A Conceptual Examination of 360 Degree Performance Evaluation System

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 36, 1407 - 1428, 20.11.2022

Gül Ekşi

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1080573

Öz

The study examines the concepts of performance, performance measurement and evaluation, which are important phenomenon for every business. First, a literature review is conducted using the Web of Science database. Then, the concepts of performance, performance measurement and evaluation are examined theoretically; and performance evaluation approaches are discussed. As a result of the literature review, 360-degree performance evaluation system, which is one of the modern methods that has not found many places in the business administration literature, is examined in detail, and a general framework is tried to be formed on the subject. Consequently, it is determined that 360-degree performance evaluation system cannot provide a single handed and direct solution to performance problems. However, when the system is carefully prepared and applied correctly, it moves away from the tendency of firms to see the individual as a mechanical production material, which is caused by classical performance evaluation methods, and leads them to the tendency to see them as "human".

Anahtar Kelimeler

360 Degree Performance Evaluation, Performance, Performance Measurement and Evaluation, Business Administration, Literature Review

360 Derece Performans Değerlendirme Sistemi Hakkında Kavramsal Bir İnceleme

Öz

Bu çalışmada her işletme için önemli bir yer teşkil eden performans, performans ölçme ve değerlendirme kavramları incelenmiştir. Öncelikle Web of Science veri tabanında bir literatür taraması yapılmış, ardından performans, performans ölçümü ve değerlendirmesi kavramları teorik olarak incelenmiş; performans değerlendirme yaklaşımları ele alınmıştır. Literatür taraması sonucunda işletme literatüründe çok fazla yer bulmadığı tespit edilen, performans değerlendirme yöntemleri içinde modern yöntemlerden biri olan 360 derece performans değerlendirme sistemi ayrıntılı olarak incelenmiş ve bu konu hakkında genel bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak; 360 derece performans değerlendirme sisteminin performans sorunlarına tek başına ve doğrudan bir çözüm getiremeyeceği saptanmıştır. Ancak bu sistem özenle hazırlanıp doğru bir şekilde uygulandığında klasik performans değerlendirme yöntemlerinin neden olduğu, işletmelerin bireyi mekanik bir üretim materyali gibi görme eğiliminden uzaklaştırarak, “insan” olarak görme eğilimine yönelttiği bir gerçektir.

Anahtar Kelimeler

360 Derece Performans Değerlendirme, Performans, Performans Ölçme ve Değerlendirme, İşletme, Literatür Taraması

Kaynakça

• Akal, Z. (1998). İşletmelerde performans ölçüm ve denetimi: çok yönlü performans göstergeleri. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, (473), Ankara.
• Akdeniz, H. A. ve Durmaz, F. (1998). Verimliliğin genel performans üzerindeki yansımalarının uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 85-99.
• Akdoğan, A. ve Demirtaş, Ö. (2009). 360 derece performans değerlendirme sistemi: Askeri imalat işletmesinde yöneticiler üzerinde bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1), 49-71.
• Aktan, C. C. (2009). Performans yönetimi: Organizasyonlarda performans değerlendirme ve ölçme. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 25-33.
• Alimo‐Metcalfe, B. (1998). 360 degree feedback and leadership development. International Journal of Selection and Assessment, 6(1), 35-44.
• Aliperti, G., Sandholz, S., Hagenlocher, M., Rizzi, F., Frey, M. ve Garschagen, M. (2019). Tourism, crisis, disaster: An interdisciplinary approach. Annals of Tourism Research, 79, 102808.
• Alsubaie, S. S. (2018). The influence of implementing 360-degree performance evaluation method in Samsung engineerıng Saudi Arabia. International Journal of Social Science and Economic Research, 3(11).
• Ataay, İ. D. (1990). İş değerleme ve başarı değerleme yöntemleri. Birinci Cilt. (2. Baskı). İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi Yayın, (235).
• Atkins, P. W. ve Wood, R. E. (2002). Self‐versus others'ratings as predictors of assessment center ratings: Validation evidence for 360‐degree feedback programs. Personnel Psychology, 55(4), 871-904.
• Ayan, F. (2013). İnsan kaynakları yönetimi (3. Baskı). İlya İzmir Yayınevi, 78.
• Aytaç, A. (2003). 360 derece performans değerlendirme. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 4(41), 32-36.
• Bağrıaçık, İ. (2009). Kamuda 360 derece performans değerlendirme: örnek bir uygulama [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
• Barutçugil, İ. (2002). Performans yönetimi (2. Basım), Kariyer Yayıncılık.
• Baş, İ. M. ve Artar, A. (1990). İşletmelerde verimlilik denetimi: Ölçme ve değerlendirme modelleri. MPM.
• Bayraktaroğlu, S. (2011). İnsan kaynakları yönetimi. Sakarya Yayıncılık.
• Bayram, L. (2006). Geleneksel performans değerlendirme yöntemlerine yeni bir alternatif: 360 derece performans değerlendirme. Sayıştay Dergisi, (62), 47-65.
• Beehr, T. A., Ivanitskaya, L., Hansen, C. P., Erofeev, D. ve Gudanowski, D. M. (2001). Evaluation of 360 degree feedback ratings: Relationships with each other and with performance and selection predictors. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 22(7), 775-788.
• Bekmezci, M. (2010). Stratejik bir yönetim yaklaşımı olan dengeli başarı göstergesi (balanced scorecard)’nin Türkiye’nin en büyük 500 firmasına uygulanması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 203-228.
• Bernardin, H. J., Dahmus, S. A. ve Redmon, G. (1993). Attitudes of first‐line supervisors toward subordinate appraisals. Human Resource Management, 32(2‐3), 315-324.
• Bingöl, D. (2016). İnsan kaynakları yönetimi (10. Baskı). Beta Yayınları.
• Bono, J. E., ve Colbert, A. E. (2005). Understanding responses to multi‐source feedback: The role of core self‐evaluations. Personnel Psychology, 58(1), 171-203.
• Bracken, D. W. (1994). Straight talk about multirater feedback. Training & Development, 48(9), 44-52.
• Budak, G. (2008). Yetkinliğe dayalı insan kaynakları yönetimi. Barış Yayınları.
• Camgöz, S. M. ve Alperten, İ. N. (2006). 360 derece performans değerlendirme ve geri bildirim: Bir üniversite mediko-sosyal merkezi birim amirlerinin yönetsel yetkinliklerinin değerlendirilmesi üzerine pilot uygulama örneği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 191-212.
• Campbell, D. (1994). Conquering the fear of feedback. Human Resources Focus, 21(3).
• Canıtez, A. B. ve Solmuş, T. (2000). Performans değerlendirmesi. Türk Psikoloji Bülteni, (16-17), 110-112.
• Chang, Y. W. (2018). Examining interdisciplinarity of library and information science (LIS) based on LIS articles contributed by non-LIS authors. Scientometrics. 116(3), 1589-1613.
• Chenhall, R. H. (2003). Management control systems design within its organizational context: findings from contingency-based research and directions for the future. Accounting, Organizations and Society, 28(2-3), 127-168.
• DeNisi, A. S. ve Kluger, A. N. (2000). Feedback effectiveness: Can 360-degree appraisals be improved?. Academy of Management Perspectives, 14(1), 129-139.
• Edwards, M. R. (1996). Improving performance with 360‐degree feedback. Career Development International.
• Edwards, M. R. ve Ewen, A. J. (1996). 360‐degree feedback: Royal fail or holy grail?. Career Development International.
• Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde personel seçimi ve başarı değerleme teknikleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
• Ferecov, R. (2015). İnsan kaynakları yönetiminde performans değerleme yöntemleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (8).
• Garavan, T. N., Morley, M. ve Flynn, M. (1997). 360 degree feedback: Its role in employee development. Journal of Management Development.
• Garg, S. (2018). An empirical study on relevance of 360 degree performance evaluation practice with special reference to delhi-ncr private banking sector. The Journal of Indian Management.8(3), 32-36.
• Goleman, D. ve Boyatzis, R. (2008). Social intelligence and the biology of leadership. Harvard Business Review, 86(9), 74-81.
• Gürbüz, S. (2017). İnsan kaynakları yönetimi teori, araştırma ve uygulama. Seçkin Yayınları.
• Ijadi Maghsoodi, A., Abouhamzeh, G., Khalilzadeh, M. ve Zavadskas, E. K. (2018). Ranking and selecting the best performance appraisal method using the MULTIMOORA approach integrated Shannon’s entropy. Frontiers of Business Research in China, 12(1), 1-21.
• İlleez, A. A. ve Güner, M. (2006). Personel performans değerlendirme ve 360 derece performans değerlendirme yönetimi. Tekstil ve Konfeksiyon, 16(1), 325-327.
• Jones, J. E. ve Bearley, W. (1996). 360 degree feedback: Strategies, tactics, and techniques for developing leaders. Human Resource Development.
• Kaplan, R. E. (1993). 360‐degree feedback PLUS: Boosting the power of co‐worker ratings for executives. Human Resource Management, 32(2‐3), 299-314.
• Kaplan, R. S. ve Norton, D. P. (1996). Using the balanced scorecard as a strategic management system.
• Kara, D. (2010). Performans değerlendirme yöntemi olarak 360 derece geribildirim sürecinin orta kademe yöneticilerin iş başarısına olan etkisi: 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama. Dogus University Journal, 11(1).
• Kaygusuz, S. (2005). Yönetim muhasebesinin performans yönetimi fonksiyonunda geldiği son nokta: Balanced scorecard (ölçüm kartı tekniği). “İş,Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(1), 81-103.
• Keklik, A. (2018). Performans değerlemede klasik ve modern yaklaşımlara kavramsal bir bakış. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 65-82.
• Kim, P. S. (2001). Utilising 360‐degree feedback in the public sector: A case study of the Korean central government. Asian Journal of Political Science, 9(2), 95-108.
• Lekshmi, P. ve Radhika, R. (2016). Competency management as a strategy for performance appraisal. Journal of Chemical and Pharmaceutical Sciences, 9(4), 1909-1912.
• London, M. ve Beatty, R. W. (1993). 360‐degree feedback as a competitive advantage. Human Resource Management, 32(2‐3), 353-372.
• Ludeman, K. (2000). How to conduct self-directed 360. Training & Development, 54(7), 44-44.
• Maurer, T. J., Mitchell, D. R. ve Barbeite, F. G. (2002). Predictors of attitudes toward a 360‐degree feedback system and involvement in post‐feedback management development activity. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75(1), 87-107.
• McCarthy, A. M. ve Garavan, T. N. (2001). 360 feedback process: Performance, improvement and employee career development. Journal of European Industrial Training.
• Meyer, M. W. ve Gupta, V. (1994). The performance paradox. Research in Organizational Behavior, 16, 309-309.
• Mohammad Saif, A. N. ve Islam, M. A. (2022). Blockchain in human resource management: A systematic review and bibliometric analysis. Technology Analysis & Strategic Management, 1-16.
• Morical, K. E. (1999). A product review: 360 assessments. Training & Development, 53(4).
• Moses, J., Hollenbeck, G. P. ve Sorcher, M. (1993). Other people's expectations. Human Resource Management, 32(2‐3), 283-297.
• Mutlu, A. (2012). 360 derece performans değerlendirme sistemi: Malatya İl Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil ve Pasaport Şubesi'nde bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi.
• Naghshbandi, N., Chouhan, V. ve Goswami, S. (2017). Performance evaluation of workers in a government undertaking company of India. International Journal of Management, Accounting and Economics, 4(8), 842-856.
• Neely, A., Gregory, M. ve Platts, K. (1995). Performance measurement system design: A literature review and research agenda. International Journal of Operations & Production Management.
• Nowack, K. M. (1993). 360-degree feedback: The whole story. Training & Development, 47(1), 69-73.
• Okakın, N. ve Şakar, M. (2013). İnsan kaynakları yöneticisinin el kitabı (2. Baskı). Beta Yayım Dağıtım.
• Optima 360. (2021). 13 Common mistakes using 360-Degree feedback https://www.360degreefeedback.net/media/13CommonMistakes.pdf adresinden 12.11.2021 tarihinde alınmıştır.
• O'Reilly, B. (1995). 360 feedback can change your life. Performance Measurement, Management, and Appraisal Sourcebook, 221.
• Özsoy, N. (2012). 360 derece performans öz değerlendirme sisteminin çalışan verimliliği ile ilişkisi–bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi.
• Palanski, M. E., Thomas, J. S., Hammond, M. M., Lester, G. V. ve Clapp-Smith, R. (2021). Being a leader and doing leadership: the cross-domain impact of family and friends on leader identity and leader behaviors at work. Journal of Leadership & Organizational Studies.
• Payne, T. (1998). 360 degree assessment and feedback. International Journal of Selection and Assessment, 6(1), 16-18.
• Peiperl, M. A. (2001). Getting 360 degrees feedback right. Harvard Business Review, 79(1), 142-7.
• Sabuncuoğlu, Z. (1985). Personel yönetimi. Anadolu Üniversitesi Basımevi.
• Sarıaltın H. (2003). Örgüt performansının ölçülmesi ve geliştirilmesinde kıyaslama yöntemi ve imalat şirketlerinde kıyaslama uygulamaları (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi.
• Simons, R. (2000). Performance measurement and control systems for implementing strategy. Prentice Hall.
• Skaržauskienė, A. (2010). Managing complexity: systems thinking as a catalyst of the organization performance. Measuring Business Excellence.
• Şölen, Ş. (2020). İnsan kaynakları yönetiminde, çalışanların 360 derece performans değerlendirmeye yönelik tutumlarının demografik değişkenler bakımından incelenmesi: Makine sektöründe bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Tahiroğlu, F. (2002). Düşünceden sonuca insan kaynakları. Hayat Yayıncılık.
• Tandoğan, M. (2020). 360 derece performans değerlendirme sistemi. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal.
• Tornow, W. W. (1993). Perceptions or reality: Is multi‐perspective measurement a means or an end?. Human Resource Management, 32(2‐3), 221-229.
• Uyargil, C. (2008). İşletmelerde performans yönetimi: performansın planlanması yönetimi sistemi. Arıkan Basım Yayın Dağıtım.
• Uygur, A. ve Sarıgül, S. S. (2015). 360 derece performans değerlendirme ve geri bildirim sistemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 189-201.
• Vagner, B., Blix, L. H., Ortegren, M., & Sorensen, K. (2021). Upward feedback falling on deaf ears: The effect on provider organizational citizenship and counterproductive work behaviors in the audit profession. Managerial Auditing Journal.
• Van der Heijden, B. I. ve Nijhof, A. H. (2004). The value of subjectivity: Problems and prospects for 360-degree appraisal systems. The International Journal of Human Resource Management, 15(3), 493-511.
• Vinson, M. N. (1996). The pros and cons of 360-degree feedback: Making it work. Training & Development, 50(4), 11-13.
• Wimer, S. ve Nowack, K. M. (1998). 13 common mistakes using 360-degree feedback. Training and Development-Alexandria-American Society for Training and Development, 52, 69-82.
• Yammarino, F. J. ve Atwater, L. E. (1993). Understanding self‐perception accuracy: Implications for human resource management. Human Resource Management, 32(2‐3), 231-247.
• Yang, L. (2019). Research on the application of 360 degree performance evaluation in enterprise information construction. 2019 International Conference on Management, Finance and Social Sciences Research (MFSSR 2019). Lyon, Fransa.
• Yılmaz, K. (2005). Performans değerlendirme sürecinde 360 derece geri bildirim sistemi. Verimlilik Dergisi, (1).
• Yumak, H. F. (2019). 360 derece performans değerlendirme sisteminin metal sektöründeki yöneticiler üzerine etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi.
• Yüce, P. (2003). 360 Derece değerlendirme, düşünceden sonuca insan kaynakları. Hayat Yayıncılık.
• Yüksel, H. (2003). Performans ölçüm sistemlerinin tasarımında dikkate alınması gereken faktörlerin değerlendirilmesi. KHO Bilim Dergisi, 11(2), 85-99.
• Yüreğir, O. H. (2007). Performans ölçümü ve ölçüm sistemleri: Genel bir bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 545-562.