A RESEARCH ON POSTGRADUATE THESES PREPARED ON THE FIELD OF COMPETITION IN TURKEY

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 20, 149 - 165, 27.02.2018

Nurdan Oral Kara , Gözde Yeşilaydın , Yasemin Hancıoğlu

https://doi.org/10.21076/vizyoner.356682

Öz

The aim of the study is to investigate the postgraduate theses conducted
at universities in Turkey on the field of competition. In this context, the
postgraduate theses in the field of social sciences between the years 2010-2017
are examined. According to the research findings, 68.75% of the theses are
master theses and 93.1% are conducted in Turkish, 23.1% are in 2010. The theses
are studied mostly at Marmara University and the department is the business
administration. In 2016 the subject of competition was preferred more in doctoral
dissertations. In quantitative methods, Frequency Analysis, Correlation
Analysis, Factor Analysis, Analytic Hierarchy Process and Clustering Analysis
and in qualitative methods Diamond Model are frequently used. The most commonly
used data collection tool is surveys. The most studied subjects regarding the
subject of competition are competition strategies, competitive power and
advantage, sustainability and internationalization in competition. The top five
most frequently used concepts/topics with competition are performance,
innovation, clustering/external networks and marketing respectively. 13.29% of
the theses examined are those operating in more than one sector; 12.03% are
applied in Tourism, Accommodation, Food and Beverage Services sector and 10.13%
in Business and Management sector.

Anahtar Kelimeler

Competition, Competitive Power, Sustainable Competition, Postgraduate Theses

TÜRKİYE’DE REKABET ALANINDA YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERE YÖNELİK BİR İNCELEME

Öz

Bu çalışmanın amacı,
stratejik yönetimin önemli konularından biri olan rekabet ile ilgili
Türkiye’deki üniversitelerde yapılmış olan lisansüstü tezlerin incelenmesidir.
Bu kapsamda çalışmada 2010-2017 yılları arasında, sosyal bilimler alanında yapılan lisansüstü
tezler incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre, tezlerin % 68,75’i yüksek lisans tezi,
%93,1’i Türkçe, %23,1’i 2010 yılında yürütülmüş, en fazla çalışılan üniversite
Marmara Üniversitesi, anabilim dalı ise işletmedir. Rekabet konusu 2016 yılında
doktora tezlerinde daha fazla kullanılmıştır. Nicel yöntemlerden frekans
analizi, korelasyon analizi, faktör analizi, Analitik Hiyerarşi Prosesi ve
Kümeleme Analizi, nitel yöntemlerden ise Elmas Modeli sıklıkla kullanılmıştır.
En yaygın kullanılan veri toplama aracı ankettir. Rekabet ile ilgili
stratejiler, rekabet gücü ve avantajı, rekabette sürdürülebilirlik ve
uluslararasılaşma konularına yoğunlaşılmıştır. Rekabet ile birlikte en
sık kullanılan ilk beş kavram/konu ana tema olarak sırasıyla performans,
inovasyon/yenilik, kümelenme/dışsal ağlar ve pazarlamadır. İncelenen tezlerin
%13,29’u birden fazla sektörde faaliyet gösteren işletmelerde; %12,03’ü Turizm,
Konaklama, Yiyecek-İçecek Hizmetleri sektöründe, %10,13’ü ise İş ve Yönetim sektöründe
uygulanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Rekabet, Rekabet Gücü, Sürdürülebilir Rekabet, Lisansüstü Tezler

Kaynakça

• Aker, D.A. (1989). “Managing Assets and Skills: The Key to a Sustainable Competitive Advantage”, California Management Review, 31(2), 91-106.
• Aksaraylı, M.F. (2014). “Türkiye’de İş Tatmini Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin Tematik Açıdan Analizi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(35), 666-680.
• Alkan, G. (2014). “Türkiye’de Muhasebe Alanında Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmaları Üzerine Bir Araştırma (1984-2012)”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, 41-52.
• Arıcıoğlu, M.A., Gökce, Ş. ve Erdiren Çelebi, M. (2017). “Aile İşletmelerinin Sorunları ve Çözümlerine Akademik Yaklaşım: Lisansüstü Tezler Bağlamında Bir İnceleme”, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(1), 59-72.
• Arslan, R. (2008). “Türk Bankacılık Sisteminde Rekabet Stratejileri ve Yayılım Süreci”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, ½, 125-141.
• Ayan, A. (2014). “An Evaluation of Postgraduate Thesis in the Field of Management and Organization in the Scope of Aviation Management”, The 2nd International Aviation Management Conference, 16 Nisan 2014, Ankara, 64-70.
• Bakır, N.O. (2013). “Pazarlama Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin Kategorik Olarak Değerlendirilmesi (1994-2012)”, Öneri Dergisi, 10(40), 01-13.
• Barney, J. (1991). “Firm Resources and Sustained Competitive Advantage”, Journal of Management, 7(1), 99-120.
• Barney, J.B. (1995). Looking Inside For Competitive Advantage”, Academy of Management Executive, 9(4), 49-61.
• Benligiray, S. (2009). “Türkiye’de İnsan Kaynakları Yönetimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezler Ve Bu Tezlerde İncelenen Temaların Analizi: 1983-2008 Dönemi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 167-197.
• Birch, L.C. (1957). “The Meanings of Competition”, The American Naturalist, 91(586), 5-18.
• Büyükikiz, K. K. (2014). “Yabancılara Türkçe Öğretimi Alanında Hazırlanan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir İnceleme”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 203-213.
• Çakır Sümer, G. (2009). “Türkiye’de Yerel Yönetimler Yazınında Çevre: Lisansüstü Tezler Üzerinden Bibliyografik Bir İnceleme”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 57-72.
• Çelik, N. (2016). “Yenilikçilik Konusunda Yapılan Doktora Tezlerinin İçerik Analizi Yöntemiyle Değerlendirilmesi”, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 2(1), 29-42.
• Çilingir, A. (2017). “İletişim Alanında İçerik Analizi Yöntemi Kullanılarak Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri Üzerine Bir İnceleme”, Erciyes İletişim Dergisi, 5(1), 148-160.
• Çivi, E. (2001). “Rekabet Gücü: Literatür Araştırması”, Yönetim ve Ekonomi, 8(2), 21-38.
• Çoşkun, İ., Dündar, Ş. ve Parlak, C. (2014). “Türkiye’de Özel Eğitim Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (2008-2013)”, Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 375-396.
• Day, G.S. ve Wensley, R. (1988). “Assessing Advantage: A Framework for Diagnosing Competitive Uperiority”, Journal of Marketing, 52(2), 1-20.
• De Bono, E. (2000). Rekabet Üstü (Sur/Petition), O. Özel (Çev.), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Dursun, İ. ve Gündüz, S. (2016). “Türkiye’de Sorumlu Tüketim Davranışı Üzerine Araştırmalar: Ulusal Makaleler ve Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Derleme”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 1365-1391.
• Duygulu, E. ve Sezgin, O. B. (2015). “Türkiye’de Örgütsel Davranış Yazını Doktora Tezlerine Yönelik Bir İnceleme”, İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 13-25.
• Erkmen, T. ve Esen, E. (2012). “Psikolojik Sermaye Konusunda 2003-2011 Yıllarında Yapılan Çalışmaların Kategorik Olarak İncelenmesi”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 89-103.
• Ford, D., Hakansson, H. (2013). Competition In Business Netwoks, Industrial Marketing Management, 42, 1017-1024.
• Güngörmüş, A.H. (2016). “Türkiye’de Muhasebe Standartlarına Yönelik Yazılan Yüksek Lisans ve Doktora Tez Çalışmaları Üzerine Bir Araştırma”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 347-362.
• Hazır Bıkmaz, F., Aksoy, E., Tatar, Ö. ve Atak Altınyüzük, C. (2013). “Eğitim Programları ve Öğretim Alanında Yapılan Doktora Tezlerine Ait İçerik Çözümlemesi (1974-2009)”, Eğitim ve Bilim, 38(168), 288-303.
• İnam, Ö. ve Koç Tütüncü, S. (2017). “Türkiye’de Sağlık Alanında Toplam Kalite Yönetimi Konusunda Yapılmış Tez Profillerinin İncelenmesi (2012-2016)”, IGUSABDER, 2, 109-122.
• Kafes, M. ve Kaya, Ş.D. (2017). “Sosyal Kaytarma Davranışı Üzerine Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi”, 4(11), 227-245.
• Karadağ, R. (2014). “Okuma İlgisi, Tutumları ve Alışkanlığı Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı Analizi: YÖK ve PROQUEST Veri Tabanları Örneklemi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 1-17.
• Kaytez, N. ve Durualp, E. (2014). “Türkiye’de Okul Öncesinde Oyun İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi”, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 110-122.
• Koç, M. ve Bozkurt, O.B. (2014). “Ulusların Rekabet Üstünlüğü ve Elmas Modeli Üzerine Bir Değerlendirme, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi”, 2(3), 85-91.
• Lau, R.S.M. (2002). “Competitive Factors and Their Relative Importance in the US Electronics and Computer Industries”, International Journal of Operations & Production Management, 22(1), 125-135.
• Mia, L., Clarke, B. (1999). “Market Competition Management Accounting Systems and Business Unit Performance”, Manegement Accounting Research, 10, 137-158.
• Oruç, Ş. ve Ulusoy, K. (2008). “Sosyal Bilgiler Öğretimi Alanında Yapılan Tez Çalışmaları”, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 121-132.
• Özdaşlı, K. ve Çelikkol, Ö. (2012). “Psikolojik Sözleşme: Kavramsal Çerçeve ve Bir İçerik Analizi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 141-154.
• Özen Kutanis, R., Özsoy, E., Karakiraz, A., Aras, M., Erol, E. ve Uslu, O. (2015). “Örgüt Kültürü Çalışmalarının Yöntem ve Kapsam Bakımından İncelenmesi: Lisansüstü Tezler Üzerinden Bir İnceleme”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 123-142.
• Öztutgan, Z. (2016). “Türkiye’de Gitar Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Analizi ve Değerlendirilmesi”, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, XIII(I), 684-708.
• Porter, M.E. (1980). Competitive Strategy: Techniques for Analizing Industries and Competitors, USA: The Free Press.
• Porter, M.E. (2008). On Competition, USA: A Harvard Business Review Book.
• Rodriguez, M.A., Ricart, J. E. ve Sanchez, P. (2002). “Sustainable Development and the Sustainability of Competitive Advantage: A Dynamic and Sustainable View of the Firm”, Creativity and Innovation Management, 11(3), 135-146.
• Sarıoğlu Uğur, S., Soba, M., Temel, E. ve Soba, Ş. (2017). “Zaman ve Performans Yönetimi ile İlgili Türkiye’de Yapılan Tezler (2010-2017) Üzerine Nitel Bir Bakış”, International Conference on “Scientific Cooperation for the Future in Economics and Administrative Sciences”, 6-8 Eylül 2017, Thessaloniki, Greece, 362-369.
• Schuler, R.S. ve Jackson, S.E. (1987). “Linking Competitive Strategies With Human Resource Management Practices”, The Academy of Management Executive, 1(3), 207-219.
• Senge, P.M. (1990). “The Leader’s New York: Building Learning Organization”, Sloan Management Review, 7-23.
• Seviçin, A. (2009). “Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü” Kavramı Üzerine Bir İnceleme”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 171-185.
• Sevinç, L., Aydınlı, F. ve Yıldırım, O. (2003). “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Konularında Türkiye’de 1985-2001 Yılları Arasında Yapılmış Lisans Üstü Tezlerine Yönelik İçerik Analizi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 87-98.
• Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P. ve Kuşdemir, Y. (2013). “Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Bilim Dalında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Kriterlere Göre İncelenmesi”, 5(3), 187-205.
• Şahin, M., Göğebakan Yıldız, D. ve Duman, R. (2011). “Türkiye’deki Sosyal Bilgiler Eğitimi Tezleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 96-121.
• Şantaş, F. (2017). “Sağlık Ekonomisi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 85-93.
• Tarman, B., Acun, İ. ve Yüksel, Z. (2010). “Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanındaki Tezlerin Değerlendirilmesi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 725-746.
• Topallı, N. ve Mercan, B. (2016). “Rekabet Kavramına Yeni Bir Alternatif Yaklaşım: Sistemik Rekabet”, International Conference on Eurasian Economies, 29-31 Ağustos 2016, Macaristan, 856-863.
• Ünsar, A.S. ve Ayan, A. (2013). “Türkiye Cumhuriyeti Üniversitelerinde Türk Dünyası Ülkelerine Yönelik Olarak Yönetim ve Organizasyon Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlerinin Genel Bir Değerlendirilmesi”, Akademik Bakış Dergisi, 36, 1-19.
• Wright, R., (2010). Competitiveness and Changing Patterns of Embeddedness in Romania, Competitiveness Review: An International Business Journal, 20(2), 126-138.