An Academic Examination of the Development of Health Informatics in Turkey

Yıl 2022, , 364 - 381, 20.05.2022

Edibe Asuman Atilla , Fırat Seyhan

https://doi.org/10.21076/vizyoner.990392

Cited By: 3

Öz

In the study, parallel to the developments in the health sector, the development of health informatics, master’s and doctoral education programs, thesis, books, conferences, summits, fairs, and journals in the field of health informatics in Turkey, are analyzed academically. As a result of the research, it is determined that there are 19 associate degree programs, 23 master and 10 doctorate programs that provide education in the field of health informatics. When the thesis written in the field of health informatics are examined, it is determined that 67 master's thesis, the first of which was published in 2002, and 20 doctoral thesis, one of which is a thesis of expertise in medicine and the first of which was published in 2003, are found. The number of books published in the field of health informatics is 26. In Turkey, congresses are also organized in the field of health informatics. The International Health Informatics and Information Security Congresses were held five times between 2016-2021, and the National Medical Informatics Congresses were held 13 times between 2001 and 2021. In addition, three different associations operate in Turkey. There is also a journal that publishes in relation to health informatics. It is suggested that the number of institutions providing education in the field of health informatics in Turkey and the number of scientific activities organized on this subject should be increased.

Anahtar Kelimeler

Health Care Management, Health Informatics, Medical Informatics, Academic Review

Türkiye’de Sağlık Bilişimi Gelişiminin Akademik Açıdan İncelenmesi

Öz

Yapılan bu çalışmada, sağlık sektöründe yaşanmakta olan gelişmelere paralel olarak, sağlık bilişiminin gelişimi akademik olarak ele alınmış ve Türkiye’de sağlık bilişimi konusunda verilen ön lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyindeki eğitimler, hazırlanmış olan tezler, kitaplar, düzenlenmiş kongre, zirve ve fuarlar ve sağlık bilişimi dergileri incelenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda; üniversitelerde sağlık bilişimi alanında eğitim veren 19 ön lisans programı, 23 yüksek lisans programı ile 10 doktora programının olduğu tespit edilmiştir. Sağlık bilişimi alanında hazırlanmış olan tezler incelendiğinde; ilki 2002 yılında yayımlanmış olan 67 yüksek lisans tezi ve ilki 2003 yılında yayımlanmış olan, biri tıpta uzmanlık tezi olmak üzere, toplam 20 doktora tezi hazırlandığı tespit edilmiştir. Sağlık bilişimi alanında yayımlanmış kitap sayısı ise 26’dır. Ülkemizde sağlık bilişimi alanında kongreler de düzenlenmektedir. Uluslararası Sağlıkta Bilişim ve Bilgi Güvenliği Kongresi 2016-2021 yılları arasında beş kez gerçekleştirilmiş olup, Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi ise 2001- 2021 yılları arasında 13 kez gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ülkemizde Sağlık Bilişimi Yönetimi Derneği, Tıp Bilişimi Derneği, Sağlıkta Bilişim ve Teknoloji Derneği olmak üzere üç farklı dernek faaliyet göstermekte ve sağlık bilişimi ile ilişkili olarak yayın yapan bir adet de dergi bulunmaktadır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, ülkemizde sağlık bilişimi alanında eğitim sunan kurumların ve bu konuda düzenlenen bilimsel etkinliklerin sayısının arttırılmasının gerektiği önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Yönetimi, Sağlık Bilişimi, Tıp Bilişimi, Akademik İnceleme

Kaynakça

• Akalın, B. (2020). Sağlık hizmetleri ve yönetiminde yapay zekâ. Hiper Yayın.
• Altuntaş, E. Y. (2019). Sağlık hizmetleri uygulamalarında dijital dönüşüm. Eğitim Yayınevi.
• Bal, V. (2014). Bilgi sistemlerinin sağlık işletmeleri performansına etkileri. Türkiye Alim Kitapları.
• Baykal, N. (2005). Değişen dünya tıp ve teknoloji, Çözüm Sağlık ve Bilişim Dergisi. https://www.sisoft.com.tr/haber/page?SYF=Detay&hb=1197 adresinden 1 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Berber, L. K. (2009). Elektronik sağlık kayıtları ve özel hayatın gizliliği. Karakter Color.
• Bozbuğa, N. ve Gülseçen, S. (2021). Tıp bilişimi. Istanbul University Press.
• Çelik, M. Y. (2015). Sağlık alanında bilgi teknolojileri ve bilgisayar kullanımı. Kişisel Yayın.
• Çelik, M. Y. (2020). Sağlıkta bilişim ve modern bilgi teknolojileri. Han Tanıtım ve Matbaacılık.
• Dağ, A. (2019). Bilgi teknolojileri kullanımının sağlık çalışanı memnuniyetine etkisi. Lap Lambert Academic Publishing.
• Demirhan, A. ve Güler, İ. (2011). Bilişim ve sağlık. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 4(3), 13-20.
• Ekiyor, A. (2019). Sağlık hizmetlerinde dijital pazarlama uygulamaları: e-nabız ve pacs sistemi. İksad Yayınevi.
• Erdal, M. S. (2004). E-sağlık; bilişim teknolojileri perspektifinden ilaç ve pazarlama teknikleri. Filiz Kitabevi.
• HCS. (2021). Uluslararası sağlıkta bilişim ve bilgi güvenliği kongresi. http://www.hcs-antalya.org/ adresinden 3 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Himsseurasia. (2021). HIMSS Eurasia sağlık bilişimi ve teknolojileri konferansı ve fuarı. https://himsseurasia.com/ adresinden 4 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Işık, T. (2019). Türkiye'de sağlık kurumlarının sosyal medya uygulamaları. Eğitim Yayınevi.
• İleri, Y. Y. (2018). Sağlık yönetim bilişim sistemleri. Çizgi Kitabevi.
• JAİHS. (2021). Sağlık bilimlerinde yapay zekâ dergisi web sitesi. https://jaihs.com/index.php/jaihs adresinden 10 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Karagöz, J. G. (2018). Sağlıkta dijital dönüşüm, yapay zekâ (AI) ve nesnelerin interneti (IoT). Kutlu Yayınevi.
• Karakaş, H. M. (2016). Büyük veri endüstriyel internet ve sağlık alanındaki uygulamaları. Betim Yayıncılık.
• Kılıç, T. (2016). E-sağlık ve tele-tıp Hollanda ve dünyadan iyi uygulama örnekleriyle. AZ Kitap.
• Koca, M., Gülhan, Y. ve Yılmaz, S. (2017). Hastane yönetimi açısından çalışanlarda hastane otomasyon sisteminin algılanması. Global Business Research Congress (s. 770-782). 3. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2017.657.
• Koştı, G., Burmaoğlu S. ve Kıdak, L. (2021). Sağlık 4.0: Sanayide öngörülen gelişimin sağlık sektörüne yansımaları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(3), 483-506.
• Köse, İ. (2020). Sağlık bilişimi. İstanbul Medipol Üniversitesi Yayınları.
• KSV. (2021). Kişisel sağlık verileri kongresi, https://www.kisiselsaglikverileri.org/604-kisisel-saglik-verileri-4-kongresi.html adresinden 30 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• KTÜ. (2021). Halk sağlığı ve hemşirelik bilişimi sempozyumu. https://www.ktu.edu.tr/hbs2021 adresinden 13 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Mendi, B. (2016). Sağlık bilişimi ve güncel uygulamalar. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mutluay, E. ve Özdemir, L. (2014). Sağlık bilişim sistemleri kapsamında hemşirelik bilişiminin kullanımı. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 22(3), 180-186.
• Öner, F. (2014). Sağlık bilişimi, Türkiye’de sağlık bilgi enformasyon sistemleri ve dijital hastaneler [Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi.
• Özata, M. ve Güleş, H. K. (2005). Sağlık bilişim sistemleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özbalcı, A. A. (2020). Sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeyi ile bilişim sistemindeki değişimlere karşı gösterdikleri direnç arasındaki ilişki: Samsun ili örneği [Doktora Tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Özlü, C. (2019). Sağlıkta yeni nesil teknolojiler. Akademisyen Kitabevi.
• Özlü, C. (2021a). Tele-tıp uygulamaları. Akademisyen Kitabevi.
• Özlü, C. (2021b). Sağlıkta yapay zekâ ve uygulamaları. Akademisyen Kitabevi.
• Sabiyed. (2021). Sağlık bilişimi yönetimi derneği. http://www.sabiyed.org/index.php/hakkimizda adresinden 5 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• SBTD. (2019). Sağlıkta bilişim ve teknoloji derneği. https://www.saglikfederasyonu.org/saglikta-bilisim-ve-teknoloji-dernegi/ adresinden 8 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Seçginli, S. (2016). Hemşirelik bilişimi. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Sisoft. (2011). Tıp bilişimi derneği, https://www.sisoft.com.tr/haber/page?SYF=Detay&hb=1899 adresinden 6 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Sisoft. (2013). Uluslararası sağlık bilişim zirvesi. https://www.sisoft.com.tr/haber/page?dergi=&SYF=Detay&lang=tr&hb=2139 adresinden 6 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Sood, H. S. ve McNeil, K. (2017). How is health information technology changing the way we deliver NHS hospital care?. Future Hospital Journal, 4(2), 117-120. https://doi.org/10.7861/futurehosp
• SYZD. (2021). Uluslararası sağlıkta yapay zekâ kongresi. https://sagliktayapayzeka2021.org/ adresinden 8 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Tarakcı, D. (2019). Rehabilitasyonda teknoloji. İstanbul Tıp Kitabevi.
• Taş, M. (2017). Sağlık bilgi sistemleri ve sağlık.net. Lap Lambert Academic Publishing.
• TBK. (2021). Tıpta bilişim kongresi. https://tipbilisimi.org.tr/ adresinden 11 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Tecim, V. (1999). Bilgi teknolojilerinde yeni bir gelişme: coğrafi bilgi sistemleri ve bilgi sistemleri arasındaki yeri. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 1-12.
• Türkmia. (2021). Türk tıp bilişimi kongresi. https://turkmia.net/kongre2021/ adresinden 4 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.
• Yıldız, M. S. (2019). Sağlıkta ileri teknoloji uygulamaları, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2015). Sağlık kurumlarında bilgi sistemleri. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• YÖK. (2021a). Yükseköğretim bilgi yönetim sistemi: Türlerine göre mevcut üniversite sayısı. https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden 16 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
• YÖK. (2021b). Yükseköğretim kurumu ulusal tez merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp adresinden 1 Temmuz 2021 tarihinde alınmıştır.