THE EFFECT OF ONE-SIDED AND TWO-SIDED MESSAGES AS A PERSUASIVE COMMUNICATION TECHNIQUE ON CRISIS MANAGEMENT PROCESS

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 20, 39 - 52, 27.02.2018

Ümit Arklan Nurullah Zafer Kartal

https://doi.org/10.21076/vizyoner.365793

Öz

In today’s societies, in which many structures perform their activities
in an integrated manner, a change in a structure has a feature to affect
operation processes by expanding to other structures. Situations where interactions
are direct, intense and negative, not only create different problem areas for
the institutions, but also sometimes cause crisis by going further. One of the
most important points requiring attention in crisis periods, which needs to be
managed systematically and consciously and makes crisis communication vital in
this context, is procedures to follow and techniques to be used in transmitting
information while establishing close contact. According to circumstances institutional
structure may prefer one-sided messages or two-sided messages process as well.
In the study, the coherence of one-sided or two-sided messages under what
situations is assessed within the scope of rhetorical design. The type and
dimension of the crisis, the structure of the sector, and to what extent and
how the type of the crisis approach and perception of target group have a
determining effect are taken into consideration while making all these
assessments. In conclusion, the results revealing that one-sided messages are coherent
for target groups who are not well-educated and access information through a
single channel when short term effect is desired, and two-sided messages are to
be used as communication technique during crisis periods are presented with
reasoning.

Anahtar Kelimeler

Crisis, Crisis Management, Crisis Communication, One-Sided Messages, Two-Sided Messages

İKNA EDİCİ İLETİŞİM TEKNİĞİ OLARAK TEK YANLI VE İKİ YANLI SUNUMUN KRİZ YÖNETİMİ SÜRECİNE ETKİSİ

Öz

Birçok yapının entegre bir biçimde
eylemlerini gerçekleştirmekte olduğu günümüz toplumlarında, bir yapıda meydana
gelen değişim diğer yapılara da sirayet ederek, işleyiş süreçlerini etkileyebilme
yeteneğine sahiptir. Etkileşimin doğrudan, yoğun ve olumsuz olduğu durumlar,
kuruluşlar için sadece farklı sorun alanları oluşturmakla kalmamakta, kimi zaman
çok daha ileri boyutlara vararak kriz halini almaktadır. Sistemli ve bilinçli
bir biçimde yönetilmeyi gerektiren, bu bağlamda da etkili bir kriz iletişimini hayati
kılan kriz dönemlerinde dikkat edilecek başlıca hususlardan birisi, medya ve
diğer hedef kitlelerle yakın temas sağlanırken, aktarılacak bilgilerde
izlenilecek yol ve kullanılacak tekniklerdir. Kurumsal yapı duruma göre, tek
yanlı bilgi aktarımını tercih edebileceği gibi, iki yanlı bilgilendirme sürecini
de yeğleyebilir. Bu çalışmada hangi durumlarda tek yanlı sunumun, hangilerinde
ise iki yanlı sunumun uygun olacağı retoriksel tasarım çerçevesinde
değerlendirilmektedir. Tüm bu değerlendirmeler yapılırken, seçilecek yollarda
krizin türünün, boyutunun, faaliyet gösterilen sektörel yapının, hedef
kitledeki algının ve krize yaklaşım tarzının hangi oranda, nasıl bir
belirleyici etkiye sahip olduğu bağlamından hareket edilmektedir. Sonuç olarak tek
yanlı sunumun, eğitim düzeyi düşük ve tek kanaldan bilgilenen hedef kitle için
kısa süreli etki yaratılmak istendiğinde devreye sokulmasının, diğer durumlarda
ise iki yanlı sunumun kriz dönemlerinde iletişim tekniği olarak kullanılmasının
uygun olduğu yönündeki sonuçlar gerekçeleriyle birlikte ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Kriz Yönetimi, Kriz İletişimi, Tek Yanlı Sunum, İki Yanlı Sunum

Kaynakça

• Açıkgöz, B. (2009). “Kriz Yönetimi ve Yapbozun Kayıp Parçası: Kriz Öncesinde, Sırasında ve Sonrasında İletişim”, Kamu-İş, 10(3), 241-263.
• Akdağ, M. (2005). “Halkla İlişkiler ve Kriz Yönetimi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 1-20.
• Akdağ, M. ve Arklan, Ü. (2011). “Kriz Yönetimi ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Kriz Yönetimi Sürecine Etkisi/Katkısı”, e-Journal of New World Sciences Academy (NWSA), 6(4), 768-784.
• Aksu, M. (2010). Kriz Yönetimi: “Krizleri Fırsata Çevirmenin Yolları”, İstanbul: Kumsaati Yayın Dağıtım.
• Allen, M. (1991). “Meta-Analysis Comparing the Persuasiveness of One-sided and Two-sided Messages”, Western Journal of Speech Communication, (55), 390-404.
• Arklan, Ü. (2014). “Kriz, İtibar ve Yönetimi: Spesifik Süreçte Yaşamsal Bir Etkileşim”, M. Akdağ ve Ü. Arklan (Ed.), Kriz Yönetimi: İletişimsel Temelde Çözüm Odaklı Stratejik Yaklaşımlar, içinde (205-264), Konya: Literatürk Acedemia.
• Aydede, C. (2007). Teorik ve Uygulamalı Halkla İlişkiler Kampanyaları, İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Aykaç, B. (2001). “Kamu Yönetiminde Kriz ve Kriz Yönetimi”, G.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 2(2001), 123-132.
• Benoit, W.L. (1997). “Image Repair Discourse and Crisis Communication”, Public Relations Review, 23(2), 177-186.
• Biber, A. (2004). Halkla İlişkilerde Teorik Bir Çerçeve, Ankara: Vadi Yayınları.
• Biber, A. (2007). Halkla İlişkilerde Temel Kavramlar: Tanımlar, Örnekler, Açıklamalar, Kaynaklar, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bilgin, F.Z. (2010). “Yükselen Ekonomilerde Kriz, Kriz Yönetimi ve Pazarlama Stratejileri”, M. Karacal, H. F. Baklacı ve H. Yetkiner (Ed.), Küresel Kriz ve Risk Yönetimi: Yanılgılar ve Gerçekler, içinde (99-125), İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları.
• Budak, G. ve Budak, G. (1998). Halkla İlişkiler: Davranışsal Bir Yaklaşım, İzmir: Basım Yeri Yok.
• Crowley, A.E. ve Hoyer, W.D. (1994). “An Intergrative Framework for Understanding Two-Sided Persuasion”, Journal of Consumer Research, 20(4), 561-574.
• Davis, A. (2006). Halkla İlişkilerin ABC’si, Ü. Şendilek (Çev.), İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Demir, F.O. (2008-2009). “Kriz Yönetim Stratejileri ve Kriz İletişimi”, FBE Journal, (10/11), 1-24.
• Devecioğlu, S. (2003). “Spor Organizasyonlarında Kriz Yönetimi”, Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi, 2003, Ankara, 1-10.
• Eğinli, A.T. (2014). “Kriz İletişimi”, M. Akdağ ve Ü. Arklan (Ed.), Kriz Yönetimi, içinde (33-66), Konya: Literatürk Acedemia.
• Eisend, M. (2006). “Two-Sided Advertising: A Meta-Analysis”, International Journal of Research in Marketing, (23), 187-198.
• Eisend, M. (2007). “Understanding Two-Sided Persuasion: An Empirical Assessment of Theoretical Approaches”, Psychology&Marketing, 24(7), 615-640.
• Ekinci, H. ve İzci, F. (2006). “Kriz Yönetiminde İnsan Kaynaklarına Psikolojik Desteğin Önemi ve Kayseri Tekstil Sektöründe Bir Araştırma”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 39-54.
• Emre, P.Ö. ve Esener, T. (2009). “Sosyal Medyada Kriz yönetimi”, D. Tellan (Ed.), Halkla İlişkiler: Teori ve Uygulama, içinde (131-166), Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Erdoğan, İ. (2006). Teori ve Pratikte Halkla İlişkiler, Ankara: Erk Yayınları.
• Erdoğan, İ. (2012). Pozitivist Metodoloji ve Ötesi, Ankara: Erk Yayınları.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (1990). İletişim ve Toplum, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (2005). Öteki Kuram, Ankara: Erk Yayınları.
• Ergenoğlu, M. (2011). “Afet Sonrası Kriz Yönetimi”, İdarecinin Sesi, Mart-Nisan, 33-36.
• Erol, M. (2010). “Ekonomik Kriz ve KOBİ’ler”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 165-181.
• Ertekin, Y. (2000). Halkla İlişkiler, Ankara: Yargı Yayınevi.
• Fidan, M. ve Gülsünler, M.E. (2003). “Kurum Kimliğinde Kriz Yönetiminin Yeri ve Önemi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 465-474.
• Filiz, E. (2007). Türk Kamu Yönetiminde Kriz Yönetimi, İstanbul: Alfa Akademi.
• Geçikli, F. (2008). Halkla İlişkiler ve İletişim, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Göksel, A.B. (2010). Stratejik Halkla İlişkiler Yönetimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Güz, N., Küçükerdoğan, R., Sarı, N., Küçükerdoğan, B. ve Zeybek, I. (2002). Etkili İletişim Terimleri, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Hearit, K.M. ve Courtright, J.L. (2003). “A Social Construction Approach to Crisis Management: Allegations of Sudden Acceleration in The Audi 5000” Communication Studies, 54(1), 79-95.
• Hovland, C.I., Lumsdaine, A.A. ve Sheefield, F.D. (1985). “Tartışmalı Bir Konuda Kanaat Değiştiriminde <<Tek Yanlı>> Sunuma Karşı <<İki Yanlı>> Sunumun Etkisi”, Ünsal Oskay (Ed.), Kitle Haberleşmesi Teorilerine Giriş, içinde (211-234), Ünsal Oskay (Çev.), Ankara: A.Ü. S. B. F. ve Basın Yayın Yüksekokulu Basımevi.
• İnceoğlu, M. (2011). Tutum Algı İletişim, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kadıbeşegil, S. (2004). Halkla İlişkilere Nereden Başlamalı, İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Karaköse, T. (2007). “Örgütler ve Kriz Yönetimi”, Akademik Bakış, (13), 1-15.
• Karcıoğlu, F. ve Kaygın, E. (2010). “Krizin Organizasyonların Yönetsel ve Örgütsel Yapısına Olumsuz Etkileri ve İşgörenlerin İş tatmini Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Uygulama”, KAU İİBF Dergisi, 1(1), 23-40.
• Kazancı, M. (2007). Kamuda ve Özel Kesimde Halkla İlişkiler, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kazancı, M. (2014). “Kriz Dönemleri ve Kuruluşlar”, M. Akdağ ve Ü. Arklan (Ed.), Kriz Yönetimi, içinde (17-32), Konya: Literatürk Academia. Kerimoğlu, N. (2016). Felsefenin Kısa Tarihi, İstanbul: Kamer Yayınları.
• Mutlu, E. (2012) İletişim Sözlüğü, Ankara: Sofos.
• Nardalı, S. ve Çivi, E. (2004). “Kriz Yönetimi ve TOFAŞ”, Sosyal Bilimler, 2(1), 79-93.
• Öğüt, A. (2003). “Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinde Kriz Yönetimi Yaklaşımları: Tekstil Sektörü Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 287-303.
• Özden, K. (2009). İşletme ve Örgütlerde Toplam Kriz Yönetimi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Parsons, W. (1996). “Crisis Management”, Career Development International, 1(5), 26-28.
• Peltekoğlu, F.B. (2007). Halkla İlişkiler Nedir?, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Pheng, L.S.,Ho, D.K.H. ve Ann, Y.S. (1999). “Crisis Management: A Survey of Property Development Firms”, Property Management, 17(3), 231-251.
• Pira, A. (2005). Halkla İlişkiler İçin Okumalar, İstanbul: Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri.
• Pira, A. ve Sohodol, Ç. (2008). Kriz Yönetimi: Halkla İlişkiler Açısından Bir Değerlendirme, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sayımer, İ. (2008). Sanal Ortamda Halkla İlişkiler, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Seitel, F.P. (2016). Halkla İlişkiler Uygulaması, S. Mengü (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Steyn, B. (2011). “Halkla İlişkiler Stratejist Rolü”, Ç. K. Şatır (Ed.), Halkla İlişkiler’den Stratejik Halkla İlişkiler’e, içinde (119-174), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• TDK (2017). Bunalım. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=BUNALIM (Erişim Tarihi: 01.01.2017).
• Tellioğlu, C. (2000). Halkla İlişkiler Pratiği El Kitabı, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tengilimloğlu, D. ve Öztürk, Y. (2008). İşletmelerde Halkla İlişkiler, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Topaloğlu, M. ve Tunç A. (1997). “Turizm İşletmelerinde Kriz Yönetimi”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 88-94.
• Türk, M.S. (2007). “Kriz Planlamasında Proaktif Yaklaşımın Önemi ve Hızlandırılmış Tren Kazası Örneği”, M. Işık (Ed.), Tüm Yönleriyle Halkla İlişkiler ve Tanıtım, içinde (119-155), Konya: Eğitim Kitabevi.
• Ulmer, R.R. ve Sellnow, T.L. (1997). “Strategic Ambiguity and The Ethic of Significant Choice in The Tobacco İndustry’s Crisis Communication”, Communication Studies, (48), 215-233.