ACCOUNTING OF BUSINESS COMBINATIONS UNDER COMMON CONTROL

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 28, 629 - 636, 30.09.2020

Ömer Tekşen Adile Aktar

https://doi.org/10.21076/vizyoner.704006

Öz

It is known that some of the companies that prepare their basic financial statements according to Turkish Accounting Standards have some enterprises that are subject to shared control and there are significant differences among their applications of accounting policies related to mergers. These differences affect the financial statements of these companies significantly. In order to overcome these problems, the assize on Business Combinations Under Common Control was published in the Official Gazette on October 17th, 2018 and numbered 30568. The main purpose of the study in this context is to examine the innovations brought within the scope of the published decision. In the context of this purpose, accounting processes are carried out over the sample companies. As a result of the study, in order to ensure unity in practice, account suggestions are made in order to report the “Investments Valued by Equity Method” item and “The Effect of Business Combinations Under Common Control” in separate accounts.

Anahtar Kelimeler

Shared Control, Accounting Standards, Mergers

ORTAK KONTROLE TABİ İŞLETME BİRLEŞMELERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Öz

Temel finansal tablolarını Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca düzenlemekte olan işletmelerin bir kısmının ortak kontrole tabi işletmelerinin bulunduğu ve bu iş¬letmelerin birleşme işlemlerine ilişkin muhasebe politikaları uygulamalarında önem arz eden farklılıklar olduğu bilinmektedir. Bahsi geçen farklılıklar işletmelerin finansal tablolarını önemli derecede etkilemektedir. Konuyla ilgili olarak Türkiye Finansal Raporlama Standartlarında özel bir düzenleme bulunmadığından dolayı uygulamada bu kapsamdaki birleşmelerde birtakım sorunlar meydana gelmektedir. Bu sorunların giderilmesi amacıyla Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmeleriyle İlgili Kurul Kararı 17 Ekim 2018 tarihinde 30568 sayılı resmi gazetede yayımlamıştır. Bu kapsamda yürütülen bu çalışmanın temel amacı, yayımlanan karar kapsamında getirilen yeniliklerin incelenmesidir. Bu amaç bağlamında örnek işletmeler üzerinden muhasebeleştirilme işlemlerinin gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda uygulamada birliğin sağlanabilmesi adına Hesap Planı Uygulama Genel Tebliği Taslağında yer almayan “Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar” kaleminin ve “Ortak Kontrole Tabi İş Birleşmelerin Etkisi” kaleminin ayrı hesaplarda izlenebilmesi için hesap önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ortak Kontrol, Muhasebe Standartları, İşletme Birleşmeleri

Kaynakça

• Akdoğan, N. ve Bülbül, S. (2018). Ortak kontrole tabi işletme birleşmelerindeki finansal raporlama farklılıklarına ilişkin BIST 100 ve kurumsal yönetim endeksi şirketlerinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(3), 531-559.
• Akgüç, Ö. (1994). Finansal yönetim. İstanbul: İ.Ü. İşletme Fakültesi, Muhasebe Enstitüsü.
• Aytekin, S. (2016). Türkiye finansal raporlama standartları, Türk ticaret kanunu ve vergi kanunları çerçevesinde işletme birleşmeleri. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Berk, N. (1995). Finansal yönetim. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• BOBİ FRS bölüm 21 iş birleşmeleri. (2019). Erişim adresi: http://www.kgk.gov.tr / Portalv2Uploads/ files/PDF % 20linkleri/ BOB%C4% B0%20 FRS.pdf, (20 Nisan 2019).
• Cengiz, S., Zor, İ. ve Dilsiz, M. Ş. (2014). TFRS-3 işletme birleşmeleri standardı kapsamında ortak kontrole tabi işletmelerin birleşme işlemlerinin mevzuat boyutu ve muhasebe uygulamaları. Mali Çözüm Dergisi, 125, 31-55.
• Çakır, H. M. ve Gülcan, Z. (2012). Şirket birleşme ve devralma kararlarının hisse senedi getirilerine etkisi. Mali Çözüm Dergisi, 65, 79-107.
• Ersoy, A. İ. (2004). Uluslararası muhasebeye göre ticari birleşmeler ve konsolidasyon uygulamaları. Yaklaşım Dergisi, 136, 47-52.
• Genel Ekonomi Ansiklopedisi. (1998). Milliyet Yayınları.
• Gökçen, G., Ataman Akgül, B. ve Çakıcı, C. (2006). Türkiye muhasebe standartları uygulamaları. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2018). Erişim adresi: www.kgk.gov.tr, (20 Aralık 2018).
• Karapınar, A. (2006). Uluslararası finansal raporlama standardı taslak 3’e göre işletme birleşmeleri. Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı V. Sempozyumu, Antalya.
• KGK 2018/1 Karar. (2019). Erişim adresi: http:// www.kgk.gov .tr/DynamicContentDetai l/4090/ Bakanlar-Kurulu-Kararlar%C4%B1, (10 Mayıs 2019).
• Özçelik, K. (2009). Türkiye finansal raporlama standartları açısından holding şirketlerde birleşme ve devir. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sağlam, N. ve Şengel, S. (2013). Şirketler muhasebesi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Şahin, O. N. (2011). Uluslararası muhasebe standartları kapsamında şirket birleşmeleri ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• TFRS 3 İşletme Birleşmeleri Standardı. (2019). Erişim adresi: http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/ DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B/TMSTFRS2018Seti/TFRS/TFRS_3_2018.pdf, (10 Nisan 2019).
• Titiz, İ., Demir, Y. ve Onat, O. K. (2007). Türkiye'de şirket birleşmelerinde birleşme etkinliklerinin veri zarflama analizi yoluyla belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 9 (1), 117-139.