Örgüt İkliminin Duygusal Bulaşma Üzerindeki Etkisi: Bir Alan Araştırması

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 35, 684 - 698, 22.08.2022

Salih Yeşil , Sümeyra Ceyhan , Ayşegül Özbağış

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1020016

Öz

Her geçen gün örgüt içerisinde değişen ve gelişen durumlar karşısında birçok yeni kavram ortaya çıkmaktadır. Örgütlerin değişen bu koşullar içerisinde başarılı olmaları için göz önünde bulundurmaları gereken kavramlardan biri de örgüt iklimidir. Örgüt iklimi yönetim uygulamaları içerisinde çalışanların duygu ve düşüncelerini içeren algıdır. Duygusal bulaşma ise kişilerin birbirlerinin yüz ifadesi, jest ve mimikler gibi duyguların birbirini tamamlayan bir düzenektir. Dolayısıyla duygusal bulaşma çalışan kişilerin sözlü ve sözsüz iletişim ipuçlarının karşısındaki kişi tarafından algılanması ve başarı, saygı gibi olumlu sonuçları meydana getiren süreç olarak ifade edilebilir. Bu çalışmada örgüt iklimi konusunun duygusal bulaşma üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini Kahramanmaraş’ta 256 belediye çalışanı oluşturmuştur. Veri toplama tekniği olarak anket kullanılmıştır. Anket sonucunda ulaşılan veriler SPSS 23.0 programında güvenilirlik, korelasyon ve regresyon analizleri yapılarak test edilmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre bürokratik örgüt ikliminin olumlu duygular ve olumsuz duygular arasında pozitif bir ilişki olduğu belirlenirken, destekleyici örgüt iklimi ve yenilikçi örgüt ikliminin ise olumlu duygular ve olumsuz duygular arasında negatif anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre bürokratik, destekleyici ve yenilikçi örgüt ikliminin olumlu ve olumsuz duyguları pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular teorik ve uygulama bağlamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgüt İklimi, Örgüt İklimi Boyutları, Duygusal Bulaşma

The Effect of Organizational Climate on Emotional Contamination: A Field Research

Öz

Every day, many new concepts emerge in the face of changing and developing situations within the organization. One of the concepts that organizations should consider in order to be successful in these changing conditions is the organizational climate. Organizational climate is the perception that includes the feelings and thoughts of the employees within the management practices. Emotional contagion is a mechanism that complements each other's emotions such as facial expressions, gestures and facial expressions. Therefore, emotional contagion can be expressed as the perception of verbal and non-verbal communication cues of the working person by another person and the process that creates positive results such as success and respect. In the study, the effect of organizational climate on emotional contagion is investigated. The sample of the research consists of 256 municipal employees in Kahramanmaraş. Questionnaire technique is used as data collection technique. The data obtained as a result of the questionnaire are tested by performing reliability, correlation and regression analyzes in the SPSS 23.0 program. According to the results of the correlation analysis, it is determined that the bureaucratic organizational climate has a positive relationship between positive emotions and negative emotions, while the supportive organizational climate and innovative organizational climate has a negative significant relationship between positive emotions and negative emotions. According to the results of the regression analysis, it is determined that the bureaucratic, supportive, and innovative organizational climate affects positive and negative emotions positively. The findings obtained as a result of the analyzes are discussed in the context of theory and practice.

Anahtar Kelimeler

Organizational Climate, Organizational Climate Dimensions, Emotional Contagion

Kaynakça

• Abraham, R. (2000). Organizational cynicism. genetic. Social and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
• Akın, A., Uysal, R. ve Akın, Ü. (2015). Duygusal bulaşma ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2).
• Akın, M. (2004). İşletmelerde duygusal zekanın üst kademe yöneticiler ile astları arasındaki çatışmalar üzerindeki etkileri [Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Altman, R. (2000), Understanding organizational climate: Start minimizing your workforce problems. Water Engineering and Management Journal, 147(6), 31-33.
• Argyris, C. (1958). Some problems in conceptualizing organizational climate: A case study of a bank. Administrative Science Quarterly, 2(4), 501-520.
• Aşık, N. A. (2018). Örgüt iklimi ve işe yabancılaşma ilişkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 29-41.
• Ay, Ü. ve Çelik, C. (2003). Çalışanların örgüt ve yönetsel uygulamalar ile ilgili algılamaları. 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Afyonkarahisar, Türkiye.
• Aydemir, A. (2016). Susceptibility to emotional contagion in health organizations: Impact on organizational commitment and ıntention to stay [Doktora Tezi]. Boğaziçi Üniversitesi.
• Aytaç, S. (2003). Çalışma psikoloji alanında yani bir yaklaşım, örgütsel sağlık. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 5(2).
• Barsade, G. (2002). The ripple effect: emotional contagion and ıts İnfluence on group behavior. Administrative Science Quarterly, 47(4), 644-675.
• Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. Kariyer Yayınları.
• Bilir, F. P. (2005). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü'nün örgüt iklimi ve çalışanların katılımlarıyla ilgili algıları [Doktora Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Büte, M. (2011). Algılanan örgüt ikliminin etik olmayan davranışlar üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 103-123.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Yayınları.
• Chen, C., Hung, J. ve Huang, J. W. (2007). How organizational climate and structure affect knowledge management—the social interaction perspective. International Journal of Information Management, 27, 104-118.
• Çağlayan, E. (2014). Okul binaları ve örgüt iklimi [Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Çekmecelġoğlu, H. G. (2007). Örgüt ikliminin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Bir araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 23-39.
• Çetinkanat, A. C. (1988). Örgütsel iklim ve iş doyumu [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Demir, E. (2021). Duygular ve duygu durumlarının örgütsel davranış alanında kullanımı, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11), 180-195.
• Doherty, R. W. (1997). The emotional contagion scale: a measure of ındividual differences. Journal of Nonverbal Behavior, 21(2), 131-154.
• Emeksiz, Ö. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin okul iklimi ve liderlik etkenlerine ilişkin görüşleri [Yüksek Lisans Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Eren, E. ve Çekmecelġoğlu, H. G. (2002). Örgüt yaratıcılığı ve verimliliğinin sağlanmasında örgüt ikliminin rolü. 10. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi (s. 885-901), Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye.
• Eröz, S. S. (2014). Otel işletmelerinde örgüt iklimi ve duygusal emek ilişkisi: Trakya bölgesinde bir araştırma. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(7), 199-223.
• Ertekin, Y. (1978). Örgüt iklimi, Türkiye Orta Doğu Amme idaresi Enstitüsü Yayınları.
• Field, R., George, H. ve Michael, A. A. (1982). Climate: a reconceptualization and proposed model. Human Relations, 35(3), 181-201.
• Glick, W. H. (1985). Conceptualizing and measuring organizational and psychological climate: Pitfalls in multilevel research. Academy of Management Review, 10(3), 601-616.
• Goleman, D. (2000). Leadership that gets results, Harvard Business Review, Product, 4487, 78-91.
• Goleman, D. (2015). Duygusal zekâ neden IQ’dan daha önemlidir?. Varlık Yayınları.
• Gök, S. (2009). Örgüt ikliminin çalışanların motivasyonuna etkisi üzerine bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 587-605.
• Gökmen, C. (2005). Genel liselerde örgüt ikliminin belirlemesi [Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Gül, Ö. (2012). Örgütsel iklim ve iletişim iklimi arasındaki etkileşim: omu vakfı işletmeleri üzerine bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
• Gülertekin, S. (2013). Duygu iklimi ve liderlik tarzının işten ayrılma niyetine etkileri: Alanya’daki turizm işletmelerine yönelik bir araştırma. [Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Halis, M. ve Uğurlu, Ö. Y. (2008). Güncel çalışmalar ışığında örgüt iklimi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10(2), 101-123.
• Haller, G. V. (1971). Industrial and Organizational Psychology. 27.
• Hatfield, E., Cacioppo, J. T. ve Rapson, R. L. (1993). Emotional contagion. Psychological Science, 2(3), 96-99.
• Hatfield, E., Cacioppo, J. T., ve Rapson, R. L. (1994). Emotional contagion: Studies in emotion ve social interaction. Cambridge University Press.
• Hocaniyazov, A. (2008). Ağırlama işletmelerinde örgütsel iklim ve liderlik [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Hughes, R., Koon, C. L. ve Calo, J. M. (2000). Contrast matching small angle neutron scattering to monitor the accessibility of solvents to the porosity of coked catalysts from uid catalytic cracking. Ind Eng Chem, Submitted.
• James, L. R. ve Allan P. J. (1974). Organizational climate: A review of theory and research. Psychological Bulletin, 81(12), 1096-1112.
• Johnson, G., Scholes, K. ve Whittington, R. (2008). Kurumsal stratejiyi keşfetmek: Metin ve vakalar (8. Baskı). Prentice Hall, Harlow.
• Kanten, P. ve Ulker, F. E. (2013). The effect of organizational climate on counterproductive behaviors: An empirical study on the employees of manufacturing enterprises. The Macrotheme Review, 2(4), 144-160.
• Karcıoğlu, F. ve Aykanat, Z. (2012). Örgüt iklimi ve örgütsel iletişim: Ardahan Üniversitesi ve Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi arasında karşılaştırmalı bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 421-436.
• Kervancı, F. (2008). Büro çalışanlarının duygu yönetimi yeterlilik düzeylerinin geliştirilmesinde duygu yönetimi programının etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Keskin, H., Akgün, A. E ve Koçoğlu, P. (2016). Örgüt teorisi. Nobel Yayınları.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. Routledge.
• Koçel, T. (2005). İşletme yöneticiliği, yönetim ve organizasyon-organizasyonlarda davranış-klasik-modern-çağdaş yaklaşımlar. Beta Basım.
• Kopelman, R. E., Brief, A. ve Guzzo, R. (1990). The role of climate and culture in productivity. B. Schneider (Ed.), Organizational climate and culture içinde (s. 289-301). Jossey-Bass Publishers.
• Koys, D. J. ve Thomas A. D. (1991). Inductive measures of psychological climate. Human Relations, 44(3), 265-285.
• Kozak, A. M. ve Genç, V. (2014). Değişim sürecinde ortaya çıkan direnci önlemede duyguların yönetiminin önemi: hizmet işletmeleri açısından bakış. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 81-92.
• Küçüksarı, İ. (2012). Örgüt iklimi ile stres arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
• Lewin, K., Ronald L. ve Ralph K. W. (1939), Patterns of aggressive behavior in experimentally created ‘social climates. Journal of Social Psychology, 10, 271-299.
• Limon, S. (2019). Sağlık kuruluşlarında duygusal bulaşma ve iç motivasyonu: Tıbbi sekreterler üzerinde bir uygulama, Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 2(2).
• Litwin, G. ve Stringer, R. (1968). Motivation and organizational climate. division of research graduate school of business administration, Printed United States of America, 29-146.
• Mok, E. ve Au-Yeung, B. (2002), Relationship between organizational climate and empowerment of nurses in hong kong. Journal of Nurses Management, 20, 129-137.
• Moslehpour, M., Altantsetseg, P., Mou, W. ve Wong, W. K. (2019). Organizational climate and work style: The missing links for sustainability of leadership and satisfied employees. Sustainability, 11(1), 1-17.
• Muchinsky, P. M. (1976). An assessment of the litwin and stringer organization climate questionnaire: an empirical and theoretical extension of the sims and lafollette study. Personnel Psychology, 29(3), 371-392.
• Nadler, R. T., Rabi, R. ve Minda, J. P. (2010). Better mood and better performance: learning rule-described categories is enhanced by positive mood. Psychological Science, 21(12), 1770-1776.
• Neumann, R. ve Strack, F. (2000). Mood contagion: the automatic transfer of mood between persons. Journal of Personality And Social Psychology, 72(2), 211-223.
• Özer, P. S., Topaloglu, T. ve Özmen, Ö. N. T. (2013). Destekleyici örgüt ikliminin, psikolojik sermaye ile iş doyumu ilişkisinde düzenleyici etkisi/the moderating effect of supportive organizational climate on psychological capital and job satisfaction relationship. Ege Akademik Bakış, 13(4), 437-447.
• Özkalp, E. ve Cengiz, A. A. (2003). İşyerinde duygular ve yönetimi. 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar, Türkiye.
• Rusu, G. ve Avasilcai, S. (2014). Linking human resources motivation to organizational climate. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 124(1), 51-52.
• Patterson, M. G., West, M. A. ve Shackleton V. J. (2005). Validating the organizational climate measure: links to managerial practices, productivity and innovation. Journal of Organizational Behavior, 26, 379-408.
• Pritchard, R. D. ve Bernard. W. K. (1973). The effects of organizational climate on managerial job performance and satisfaction. Organizational Behaviour and Human Performance, 9, 126-146.
• Schneider, B. ve Snyder, R. (1975) “Some relationships between job satisfaction and organizational climate. Journal of Applied Psychology, 60(3), 318-328.
• Schneider, B., Ehrhart, M. G. ve Macey, W. H. (2011). Örgüt iklimi ve kültürü üzerine bakış açıları. APA endüstri ve örgüt psikolojisi el kitabı: Bina ve geliştirme içinde (s. 373-414).
• Snaebjornsson, I. M. ve Vaiciukynaite, E. (2016). Emotion contagion in leadership: Followercentric approach, Business ve Economic Horizons, 12(1).
• Sürel Özer, P., Topaloğlu, T. ve Timurcandayözmen, Ö. N. (2013). Destekleyici örgüt iklíminin, psikolojik sermaye ile iş doyumu ilişkisinde düzenleyici etkisi, Ege Akademik Bakış Dergisi, 13(4), 437-447.
• Şen, Y. ve Yaşlıoğlu, M. M. (2010). Dönüşümsel liderliğin yeniliği destekleyici örgüt iklimi üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 66(1), 97-117.
• Taymaz, H. (2003). İlköğretim ve ortaöğretim okul müdürleri için okul yönetimi – okul yöneticisinin iş alanları, alanlara giren işler, işlerin işlemleri, işlem basamakları. Pegem Yayıncılık.
• Töremen, F. ve Çankaya, İ. (2008). Yönetimde etkili bir yaklaşım: Duygu yönetimi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 1(1), 33-47.
• Turhan, M. ve Çetinsöz, C. B. (2019). Duygusal zeka ve motivasyon arasındaki ilişki: Turizm programı öğrencileri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69), 268- 287.
• Tutar, H. ve Altınöz, M. (2010). Örgütsel iklimin iş gören performansı üzerine etkisi: OSTİM imalat işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 196-218.
• Ural, A. (2014). Gazi üniversitesinde örgüt iklimi. Amme İdaresi Dergisi, 47(2), 145-165.
• Visser, V. A., Van Knippenberg, D., Van Kleef, G. A. ve Wisse, B. (2013). How leader displays of happiness and sadness ınfluence follower performance: emotional contagion and creative versus analytical performance. The Leadership Quarterly, 24(1), 172-188.
• Yıldırım, E. ve Akın, M. (2018). Örgütlerde dışlanma, sinizm ve pozitif-negatif duygusallık arasındaki ilişkiler: Pozitif ve negatif duygusallığın aracılık rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(2), 427-449.
• Yüceler, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 445-458.
• Zammuto, R. F. ve Krakower, J. Y. (1991). Quantitative and qualitative studies in organizational culture. Research in Organizational Change and Development, 5, 83-113.