Investigation of the Effect of Economic Indicators on Inflation in Middle Income Countries with Panel Data Analysis

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 38, 530 - 543, 25.05.2023

Kader Türkoğlu Cennet Gürbüz İsmail Bekci

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1201340

Öz

The study aims to examine the relationship between the general level of prices and the basic economic indicators that affect the change in the inflation level. For this purpose, the study examines the data for the period 2000-2020 of 32 countries in the middle income group according to the World Bank income classification. In the study, variables such as inflation rate, economic growth rate, interest rate, public current account deficit balance, per capita income, total imports of goods and services, monetary expansion, fixed capital consumption amount, agricultural sector added value and industrial sector added value are used. Panel data analysis method is used to measure the effect of economic indicators used in the study on inflation. According to the results of the study, all the other variables, except for the agricultural sector added value, are significant. Among the variables, it is determined that the variables of economic growth, interest rate and industrial sector added value are in a significant and negative relationship with inflation. The variables of public current account deficit balance, per capita income, total imports of goods and services, monetary expansion and fixed capital consumption amount are found to have a significant and positive relationship with inflation.

Anahtar Kelimeler

Inflation Rate, Interest Rate, Public Current Deficit Balance, Sector Added Value, Economic Growth Rate

Orta Gelir Grubu Ülkelerdeki Ekonomik Göstergelerin Enflasyon Üzerine Etkisinin Panel Veri Analizi ile İncelenmesi

Öz

Çalışma fiyatlar genel seviyesi ile enflasyon düzeyi değişmesini etkileyen temel ekonomik göstergeler arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma bu amaçla Dünya Bankası gelir sınıflandırmasına göre orta gelir grubundaki 32 ülkeye ait 2000-2020 dönemine ilişkin verileri incelemektedir. Çalışma kapsamında enflasyon oranı, ekonomik büyüme oranı, faiz oranı, kamu cari açık dengesi, kişi başı gelir, mal ve hizmet ithalatı toplamı, parasal genişleme, sabit sermaye tüketim miktarı, tarım ve sanayi sektörlerinin katma değerleri değişken olarak kullanılmaktadır. Çalışmada kullanılan ekonomik göstergelerin enflasyon üzerine etkisini ölçmek için panel veri analiz yöntemi kullanılmaktadır. Sonuçlar tarım sektörü katma değeri hariç diğer tüm değişkenlerin enflasyon ile anlamlı ilişkisini göstermektedir. Ekonomik büyüme, faiz oranı ve sanayi sektörü katma değeri değişkenlerinin enflasyon ile negatif yönlü anlamlı ilişkisi tespit edilmektedir. Ayrıca kamu cari açık dengesi, kişi başı gelir, mal ve hizmet ithalatı toplamı, parasal genişleme ve sabit sermaye tüketim miktarı değişkenleriyle enflasyon arasında ise pozitif anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon Oranı, Faiz Oranı, Kamu Cari Açık Dengesi, Sektör Katma Değeri, Ekonomik Büyüme Oranı

Kaynakça

• Ağayev, S. (2012). Geçiş ekonomilerinde enflasyon oranı belirleyicileri; panel veri analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 59-72.
• Aktan, C. C. (2010). Monetarizm ve rasyonel beklentiler teorisi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 168-187.
• Barışık, S., Bursal, M. ve Tekgün B. (2019). Ekonomik refah artışında kişi başına gelir-servet tartışması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(11), 39-53.
• Dinçsoy, E. E. ve Dinçsoy, M. O. (2020). Ekonomik büyümenin enflasyon üzerine etkisinin Türkiye ekonomisi açısından analizi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(Özel Sayı), 118-124.
• Doğan, B., Eroğlu, Ö. ve Değer, O. (2016). Enflasyon ve faiz oranı arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 405-425.
• Erdinç, Z. ve Aydınbaş, G. (2021). Tarımsal katma değer belirleyicilerinin panel veri analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 213-232.
• Gedik, A. (2021). Enflasyon ve faiz oranı ilişkisi: Fisher hipotezinin Türkiye için geçerliliği. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 27, 615-624.
• Geyik, O., Demir, M. ve Erdoğdu, H. (2022). BRICS-T ülkelerinde faiz, döviz kuru ile enflasyon ilişkisi: Panel eşbütünleşme analizi. Journal of Life Economics, 9(3), 109-127.
• Hossin, M. S. (2015). The relationship between inflation and economic growth of Bangladesh: An empirical analysis from 1961 to 2013. International Journal of Economics, Finance and Management Sciences, 3(5), 426-434.
• Jaradat, M. A. ve Al-Hhosban, S. A. (2014). Relationship and causality between interest rate and inflation rate case of Jordan. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 6(4), 54-65.
• Kaya, M. G. ve Öz, E. (2016). Enflasyon, bütçe açığı ve para arzı ilişkisinin Türkiye ekonomisi açısından değerlendirilmesi: 1980-2014 dönemi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(3), 639-651.
• Köse, Z. (2016). Türkiye ekonomisinde 2003-2014 döneminde ekonomik büyüme, işsizlik ve enflasyon ilişkisi. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(1), 54-71.
• Kubar, Y. (2016). Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kalkınma göstergeleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Bir panel veri analizi (1995-2010). Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 65-99.
• Küçükaksoy, İ. ve Akalın, G. (2017). Fisher Hipotezi’nin panel veri analizi ile test edilmesi: OECD ülkeleri uygulaması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(1), 19-40.
• Munyeka, W. (2014). The relationship between economic growth and inflation in the South African economy. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(15), 119-129.
• Nar, M. (2020). Bireysel krediler ile enflasyon ve cari işlemler açığı arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Turkish Studies, 15(7), 3009-3024.
• Odabaşıoğlu, F. G. ve Aydın, C. (2014). Merkezi ve Doğu Avrupa geçiş ekonomilerinde enflasyonun parasal belirleyicileri: dinamik panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 293-306.
• Özcan, B. (2014). Gelişmekte olan ekonomilerde enflasyonun belirleyenleri: dinamik panel veri analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 33-53.
• Peker, O. ve Hotunluoğlu, H. (2009). Türkiye’de cari açığın nedenlerinin ekonometrik analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 221-237.
• Sizer, L. (2020). Döviz kuru ve dışa açıklığın enflasyon üzerindeki etkisi: Doğrusal olmayan regresyon analizi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 146-158.
• Sugözü, İ. H. ve Yiyit, M. (2010). Borçlanmanın enflasyona etkisi üzerine teorik yaklaşımların temel özellikleri. Maliye Dergisi, 158, 365-373.
• Şentürk, M. ve Akbaş, Y. E. (2014). İşsizlik-enflasyon ve ekonomik büyüme arasındaki karşılıklı ilişkinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Journal of Yaşar University, 9(34), 5820-5832.
• Tatoğlu, F. Y. (2021). Panel veri ekonometrisi: Stata uygulamalı. Beta Yayıncılık.
• Torun, M. ve Yılmaztürk, R. G. (2021). Enflasyon hedeflemesinin temel belirleyicileri: seçilmiş OECD ülkeleri için panel veri analizi. Bilim-Teknoloji-Yenilik Ekosistemi Dergisi, 2(1), 1-8.
• Tunalı, H. ve Erönal, Y. Y. (2016). Enflasyon ve faiz oranı ilişkisi: Türkiye’de Fisher etkisinin geçerliliği, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1415-1431.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB). (2004). Enflasyon. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Kitap%2C+Kitapciklar+ve+Brosur adresinden 6 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• Yılmaz, A. ve Arı, A. (2013). Gevşek parasal göstergeler ve enflasyon hedeflemesi stratejisi altında, enflasyonla mücadele: 2001-2011 Türkiye deneyimi. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B. Dergisi, 34(1), 11-31.