Güvenlik ve Cinsiyet: Uluslararası İlişkiler Disiplininde Feminist Güvenlik Yaklaşımları

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 35, 1037 - 1055, 22.08.2022

Adem Ali İren , Rustem Bilal Taşgetiren

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1013612

Öz

Tarih boyunca bilgi ve bilinebilirlik üzerine pek çok tartışma yaşanmıştır. Özellikle sosyal bilimlerde nesnel bilginin sağlanıp sağlanamayacağı halen tartışma konusudur. Bu tartışmanın taraflarından biri olan Feminizme göre araştırmacının geçmişi, kimliği ve cinsiyeti yaşanan olayların yorumlanmasında ve kavramsal düşüncelerin şekillenmesinde, dolayısıyla bilginin üretilmesinde etki sahibidir. Kadınların 20. yüzyılın ortalarına kadar yükseköğrenimde erkekler kadar yer alamamış olmaları, yalnızca erkekler tarafından üretilen ve eril bir dünya görüşünü yansıtan söylemlerin sosyal bilimlere egemen olmasına neden olmuştur. Uluslararası İlişkiler disiplini ve Güvenlik Çalışmaları söz konusu olduğunda karar alıcı ve uygulayıcıların ezici bir çoğunlukla erkekler olması, söz konusu alanlara yönelik dişil dünya görüşünün eksikliğini de beraberinde getirmiştir. Soğuk Savaş’ın, geleneksel yaklaşımların öngörüsü dışında bitmiş olması disipline egemen bu yaklaşımların sorgulanmasını da beraberinde getirmiş ve Feminizm bu sayede hem Uluslararası İlişkiler disiplininde hem de Güvenlik Çalışmalarında kendine yer bulabilmiştir. Sahip olduğu dişil bakışla disiplinin ana konularını ele alan Feminizm, disipline yönelik eşsiz bir yaklaşım ortaya çıkartmıştır. Güvenlik söz konusu olduğunda güvenliğin öznesine genelde insanları özeldeyse kadınları koyması ve bu öznelere yönelik tehditler üzerine çalışması güvenliğe bakışımızı genişletmiştir.

Anahtar Kelimeler

Feminizm, Cinsiyet, Uluslararası İlişkiler, Güvenlik

Security and Gender: Feminist Security Approaches in International Relations Discipline

Öz

Throughout history, there have been many debates about knowledge and knowability. Especially in social sciences, whether or not objective information can be provided is still a matter of debate. According to feminism, which is one of the parties to this discussion, the background, identity, and gender of the researcher have an effect on the interpretation of the events and the shaping of the conceptual thoughts and thus the production of knowledge. The fact that women could not take place in higher education as much as men until the middle of the 20th century, has caused the social sciences to be dominated by the discourses produced only by men and a masculine world view. When it comes to international relations and security studies; men, being the overwhelming majority of decision makers and practitioners, has led to the lack of a feminine worldview in these areas. The end of the Cold War, beyond the foresight of traditional approaches, brought about the questioning of these approaches that have been dominating the discipline, and thus Feminism has found a place in both international relations discipline and security studies. Feminism, which deals with the main issues of the discipline with its feminine perspective, has come up with unique approaches to the discipline. When it comes to security, putting people, and women particularly, as the subject of security and working on threats to these subjects, has broadened our view of security.

Anahtar Kelimeler

Feminism, Gender, International Relations, Security

Kaynakça

• Ataman, M. (2009). Feminizm: geleneksel uluslararası ilişkiler teorilerine alternatif yaklaşımlar demeti. Alternatif Politika, 1(1), 1-41.
• Aydın Koyuncu, Ç. (2012). Feminist uluslararası ilişkiler yaklaşımları açısından güvenlik konusunun analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(1), 111-139. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002240
• Aydın, M. (1996). Uluslararası ilişkilerde yaklaşım, teori ve analiz. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 51(1), 71-114. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001917
• Baldwin, D. (1997). The concept of security. Review of International Studies, 23(1), 5-26.
• Baylis, J. (2008). Uluslararası ilişkilerde güvenlik kavramı. Uluslararası İlişkiler Dergisi, Özel Sayı: Güvenlik, 69-85.
• Blanchard, E. (2003). Gender, international relations, and the development of feminist security theory. Signs, 28(4), 1289-1312. https://doi.org/10.1086/368328
• Bryson, V. (2019). Feminist politika teorisi (1. Baskı). (A. Gülaşık, Çev.), Phoenix Yayınevi (Orijinal eserin basım tarihi 2003).
• Burchill, S. ve Linklater, A. (2017). Giriş. S. Burchill (Ed.), Uluslararası ilişkiler teorileri içinde, (s. 11-44), Küre Yayınları.
• Buzan, B. (2015). İnsanlar, devletler ve korku: soğuk savaş sonrası dönemde uluslararası güvenlik çalışmaları: güvenlik çalışmaları için bir gündem. (E. Çıtak, Çev.), Röle Akademik Yayıncılık (Orijinal eserin basım tarihi 1991).
• Dedeoğlu, B. (2020). Uluslararası güvenlik ve strateji (4. Baskı). Yeniyüzyıl Yayınları.
• Donnelly, J. (2017). Realizm. S. Burchill (Ed.), Uluslararası ilişkiler teorileri içinde, (s. 53-84), Küre Yayınları.
• Enloe, C. (2005). Masculinity as foreign policy issue. https://fpif.org/masculinity_as_foreign_policy_issue/ adresinden 11 Ekim 2021 tarihinde alınmıştır.
• Enloe, C. (2013). Feminizm, milliyetçilik ve militarizm. A. G. Altınay (Ed.), Vatan, millet, kadınlar içinde (s. 203-226). İletişim Yayınları.
• Galtung, J. (1969). Violence, peace, and peace research. Journal of Peace Research, 6(3), 167-191. https://doi.org/10.1177/002234336900600301
• Goldstein, J. S. (2003). War and gender: how gender shapes the war system and vice versa. Cambridge University Press.
• Gordon, M. (1999) Sosyoloji sözlüğü. (O. Akınhay ve D. Kömürcü, Çev.), Bilim ve Sanat Yayınları (Orijinal eserin basım tarihi 1998).
• Hobbes, T. (2018). Leviathan, (S. Lim, Çev.), Yapı Kredi Yayınları.
• Kelly, H. A. (1994). ‘Rule of thumb’ and the folklaw of the husband's stick. Journal of Legal Education, 44(3), 341–365.
• Keohane, R. O. (1989). International relations theory: contributions of a feminist standpoint. Millennium, 18(2), 245–253. https://doi.org/10.1177/03058298890180021001
• Machiavelli, N. (2014). Prens. (L. Basmacı, Çev.), Remzi Kitapevi.
• Millett, K. (2000). Sexual politics. University of Illinois Press.
• Morghentau, H. (1970). Uluslararası politika (1. Baskı). (B. Oran ve Ü. Oskay, Çev.), Türk Siyasi İlimler Derneği Yayınları (Orijinal eserin basım tarihi 1967).
• Nuruzzaman, M. (2006). Paradigms in conflict: the contested claims of human security, citical theory and feminism. Cooperation and Conflict, 41(3), 285–303. https://doi.org/10.1177/0010836706066560
• Oakley, A. (1972). Sex, gender and society. Harper and Row.
• Ovalı, A. (2006). Ütopya ile pratik arasında: uluslararası ilişkilerde insan güvenliği kavramsallaştırması. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(10), 3-52.
• Özlük, E. (2009). Gelenekselcilik-davranışsalcılık tartışmasını bağlamında anlamak. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(3), 197-220. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002118
• Peterson, V. (1992). Security and sovereign states: what is at stake in taking feminism seriously? V. Peterson (Ed.), Gendered sates: feminist (re)visions of international relations theory içinde, (s. 31-64), Lynne Rienner Publications.
• Reardon, A. (1985). Sexism and the war system. Teachers Collage Press.
• Runyan, A. ve Peterson, V. (1991). The radical future of realism: feminist subversions of IR theory. alternatives: Global, Local, Political, 16(1), 67-106. https://doi.org/10.1177/030437549101600103
• Shepherd, L. J. (2009). Gender, violence and global politics: contemporary debates in feminist security studies. Political Studies Review, 7, 208–219. https://doi.org/10.1111/j.1478-9299.2009.00180.x
• Sjoberg, L. ve Tickner, J. A. (2013). Introduction: international relations through feminist lenses. J. A. Tickner ve L. Sjoberg (Ed.). Feminism and ınternational relations: conversations about the past, present and future içinde (s. 1-21). Routledge.
• Steans, J. (2003). Engaging from the margins: feminist encounters with the ‘mainstream’of international relations. The British Journal of Politics and International Relations, 5(3), 428-454. https://doi.org/10.1111/1467-856X.00114
• Sylvester, C. (2004). Feminist international relations-an unfinished journey. Cambridge University Press.
• Şatana, N. (2015). Uluslararası ilişkilerde bilimsellik, metodoloji ve yöntem. Uluslararası İlişkiler Dergisi, Özel Sayı: Uluslararası İlişkilerde Kuramsal Okumalar, 10-33. https://doi.org/10.33458/uidergisi.463026
• Tang, S. (2009). The security dilemma: a conceptual analysis. Security StudiesSecurity Studies, 18(3), 587-623. https://doi.org/10.1080/09636410903133050
• Tanrısever, O. (2019). Yöntem sorunu: gelenekselcilik-davranışsalcılık tartışması. İ. Dağı ve A. Eralp vd. (Ed.), Devlet, sistem ve kimlik: uluslararası ilişkilerde temel yaklaşımlar içinde (s. 89-130). İletişim Yayınları.
• Thorburn, D. (2000). Feminism meets international relations. SAIS Review, 20(2), 1-10. https://doi.org/ 10.1353/sais.2000.0051
• Tickner J. A. (2001). Gendering world politics: issue and approaches in the post cold war era. Columbia University Press.
• Tickner, J. A. (1988). Hans Morgenthau’s principles of political realism: a feminist reformulation. Millennium, 17(3), 429–440. https://doi.org/10.1177/03058298880170030801
• Tickner, J. A. (1992). Gender in international relations: feminist perspectives on achieving global security. Columbia University Press.
• Tickner, J. A. (1997). You just don't understand: troubled engagements between feminists and IR theorists. International Studies Quarterly, 41(4), 611-632. https://doi.org/10.1111/1468-2478.00060
• Tickner, J. A. (1999). Searching for the princess? feminist perspectives in international relations. Harvard International Review, 21(4), 44-48.
• Tickner, J. A. (2002). Feminist perspectives on international relations. W. Carlsnaes, T. Risse ve B. A. Simmons (Ed.), Handbook of international relations içinde, (s. 269-281), Sage Publications.
• Tickner, J. A. (2004). Feminist responses to international security studies. Peace Review, 16(1), 43-48. https://doi.org/10.1080/1040265042000210148
• True, J. (2017). Feminizm. S. Burchill (Ed.), Uluslararası ilişkiler teorileri içinde (s. 315-346). Küre Yayınları.
• Walt, S. (1991). The renaissance of security studies. International Studies Quarterly, 35(2), 211-239. https://doi.org/10.2307/2600471
• Waltz, K. (2000). Structural realism after the Cold War. International Security, 25(1), 5-41.
• Waltz, K. (2015). Uluslararası politika teorisi. (O. Binatlı, Çev.), Phoenix Yayınevi (Orijinal eserin basım tarihi 2010).
• Wolfers, A. (1952). ‘National security’ as an ambiguous symbol. Political Science Quarterly, 67(4), 481-502. https://doi.org/10.2307/2145138
• Young, I. (2003). The logic of masculinist protection: reflections on the current security state. Signs, 29(1), 1-25. https://doi.org/10.1086/375708