İşyeri Sosyal Cesareti ile Örgütsel Adalet İlişkisi: Cinsiyete Göre Çoklu Grup Analizi

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 30. YönOrg 2022, 29 - 41, 30.12.2022

Kemal Köksal , Ibrahim Mert , Ali Gürsoy

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1136016

Cited By: 5

Öz

Toplumsal cinsiyetlere bağlı olarak ortaya çıkan rol algıları, bireylerin tutum ve davranışları üzerinde etkilidir. Gömülü teoride erkeklerin kadınlara göre daha fazla cesur davranışlar sergilemesi beklendiği belirtilmektedir. Bu beklenti çalışma yaşamında da kendini göstermekte ve sosyal cesaret üzerinde etkili olabilmektedir. Çalışmada işyeri sosyal cesaretinin kadın ve erkeklerde farklılaşıp farklılaşmadığı örgütsel adaletle olan ilişkisi üzerinden araştırılmıştır. Bu kapsamda 268 banka çalışanından (erkek 91, kadın 177) kolayda örnekleme yöntemiyle veri toplanmıştır. Araştırmada ilk olarak ölçüm değişmezliği test edilerek genel modelin güçlü değişmezliğe, işyeri sosyal cesaret ölçeğinin ise katı değişmezliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Kadın ve erkekler üzerinde yapılan bağımsız gruplar t testi, erkeklerin kadınlara göre daha yüksek sosyal cesaret ve etkileşim adaleti algısı olduğunu göstermektedir. En çok olabilirlik yöntemi ile gerçekleştirilen çoklu grup yapısal model analizi etkileşim adaletinin işyeri sosyal cesaretini anlamlı ve pozitif olarak yordadığını göstermektedir. Bu etki kadınlarda erkeklere göre daha fazladır.

Anahtar Kelimeler

Cesaret, Ölçüm Değişmezliği, Çoklu Grup Analizi, Etkileşim Adaleti, Toplumsal Cinsiyet

The Relationship between Workplace Social Courage and Organizational Justice: Multigroup Analysis with Gender

Öz

The role perceptions that emerge from gender affect individuals' attitudes and behaviors. Lay theory suggests that men are more courageous than women. This belief appears in working life and it is believed that men behave more courageously than women in the workplace. The study investigates whether workplace social courage differs for females and males and the relationship between social courage and organizational justice. The data are collected with a convenience sample method from the 268 (males 91, females 177) bank employees. The measurement invariance is checked for multigroup analysis. The general measurement model has scalar invariance, and workplace social courage has strict invariance. The independent group t-test for gender shows that males have more social courage and interactional justice perceptions than females. Multigroup structural model analysis with maximum likelihood reveals that only interactional justice significantly and positively affects the social courage, and this effect is higher for females compared to males. 

Anahtar Kelimeler

Courage, Measurement Invariance, Multigroup Analysis, Interactional Justice, Gender

Kaynakça

• Acar, H. (2019). Türk kültür ve devlet geleneğinde kadın. İnsan ve İnsan Dergisi, 6(21), 395-411. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.536610
• Bedük, A., Eryeşil, K. ve Oğuz, H. (2016). Kadın ve erkek girişimcilerin algılama farklılıkları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(41.Yıl Özel Sayısı), 1-15.
• Berdahl, J. L. (2007). Harassment based on sex: Protecting social status in the context of gender hierarchy. Academy of Management Review, 32(2), 641-658. https://doi.org/10.5465/amr.2007.24351879
• Bono, J. E., Braddy, P. W., Liu, Y., Gilbert, E. K., Fleenor, J. W., Quast, L. N. ve Center, B. A. (2017). Dropped on the way to the top: Gender and managerial derailment. Personnel Psychology, 70(4), 729-768. https://doi.org/10.1111/peps.12184
• Carver, L. F., Vafaei, A., Guerra, R., Freire, A. ve Phillips, S. P. (2013). Gender differences: Examination of the 12-ıtem bem sex role inventory (BSRI-12) in an older Brazilian population. PLoS ONE, 8(10), 1-7. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0076356
• Colquitt, J. A. (2012). Organizational justice. The Oxford handbook of organizational psychology, Vol. 1. içinde (s. 526-547). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199928309.001.0001
• Colquitt, J. A., Scott, B. A., Rodell, J. B., Long, D. M., Zapata, C. P., Conlon, D. E. ve Wesson, M. J. (2013). Justice at the millennium, a decade later: A meta-analytic test of social exchange and affect-based perspectives. Journal of Applied Psychology, 98(2), 199-236. https://doi.org/10.1037/a0031757
• Detert, J. R. ve Bruno, E. A. (2017). Workplace courage: Review, synthesis, and future agenda for a complex construct. Academy of Management Annals, 11(2), 593-639. https://doi.org/10.5465/annals.2015.0155
• Erbaşı, A., Ünüvar, O. ve Arat, T. (2012). Banka çalışanlarının performansını etkileyen örgütsel stres faktörlerinin ve memnuniyet düzeylerinin tespiti. Verimlilik Dergisi, 3, 97-114.
• Folger, R. ve Cropanzano, R. (2001). Fairness theory: Justice as accountability Advances in Organizational Justice edited by. J. Greenberg ve R. Cropanzano (Ed.), Advances in Organizational Justice içinde (s. 3-55). Stanford University.
• Ginevra, M. C., Santilli, S., Camussi, E., Magnano, P., Capozza, D. ve Nota, L. (2020). The Italian adaptation of courage measure. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 20(3), 457-475. https://doi.org/10.1007/s10775-019-09412-4
• Gündüz, A. (2012). Tarihi süreç içerisinde Türk toplumunda ve devletlerinde kadının yeri ve önemi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(5), 129-148. https://doi.org/10.9761/jasss_146
• Gurbuz, S. ve Mert, İ. S. (2009). Validity and reliability testing of organizational justice scale: An empirical study in a public organization. TODAİE’s Review of Public Administration, 3(3), 137-162.
• Hair, J., Black, W., Babin, B. ve Anderson, R. (2014). Multivariate data analysis: A global perspective (7. Baskı). Pearson Prentice Hall.
• Henseler, J., Ringle, C. M. ve Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the Academy of Marketing Science, 43(1), 115-135. https://doi.org/10.1007/s11747-014-0403-8
• Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44(3), 513-524. https://doi.org/10.1037/0003-066X.44.3.513
• Howard, M. C. (2019). Applying the approach/avoidance framework to understand the relationships between social courage, workplace outcomes, and well-being outcomes. Journal of Positive Psychology, 14(6), 734-748. https://doi.org/10.1080/17439760.2018.1545043
• Howard, M. C. (2021). Identifying social courage antecedents and mediating effects: Applying the HEXACO and approach/avoidance frameworks. Personality and Individual Differences, 173, 110637. https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.110637
• Howard, M. C. ve Cogswell, J. E. (2019). The left side of courage: Three exploratory studies on the antecedents of social courage. Journal of Positive Psychology, 14(3), 324-340. https://doi.org/10.1080/17439760.2018.1426780
• Howard, M. C., Farr, J. L., Grandey, A. A. ve Gutworth, M. B. (2017). The Creation of the workplace social courage scale (WSCS): An investigation of internal consistency, psychometric properties, validity, and utility. Journal of Business and Psychology, 32(6), 673-690. https://doi.org/10.1007/s10869-016-9463-8
• Howard, M. C. ve Fox, F. R. (2020). Does gender have a significant relationship with social courage? Test of dual sequentially mediated pathways. Personality and Individual Differences, 159(February), 109904. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.109904
• Howard, M. C. ve Holmes, P. E. (2019). Social courage fosters both voice and silence in the workplace: A study on multidimensional voice and silence with boundary conditions. Journal of Organizational Effectiveness, 7(1), 53-73. https://doi.org/10.1108/JOEPP-04-2019-0034
• Hu, L. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• Kilmann, R. H., O’Hara, L. A. ve Strauss, J. P. (2010). Developing and Validating a Quantitative Measure of Organizational Courage. Journal of Business and Psychology, 25(1), 15-23. https://doi.org/10.1007/s10869-009-9125-1
• Kılıç, R., Yumuşak, S. ve Yıldız, H. (2013). Banka çalışanlarının maruz kaldıkları bireysel ve örgütsel stres kaynakları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2), 71-92.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling, Principles and practice of structural equation modeling (3. Baskı) içinde. Guilford Press.
• Koerner, M. M. (2014). Courage as identity work: Accounts of workplace courage. Academy of Management Journal, 57(1), 63-93. https://doi.org/10.5465/amj.2010.0641
• Koksal, K. ve Dulay Yangın, D. (2020). İş hukuku ve örgütsel davranış boyutuyla iş-yaşam dengesi. S. Köse ve M. Alp (Ed.), Örgütsel Davranış ve İş Hukukuna Yansımaları içinde (s. 385-421). Seçkin Yayıncılık.
• Köksal, K., Mert, İ. S. ve Gürsoy, A. (2022). Işyeri sosyal cesaretinin etkileşim adaleti ile duygusal tükenmişlik arasındaki ilişkide düzenleyicilik etkisi: Hemşireler üzerine bir çalışma. 8.Örgütsel Davranış Kongresi, 461-472.
• McMillan, T. M. ve Rachman, S. J. (1988). Fearlessness and courage in paratroopers undergoing training. Personality and Individual Differences, 9(2), 373-378. https://doi.org/10.1016/0191-8869(88)90100-6
• Meredith, W. (1993). Measurement invariance, factor analysis and factorial invariance. Psychometrika, 58(4), 525-543. https://doi.org/10.1007/BF02294825
• Mert, I. S. (2007). Cesaret yönetimi. Hayat Yayınları.
• Mert, I. S. (2010). Terör yönetimi kuramı ve cesaret: Kavramsal bir tartışma. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 06(12), 57-81. https://doi.org/10.17752/gsd.26874
• Mert, I. S. (2020). Cesaret ve bileşenlerinin keşfine ilişkin nitel bir araştırma: Eski bir erdemin yeniden keşfi. İş ve İnsan Dergisi, 8(April), 19-32. https://doi.org/10.18394/iid.729238
• Mert, I. S. ve Aydemir, M. (2019). Yönetsel cesaretin tarihi kaynakları üzerine bir inceleme: Eski Türk yazıtlarında cesaret. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(6), 331-340. https://doi.org/10.18506/anemon.523718
• Mert, I. S. ve Koksal, K. (2022). The effect of workplace social courage on life satisfaction: A scale adaptation. Ege Akademik Bakis (Ege Academic Review), 22(3), 241-252. https://doi.org/10.21121/eab.943671
• Mert, I. S., Sen, C. ve Alzghoul, A. (2022). Organizational justice, life satisfaction, and happiness: The mediating role of workplace social courage. Kybernetes, 51(7), 2215-2232. https://doi.org/10.1108/K-02-2021-0116
• Niehoff, B. P. ve Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. Academy of Management Journal, 36(3), 527-556. https://doi.org/10.2307/256591
• Osswald, S., Frey, D. ve Streicher, B. (2011). Moral courage. E. Kals ve J. Maes (Ed.), Justice and Conflicts içinde (s. 391-405). Springer Berlin Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-19035-3_24
• Powell, G. N. ve Greenhaus, J. H. (2010). Sex, gender, and the work-to-family interface: Exploring negative and positive interdependencies. Academy of Management Journal, 53(3), 513-534. https://doi.org/10.5465/amj.2010.51468647
• Pury, C. L. S., Britt, T. W., Zinzow, H. M. ve Raymond, M. A. (2014). Blended courage: Moral and psychological courage elements in mental health treatment seeking by active duty military personnel. Journal of Positive Psychology, 9(1), 30-41. https://doi.org/10.1080/17439760.2013.831466
• Rate, C. R., Clarke, J. A., Lindsay, D. R. ve Sternberg, R. J. (2007). Implicit theories of courage. The Journal of Positive Psychology, 2(2), 80-98. https://doi.org/10.1080/17439760701228755
• Scarre, G. (2012). On courage (1. Baskı). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203851982
• Schmid, W. T. (1992). On manly courage: A study of Plato’s Laches. SIU Press.
• Şengül, A. (2015). Çanakkale Savaşı’nın yüzüncü yılında türk edebiyatında savaş ve kadın -Türk tiyatrosu örneği-. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 13(18), 533-550. https://doi.org/10.17518/caty.01311
• Serrano Archimi, C., Reynaud, E., Yasin, H. M. ve Bhatti, Z. A. (2018). How perceived corporate social responsibility affects employee cynicism: the mediating role of organizational trust. Journal of Business Ethics, 151(4), 907-921. https://doi.org/10.1007/s10551-018-3882-6
• Shao, R., Rupp, D. E., Skarlicki, D. P. ve Jones, K. S. (2013). Employee justice across cultures: A meta-analytic review. Journal of Management, 39(1), 263-301. https://doi.org/10.1177/0149206311422447
• Sultana, A. (2012). Patriarchy and women’s subordination: A theoretical analysis. Arts Faculty Journal, 4, 1-18. https://doi.org/10.3329/afj.v4i0.12929
• Tkachenko, O., Quast, L. N., Song, W. ve Jang, S. (2020). Courage in the workplace: The effects of organizational level and gender on the relationship between behavioral courage and job performance. Journal of Management and Organization, 26(5), 899-915. https://doi.org/10.1017/jmo.2018.12
• Türkiye Bankalar Birliği. (2019). İstatistiki Raporlar. Banka Çalışan Sayıları. https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 adresinden 18 Mart 2022 tarihinde alınmıştır
• Vugt, M. van, Cremer, D. de ve Janssen, D. P. (2007). Gender Differences in Cooperation and Competition. Psychological Science, 18(1), 19-23. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2007.01842.x
• Woodard, C. R., ve Pury, C. L. S. (2007). The construct of courage: Categorization and measurement. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 59(2), 135-147. https://doi.org/10.1037/1065-9293.59.2.135
• Zhang, L., Zhang, C. ve Shang, L. (2016). Sensation-seeking and domain-specific risk-taking behavior among adolescents: Risk perceptions and expected benefits as mediators. Personality and Individual Differences, 101, 299-305. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.06.002