EXAMINING THE AUDIT QUALITY IN THE CONTEXT OF INDEPENDENCE PRINCIPLE AND ETHICS

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: Ek, 17 - 28, 20.12.2020

Nurcan Süklüm

https://doi.org/10.21076/vizyoner.710373

Cited By: 1

Öz

Independent audit firms, which carry out independent auditing activities, have an important role in determining whether the financial reports of the businesses are prepared in accordance with accounting standards, impartially, accurately and reliably and whether they reflect the actual situation of the business. Fulfillment of their responsibility by the auditors at this point leads to perform a qualified audit. The quality of the audit depends on the compliance with the Independent Auditing Standards. At this point, it is very important for the auditor who conducts the auditing activity to act in accordance with the principle of independence and ethical rules. Independent audit firms include the principles of independence and ethics in their own transparency reports. In the study, Content Analysis Method is used, and transparency reports prepared by independent auditing firms operating in Turkey are examined in terms of independence and ethical principles. As a result of the study, following applications are identified according to the transparency reports of the independent audit firms: rotation of the independent audit team, which can be seen as very important practices in terms of independent audit quality, for certain periods of time, taking commitment to independence from those in the audit team, paying attention to independence and ethical principles in accepting new customers and involving quality of independence and ethical principles in the control system. However, it is determined that the number of issues related to ethics and independence principles, bribery prevention, banning of politics and disciplinary policies is very low.

Anahtar Kelimeler

Quality of Audit, Independence Principle, Ethic, Transparency Report, Independent Auditing Firms

DENETİM KALİTESİNİN BAĞIMSIZLIK İLKESİ VE ETİK İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz

Bağımsız denetim faaliyeti yürüten bağımsız denetim kuruluşları, işletmelerin finansal raporlarının muhasebe standartlarına uygun, tarafsız, doğru ve güvenilir bir şekilde hazırlanıp hazırlanmadığı ve işletmenin gerçek durumunu yansıtıp yansıtmadığının belirlenmesi konusunda önemli bir role sahiptir. Denetçinin bu noktada sorumluluğunu yerine getirmesi denetimin kaliteli olmasına katkıda bulunmaktadır. Denetimin kaliteli olması ise, Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları’na uyulmasına bağlıdır. Bu noktada denetim faaliyetini yürüten denetçinin, bağımsızlık ilkesine ve etik kurallara uygun olarak hareket etmesi oldukça önemlidir. Bağımsız denetim kuruluşları hazırladıkları şeffaflık raporlarında bağımsızlık ve etik ilkelerine yer vermektedir. Bu çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılmış ve Türkiye’de faaliyet gösteren bağımsız denetim kuruluşlarının hazırladıkları şeffaflık raporları, bağımsızlık ve etik ilkeleri açısından incelenmiştir. Çalışma sonucunda bağımsız denetim kuruluşlarının şeffaflık raporlarında, bağımsız denetim kalitesi açısından çok önemli uygulamalar olarak görülebilen bağımsız denetim ekibinin belirli sürelerle rotasyona tabi tutulması, denetim ekibinde yer alanlardan bağımsızlık taahhüdü alınması, yeni müşteri kabulünde bağımsızlık ve etik ilkelere dikkat edilmesi, bağımsızlık ve etik ilkelerin kalite kontrol sisteminde yer alması gibi uygulamaların nispeten fazla olduğu tespit edilmiştir. Ancak etik ve bağımsızlık ilkeleri ile ilgili eğitimler, rüşvetin engellenmesi, siyaset yasağı, disiplin politikaları gibi konularda sayının oldukça az olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Denetim Kalitesi, Bağımsızlık İlkesi, Etik, Şeffaflık Raporu, Bağımsız Denetim Kuruluşları

Kaynakça

• Acar, D., Senal, S. ve Usul, H (2011). Bağımsız denetim kalitesi: denetim firmaları üzerine bir araştırma. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 273-306.
• Ada, Ş. ve Yardımcıoğlu, M. (2017). Bağımsız denetim kalitesini etkileyen faktörler üzerine bir literatür incelemesi. Journal of Socıal and Humanıtıes Scıences Research, 4 (14), 1732-1740.
• Akçay, A. ve Bilen, A. (2018). Denetim kalitesi ve göstergeleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 227-256.
• Akdoğan, H. ve Bozkurt Yazar, B. (2012). Yeni Türk Ticaret Kanununun denetim alanında getirdiği yenilikler. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(2), 21-30.
• Alkan, G. İ. (2018). Etik teoriler ışığında bağımsız denetim ve BİST’de bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Özel Sayı 20, 129-139.
• Bilen, A. ve Yılmaz, Y. (2014). Muhasebe mesleğinde etik ve etikle ilgili çalışmalar. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(6), 57-72.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 25. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, E. ve Çiftçi, Y. (2016). Denetçi bağımsızlığının etik ilkeler çerçevesinde incelenmesi: bir denetim firması uygulaması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 88-97.
• Erdoğan, S. ve Solak, B. (2016). Türkiye'de şeffaflık raporları ve bağımsız denetim sektörüne yönelik ampirik bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 175-195.
• Gümrah, Ö. ve Yılmaz, B. (2018). Bağımsız denetim ve muhasebe meslek etiği: bağımsız denetçilerin etik ilkelere yaklaşımları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 348-373.
• Güredin, E. (2000). Denetim. 10. Baskı, Kırklareli: Beta Yayınevi.
• Kaval, H. 82008. Muhasebe Denetimi, 3. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Koçberber, S. (2008). Dünyada ve Türkiye’de denetim etiği. Sayıştay Dergisi, (68), 65-89.
• Uçma Uysal, T., Türker, M. ve Kurt, G. (2019). Etik ve etik kurallar, muhasebe meslek mensupları için. T.C. Sayıştay Başkanlığı Yayınları No:116, Araştırma / İnceleme / Çeviri Dizisi No:45, T.C. Sayıştay Başkanlığı, Birinci Baskı, Ankara.
• Yılmaz, Z. (2018). Denetim kalitesi ve şeffaflık. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 3059-3087.
• Uluslararası Şeffaflık Derneği. (2020). Erişim adresi: http://www.seffaflik.org/yolsuzluk/seffaflik-nedir/, (28 Şubat 2020).
• Bağımsız Denetim Yönetmeliği. (2020). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.16907&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z%20denetim, (23 Şubat 2020).
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. (2020). Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/, (20 Şubat 2020).
• Türkiye Denetim Standartları. (2020). Bağımsız denetçiler için etik kurallar, Erişim adresi: https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/standartlar%20ve%20ilke%20kararlar%C4%B1/ET%C4%B0K%20KURALLAR/BA%C4%9EIMSIZ%20DENET%C3%87%C4%B0LER%20%C4%B0%C3%87%C4%B0N%20ET%C4%B0K%20KURALLAR(1).pdf, (23 Şubat 2020).