Turkey’s Sectoral Exports to European Union: Panel Data Analysis

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 30, 532 - 551, 20.05.2021

Şule Güngör , Fatih Kaplan

https://doi.org/10.21076/vizyoner.809856

Cited By: 1

Öz

The aim of the study is to evaluate the effect of the exchange rate on the exports of Turkey to the European Union in terms of 34 sectors. For this purpose; quarterly series of sectoral data which represents the export data to 27 European Union member countries and their income, Turkey's real exchange rate, the Euro/Dollar parity, Euro/Dollar parity volatility and real exchange rate volatility variables for the 2002: I - 2017: IV period are analyzed. As a result of the panel data analysis, it is revealed that the increase in the real exchange rate positively affects 14 sectors (metal ores, quarrying and other mining, activities related to entertainment, culture and sports, food products and beverages, paper and paper products et al.) and the increase the Euro/Dollar parity (coal, lignite and peat, quarrying and other mining, waste and scrap, coke coal et al.) positively affects 14 sectors, while the income increase of countries positively affects almost all of the sectors (excluding crude oil and natural gas, clothing and radio, television, communication equipment and devices). According to these results, it is determined that the effects of exchange rate, Euro/Dollar parity and country-specific income changes on exports differ on the sectoral basis.

Anahtar Kelimeler

Exchange Rate, Sectoral Export, European Union, Panel Data Analysis

Türkiye’nin Avrupa Birliğine Sektörel İhracatı: Panel Veri Analizi

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne yaptığı 34 sektör ihracatına döviz kurunun etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Avrupa Birliği üyesi 27 ülkeye yapılan sektörel ihracat ve bu ülkelerin gelirleri, Türkiye’nin reel döviz kuru, Euro/Dolar paritesi, Euro/Dolar paritesi oynaklığı ve reel döviz kuru oynaklığı değişkenleri için 2002: I - 2017: IV dönemi üçer aylık seriler kullanılmıştır. Yapılan panel veri analizleri sonucunda reel döviz kurundaki artışın 14 sektörü (metal cevherleri, taş ocakçılığı ve diğer madencilik, gıda ürünleri ve içecek, kağıt ve kağıt ürünleri vd.) pozitif yönde etkilediği; Euro/Dolar paritesindeki artışın 14 sektörü (maden kömürü, linyit ve turba, atık ve hurdalar, kok kömürü vd.) pozitif yönde etkilediği; ülkelere ait gelir artışının analize dâhil edilmiş sektörlerin tamamına yakın bir kısmını (ham petrol ve doğalgaz, giyim eşyası ile radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları hariç) pozitif yönde etkilediği ortaya koyulmuştur. Elde edilen bu sonuçlara göre döviz kurunun, Euro/Dolar paritesinin ve ülkelere ait gelir değişmelerinin ihracat üzerindeki etkisinin sektörel bazda farklılaştığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru, Sektörel İhracat, Avrupa Birliği, Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Aktaş, C. (2010). Türkiye’de reel döviz kuru ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişkinin VAR tekniğiyle analizi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 123-140.
• Albeni, M., Demir, Y. ve Demirgil, H. (2005). Döviz kurlarındaki değişim ve kur sistemlerinin ihracat üzerindeki etkisi-Türk imalat sanayiinde bir uygulama. Review Of Social, Economic & Business Studies, 5(6), 261-284.
• Altıntaş, H. ve Öz, B. (2010). Türkiye’de kur değişkenliği ve ihracat ilişkisinin ekonometrik analizi: 1989-2008. Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi. Sayı: I. Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişi, Malatya.
• Aristotelous, K. (2001). Exchange-rate volatility, exchange-rate regime and trade volume: evidence from the UK-US export function (1989-1999). Economic Letters, 72, 87-89.
• Arize, A., Malindretos, J. ve Kasibhatla K. M. (2003). Does exchange-rate volatility depress export flows: the case of Ldc’s. International Advances in Economic Research, 9(1), 7-19.
• Arize, A. C. (1995). The effects of exchange-rate volatility on U.S. exports: an empirical investigation. Southern Economic Journal, 62(1), 34-43.
• Arize, A. C. (1997). Conditional exchange rate volatility and the volume of foreign trade: evidence from seven industrialized countries. Southern Economic Journal. 64, 235-254.
• Asteriou, D., Hall, S. G. (2007). Applied econometrics: a modern approach using Eviews and Microfit. New York: Palgrave Macmillan.
• Baak, S. J., Al-Mahmood, M. A. ve Vixathep, S. (2007). Exchange rate volatility and exports from east asian countries to Japan and the USA. Applied Economics, 39(8), 947-959.
• Baltagi, B. H., Wu, P. X. (1999). Unequally spaced panel data regressions with AR(1) disturbances. Econometric Theory. 15, 814-823.
• Baltagi, B. H. (2008). Forecasting with panel data. Journal of Forecasting. 27(2), 153-173.
• Barışık, S. ve Demircioğlu, E. (2006). Türkiye’de döviz kuru rejimi, konvertibilite, ihracat-ithalat ilişkisi (1980-2001). ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 2(3), 71-84.
• Beck, N., Katz, J. N. (1995). What to do (and not to do) with time-series crosssection data. American Political Science Review, 89(3), 634-647.
• Berberoğlu, N. C. ve Oktay, N. (1988). A statistical analysis of the relationship between the foreign exchange rates and the direction of exports: the Turkish example. Eskişehir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 135-142.
• Bhargava, A., Franzini, L. ve Narendranathan, W. (1982). Serial correlation and the fixed effects model. Review of Economic Studies, 49, 533-549.
• Breusch, T. ve Pagan, A. (1980). The lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics. Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Bügük, C., Isık, M., Dellal, İ. ve Allen, A. (2001). The impact of exchange rate variability on agriculture exports of developing countries: the case of Turkey. Journal Of International Food & Agribusiness Marketing. 13, 83-105.
• Çekerol, K. ve Gürbüz, H. (2003). REDK değişimleri ile sektörel dış ticaret fiyatları arasındaki uzun dönem ilişki. ODTÜ Ekonomi Kongresi, Ankara, 6-9 Eylül 2003.
• Demirel, B. ve Erdem, C. (2004). Döviz kurlarındaki dalgalanmaların ihracata etkileri: Türkiye örneği. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi. 19(223), 116-127.
• Doğanlar, M. (2002). Estimating the impact of exchange rate volatility on export: evidence from Asian countries. Applied Economics Letters, 9, 859-863.
• Dücan, E. ve Akal, M. (2017). Komşu ülkelerle yapılan dış ticaretin DYY girişleri üzerine etkisi: gelişmekte olan ülkeler için panel veri analiz. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(1), 63-80.
• Egeli, H. A. (1992). Türkiye’de 1980 sonrası dönemde ihracatın gelişimi ve izlenen politikaların etkinlikleri. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 117-131.
• Egeli, H. A. ve Egeli, P. (2007). İhracat-milli gelir ilişkisi: Asya ülkeleri üzerine panel veri analizi. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Bilkent Üniversitesi, Ankara. 101-118.
• Gül, E. ve Ekinci, A. (2006). Türkiye’de reel döviz kuru ile ihracat ve ithalat arasındaki nedensellik ilişkisi: 1990-2006. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 165-190.
• Güriş, S. (2015). Stata ile panel veri modelleri. İstanbul: Der Yayınları.
• Im, K.S., Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of Econometrics, 115, 53-74.
• Kaplan, F. ve Güngör, Ş. (2017). Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne sektörel ihracatına döviz kurunun etkisi: panel veri analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi. 9(1), 33-48.
• Karagöz, M. ve Doğan, Ç. (2005). Döviz kuru dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 15(2), 219-228.
• Köse, N., Ay, A. ve Topallı, N. (2008). Döviz kuru oynaklığının ihracata etkisi: Türkiye örneği (1995-2008). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 25-45.
• Levin, A., Lin, C.F. ve Chu, C.S.J. (2002). Unit root tests in panel data: Asymptotic and finitesample properties, Journal of Econometrics, 108, 1-24.
• Menon, J. (1994). Exchange rates and prices of Australian manufactured exports. Weltwirtschaftliches Archive, 695-710.
• Nazlıoğlu, Ş. (2013). Exchange rate volatility and Turkish industry-level export: panel cointegration analysis. The Journal of International Trade & Economic, 22(7), 1088-1107.
• Ordu, C.F. (2013). Döviz kuru dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Özkul, G. ve Öztürk, A. (2019). Yapısal kırılmalar eşliğinde döviz kuru oynaklığı ile Türkiye’nin sektörel dış ticareti arasındaki etkileşim. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(4), 1069-1095.
• Özsan, A. G. (2015). Avrupa Birliği’ndeki ekonomik yavaşlamanın Türkiye’nin sektörel ihracatı üzerindeki etkisi. Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Çalışma Tebliğleri Serisi, 2015(2), 1-22.
• Öztürk, İ. ve Acaravcı, A. (2002). Döviz kurundaki değişkenliğin Türkiye ihracatı üzerine etkisi: Ampirik bir çalışma. Review of Social, Economic and Business Studies, 2, 197-206.
• Saatçioğlu, C. ve Karaca, O. (2004). Döviz kuru belirsizliğinin ihracata etkisi: Türkiye örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), 183-195.
• Saatçioğlu, C. ve Karaca, O. (2010). Dolar/Euro paritesinin Türkiye’nin ihracatına etkisi: Ekonometrik bir analiz. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 106-118.
• Saygılı, H., Saygılı, M. ve Yılmaz, G. (2010). Türkiye için yeni reel efektif döviz kuru endeksleri. TCMB, Çalışma Tebliği. 10(12).
• Serenis, D. ve Serenis, P. (2008). The impact of exchange rate volatility on exports: Evidance four European countries. International Conference on Applied Economics. 835-837.
• Serenis, D. ve Tsounis, N. (2014). Exchange rate volatility and aggregate exports: evidence from two small countries. Hindawi Publishing Corporation Isrn Economics. 1-10.
• Sivri, U. ve Usta, C. (2001). Reel döviz kuru, ihracat ve ithalat arasındaki ilişki. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 1-17.
• Sweidan, O.D. (2013). The effect of exchange rate on exports and imports: The case of Jordan. The International Trade Journal, 27(2), 156-172.
• Şimşek, N. (2008). Türkiye’nin endüstri içi dış ticaretinin analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Tarı, R. (2010). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Tarı, R. ve Yıldırım, D. Ç. (2009). Döviz kuru belirsizliğinin ihracata etkisi: Türkiye için bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi, 16(2), 95-105.
• Tatoğlu, F.Y. (2012). İleri panel veri analizi Stata uygulamalı. İstanbul: Beta Basım.
• Terzi, H. ve Zengin, A. (1995). Türkiye’de kur politikası, ithalat, ihracat ve dış ticaret dengesi ilişkisinin ekonometrik analizi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 11(1-2), 247-266
• Vergil, H. (2002). Exchange rate volatility in Turkey and its effect on trade flows. Journal Of Economic and Social Research. 4(1), 83-99.
• Yanıkkaya, H. (2001). The influence of real exchange rates on Turkish agricultural exports. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2, 69-80.