, C. ve Gist, M. E. (1984). Type a behavior and faculty research productivity: what are the mechanisms? Organizational Behavior and Human Performance, 34(3), 402-418. https://doi.org/10.1016/0030-5073(84)90046-1
• TDK Sözlüğü (2023). https://sozluk.gov.tr adresinden 23 Şubat 2023 tarihinde alınmıştır.
• Thompson, M. (1984). The cultural construction of nature and the natural destruction of culture. IIASA Working Paper WP-84-092. Laxenburg, Austria: International Institute for Applied Systems Analysis, 1-24. https://pure.iiasa.ac.at/id/eprint/2426/1/WP-84-092.pdf
• Uzum, B., Ozdemir, Y., Kose, S., Ozkan, O. S. ve Seneldir, O. (2022). Crab barrel syndrome: looking through the lens of type A and type B personality theory and social comparison process. Frontiers Psychology, 13, 1-8. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.792137
• Üzüm, B. ve Özdemir, Y. (2020). Yengeç sendromu “ben yapamazsam sen de yapamazsın”: ölçek geliştirme çalışması. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 5(2), 241-252.
• Üzüm, B., Özkan, O. S. ve Köse, S. (2022). Yaşam doyumu yengeç sendromunun frenine basabilir mi?, 8. Örgütsel Davranış Kongresi, (s. 13-24). Muğla, Türkiye.
• Yavuzer, Y., Gündoğdu, R. ve Koyuncu, S. C. (2015). A tipi kişilik puanları kontrol edilerek çalışanların stres kaynaklarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(179), 241-250. https://doi.org/10.15390/EB.2015.1613
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28.
• İşgücü Piyasası Araştırmaları. (2021). https://media.iskur.gov.tr/66900/karaman.pdf adresinden 9 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.