Impact of Change in Electoral District Magnitude on Multipartism

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 31, 766 - 778, 20.08.2021

İbrahim Yılmaz

https://doi.org/10.21076/vizyoner.804982

Cited By: 1

Öz

The aim of the study is to analyze the relation between electoral district magnitude and multipartism in accordance with the election results of 1 November 2015 and 24 June 2018. With the approval of the Constitutional referendum which was held on 16 April 2017, the number of the members of parliament in Turkey increased from 550 to 600. Consequently, in 33 electoral districts, the number of representatives increased by 1 to 4 and in 48 electoral districts the number of representatives remained the same. This novel case enables to compare the multipartism between electoral districts where the number of members of parliament increase and do not change. Results reveal that average effective number of parties of those electoral districts where district magnitude enlarge is higher than those electoral districts where the number of representatives do not change. This difference mainly arises from those electoral districts where the number of representatives was 5 or lower in 2015 elections.

Anahtar Kelimeler

Electoral District Magnitude, Multipartism, Effective Number of Parties, General Elections, Number of Members of Parliament

Seçim Çevresi Büyüklüğünün Değişmesinin Çok-Partililiğe Etkisi

Öz

Bu çalışmanın amacı seçim çevresi büyüklüğü ile çok partililik arasındaki ilişkiyi, Türkiye’de gerçekleşen, 1 Kasım 2015 milletvekili genel seçimleri ve 24 Haziran 2018 milletvekili genel seçimleri sonuçlarını dikkate alarak analiz etmektir. 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleşen Anayasa referandumunun kabulü ile Türkiye’de milletvekilli sayısı 550’den 600’e yükseldi. Bunun sonucu olarak 33 seçim çevresinin milletvekilli sayısında 1 ile 4 arasında artış meydana geldi ve 48 seçim çevresinde milletvekili sayısı değişmedi. Bu istisnai durum milletvekili sayısı artan seçim çevreleri ile milletvekili sayısı değişmeyen seçim çevrelerinin çok partililik açısından mukayese edilmesine imkân sunmaktadır. Sonuçlar, milletvekili sayısı artan seçim çevrelerinin ortalama etkin parti sayısının, milletvekili sayısı değişmeyen seçim çevrelerinin ortalama etkin parti sayısından daha fazla arttığını işaret etmektedir. Bu farklılık özellikle 2015 seçimlerinde milletvekilli sayısı 5 veya 5’in altında olan seçim çevrelerinden kaynaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Seçim Çevresi Büyüklüğü, Çok-Partililik, Etkin Parti Sayısı, Milletvekili Genel Seçimleri, Milletvekili Sayısı

Kaynakça

• Alkan, M. Ö. (1999). Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de seçimlerin kısa tarihi. TÜSİAD Görüş Dergisi, 39, 48-61.
• Armağan, S. (1967). Türkiyede parlamento seçimleri. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 33(3-4), 45-100.
• Bakanlar Kurulu Kararları. (1950, 7 Nisan). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 7477). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7477.pdf, (03.09.2020).
• Gabel, M. J. (1995). The political consequences of electoral laws in the 1990 Hungarian elections. Comparative Politics, 27(2), 205-214.
• Göksel, T. Çınar, Y. ve Yürük, S. (2018) İttifaklı seçim sistemi ve sandalye dağıtım mekanizmalarının temsilde adalet açısından sayısal analizi: Türkiye örneği. Turkish Studies, 13(4), 99-124.
• Grofman, B. ve Selb, P. (2011). Turnout and the (effective) number of parties at the national and district level: A puzzle-solving approach. Party Politics, 17(1), 93-117.
• İntihabı Mebusan Kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesine ve kanuna bir madde ilâvesine dair kanun. (1934, 11 Kânunuevvel). T.C. Resmî Gazete (Sayı: 2877). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/2877.pdf, (01.09.2020).
• Jones, M. P. (1993). The political consequences of electoral laws in Latin America and the Caribbean. Electoral Studies, 12(1) 59-75.
• Kararnameler. (1954, 20 Mart). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 8663). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/8663.pdf, (03.09.2020).
• Kararnameler. (1957, 24 Eylül). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 9714). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/9714.pdf, (03.09.2020).
• Laakso, M. V. ve Taagepera. R. (1979). “Effective” number of parties: A measure with application to West Europe. Comparative Political Studies, 12(1), 3-27.
• Lago, I. ve Mart´ınez, F. (2007). The importance of electoral rules: Comparing the number of parties in Spain’s lower and upper houses. Electoral Studies, 26(2), 381-391.
• Lijphart, A. (1990). The political consequences of electoral laws, 1945-85. The American Political Science Review, 84(2), 481-496.
• Lijphart, A. (2014). Demokrasi modelleri, Otuz altı ülkede yönetim biçimleri ve performansları. G. Ayas ve U. U. Bulsun (Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Mebus Seçimi Kanunu. (1942, 17 Kânunuevvel). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 5285). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/5285.pdf, (02.09.2020).
• Milletvekili Seçimi Kanunu. (1961, 30 Mayıs). T. C. Resmi Gazete (Sayı: 10815). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10815.pdf, (04.09.2020).
• Milletvekili Seçimi Kanunu. (1983a, 13 Haziran). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 18076). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18076.pdf, (04.09.2020).
• Milletvekili Seçimi Kanunu. (1983b, 13 Haziran). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 18076). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2839.pdf, (02.05.2021).
• Milletvekilleri Seçimi Kanunu. (1946, 6 Haziran). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 6326). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/6326.pdf, (02.09.2020).
• Milletvekilleri Seçimi Kanunu. (1950, 21 Şubat). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 7438). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7438.pdf, (02.09.2020).
• Monroe, B. L. ve Rose, A. G. (2002). Electoral systems and unimagined consequences: Partisan effects of districted proportional representation. American Journal of Political Science, 46, 67-89.
• Moser, G. R. (1999). Electoral systems and the number of parties in postcommunist states. World Politics, 51(3), 359-384.
• Olgun, K. (2011). Türkiye'de cumhuriyetin ilanından 1950'ye genel seçim uygulamaları. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 27(79), 1-36.
• Önder, T. (2019). Türkiye’de parti sistemi: Tarihsel bir analiz. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(21), 511-534.
• Özbudun, E. (1995). Seçim sistemleri ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 44(1), 52-539.
• Reynolds, A., Reilly B. ve Ellis, A. (2008). Electoral system design: The new international IDEA handbook. İnternational Institute for Democracy and Electoral Assistance.
• Savut, E. (2020). Geçmişten bugüne Türkiye siyasetinde seçim ittifakları: Tercih mi? Zorunluluk mu?. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39(2), 33-48.
• Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2018, 16 Mart). Resmi Gazete (Sayı: 30362). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180316-28.htm, (04.09.2020).
• T. C. Yüksek Seçim Kurulu. (2020). Milletvekili genel seçim arşivi. Erişim Adresi: https://www.ysk.gov.tr/tr/milletvekili-genel-secim-arsivi/2644, (05.07.2020).
• Taagepera, R. ve Grofman, B. (1985). Rethinking Duverger’s law: Predicting the effective number of parties in plurality and PR systems - parties minus issues equals one. European Journalof Political Research, 13, 341-352.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 67, 75, 175 inci Maddelerinin Değiştirilmesi ve Geçici 4. Maddenin Kaldırılması Hakkında Kanun. (1987, 18 Mayıs). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 19464). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19464_1.pdf, (04.09.2020).
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Başlangıç Metni ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun. (1995, 26 Temmuz). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 22355). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22355.pdf, (04.09.2020).
• Yüzbaşıoğlu, N. (1996). Türkiye’de uygulanan seçim sistemleri ve bunlara ilişkin Anayasa Mahkemesi Kararlarına göre nasıl bir seçim sistemi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 55(1-2), 103-150.