Influencerlar İle Z Kuşağı Arasındaki İlişkinin Kullanımlar ve Doyumlar Teorisi Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 31, 955 - 971, 20.08.2021

Deniz Yaman , Ömer Çakın

https://doi.org/10.21076/vizyoner.883032

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, Z Kuşağı bireylerinin sosyal medyanın etki mekanizmaları olarak nitelendirilen influencerlardan hangi gereksinimlerine yönelik tatmin elde ettiklerini belirlemek ve bu tatminlerin ne düzeyde farklılaştığını Kullanımlar ve Doyumlar Teorisi bağlamında incelemektir. Araştırma verilerinin toplanmasında anket yöntemi tercih edilmiş, araştırma evrenini temsil edecek örneklemin seçilmesinde ise Kartopu Örnekleme ve Kolayda yöntemleri kullanılmıştır. Anket formunun çevrim içi ortamda oluşturulması aşamasında Google Formlar uygulaması kullanılmış, forma ait link internet üzerinden katılımcıların erişimine sunulmuştur. Araştırma kapsamında toplam 614 katılımcıdan veri toplanmış, gerekli ön şartları taşıyan 513 katılımcının vermiş olduğu yanıtlar değerlendirmeye alınmıştır. Verilerin analizi aşamasında ise SPSS 22.0 paket programı tercih edilmiş ve kullanılmıştır. Bireylerin ölçekte yer alan ifadelere katılım düzeyleri arasında herhangi bir farklılık olup, olmadığını tespit etmek amacıyla veriler Bağımsız Örneklem T-Testi ve ANOVA analizlerine tabi tutulmuş, elde edilen sonuçlara göre bireylerin katılım düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Influencer, Z Kuşağı, Kullanımlar ve Doyumlar Teorisi, Sosyal Medya, İnternet

Investigation of the Relationship between Influencers and Generation Z in the Context of Uses and Gratifications Theory

Öz

The aim of the study is to determine which needs of Generation Z individuals obtain satisfaction from influencers, who are described as the mechanism of action of social media, and to examine to which extent these satisfaction levels differ in the context of the Uses and Gratifications Theory. The survey method is preferred for the collection of research data; also, Snowball Sampling and Convenience Sampling methods are used in selecting the sample to represent the research population. During the online creation of the survey form, the Google Forms application is used, and the link of the form is made available to the participants via Internet. In the context of research, data is collected from 614 participants, and the responses of 513 individuals who have the necessary prerequisites are evaluated. In the data analyses stage, SPSS 22.0 package program is utilized. The data are subjected to Independent Sample T-Test and ANOVA analyzes in order to determine whether there are any differences between the level of participation of the individuals in the expressions in the scale. According to the results, it is determined that there are statistically significant differences between the participation levels of the individuals.

Anahtar Kelimeler

Influencer, Generation Z, Uses and Gratifications Theory, Social Media, Internet

Kaynakça

• Aslan, A. ve Ünlü, G. Ü. (2016). Instagram fenomenleri ve reklam ilişkisi: Instagram fenomenleri gözünden bir değerlendirme. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2), 41-65.
• Ayhan, B. ve Çavuş, S. (2014). İzleyici araştırmalarında değişim: Kullanımlar ve doyumlardan bağımlılığa. Selçuk İletişim, 8(2), 32-60.
• Bal, E. (2013). Teknoloji çağında cep telefonu kullanım alışkanlıkları ve motivasyonlar: Selçuk Üniversitesi öğrencileri üzerine bir inceleme. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Baysal Berkup, S. (2014). Working with generations X and Y in generation Z period: Management of different generations in business life. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(19), 218-229.
• Birsen, Ö. (2005). Çok seçenekli medya ortamında kitle iletişim araçlarının tüketim ve seçim biçimi: Eskişehir örnekleminde bir izler kitle araştırması. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Blumler, J. G. (1979). The role of theory in uses and gratifications studies. Communication Research, 6(1), 9-36.
• Boyd, D. M. and Ellison, N. B. (2008). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 210-230.
• Bozarth, J. (2010). Social media for trainers. San Francisco: Pfeiffer Publish.
• Brown, D. and Hayes, N. (2008). Influencer marketing: Who really influences your customers?. New York: Routledge.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chen, G. M. (2011). Tweet this: A uses and gratifications perspective on how active twitter use gratifies a need to connect with others. Computers in Human Behavior, 27(2), 755-762.
• Csobanka, Z. E. (2016). The Z generation. Acta Technologica Dubnicae, 6(2), 63–76.
• Çakın, Ö. (2018). Bir ürün yerleştirme mecrası olarak Instagram ve Instagram fenomenleri. N. Bolat (Ed.), Ürün yerleştirme uygulamaları içinde (195-213), Konya: Literatürk Academia.
• Çakır, V. (2005). Bir sosyal etkinlik olarak eğlence ve televizyon: Konya örneği. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Çakır, V. ve Çakır, V. (2010). Televizyon bağımlılığı. Konya: Literatürk Academia.
• Erdem, M. N. (2018). Markalar oyunda! dijitalde bir ürün/marka yerleştirme alanı olarak gama-Vertising. N. Bolat (Ed.), Ürün Yerleştirme Uygulamaları içinde (215-265). Konya: Literatürk Academia.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (1990). İletişim ve toplum. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş. S. İrvan (Çev.), Ankara: Bilim ve Sanat.
• Hatton, G. (2018). Micro Influencers vs macro influencers. Erişim adresi: https://www.socialmediatoday.com/news/micro-influencers-vs-macro-influencers/516896/, (23.04.2021).
• Hazar, M. (2011). Sosyal medya bağımlılığı - Bir alan çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-176.
• Kangur, K. (2021). How to boost ecommerce sales with influencer marketing. Erişim adresi: https://www.socialbakers.com/blog/6-ways-to-boost-e-commerce-sales-with-influencer-marketing, (24.04.2021).
• Kaplan, A. and Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1), 59-68.
• Karadoğan, A. (2019). Z kuşağı ve öğretmenlik mesleği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 9-41.
• Katz, E., Blumler, J. G. and Gurevitch, M. (1973-1974). Uses and gratifications research. Public Opinion Quarterly, 37(4), 509-523.
• Katz, E., Gurevitch, M. and Haas, H. (1973). On the use of mass media for important things. American Sociological Review, 38(2), 164-181.
• Kırık, A. M. and Köyüstü, S. (2018). Z Kuşağı konusunda yapılmış tezlerin içerik analizi yöntemi ile incelenmesi. E-Gifder, 6(2), 1497-1517.
• Kim, J-Y. (2002). A cross-media study of koreans’ media choice process and consumption patterns in the new media environment. PhD. Thesis, The University of Southern Mississippi Advisor Department of Mass Communication and Journalism, Hatissburg.
• Kim, W., Jeong, O-R. and Lee, S-W. (2010). On social web sites. Information Systems, 35(2), 215-236.
• Kotler, P. and Armstrong, G. (2011). Principles of marketing. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Köseoğlu, Ö. (2012). Sosyal ağ sitesi kullanıcılarının motivasyonu: Facebook üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim, 7(2), 58-81.
• Kuyucu, M. (2016). Kullanımlar ve doyumlar perspektifinden radyo dinleme alışkanlıkları ve doyumları. Proceedings of SOCIOINT 2016 3rd International Conference on Education, Social Sciences and Humanities. 23-25 Mayıs 2016, İstanbul.
• Laughey, D. (2010). Medya çalışmaları: Teoriler ve yaklaşımlar. A. Toprak (Trans.), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Littlejohn, S. W. and Foss, K. A. (2009). Encyclopedia of Communication Theory. Thousand Oaks: SAGE.
• Lull, J. (2001). Medya İletişim Kültür. N. Güngör (Çev.), Ankara: Vadi Yayınevi.
• Newson, A., Houghton, D. and Patten, J. (2008). Blogging and other social media: Exploiting the technology and protecting the Enterprise. USA: Gower Publishing Limited.
• Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Rubin, A. M. (2002). The uses and gratifications perspective of media effects. J. Bryant (Ed.), Media Effects: Advances in Theory and Research içinde (525-548). USA: Lawrence Erlbaum Associates.
• Severin, W. J. and Tankard, J. W. (1994). İletişim kuramları. A. A. Bir ve S. Sever (Trans.), Eskişehir: Kibele Sanat Merkezi.
• Sladek, S. and Grabinger, A. (2013). Gen Z: The first generation of 21st century has arrived!. Erişim adres: https://www.xyzuniversity.com/wp-content/uploads/2018/08/GenZ_Final-dl1.pdf, (25.04.2021).
• Sucu, İ. (2014). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı açısından sosyal medya sanal dünya oyunu olarak second life örneği. Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Turow, J. (2009). Media today: An introduciton to mass communication. New York: Routledge.
• Tuten, T. L. and Solomon, M. R. (2018). Social media marketing. United Kingdom: SAGE Publications Ltd.
• Uzun, R. (2013). İzleyici Merkezli Yaklaşımlar. E. Yüksel (Ed.), İletişim Kuramları içinde (84-105). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Zietek, N. (2016). Influencer marketing: The characteristics and components of fashion influencer marketing. Master Thesis, University of Borås Faculty of Textiles, Engineering and Business, Sweden.