DİJİTAL ALIŞVERİŞ DAVRANIŞINI BELİRLEYEN SOSYOLOJİK FAKTÖRLER: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: Ek, 1 - 16, 20.12.2020

Suat Kolukırık Elif Gün

https://doi.org/10.21076/vizyoner.733992

Cited By: 1

Öz

Teknolojik gelişmelerin günümüz toplumundaki artan etkisiyle birlikte ortaya çıkan yenilikler ve sağladığı kolaylıkların sosyal sistemin her alanını kuşatması, bireysel ve toplumsal ilişki biçimlerimizi değiştirmekte ve farklılaştırmaktadır. Öyle ki yüz yüze ve karşılıklı etkileşimler aracılığıyla sürdürülen birçok gündelik eylem, yoğun olarak teknolojik araçlarla gerçekleştirilmekte ve yaşantımızın sıradanlaşan bir parçası haline dönüşmüş bulunmaktadır. Gündelik sohbetlerden, eğlenme biçimine, boş zaman aktivitelerinden çalışma biçimlerine kadar çoğu davranışımız farklı biçim ve boyutlar kazanarak sanal ortamlara taşınmış ve dijitalleşmiştir. Dahası teknolojik gelişmeler ve tüketim toplumunun içerisine doğmuş olan yeni bir neslin varlığını da düşündüğümüzde kültürel pratiklerimiz her geçen gün dönüşüme uğramakta ve yaygınlık kazanmaktadır. Bu perspektif içerisinde çalışmamızda ‘online alışveriş’, ‘internetten alışveriş’, ‘sanal alışveriş’, ‘e-ticaret’, ya da ‘elektronik ticaret’ olarak adlandırılan dijital davranışın sosyolojik analizi, üniversite öğrencileri örnekleminde irdelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nicel yöntem tercih edilerek 17-20 Şubat 2020 tarihleri arasında Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji, Felsefe, Coğrafya ve Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinden toplam 240 öğrenci ile görüşülmüş ve anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Örneklem grubunun dijital alışveriş düzeyi, algısı, deneyimleri, beklentileri ve karşılaştıkları sorunlara ilişkin toplanan veriler numaralandırılmış ve SPSS programı aracılığıyla tablolaştırılarak değerlendirilmiştir. Katılımcıların dijital alışveriş davranışını; kolaylık, rahatlık, ucuzluk, erişebilirlik ve zamandan tasarruf olarak algıladığı ve %88,8 oranında dijital alışveriş deneyimine sahip olduğu bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Alışveriş, Tüketim, Üniversite Gençliği, Farkındalık, Sosyal Medya

Teşekkür

Araştırmamıza katılan Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğrencilerine teşekkür ederiz.

SOCIOLOGICAL FACTORS DETERMINING THE DIGITAL SHOPPING BEHAVIOR: THE CASE OF AKDENİZ UNIVERSITY STUDENTS

Öz

The fact that the innovations and the conveniences that occur with the increasing effect of technological developments in today’s society surround each area of the social system, change and differentiate our individual and social forms of relationship. So much so that everyday actions carried out through face-to-face and mutual interactions are carried out intensely with technological tools and have become an ordinary part of our lives. Most of our behaviors, from casual conversations to the way of having fun, from leisure activities to working styles, have been transferred to virtual environments and digitalized, gaining different forms and dimensions. Moreover, when we consider the existence of a new generation born into technological developments and consumer society, our cultural practices are transforming and becoming widespread every day. In this perspective, in our study, sociological analysis of digital behavior called ‘online shopping’, ‘e-shopping’, ‘virtual shopping’, ‘e-commerce’, or ‘electronic commerce’ is tried to be examined for university students. Using quantitative method in the research, a total of 240 students from Akdeniz University Faculty of Letters Sociology, Philosophy, Geography and Turkish Departments of Language and Literature are interviewed and a survey is conducted between the dates of 17-20 February 2020. The data collected regarding the digital shopping level, perception, experiences, expectations and problems faced by the sample group are numbered and evaluated by tabulating through SPSS program. It is found that the participants perceive digital shopping behavior as convenient, easy, cheap, accessible and time saving; and 88.8% of they have digital shopping experience.

Anahtar Kelimeler

Digital Shopping, Consumption, University Youth, Awareness, Social Media

Kaynakça

• Alba, J., Lynch, J. Weitz, B., Janiszewski, C., Lutz, R., Sawyer, A. ve Wood, S. (1997). Interactive home shopping: Consumer, retailer, and manufacturer incentives to participate in electronic marketplaces. Journal of Marketing, 61(3), 38-53.
• Algür, S. ve Cengiz, F. (2011). Türk tüketicilere göre online (çevrimiçi) alışverişin riskleri ve yararları. Journal of Yasar University, 22(6), 3666-3680.
• Armağan, E. A. ve Turan, A. H. (2014). İnternet üzerinden alışveriş: Demografik faktörlerin, bireysel ihtiyaçların etkisi üzerine ampirik bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3), 1-22.
• Baudrillard, J. (2008). Tüketim toplumu: Söylenceleri/yapıları. H. Deliceçaylı ve F. Keskin (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2018). Akışkan modernite. S. O. Çavuş (Çev.), İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Belanger, F., Hiller, J. S. ve Smith W. J. (2002). Trustworthiness in electronic commerce: The role of privacy, security, and site attributes. Journal of Strategic Information Systems, 11, 245-270.
• Case, T., Burns, O. M. ve Dick, G. (2001). Drivers of on-line purchasing among U.S. university students. AMCIS 2001 Proceedings, 169, 873-878.
• Chen, L. (2009). Online consumer behavior: An empirical study based on theory of planned behavior. Doctoral Dissertation, ETD Collection for University of Nebraska, Lincoln.
• De Vaus, D. (2005). Suryevs in social research (5.th edition). London: Routledge.
• Debord, G. (2019). Gösteri toplumu. A. Ekmekçi ve O. Taşkent (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Demirel, H. (2010). Üniversite öğrencilerinin elektronik alışveriş hakkındaki görüşler. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 119-134.
• Durmaz, Y. ve Bahar (Oruç), R. (2011). Tüketicilerin satın alma davranışları üzerinde sosyolojik faktörlerin etkisinin incelenmesine yönelik ampirik bir çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 60-77.
• Farah, G. A., Ahmad, M., Muqarrab, H., Turi, J. A. ve Bashir, S. (2018). Online shopping behavior among university students: Case study of Must University. Advances in Social Sciences Research Journal, 5(4), 228-242. doi:10.14738/assrj.54.4429
• George, J. F. (2004). The theory of planned behavior and internet purchasing. Internet Research, 14(3), 198–212.
• Giddens, A. (2010). Modernite ve bireysel-kimlik: Geç modern çağda benlik ve toplum. Ü. Tatlıcan (Çev.), İstanbul: Say Yayınları.
• Grabner-Kraeuter, S. (2002). The role of consumers' trust in online-shopping. Journal of Business Ethics, 39, 43-50. doi: 10.1023/A:1016323815802
• Gültaş, P. ve Yıldırım Y. (2016). İnternetten alışverişte tüketici davranışını etkileyen demografik faktörler. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 32-50.
• Hoffman, D. L., Novak, T. P. ve Peralta, M. A. (1999). Building consumer trust in online environments: The case for information privacy. Communications of the ACM, 42(4), 80-85. doi: 10.1145/299157.299175
• Horkheimer, M. (1998). Akıl tutulması. O. Koçak (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Karaca, Y. (2016). Referans grupları ile iletişimin satın alma kararları üzerine etkisi: Genç yetişkinlere yönelik bir araştırma. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (25), 209-231.
• Koçarslan, H. ve Kılınç, H. (2019). Dijital pazarlamada tüketici algısı, internette alışveriş üzerine bir araştırma. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (17), 1263-1273. doi: 10.31590/ejosat.659295
• Lee, M. K. O. ve Turban, E. (2001). A trust model for consumer internet shopping. International Journal of Electronic Commerce, 6(1), 75-91. doi:10.1080/10864415.2001.11044227
• Marangoz, M., Özkoç, H. H. ve Aydın, E. A. (2019). Tüketicilerin internet üzerinden alışveriş davranışlarının açıklanmasına yönelik bir çalışma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 11(1), 1-22.
• Marcuse, H. (2010). Tek boyutlu insan: İleri işleyim toplumunun ideolojisi üzerine incelemeler. A. Yardımlı (Çev.), İstanbul: İdea.
• McLuhan, M. (2019). Yaradanımız medya: Medyanın etkileri üzerine bir keşif yolculuğu. Ü. Oskay (Çev.), İstanbul: Nora.
• Onwuegbuzie, A.J. ve Leech, N.L. (2007). A call for qualitative power analyses. Quality & Quantity, 41(1), 105-21. doi: 10.1007/s11135-005-1098-1
• Otnes, C. ve McGrath, M. A. (2001). Perceptions and realities of male shopping behavior. Journal of Retailing, 77(1), 111-137.
• Özden, A. T. ve Üner, T. (2019). İnternet alışverişlerinde tüketicilerin etkileşim düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 4(8), 31-49.
• Özhan, Ş. ve Altuğ, N. (2015). Tüketicilerin demografik özelliklerinin online alışveriş davranışları üzerine etkileri. Ege Akademik Bakış, 15(4), 481-493.
• Salgues, B. (2018). Society 5.0: Industry of the future, technologies, methods and tools (Science, society, and new technology series technological prospects and social applications set). Hoboken, NJ, USA: John Wiley & Sons.
• Schuh, G., Potente, T., Wesch-Potente, C. ve Hauptvogel, A. (2013) Sustainable increase of overhead productivity due to cyber-physicalsystems. G. Seliger (Ed.), Proceedings of the 11th Global Conference on Sutainable Manufacturing – Innovation Solutions, 23–25 September 2013, Berlin, Germany, 332-335.
• Sencer, M. ve Sencer, Y. (1978). Toplumsal araştırmalarda yöntembilim. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu amme İdaresi Enstitüsü Yayını.
• Singh, T. ve Hill, M. (2003). Consumer privacy and the internet in Europe: A view from Germany. Journal of Consumer Marketing, 20(7), 634-651. doi: 10.1108/07363760310506175
• Stafford, T. F., Turan, A. ve Raisinghani, M. S. (2004). International and cross-cultural influences on online shopping behavior. Journal of Global Information Technology Management, 7(2), 70-87. doi: 10.1080/1097198X.2004.10856373
• Su, D. ve Huang, X. (2011). Research on online shopping intention of undergraduate consumer in China--Based on the theory of planned behavior. International Business Research, 4(1), 86-92.
• Tauber, E. M. (1972). Why do people shop? Journal of Marketing, 36(4), 46-49.
• TÜİK. (2017). Cinsiyete göre son 12 ay içinde kişisel kullanım amacıyla internet üzerinden satın alış ya da sipariş vermede sorun yaşayan bireylerin oranı ve sorun türleri. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028, (10 Mart 2020).
• Usta, R. (2006). Tüketicilerin demografik özellikleri ve internetten satın alma davranışı üzerine bir araştırma. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 41(3), 1-13.
• Varma, M., Kumar, V., Sangvikar, B. ve Pawar, A. (2020) İmpact of social media, security risks and reputation of e-retailer on consumer buying intentions through trust in online buying: A structural equation modeling approach. Journal of Critical Reviews, 7(1), 119-127. doi: 10.22159/jcr.07.01.22
• Verhoef, P. C. ve Langerak, F. (2001). Possible determinants of consumers’ adoption of electronic grocery shopping in the Netherlands. Journal of Retailing and Consumer Services, 8(5), 275-285.
• Wang, C-C., Chen, C-A. ve Jiang, J-C. (2009). The impact of knowledge and trust on e-consumers’ online shopping activities: An empirical study. Journal of Computers, 4(1), 11-18.
• We Are Social. (2020a). Digital 2020: Global digital overview. Erişim adresi: https://wearesocial.com/digital-2020, (2 Mart 2020).
• We Are Social. (2020b). Digital 2020: Turkey. Erişim adresi: https://datareportal.com/reports/digital-2020-turkey, (2 Mart 2020). Yayar, R. ve Sadaklıoğlu, H. (2012). Kamu çalışanlarının internetten ürün satın alma davranışları üzerine bir araştırma. Business and Economics Research Journal, 3(3), 145-157.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zhou, L., Dai L. ve Zhang, D. (2007). Online shopping acceptance model - a critical survey of consumer factors in online shopping. Journal of Electronic Commerce Research, 8(1), 41-62.