Evsizlik Sorununun Pandemi İle İlişkisi ve Türkiye’deki İzdüşümü

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 31, 972 - 987, 20.08.2021

Esra Banu Sipahi Tuğçe Arslan

https://doi.org/10.21076/vizyoner.813781

Cited By: 1

Öz

Kentlerin büyümesi ile görünürlüğü artan evsizlik olgusu, geçmişten günümüze insanlığın mücadele etmekte güçlük yaşadığı ve bir türlü çözüme kavuşturulamayan bir sorundur. Özellikle küreselleşmenin beraberinde getirdiği adaletsizlikler, yeni yoksul sınıflamalarını gündeme getirmiştir. Bu sınıflandırmanın en altında yer alan evsizler, toplumun dışladığı, görmezden geldiği, hatta korktuğu, istenmeyen bir kesim olarak değerlendirilmektedir. Evsizlerin içinde bulunduğu bu olumsuz durumu körükleyen önemli bir gelişmeye içinden geçtiğimiz şu günlerde tanıklık edilmektedir. Bu gelişme kuşku yok ki Covid-19 pandemisidir. Küreselleşmenin beraberinde getirdiği -beklenen ancak görüldüğü kadarı ile pek de hazırlıklı olunmayan- bu “hastalığın küreselleşmesi” durumu, evsizler açısından büyük bir yıkıma neden olmaktadır. Bir yandan pandeminin beraberinde getirdiği ekonomik ve psikolojik yıkımın evsizliğin nedeni olma potansiyeli, diğer yandan da evsiz kitlelerin hem kendileri hem de içinde yaşadıkları toplum açısından büyük bir risk oluşturmaları, üzerinde önemle düşünülmesi ve çözüme yönelik politikalar üretilmesi gereken bir konudur. Bu çalışma, Türkiye’de pek de ilgi görmeyen ancak önemli bir sorun olan evsizlik olgusuna Covid-19 salgını bağlamında odaklanmakta ve evsizliğin dünyadaki ve Türkiye’deki boyutları ve konu ile ilgili yapılan çalışmalar ekseninde ilgili yazına bir kapı aralamaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Evsiz, Evsizlik, Covid-19, Pandemi, Sivil Toplum Kuruluşları

The Relationship between Homelessness Problem and Pandemic in Addition to Their Reflections in Turkey

Öz

The fact of homelessness, whose visibility increases along with the growth of cities, is a trouble that humanity has had difficulties in struggling from past to present and cannot be solved. In particular, the injustices accompanied with globalization have brought new classification of poverty to the agenda. The homeless, who are included at the bottom of this classification, are considered as an undesirable segment that society excludes, ignores, or even fears. In recent days, we are witnessing a significant development that has awakened this adverse condition in which the homeless are included. It is unquestionable that this development is the Covid-19 pandemic. “Globalization of this disease",- which is expected but not be prepared as much as it seems- and which is brought about by globalization, causes a great devastation for the homeless. Potential for the economic and psychological destruction of the pandemic to cause homelessness, on the one hand, and being at great risk for the homeless both for themselves and for the society they live, on the other hand, are issues that need to be seriously considered and for which appropriate policies should be produced. The study focuses on the fact of homelessness that is not of much interest in Turkey but is a big problem in the context of the Covid-19 pandemic and opens the door to the relevant article on the axis of the dimensions of homelessness in the world and in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Homeless, Homelessness, Covid-19, Pandemic, Non-Governmental Organizations

Kaynakça

• Akyıldız, Y. (2017). Dünyada ve Türkiye’de evsizlik sorunu ve çeşitli uygulamalar. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 67-91.
• Alpago, H. ve Alpago, D. O. (2020). Korona virüs ve sosyoekonomik sonuçlar. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 99-114.
• Barış İ. (2009). Sokakta yaşayan çocuklar ve aileleri (İstanbul örneği). Sosyoloji Konferansları, (39), 87-114.
• Bassuk, E. L. (2010). Ending child homelessness in America. American Journal of Orthopsychiatry, 80(4), 496-504.
• Bassuk, E. L. ve Rubin, L. (1987). Homeless children: A neglected population. American Journal of Orthopsychlatry, 57, 279-286.
• Benavides, A. D. ve Nukpezah, J. A. (2020). How local governments are caring for the homeless during the COVID-19 pandemic. The American Review of Public Administration, 50(6-7), 650-657.
• Berkhead, S. (2020). Moscow’s coronavirus lockdown leaves the homeless out in the cold. Erişim draesi: https://www.themoscowtimes.com/2020/04/10/moscows-coronavirus-lockdown-leaves-the-homeless-out-in-the-cold, (21.04.2020).
• Busch-Geertsema, V. ve Fitzpatrick, S. (2008). Effective homelessness prevention? Explaining reductions in homelessness in Germany and England. European Journal of Homelessness, 2, 69-95.
• Busch-Geertsema, V., Culhane, D. ve Fitzpatrick, S. (2016). Developing a global framework for conceptualising and measuring homelessness. Habitat International, 55, 124-132.
• Coronavirüs ABD’de siyahîleri öldürüyor. (2020). Erişim adresi: https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/corona-virus-abdde-siyahileri-olduruyor,B_yH8BjbhkC08uMOnsF8OA/A8JrxUEALkqV6JAGje9mxA, (23.07.2020).
• Cross, C., Seager, J., Erasmus, J., Ward, C. ve O'Donovan, M. (2010). Skeletons at the feast: A review of street homelessness in South Africa and other world regions. Development Southern Africa, 27(1), 5-20.
• Çaya, S. (2018). Evsiz barksızlar: Hele zengin ülkelerin, hususî bir ayıbı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(71), 242-270.
• Elbakyan, A. (2020). Homelessness: A barometer of social justice. Erişim adresi: www.thelancet.com/public-health, (18.04.2020).
• Ellis, E. G. (2020). For homeless people, Covid-19 is horror on top of horror. Erişim adresi: https://www.wired.com/story/coronavirus-covid-19-homeless/, (24.04.2020).
• Erdemliler Dayanışması Derneği. (2020). Erişim adresi: http://erdayder.com/, (01.08.2020).
• Farha, L. (2020). Covid-19 Guidance note protecting those living in homelessness. OCHRC, Special Rapporteur on the right to adequate housing.
• Gomez, J. (2020). Some homeless Americans unaware of coronavirus as shelters scramble to adhere to guidelines. Erişim adresi: https://abcnews.go.com/Health/homeless-americans-unaware-coronavirus-shelters-scramble-adhere-guidelines/, (26.04.2020).
• HLRN. (2020). Need for special measures to check Spread of COVID-19 among homeless and other ınadequately-housed persons. Housing and Land Rights Network, Press Release, 13 March 2020
• HLRN. (2020). Erişim adresi: https://www.hlrn.org.in/, (30.04.2020).
• Hodge, D. R., Moser, S. E. ve Shafer, M. S. (2013). Spirituality and mental health among homeless mothers. Social Work Research, 36(4), 246-255.
• Homelessness in the United States. (2020). Erişim adresi: https://tr.qwe.wiki/wiki/Homelessness_in_the_United_States, (02.04.2020).
• Işıkhan, V. (2002). Kentlerin gölgesinde yaşayan evsizler. Ankara.
• Işıkhan, V. (2004). Yaşlı evsizler ve sosyal hizmet müdahaleleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 15(12), 39-50.
• Işıkhan, V. (2006a). Türkiye’de evsizler sorunu ve sosyal hizmet. Küreselleşen Dünya’ da Sosyal Hizmetlerin Konumu Hedefleri ve Geleceği Sempozyum Sunum Kitabı, Antalya.
• Işıkhan, V. (2006b). Ruh hastası evsiz kadınların sorunları ve sosyal hizmet yaklaşımları. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 17(1), 37-52.
• İlhan, N. ve Ergün, A. (2010). Evsizler ve toplum sağlığı. Aile ve Toplum, 5(20), 79-90.
• Kaya Kılıç, A. ve Aslantürk, H. (2019). Evsizlerin sosyo-demografik özellikleri ve sokak yaşam deneyimleri: Antalya örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 419-432.
• Kirby, T. (2020). Efforts escalate to protect homeless people from COVID-19 in UK. The Lancet Respiratory Medicine, 8(5), 447-449.
• Küçük, M. (2018). Evsizlik ve evsizliği açıklayan teoriler. İdealkent, 9(24), 515-535.
• Maxmen, A. (2020). Coronavirus is spreading under the radar in US homeless shelters. Erişim Adresi: https://www.nature.com/articles/d41586-020-01389-3, (23.07.2020).
• Meneviş, B. (2006). Evsizler. Ankara, Devlet Planlama Teşkilatı ve Türk Ulusal Ajansı.
• Morris, D. M. ve Gordon, J. A. (2006). The role of the emergency department in the care of homeless and disadvantaged populations. Emergency Medicine Ciiınics of Nort America, 24, 839-848.
• Mossman, D. ve Perlin, M. (1992). Psychiatry and the homeless mentally ill: a reply to Dr. Lamb. Am J Psychiatry, 149(7), 951-957.
• Nies, M. A. ve McEwen, M. (2001). Community health nursing: Promoting the health of populations (3rd ed.). W B. Saunders Company.
• Nochlezhka. (2020). Erişim adresi: https://homeless.ru, (20.04.2020).
• O’Connel, J. J. (2004). Dying in the shadows: the challenge of providing health care of homeless people. JMAC, 170(8), 1251-1252.
• Okumuş, E. (2012). Evsizlik ve evsizler. Diyanet Dergisi, 262, 5-8.
• Osmanlıca Türkçe Sözlük. (2021). Erişim adresi: http://www.osmanlicaturkce.com/?k=b%C3%AEmek%C3%A2n&t=%40, (16.01.2021).
• Özdemir, U. (2010). Evsizlik ve evsizlere genel bir bakış. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 77-88.
• Özvarış, Ş. B. (2020). Korona günlerinde görünmeyen ikinci salgın: “Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet!”. Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) ve Toplum İçin Bilgilendirme Notu.
• Qoriah, A., ve Husna, A. N. (2020). Mental Health Issues during COVID-19 Pandem-ic: Directions for Future Research. CCE, 25, 25-39.
• Ringwalt, C. L., Greene, J. M., Robertson, M. ve McPheeters, M. (1998). The prevalence of homelessness among adolescents in the United States. American Journal of Public Health, 88(9), 1325-1329.
• Rosenthal, D., Mallett, S. ve Myers, P. (2006). Why do homeless young people leave home, Aust N Z J Public Health, 30(3), 281-285.
• Roth, D. ve Bean, G. J. (1986). New perspectives on homelessness: Findings from a statewide epidemiological study. Hospital and Community Psychiatry, 37(7), 712-719.
• Salih, Y. (2020). İstanbul'daki 10 bin evsize ‘askıda yemek' verecek. Erişim adresi: https://www.dunya.com/kose-yazisi/istanbuldaki-10-bin-evsize-askida-yemek-verecek/476214, (01.08.2020).
• Sallan Gül, S. ve Sipahi, E. B. (2017). Eviçi şiddetle mücadelede can simidi olan kadın sığınmaevlerinde gizlilik ve güvenlik sorunsalının aşılmasında teknolojinin rolü. Toplum ve Demokrasi Dergisi Türkiye’de Dezavantajlı Gruplar Özel Sayısı, 11(24), 81-106.
• Sermons, M. W. ve Henry, M. (2010). Demographics of homelessness series: The rising elderly population. Washington (DC): National Alliance to End Homelessness, 1-8.
• Šikić-Mićanović, L. (2010). Homelessness, poverty and social exclusion: Homelessness and social exclusion in croatia. European Journal of Homelessness, 45-64.
• Sipahi, E. B. (2006). Yoksulluğun küreselleşmesi ve kentsel yoksulluk: Ekonomik ve sosyal boyutlarıyla Konya örneğinde yoksulluk. S.Ü. İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11, 173-189.
• Sosyal Dışlanma Riski Bulunan Gruplar. (2020). Erişim Adresi: http://www.manevisosyalhizmet.com/?p=306, (08.05.2020).
• Stiglitz, J. (2002). Globalization and its discontets, W.W. Norton & Company, USA.
• Şefkat-Der. (2017). Erişim adresi: http://www.sefkatder.org/category/kampanyalar/, (25.04.2020).
• T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2020). Erişim adresi: https://www.ailevecalisma.gov.tr/tr-tr/haberler/bakan-selcuk-koronavirusle-mucadele-kapsaminda-evsizlere-konaklama-projesi-basliyor/, (25.04.2020).
• TDK. (2020). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr, (12.02.2020).
• Tsai, J. ve Wilson, M. (2020). COVID-19: a potential public health problem for homeless populations. Lancet Public Health, 1-2.
• Tümtaş, M. S. ve Ergun, C. (2014). Göç ve yoksulluk kıskacında yıkılan bir kent: Van. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 1-23.
• Türk, T. ve Ünlü, H. (2016).Yoksullukla mücadele politikaları: 2000 sonrası Türkiye örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14), 92-104.
• Türkiye’de Evsizlere Dair Rapor. (2011). Durum tespiti, Avrupa Birliği ülkelerinden uygulama örnekleri ve taleplerimiz, 1-31.
• UNICEF. (2020). UNICEF: Çocukların COVID-19 salgınının gizli mağdurları olmasına izin vermeyelim. Erişim adresi: https://www.unicef.org/turkey/, (05.05.2020).
• Wardhaugh, J. (2012). Rural homeless India. Smith S. (Ed.), International Encyclopedia of housing and home (1st ed.), Elsevier.
• Yeter, A. (2018). Sivil toplum kuruluşlarının evsizlere yönelik hizmetlerinin değerlendirilmesi: İstanbul örneği. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(17), 34-60.
• Yılmaz, M. (2015). İleri endüstriyel toplumlar ve kentsel yoksulluk. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 215-227.
• Ziefert, M. ve Brown, K. S. (1991). Skill building for effective intervention with homeless families. Families in Socity, 72(4), 212-219.