CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY AND ACTIVISM: AN EPISTEMOLOGICAL TENDENCY IN RELATIONAL AREA

Yıl 2019, , 25 - 39, 28.02.2019

Ümit Arklan , Nurullah Zafer Kartal

https://doi.org/10.21076/vizyoner.505651

Cited By: 4

Öz

Held high at this time and age, with its financial, legal, ethical and social (charity) aspects the corporate social responsibility that is crucial as a requirement and prime indication of corporate citizenship, is embraced and practiced not only to cater to individuals’ perception, but also in order for corporate organizations to gain acquisitions and fend off negativities. Activism is one of the basic driving forces for such acquisitions and negativities. Corporations may end up having to face movements of activism, unless they display sufficient responsiveness to target audience’s expectations, wishes and complaints while performing their operations and their primary objective. Considering these factors, activism becomes a fact that corporate organizations cannot afford to ignore during the course of their operations. Within this context, the study aims to explore the various dimensions of social responsibility and its relation to activism. The aforementioned relation, which was depicted from a theoretical perspective, manifests itself quite clearly in the Colorado coal strikes -one of the very first case studies presented from a public relations point of view- and the Deepwater Horizon explosion -one of the latest examples. The study discusses, justifies and presents findings as to how corporations may have had chosen to practice the social responsibility aspect or put emphasis on charity as the most favored and acceptable aspect in order to eliminate movements of activism from the past to the present.

Anahtar Kelimeler

Corporate Social Responsibility, Activism, Activist Movements, Colorado Coal Strike, Deepwater Horizon Explosion

KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK VE AKTİVİZM: İLİŞKİSEL DÜZLEMDE EPİSTEMOLOJİK BİR YÖNELİM

Öz

Yaşadığımız dönemde kurumsal vatandaşlığın gereği ve emaresi olarak önem taşıyan kurumsal sosyal sorumluluk; ekonomik, yasal, etik ve sosyal (hayırseverlik)  boyutlarıyla, sadece toplumdaki bireylerin hassasiyetlerinden ötürü değil, aynı zamanda kurumsal yapıların kazanımlar sağlayabilmek veya olumsuzlukları bertaraf edebilmek adına da girişimlerde bulunduğu bir uygulama alanıdır. Bahsi geçen kazanımlar ve olumsuzluklar noktasında temel motivasyon kaynağı niteliğindeki olgulardan biri ise, aktivizmdir. Kurumların varoluş nedenleri olan faaliyetleri gerçekleştirirken hedef kitlenin istek, beklenti ve şikayetlerine gereken ilgiyi göstermemesi, sorumluluklarını yerine getirme noktasında yeterli hassasiyeti taşımaması, onları aktivizm hareketleriyle karşı karşıya bırakabilmektedir. Hal böyle olunca, aktivizm, tüm kurumsal yapıların göz önünde bulundurarak hareket etmesi gereken bir olgu olarak gündeme gelmektedir. Bu bağlamda, çalışmada, kurumsal sosyal sorumluk boyutları ve aktivizm ilişkisini epistemolojik bir yaklaşımla ortaya koyma amacı taşınmaktadır. Kuramsal tartışmalarda betimlenen kurumsal sosyal sorumluluk ve aktivizm ilişkisinin, örnek durum çalışması olarak alınan ilk halkla ilişkiler örneklerinden Colorado kömür grevi ve son örneklerden Deepwater Horizon patlaması olaylarıyla da gerçek hayattaki tezahürü gözler önüne serilmektedir. Değerlendirmeler sonucunda, geçmişten bugüne kurumların aktivizm hareketlerini ortadan kaldırmak için, yerine getirmedikleri kurumsal sosyal sorumluluk boyutunu uygulamaya koyma ya da sorumluluk boyutlarının en gözde ve en kabul edilebilir olan sosyal (hayırseverlik) boyutuna ağırlık verme yoluna gidebildikleri bulgulanmakta ve bu durum gerekçeleriyle birlikte tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Aktivizm, Aktivist Hareketler, Colorado Kömür Grevi, Deepwater Horizon Patlaması

Kaynakça

• Abcnews (2017). The Conservation, Boycott BP Facebook Movement. http://abcnews.go.com/WNT/video/conversation-boycott-bp-facebook-movement-10910882, (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2017).
• Alleyne, R. (2010). BP Oil Spill, Was Tony Hayward Right After All?, http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/northamerica/usa/7918000/BP-oil-spill-Was-Tony-Hayward-right-after-all.html, (Erişim Tarihi: 07 Mart 2017).
• Argüden, Y. (2002). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk”, Y. Argüden (Ed.), Kurumsal Sosyal Sorumluluk içinde (8-14), İstanbul: ARGE Danışmanlık Yayınları.
• Arklan, Ü. ve Kartal, N. Z. (2016). “Kurumsal Sosyal Sorumluluğa Halo Etkisi Bağlamında Bir Bakış”, International Congress of Management Economy and Policy Proceedings Cilt: 2, 26-27 Kasım, İstanbul, 1152-1168.
• Ateşoğlu, İ. ve Türker, A. (2010). “Konaklama İşletmelerinin Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerine Yaklaşımı, Muğla İli Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 207-226.
• Austin, E. W. ve Pinkleton, B. E. (2006). Strategic Public Relations Management, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Budak, G. ve Budak G. (2014). İmaj Mühendisliği Vizyonundan Halkla İlişkiler, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Carroll, A. B. (1991). “The Pyramid of Corporate Social Responsibility, Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders”, Business Horizons, 34(4), 39-48.
• Citizen.org (2010). Public Citizen Urges Boycott Of BP, https://www.citizen.org/media/press-releases/public-citizen-urges-boycott-bp (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2017).
• Cizmar, M. (2010). Lady Gaga, Rise Against, Disturbed Join Korn’s BP Boycott. Oh, Yes, And Creed Too!, http://www.phoenixnewtimes.com/music/lady-gaga-rise-against-disturbed-join-korns-bp-boycott-oh-yes-and-creed-too-6620180, (Erişim Tarihi: 15 Eylül 2017).
• Coombs, W. T. ve Holladay, S. J. (2014). It’s not Just PR Public Relations in Society, Chichester: Blackwell Publishing Ltd.
• Çerik, Ş. ve Özarslan, E. (2008). “Çalışanların Sosyal Sorumluluk Boyutlarına İlişkin Algılamaları: İlaç Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış, 8(2), 587-604.
• Deepwater (2017). Deepwater Horizon, https://web.archive.org/web/20100426171257/http, //www.deepwater.com/fw/main/IDeepwater-Horizon-i-Drills-Worlds-Deepest-Oil-and-Gas-Well-419C151.html, (Erişim Tarihi: 05 Eylül 2017).
• Dehler, G. (2017). Ludlow Massacre, https://www.britannica.com/event/Ludlow-Massacre, (Erişim Tarihi: 13 Ağustos 2017).
• Demir, H. ve Songür, N. (1999). “Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakı”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 150-168.
• Denke, G. (2010). Poll Shows Negative Ratings For BP, Federal Goverment, http://voices.washingtonpost.com/behindthenumbers/2010/06/poll_shows_negative_ratings_fo.html, (Erişim Tarihi: 15 Eylül 2017).
• Erdoğan, İ. (2014). Teoride ve Pratikte Halkla İlişkiler, Ankara: Erk Yayınları.
• Ertong, G. (2011). “Niklas Luhmann’ın Sosyal Sistemler Kuramı ve Güven Tartışmaları Bağlamında Sağlık Sistemi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 3-26.
• Euronews (2010a). BP’nin zor yılı, http://tr.euronews.com/2010/12/30/bp-zor-yili., (Erişim Tarihi: 03 Eylül 2017).
• Euronews (2010b). BP Kaza Raporunu Açıkladı, http://tr.euronews.com/2010/09/08/bp-kaza-raporunu-acikladi., (Erişim Tarihi: 03 Eylül 2017).
• Euronews (2011). BP’nin Kârı Beklentilerin Altında Kaldı, http://tr.euronews.com/2011/02/01/bp-nin-kari-beklentilerin-altinda-kaldi, (Erişim Tarihi: 03 Eylül 2017).
• Fernandez, B. ve Souto, F. (2009). “Crisis and Corporate Social Responsibility, Threat or Opportunity?”, International Journal of Economic Sciences and Applied Research, 2(1), 36-50.
• Giddens, A. (2008). Sosyoloji, H. Özel (Çev.), İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Gökbunar, A. R. (1995). “İşletmelerin Çevrenin Korunmasında Sosyal Sorumluluğu”, Ekoloji Çevre Dergisi, (14), 4-6.
• Göztaş, A. ve Baytekin, E. P. (2009). “Sosyal Sorumluluk Kampanyaları ile Çocukların Bilinçlendirilmesi ve Eğitimi Türkiye’den Bir Uygulama Örneği, Aygaz ‘Dikkatli Çocuk’ Kazalara Karşı Bilinçlendirme Kampanyası”, Journal of Yaşar University, 4(13), 1997-2015.
• Greenpeace (2010). Deepwater Horizon Petrol Sızıntısı Hakkındaki Gerçekler, http://www.greenpeace.org/turkey/tr/news/deepwater-petrol-sizintisi-280610/, (Erişim Tarihi: 3 Eylül 2017).
• Gregory, A. (2009). “Management and Organisation of Public Relations”, R. Tench ve L. Yeomans (Ed.). Exploring Public Relations içinde (19-34), Harlow: Prentice Hall.
• Gültekin, N. ve Küçük, F. (2004). “Kurum İmajı Açısından Paydaş Memnuniyeti”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1), 335-347.
• Gümüş, M. ve Öksüz, B. (2009). “İtibar Sürecinde Kilit Rol, Kurumsal Sosyal Sorumluluk İletişimi”, Journal of Yaşar University, 4(14), 2129-2150.
• Halıcı, A. (2001). “İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Stratejileri, Çanakkale İlinde Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 7(1), 11-26.
• Halklailişkiler.com (2011). BP Krizi Nasıl Yönetti?, http://www.halklailiskiler.com.tr/BP_Krizi_Nasil_Yonetti..php, (Erişim Tarihi: 3 Eylül 2017).
• Heath, R. L. (2013). “Control”, Robert L. Heath (Ed.), Encyclopedia of Public Relations içinde (189-192), California: Sage Publications.
• Helber, S. (2010). Our View On Disaster In The Gulf, Boycott BP? Feels Good, But It Hurts The Innocent, https://usatoday30.usatoday.com/news/opinion/editorials/2010-06-24 editorial24_ST_N.htm, (Erişim Tarihi: 15 Eylül 2017).
• Hoch, M. (2010). New Estimate Puts Gulf Oil Leak At 205 Million Gallons, http://www.pbs.org/newshour/rundown/new-estimate-puts-oil-leak-at-49-million-barrels/, (Erişim Tarihi: 3 Eylül 2017).
• Hood, J. (2012). Remembering The Ludlow Massacre, http://www.wsws.org/en/articles/2012/05/ludl-m29.html, (Erişim Tarihi: 16 Ağustos 2017).
• Hürriyet (2016). BP’nin Tarihi Felaketinin Cezası Belli Oldu, http://www.hurriyet.com.tr/tarihi-felaketin-cezasi-belli-oldu-40082038, (Erişim Tarihi: 3 Eylül 2017).
• İlic, D. K. (2010). “İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Literatür Taraması”, Ege Akademik Bakış, 10(1), 303-318.
• Jordan, T. (2002). Activism! Direct Action, Hacktivism ve The Future of Society, London: Reaktion Books.
• Kapani, M. (2011). Politika Bilimine Giriş, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kaya, H. (2008). “Demografik Özelliklerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algılanması Üzerindeki Rolü, Bandırma Yerelinde Bir Araştırma”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 96-110.
• Kim, J. ve Sriramesh, K. (2009). “Activism and Public Relations”, K. Sriramesh ve D. Verčič (Ed.), The Global Public Relations Handbook içinde (85-104), New York: Routledge.
• Korosec, K. (2010). Gulf Oil Spill, BP Ceo Hayward Just Can’t Help Blaming Someone Else, https://www.cbsnews.com/news/gulf-oil-spill-bp-ceo-hayward-just-cant-help-blaming-someone-else/ (Erişim Tarihi: 8 Eylül 2017).
• Marquee (2010). Korn Boycotts BP Products, http://marquee.blogs.cnn.com/2010/06/10/korn-boycotts-bp-products/, (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2017).
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri I., S. Özge (Çev.), Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Özdemir, H. (2009). “Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Marka İmajına Etkisi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 57-72.
• Özel, A. (2014). “Halkla İlişkiler ve Aktivizm İlişkisine Kuramsal Bir Yaklaşım”, Hatice Hale Bozkurt (Ed.), Halkla İlişkilerde Yeni Yaklaşımlar içinde, İstanbul: Paradigma Akademi.
• Özkan, Ş. T. (2003). Jandarmanın Sosyal Sorumluluk Anlayışı ve Jandarmanın Etik Davranışlarının Halkla İlişkilere Etkileri, Yüksek lisans tezi, A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk, Ö. (2004). Fark Yaratmanın Yeni Yolu: Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Leaders, Mayıs 2004, 40-43.
• Peltekoğlu, F. (2009). Halkla İlişkiler Nedir?, İstanbul: Beta Basım.
• Rigzone (2010). Deepwater Horizon Sinks Offshore Louisiana, http: //www.rigzone.com/news/article.asp?a_id=91509, (Erişim Tarihi: 5 Eylül 2017).
• Rnw (2017). Dutch Consul Slams US Foot-Dragging On Oil Spill, https://www.rnw.org/archive/dutch-consul-slams-us-foot-dragging-oil-spill, (Erişim Tarihi: 9 Eylül 2017).
• Rogin, J. (2010). U.S. Not Accepting Foreign Helps On Oil Spill, http://foreignpolicy.com/2010/05/06/u-s-not-accepting-foreign-help-on-oil-spill/, (Erişim Tarihi: 9 Eylül 2017).
• Saç, Ö. (2009). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Çalışanların Örgütsel Bağlılığına Etkisi Üzerine Bandırma Yerelinde Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, B.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Seitel, F. P. (2016). Halkla İlişkiler Uygulaması, S. Ç. Mengü (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Smith, M. F. (2013). “Activism”, Robert L. Heath (Ed.). Encyclopedia of Public Relations içinde (6-8), California: Sage Publications.
• Sriramesh, K. ve Verčič, D. (2009). “A Theoretical Framework for Global Public Relations Research and Practice”, K. Sriramesh ve D. Verčič (Ed.), The Global Public Relations Handbook içinde (3-24). New York: Routledge.
• Szondi, G. (2009). “International Context of Business Relations”, R. Tench ve L. Yeomans (Ed.), Exploring Public Relations içinde (117-146), Harlow: Prentice Hall.
• Şimşek, A. (2012). “Evren ve Örneklem”, A. Şimsek (Ed.), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri içinde (108-133), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Tatarı, B. (2003). “Şirketlerin Toplumla İlişkisinde Yükselen Değer: Kurumsal Sosyal Sorumluluk”, İzmir: İzmir Ticaret Odası Yayınları.
• The Guardian (2010a). Deepwater Horizon Alarms Were Switched Off’to Help Workers Sleep, https://www.theguardian.com/environment/2010/jul/23/deepwater-horizon-oil-rig-alarms, (Erişim Tarihi: 5 Eylül 2017).
• The Guardian (2010b). BP Oil Spill Report – As It Happened, https://www.theguardian.com/environment/blog/2010/sep/08/bp-oil-spill-report-live (Erişim Tarihi: 5.09.2017).
• The Guardian (2011). Greenpeace Activists Scale BP’s London Headquarters In Oil Protest, https://www.theguardian.com/environment/2010/may/20/greenpeace-activists-scale-bp-building-roof, (Erişim Tarihi: 3 Eylül 2017).
• Tombs, S. ve Smith, D. (1995). “Corporate Social Responsibility and Crisis Management, The Democratic Organisation and Crisis Prevention”, Journal of Contingencies and Crisis Management, 3(3), 135-148.
• Turow, J. (2011). Media Today An Introduction to Mass Communication, New York: Routledge.
• Ulu, A. S. (2007). Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Bir Alan Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, K.S.İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Van Het Hof, S. D. (2009a). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Şirketlerin ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Anlayışları”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (28), 153-183.
• Van Het Hof, S. D. (2009b). Türkiye’de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Üçgeni, Şirketler, Toplum ve Toplum Kuruluşları, TÜBİTAK Projesi, Proje No, 107K182.
• Van, Het Hof, S. D. ve Çabuk, D. (2009). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk”, M. Işık ve M. Akdağ (Ed.), Dünden Bugüne Halkla İlişkiler içinde (53-72), Konya, Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Vural, Z. B. A. ve Coşkun, G. (2011). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Etik”, e-gifder, (1), 61-87.
• Weber, H. R. (2010). APNEWSBREAK, Trade Group Says BP To Give Cash To Gas Stations Due To Lost Sales From Boycotts, https://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.canadianbusiness.com%2Fshared%2Fprint.jsp%3Fcontent%3DD9GL7E600%26adZone%3Dmarkets%2Fmarket_news%26pubZones%3D%2Fcontent%2FMARKETS%2FMARKETS_SHARED_HEADER_SPONSOR_AD_HTML.jsp%7C%2Fcontent%2FMARKETS%2FMARKETS_SHARED_SIDE_AD_HTML.jsp&date=2010-07-11, (Erişim Tarihi: 15 Eylül 2017).
• Wheaton, S. (2010). Protesters Gather At BP Gas Stations, http://www.nytimes.com/2010/06/03/us/03boycott.html, (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2017).
• Wikipedia. (2017). Reaction To The Deepwater Horizon Oil Spill, https://en.wikipedia.org/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvUmVhY3Rpb25zX3RvX3RoZV9EZWVwd2F0ZXJfSG9yaXpvbl9vaWxfc3BpbGw, (Erişim Tarihi: 9 Eylül 2017).
• Wilcox, D. L; Cameron, G. T. ve Reber, B. H. (2015). Public Relations Strategies and Tactics, Harlow: Pearson Education.