Türkiye’deki Konvansiyonel Bankalar ile Katılım Bankalarının CAMELS Analizi ile Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 39, 1077 - 1097, 25.08.2023

Rabia Yumurtacı

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1196650

Cited By: 2

Öz

Literatürde, bankaların finansal performansını ölçerken birçok yöntemin kullanıldığı görülmüştür. Bu yöntemlerden birisi de CAMELS analizidir. CAMELS analizi, birçok ülkede bankacılık sektöründe bankaların finansal durumunu ölçmek adına kullanılmaktadır. Bu çalışmada da daha önce CAMELS yöntemi kullanılarak bankaların finansal performanslarını inceleyen çalışmalar literatür taraması ile incelenmiştir. Yapılan çalışmada, literatürde çok fazla karşılaşılan finansal oranlar ve yönleri kullanılmış, uzman görüşüne göre bileşenlere ve oranlara ağırlık verilmiştir. Finansal oranlar konvansiyonel bankalar için Türkiye Bankalar Birliği’nin, katılım bankaları için ise Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin internet sayfalarından edinilmiştir. CAMELS puanları ve bileşenlerinin değerleri 2010 ila 2021 yılları arasında aktif büyüklük açısından en büyük yedi konvansiyonel banka ve faaliyette olan altı katılım bankası için hesaplanmıştır. Konvansiyonel bankaların CAMELS sonuçları ile katılım bankalarının CAMELS sonuçları kıyaslanmıştır. Analiz sonucuna göre, konvansiyonel bankaların CAMELS sonuçlarının katılım bankalarının CAMELS sonuçlarına göre daha iyi olduğu, son dönemlerde ise hem konvansiyonel bankaların hem de katılım bankalarının CAMELS sonuçlarının iyiye gittiği gözlemlenmiştir. CAMELS sonuçlarının genel itibarıyla Türkiye’deki bankacılık sisteminde yer alan bankaların finansal durumlarını yansıttığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Krizler, Parametrik Olmayan Yöntem, Bankalar

Comparison of Conventional and Participation Banks in Turkey with CAMELS Analysis

Öz

In the literature, it is seen that many methods are used when measuring the financial performance of banks. One of these methods is CAMELS analysis. CAMELS analysis is used in the banking sector in many countries to measure the financial status of banks. In the study, studies examining the financial performance of banks using the CAMELS method are examined by literature review. In the study, financial ratios and their aspects, which are frequently encountered in the literature, are used, and according to expert opinion, the components and ratios are emphasized. Financial ratios are obtained from the websites of the Banks Association of Turkey for conventional banks, and of the Participation Banks Association of Turkey for participation banks. CAMELS scores and the values of their components are calculated for the seven largest conventional banks in terms of asset size and six active participation banks between 2010 and 2021. CAMELS results of conventional banks and CAMELS results of participation banks are compared. According to the results of the analysis, it is observed that the CAMELS results of the conventional banks are better than the CAMELS results of the participation banks, and recently, the CAMELS results of both conventional banks and participation banks have improved. It is concluded that the CAMELS results generally reflect the financial status of the banks in the banking system in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Financial Crises, Nonparametric Method, Banks

Kaynakça

• 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu. (2005, 1 Kasım). https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5411.pdf adresinden 2 Nisan 2020 tarihinde alınmıştır.
• Abdullayev, M. (2013). Türk bankacılık sektöründe dezenflasyon sürecinde CAMELS analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (37), 97-112.
• Akbank. (2022). Finansal raporlar. https://www.akbankinvestorrelations.com/tr/finansal-raporlar/yil-liste/PDF/355/0/0#Menu_2021 adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Albaraka Katılım Bankası. (2022). Bağımsız denetim raporları. https://www.albaraka.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgiler/bagimsiz-denetim-raporlari adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Arıçelik, G. (2010). Ticari bankalarda performans ölçümü: CAMELS analizine dayalı bir inceleme [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ateşoğlu Coşkun, S. ve Karğın, S. (2016). Sınır ötesi birleşme ve satın almaların bankaların finansal performansına etkileri: Üç banka üzerinde CAMELS analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (69), 41-59.
• Aytekin, S. ve Sakarya, Ş. (2013). BIST’deki mevduat bankalarının finansal performanslarının 2001 ve 2008 finansal krizleri çerçevesinde CAMELS derecelendirme sistemi ile değerlendirilmesi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 25-58.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2022). Aylık bülten. https://www.bddk.org.tr/BultenAylik adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Canbaz, M. F. (2013). Katılım bankacılığının Türk bankacılık sistemindeki yeri, çalışma şekli, enstrümanları ve performans analizi [Yüksek Lisans Tezi]. Kırklareli Üniversitesi & Marmara Üniversitesi.
• Emlak Katılım Bankası. (2022). Bağımsız denetim raporları. https://www.emlakkatilim.com.tr/tr/denetim-raporlari adresinden 15 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Garanti BBVA Bankası. (2022). Konsolide olmayan finansal raporlar. https://www.garantibbvainvestorrelations.com/tr/kutuphane/bddk-konsolide-olmayan-finansal-raporlar-pdf/PDF/1391/0/0 adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Gümüş, F. B. ve Nalbantoğlu, Ö. (2015). Türk bankacılık sektörünün CAMELS analizi yöntemiyle 2002-2013 yılları arasında performans analizi. AKÜ İİBF Dergisi, 8, 83-106. https://doi.org/10.5578/jeas.10837
• Gündoğdu, A. (2017). Türkiye’de mevduat bankalarının CAMELS analizi. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi (BAFAD), 4(2), 26-43.
• Halkbank. (2022). Finansal tablolar ve bağımsız denetim raporları. https://www.halkbank.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgiler/finansal-bilgiler/finansal-tablolar-ve-bagimsiz-denetim-raporlari.html adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• İşbank. (2022). Finansal bilgiler. https://www.isbank.com.tr/bankamizi-taniyin/finansal-bilgiler adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Kandemir, T. ve Demirel Arıcı, N. (2013). Mevduat bankalarında CAMELS performans değerleme modeli üzerine karşılaştırmalı bir çalışma (2001-2010). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 61-87.
• Kuveyt Türk Katılım Bankası. (2022). Denetim raporları. https://www.kuveytturk.com.tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgiler/denetim-raporlari adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Pehlivan, P. (2017). Türkiye’de katılım bankacılığı ve bankacılık sektöründeki önemi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (31), 296-324.
• Sakarya, Ş. (2010). CAMELS derecelendirme sistemine göre İMKB‟deki yerli ve yabancı sermayeli bankaların karşılaştırmalı analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, (Prof. Dr. Alaeddin YAVAŞÇA Özel Sayısı), 7-21.
• Türker Kaya, Y. (2001). Türk bankacılık sektöründe CAMELS analizi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, MSPD Çalışma Raporları, No:2001/6.
• Türkiye Bankalar Birliği. (2021). İstatistiki raporlar. https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 adresinden 2 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Finans Katılım Bankası. (2022). Bağımsız denetim raporları. https://www.turkiyefinans.com.tr/tr-tr/yatirimci-iliskileri/finansal-raporlar/Sayfalar/bagimsiz-denetim-raporlari.aspx adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB). (2021). Veri seti. http://www.tkbb.org.tr/veri-seti adresinden 2 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
• Uslu, A. (2019). Türkiye’deki yabancı sermayeli bankaların CAMELS analizi ile performanslarının ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (82), 199-220.
• Vakıf Katılım Bankası. (2022). Bağımsız denetim raporları. https://www.vakifkatilim.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri/bagimsiz-denetim-raporlari adresinden 15 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Vakıfbank. (2022). Solo raporlar. https://www.vakifbank.com.tr/solo-raporlar.aspx?pageID=2534 adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Yapı ve Kredi Bankası. (2022). Konsolide olmayan finansal raporlar. https://www.yapikrediinvestorrelations.com/tr/finansal-bilgiler/finansal-bilgiler-yil-dokuman-liste/BDDK-Konsolide-Olmayan-Finansal-Raporlar/356/0/0 adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Yurttadur, M. ve Demirbaş, H. (2017). Türkiye’de bulunan katılım bankaları ve özel sermayeli mevduat bankalarının finansal performanslarının karşılaştırılması. İGÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 89-117.
• Ziraat Bankası. (2022). Denetim raporu ve mali tablolar. https://www.ziraatbank.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgiler/denetim-raporu-ve-mali-tablolar adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.
• Ziraat Katılım Bankası. (2022). Finansal bilgiler. https://www.ziraatkatilim.com.tr/yatirimci-iliskileri/finansal-bilgileri adresinden 15 Ekim 2022 tarihinde alınmıştır.