THE COMPARISON OF TURKEY AND EU COUNTRIES IN TERMS OF DIRECT TAXES AND INDIRECT TAXES

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 24, 290 - 310, 30.07.2019

Uğur Çiçek Kübra Uğur

https://doi.org/10.21076/vizyoner.565970

Cited By: 6

Öz

Turkey has carried out reforms in many areas in the process of accession to the European Union. However, the desired harmonization in the area of taxation has not been achieved yet and the share of indirect taxes in tax revenues has not been reduced to the desired level. In the study; the structure of indirect-direct taxes in the European Union tax system is examined and compared with the Turkish tax system. The purpose of the study is to compare the policies and tax policies implemented in Turkey and in the European Union countries; to assess the strengths and weaknesses, and to determine the shortcomings in terms of indirect taxes in Turkey. In the study, the European Union and Turkey are compared in terms of income tax, corporation tax, value added tax and excise tax revenues. As a result of the research it is found that, the overall direct tax revenues is higher that the indirect tax revenues in the European Union while the situation is the opposite in Turkey. In the Turkish tax system, transforming direct taxes into a more important source of income is quite important in terms of the fairness and equality principles in taxation.

Anahtar Kelimeler

European Union, Indirect Taxes, Direct Taxes

TÜRKİYE İLE AB ÜLKELERİNİN DOLAYLI – DOLAYSIZ VERGİLER AÇISINDAN KARŞILAŞTIRMASI

Öz

Türkiye, Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde birçok alanda reformlar gerçekleştirmiştir. Ancak vergilendirme alanında istenilen uyumlaştırma henüz sağlanamamış ve dolaylı vergilerin vergi gelirleri içerisindeki payı istenilen seviyeye düşürülememiştir. Bu çalışmada; Avrupa Birliği vergi sisteminde dolaylı-dolaysız vergilerin yapısı incelenmekte ve Türk vergi sistemi ile karşılaştırılmaktadır. Çalışmanın amacı; Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan vergi politikaları ile Türkiye’de uygulanan politikaları karşılaştırmak, güçlü ve zayıf yönleri değerlendirmek ve Türkiye’de dolaylı vergiler alanındaki aksaklıkları ortaya koymaktır. Çalışmada Avrupa Birliği ve Türkiye, gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi gelirleri açısından karşılaştırılmaktadır. Araştırmanın sonucunda, Avrupa Birliği ülkelerinde genel olarak dolaysız vergi gelirlerinin, dolaylı vergi gelirlerine göre daha yüksek olduğu, Türkiye’de ise tam tersi bir durumun var olduğu tespit edilmiştir. Türk vergi sisteminde dolaysız vergilerin daha önemli bir gelir kaynağı haline getirilmesi vergilemede adalet ve eşitlik ilkeleri açısından önem taşımaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Dolaylı Vergiler, Dolaysız Vergiler

Kaynakça

• Alptekin, V. (2013). Türk Vergi Sistemi, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Bilici, N. (2018). Avrupa Birliği ve Türkiye 2, Ankara: Savaş Yayınevi.
• Bilici, N. (2018). Türk Vergi Sistemi, Ankara: Savaş Yayınevi.
• Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (2018). “Vatandaş ve Bütçe Rehberi 2018- Vergi Gelirleri”.
• European Commission (2019). Taxation and Customs, Economic Analysis of Taxation, https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/economic-analysis-taxation/data-taxation_en , (Erişim Tarihi: 3 Nisan 2019).
• European Commission (2018). Taxation Trends in the European Union, Data for the EU Member States, Iceland and Norway.
• European Union (2019). Company Tax, https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/company-tax/overview_en, (Erişim Tarihi: 6 Nisan 2019).
• European Union (2019). Taxation VAT Rules and Rates, https://europa.eu/youreurope/business/taxation/vat/vat-rules-rates/index_en.htm , (Erişim Tarihi: 3 Nisan 2019).
• European Union (2006) On The Common System of Value Added Tax, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:32006L0112, (Erişim Tarihi: 6 Nisan 2019).
• European Union (2008). Excise Duty Council Directive 2008/118/EC, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1456138665149&uri=CELEX:02008L0118-20140101 , (Erişim Tarihi: 3 Nisan 2019).
• European Union (2019). Taxation VAT Exemptions, https://europa.eu/youreurope/business/taxation/vat/vat-exemptions/index_en.htm#shortcut-2-vat-exemptions-for-small-enterprises, (Erişim Tarihi: 2Nisan 2019).
• Güran, M. C. (2005). “Avrupa Birliği’nde Özel Tüketim Vergilerinin Uyumlaştırılması Ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 261-286.
• Mezararkalı, P. ve Atsan, T. (2015). “Avrupa Birliği Vergi Politikası İle Türk Vergi Sisteminin Uyumlaştırılması Ve AB Üyesi Ülkelerde Uygulanan Vergiler”, The Second International Conference in Economics (EconWorld 2015), 1-10.
• Official Journal of the European Union (2006), EU Directive on Value Added Tax, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:32006L0112&from=en#d1e1605-1-1, (Erişim Tarihi: 2 Nisan 2019).
• Oktar, A. (2016). Türk Vergi Sistemi, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Özdemir, O. (2008). Gider Vergileri Alanında Türk Vergi Sisteminden Avrupa Birliği Müktesebatı İle Uyumlaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Resmi Gazete, 31.12.1960 Tarih ve 193 Sayılı “Gelir Vergisi Kanunu”.
• Resmi Gazete, 02.11.1984 Tarih ve 3065 Sayılı “Katma Değer Vergisi Kanunu”.
• Resmi Gazete, 06.06.2002 Tarih ve 4760 Sayılı “Özel Tüketim Vergisi Kanunu”.
• Resmi Gazete, 21.06.2006 Tarih ve 5520 Sayılı, “Kurumlar Vergisi Kanunu”.
• Saraçoğlu, F. (2006). Avrupa Birliği’nde Vergi Uyumlaştırma Süreci ve Türkiye, Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları.
• Şenyüz, D. Yüce, M. ve Gerçek, A. (2018). Türk Vergi Sistemi, Bursa: Ekin Basım Dağıtım Yayınları.
• Şin, S. (2016). Türk Vergi Sistemi, Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, https://www.gib.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 6 Nisan 2019).