SOCIAL MEDIA AS A REASON FOR DISMISSAL: A CASE STUDY

Yıl 2020, , 555 - 572, 10.06.2020

Fatma Zehra Yıldız , Derya Gül Öztürk

https://doi.org/10.21076/vizyoner.668067

Öz

The dismissal resulting from various reasons such as downsizing, performance or behaviour is an integral part of working life. With advancing technology and the common usage of social media tools that people can access anywhere, the reasons for dismissal have changed. The purpose of the study is to determine whether employees' social media posts is a cause of dismissal. Social media posts of employees are evaluated in the context of dismissal and privacy. In the research, examples which are the representative of dismissal and social media phenomena are examined in depth using the case study method, which is among the qualitative research types. As a result of the research, it is seen that the employees' posts on social media platforms could be the reason of dismissal. It is also revealed that sharing the holiday photo from the beach on social media when the employee is on sick leave, insulting human resources management from social media, describing the labour contract as a contract of slavery, sharing photos from workplace which includes logo of the institution that disrupts the business discipline may be the reason for dismissal. The most important contribution of the study is to examine the dismissal phenomenon due to social media in the context of self- exposure and surveillance, which are modern threats to privacy. Now, social media has become an evaluation factor for employers not only in recruitment but also in dismissal.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Privacy, Dismissal, Self-Exposure, Surveillance

BİR İŞTEN ÇIKARMA SEBEBİ OLARAK SOSYAL MEDYA: ÖRNEK OLAY ÇALIŞMASI

Öz

Küçülme, performans ya da davranış gibi çeşitli sebeplerle ortaya çıkan işten çıkarma uygulamaları, çalışma yaşamında önemli bir yere sahiptir. Gelişen teknoloji ve insanların her an her yerde ulaşabildikleri sosyal medya araçlarının yaygınlaşmasıyla birlikte işten çıkarma sebepleri de değişmiştir. Bu araştırmanın amacı, çalışanların sosyal medya paylaşımlarının işten çıkarma sebebi oluşturup oluşturmayacağını incelemektir. Çalışanların yaptıkları sosyal medya paylaşımları, işten çıkarma ve mahremiyet bağlamında değerlendirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma türlerinden örnek olay yöntemi kullanılarak işten çıkarma ve sosyal medya olgularını temsil niteliği taşıyan örnekler derinlemesine incelenmiştir. Araştırma sonucunda, çalışanların mahremiyeti göz ardı ederek sosyal medya platformlarında yaptıkları paylaşımların işten çıkarma sebebi olabileceği görülmüştür. Nitekim çalışanın raporlu olduğu günde sosyal medyada plajdan tatil fotoğrafı paylaşmasının, sosyal medyada insan kaynaklarını hedef alarak sataşma niteliğinde söylemde bulunmasının, iş sözleşmesini kölelik sözleşmesi olarak nitelendirmesinin ve işyerinden kurumun logosunun göründüğü iş disiplinini bozan fotoğraf paylaşmasının işten çıkarma sebebi olabileceği ortaya çıkmıştır. Çalışmanın en önemli katkısı, sosyal medya sebebiyle işten çıkarma olgusunu mahremiyete yönelik modern tehditler olan ifşa ve gözetim bağlamında incelemesidir. Artık sosyal medya sadece işe alımda değil işten çıkarmada da işverenler için değerlendirme unsuru haline dönüşmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Mahremiyet, İşten Çıkarma, İfşa, Gözetim

Kaynakça

• 4857 sayılı İş Kanunu, Erişim adresi: https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/34576, (26 Mart 2019).
• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6098.pdf, (26 Mart 2019).
• 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.7036.pdf, (26 Mart 2019).
• Abril, P. S., Levin, A. ve Riego, A. D. (2012). Blurred boundaries: Social media privacy and the twenty-first-century employee. American Business Law Journal, 49(1), 63-124.
• Akyiğit, E. (2013). İş hukuku. (9.bs). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Alaca, E. ve Yılmaz, B. (2016). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı ve bilgi toplumuna dönüşüm: Türkiye’de durum. Türk Kütüphaneciliği, 30 (3), 507-523.
• Altman, I. (1977). Privacy regulation: Culturally universal or culturally specific?. Journal of Social Issues, 33, 66- 84.
• Armstrong, M. ve Taylor, S. (2014). Armstrong’s handbook of human resource management practice. UK: Kogan Page.
• Baybora, D. (2017). Yargı kararları ile sosyal medyada konuşmanın iş sözleşmesine etkisi. İSGHD, 14(56), 1705-1740.
• Berg, B. L. ve Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. H. Aydın (Çev.), Konya: Eğitim Kitabevi.
• Bezci, B. (2015). Kamusallığı akıcı kılan ama temsiliyeti buharlaştıran bir sorun olarak sosyal medya. Ö. Oğuzhan (Ed.), İletişimde sosyal medya sosyal medyada etkileşim içinde (29-36), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Bozkurt, F. G. ve Triki, M. (2016). Bir kurum olarak sosyal medyanın insan kaynakları yöneticilerinin iş gören tedarik-seçim ve işe alma kararları üzerindeki etkisi: Tunus örneği. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 89-107.
• Bozkurt, V. (2005). Endüstriyel & Post-endüstriyel dönüşüm. İstanbul: Aktüel Yayınları.
• Brown, M. ve Dent, C. (2017). Privacy concerns over employer access to employee social media. Monash University Law Review, 43(3), 796-827.
• Bucher, T. (2015). Networking or what the social means in social media. Social Media+ Society, 1(1), 1-2.
• Castells, M. (2005). Enformasyon çağı: ekonomi, toplum ve kültür-birinci cilt: Ağ toplumunun yükselişi. E. Kılıç (Çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çelik, A. (1998). Bilgi toplumu üzerine bazı notlar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15(1), 53-59.
• Çelik, N., Canikoğlu, N. ve Canbolat, T. (2018). İş hukuku dersleri. İstanbul: Beta Basım.
• Çetin, C., Arslan, M. L. ve Dinç, E. (2015). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta Basım.
• DeCenzo, D. A., Robbin, S. P. ve Verhulst, S. L. (2017). İnsan kaynakları yönetiminin temelleri. C. Çetin ve L. Arslan (Çev.), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Dellaloğlu, B. F. (2015). Mesafeli yakınlık: Facebook ve Twitter çağının yeni toplumsallığı. Ö. Oğuzhan (Ed.), İletişimde Sosyal Medya Sosyal Medyada Etkileşim kitabı içinde (21-27). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Dessler, G. (2000). Human resource management. New Jersey: Prentice Hall.
• Dulay, D. (2010). İş sözleşmesinin performansa dayalı olarak feshedilmesi. Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 7 (27), 963-978.
• Foucault, M. (2006). Hapishanenin doğuşu. M. A. Kılıçbay (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Giddens, A. (1997). Sociology (3rd edition). UK: Polity Press.
• Gill, C. (2007). A review of the critical perspective on human resource management. MBS Working Paper, 1-12.
• Global Digital Report 2019. (2019). Erişim adresi: www.wearesocial.com, (2 Mart 2019).
• Greenwood, M. R. (2002). Ethics and hrm: a review and conceptual analysis. Journal of Business Ethics, 36, 261-278.
• Hegel, W. G. F. (2010). Karalama defterlerinden aforizmalar. E. Orman ( Çev.), İstanbul: Belge Yayınları.
• Hermida, A. (2017). Herkese söyle: Sosyal medya’da neden paylaşımda bulunuruz. A. A. Sabancı, (Çev.), İstanbul: Kafka.
• Hidy, K. M. ve McDonald, M. S. E. (2013). Risky business: The legal implications of social media’s increasing role in employment decisions. Journal of Legal Studies in Business, 18, 69-88.
• Holvast J. (2008). History of Privacy. In: Matyáš V., Fischer-Hübner S., Cvrček D., Švenda P. (Ed.), The Future of Identity in the Information Society. Privacy and Identity 2008. IFIP Advances in Information and Communication Technology, 298. Berlin, Heidelberg: Springer.
• https://legalbank.net/belge/y-7-hd-e-2015-46017-k-2016-11591-t-26-05-2016-ise-iade-istemi-calisma-saatleri-icerisinde-arkadaslar/2610486, (26 Mart 2019).
• https://legalbank.net/belge/y-9-hd-e-2016-17532-k-2017-12196-t-06-07-2017/2881519/06+07+2017++2016_17532+2017_12196, (26 Mart 2019).
• https://legalbank.net/belge/y-9-hd-e-2016-22368-k-2017-14208-t-26-09-2017/3024953/sosyal+medya+fesih, (26 Mart 2019).
• https://legalbank.net/belge/y-9-hd-e-2017-27217-k-2018-13723-t-25-06-2018/3186521/sosyal+medya+fesih, (26 Mart 2019).
• Katz, E. (1959). Mass communications research and the study of popular culture: An editorial note on a possible future for this journal, Departmental Papers (ASC), 165.
• Keser, H. (2019). İşçi davranışları kapsamında işçinin talimatlara aykırı bilgisayar, internet ve cep telefonu kullanımı sebebi ile iş sözleşmesinin işverence feshedilmesi. İSGHD, 16(62), 445-490.
• Kutsal, B. S. ve Kolan, Ş. (2019). Paylaşmadan önce dikkat! İşçileri işyeri dışında sosyal medya kullanımları üzerine hukuki bir değerlendirme. İSGHD, 16(62), 491- 562.
• Losyk, B. (2006). Sakin ol sinirlerine hâkim ol. İstanbul: MESS Yayınları.
• McGinley, A. C. ve McGinley-Stempel, R. P. (2012). Beyond the water cooler: Speech and the workplace in an era of social media. Hofstra Labor & Employment Law Journal, 30(70), 75-119.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel verilerin analizi. S. Turan (Ed.), Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber içinde (161-198), Ankara: Nobel Yayın.
• Mooney, C. (2015). Online privacy and social media. USA: ReferencePoint Press.
• Newell, P. B. (1995). Perspectives on privacy. Journal Of Environmental Psychology, 15 (2), 87-104.
• Niedzviecki, H. (2010). Dikizleme günlüğü: Kendimizi ve komşularımızı gözetlemeyi niçin bu kadar sevdik? G. Gündüç (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• O’Brien, C. N. (2013). The top ten nlrb cases on facebook firings and employer social media policies. Oregon Law Review, 92, 346-380.
• Okmeydan, S. B. (2017). Postmodern kültürde gözetim toplumunun dönüşümü: ‘Panoptikon’dan ‘sinoptikon’ ve ‘omniptikon’a”. Online Academic Journal of Information Technology, 8(10). 45-69.
• Önkal, G. ve Gündüzlü, E. (2015). Teknoloji düşün(e)mez: sosyal medyada ihtiyaçlar-değerler çatışmasının felsefi analizi. Ö. Oğuzhan (Ed.), İletişimde sosyal medya sosyal medyada etkileşim içinde (37-51). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Özdemir, Y. (2017). İşe alım: Süreç, kavram, uygulama. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Öztekin, H. ve Öztekin, A. (2010). Modernleşme-mahremiyet ilişkisi ve siber mekânda mahremiyetin aleniyete dönüşmesi. E-Journal of New World Sciences Academy Humanities, 5(4), 526-540.
• Pen, J. (2016). Never tweet? : Social media and unfair dismissal. Alternative Law Journal, 41(14), 271-274.
• Peppercorn, S. (2018). How to silence your ınner critic after a layoff. Harvard Business Review, 2-5. https://hbr.org/2018/07/how-to-silence-your-inner-critic-after-a-layoff.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2003). Örgütsel psikoloji. Bursa: Furkan Ofset.
• Selvi, Ö. G. Ö. (2012). Bilgi toplumu, bilgi yönetimi ve halkla ilişkiler. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(3).
• Silah, M. (2001). Çalışma psikolojisi. Ankara: Selim Kitabevi.
• Stone, E. F., Gueutal, H. G., Gardner, D. G., ve McClure, S. (1983). A field experiment comparing information-privacy values, beliefs, and attitudes across several types of organizations. Journal of Applied Psychology, 68(3), 459-468.
• Sümer, H. H. (2018). İş hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şener, G. ve Kuş, O. (2015). Büyük biraderden büyük veriye gözetim toplumu. Ö. Oğuzhan (Ed.), İletişimde sosyal medya sosyal medyada etkileşim kitabı içinde (53-82). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Şimşek, T. (2019). Sosyal medyada mahremiyetin ifşası “İnstagram örneği’’. Sosyolojik Düşün, 4(1), 10-24.
• Tartanoğlu, Ş. (2012). Örgütlerde denetim ve gözetim. M. Zencirkıran (Ed.), Örgüt Sosyolojisi içinde (233–263). Bursa: Dora Basım Yayın.
• Tatlı, O. (2016). Zehirli sarmaşık Facebook: İletişim, algı ve propaganda. İstanbul: Maşuk Kitap.
• TDK, Genel Türkçe Sözlük, Mahremiyet.
• TDK. (2019). Mahremiyet. Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr (1 Mart 2019).
• Thornthwaite, L. (2013). Social media, unfair dismissal and the regulation of employees’ conduct. Australian Journal of Labour Law, 1-21.
• Vardarlıer, P. (2018). Sosyal medyanın insan kaynakları yönetimindeki rolü. H. Yıldız (Ed.), Sosyal medyanın iş yaşamındaki yeri içinde (91-112). İstanbul: Beta Basım.
• Waters, S. ve Ackerman, J. (2011). Exploring privacy management on Facebook: Motivations and perceived consequences of voluntary disclosure. Journal of Computer‐Mediate Communication, 17 (1), 101-115.
• Weller, K., Burns, A., Burgess, J., Mahrt, M. ve Puschmann, C. (2016). Twitter ve toplum. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Westin, A.F. (2003). Social and political dimensions of privacy. Journal of Social Issues, 59, 431-453.
• Yaylagül, L. (2014). Kitle iletişim kuramları: Egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yüksel, M. (2003). Mahremiyet hakkı ve sosyo-tarihsel gelişimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(1). 181-213.