Örgütsel Sinizm, Örgütsel Sessizlik, İşte Sözde Var Olma ve Sessiz İstifa Arasındaki İlişkiler: İstanbul Maltepe Belediyesi Örneği

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 39, 968 - 989, 25.08.2023

Nuri Avcı

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1217165

Cited By: 8

Öz

Günümüzde işyerinde çalışan ilişkileri, son salgının da dayattığı yeni yaşam biçimleri ve alışkanlıklar nedeniyle yönetilmesi oldukça zor ve karmaşık bir hal almıştır. Çalışanların iş yaşam dengesi sağlamalarında iş dışı unsurların ağırlıkları gittikçe artmaktadır. Bu durum çalışanlarda sinik eğilimlere uygun bir vasat sağlarken işyerinde de örgütsel sessizlik için uygun örgüt iklimi oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Bu çalışmanın amacı; örgütsel sinizm, örgütsel sessizlik, işte sözde var olma ve sessiz istifa arasındaki ilişkileri bir yerel yönetim kuruluşu bağlamında incelemek ve bu çalışmada kullanılmak üzere sessiz istifa davranışını ölçmeye dönük ölçme aracı geliştirmektir. Araştırma nicel araştırma deseninde planlanmıştır. Araştırmanın örneklemini bir yerel yönetim kuruluşu çalışanı yüksek öğrenim mezunu 250 kişi oluşturmaktadır. Ölçme aracı olarak Örgütsel Sinizm Ölçeği, Örgütsel Sessizlik Ölçeği, Stanford İşte Sözde Var Olma Ölçeği ve bu çalışma için geliştirilen Sessiz İstifa ölçeği kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; çalışanların sinizm ve örgütsel sessizlik algılarının sessiz istifa davranışı üzerinde olumlu anlamlı etkisi vardır. Örgütsel sinizm algısının işte sözde var olma davranışı üzerinde negatif anlamlı etkisi vardır. İşte sözde var olma davranışı ile sessiz istifa davranışı arasında anlamlı ilişki yoktur. Geliştirilen ölçeğin yüksek içsel tutarlığa (Cronbach Alpha 0,81) ve yapı geçerliliğine sahip olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Sessizlik, Örgütsel Sinizm, İşte Sözde Var Olma, Sessiz İstifa

The Relations Between Organizational Cynicism, Organizational Silence, Presenteeism and Quiet Quitting: The Case of Istanbul Maltepe Municipality

Öz

Due to new lifestyles and habits imposed in the last epidemic, employee relations have become very difficult and complex to manage in the workplace today. The weight of non-work factors is increasing gradually in ensuring the work-life balance of the employees. While this situation provides a suitable environment for the cynical tendencies of the employees, it also prepares the ground for the formation of a suitable organizational climate for organizational silence in the workplace. The aim of the study is to examine the relationships between organizational cynicism, organizational silence, presenteism and quit quitting in the context of a local government organization and to develop a measurement tool to measure quit quitting behaviour to be used in the study. The research is planned in a quantitative research design. The sample of the study consists of 250 graduates of higher education, employed by a local government organization. Organizational Cynicism Scale, Organizational Silence Scale, Stanford Presenteism Scale and Quit Quitting Scale are used as measurement tools. According to the results of the study, cynicism- organizational silence perceptions of employees have a positive and significant effect on quit quitting behaviour. The perception of organizational cynicism has a negative significant effect on presenteeism behaviour. There is no significant relationship between presenteism behaviour and quit quitting behaviour. The developed Quit Quitting Scale has high internal consistency (Cronbach Alpha 0,81) and construct validity.

Anahtar Kelimeler

Organizational Silence, Organizational Cynicism, Presenteeism, Quiet Quitting

Kaynakça

• AB Proje Yönetimi Okulu. (2022). Sessiz istifa nedir?. https://www.abprojeyonetimi.com/sessiz-istifa-nedir/ adresinden 5 Eylül 2022 tarihinde alınmıştır.
• Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: bases and consequences, generic, social, and general. Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
• Aktaş, H. ve Şimşek, E. (2014). Örgütsel sessizlik ile algılanan bireysel performans, örgüt kültürü ve demografik değişkenler arasındaki etkileşim. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, 24–52.
• Alan, H. ve Köker, A. R. (2021). Kültür ve örgüt kültürü bağlamında inovasyon yayılımı üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(3), 346-365.
• Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: an examination using a contract violation framework. Human Relations, 49(11), 1395-1418.
• Andersson, L. M. ve Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: some causes and effects. The Journal of Organizational Behavior, 18, 449-470.
• Arronsson, G. ve Gustafsson, K. (2005). Sickness presenteeism: prevalence, attendance-pressure factors, and an outline of a model for research, JOEM, 9(47), 958-966.
• Atar, A. ve Konaklıoğlu, E. (2021). Konaklama işletmelerindeki liderlik davranış türlerinin örgütsel sessizlik, örgütsel sinizm ve psikolojik iyi oluşa etkisi: Türkiye ve İtalya üzerine bir çalışma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(3), 45–65.
• Avcı, N. (2021). Organizasyonlarda insan kaynakları problemlerinin çözümü (1. Baskı). Kriter Yayınevi.
• Bakker, B. vd. (2009). Present but sick: a three-wave study on job demands, presenteeism and burnout, Career Development International, 1(14), 51-68.
• Baysal, A. İ, Baysal, G., Aksu, G. ve Aksu, N. (2014). Preseenteism ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Adnan Menderes Üniversitesi akademik personeli üzerinde bir uygulama. Electronic Journal of Vocational Colleges, (Bürokon Özel Sayısı), 134-152.
• Benton, D. ve Halloran, J. (1991). Applied human relations, an organizational approach. Prentice- Hall Inc, New Jersey.
• Bogosian, R. ve Stefanchin, J. E. (2013). Silence is not always consent: employee silence as a barrier to knowledge transfer. Knowledge and Capabilities, 1–21
• Bowen, F. ve Blackmon K. (2003). Spirals of silence: the dynamic effects of diversity on organizational voice. Journal of Management Studies, 40, 1393-1417.
• Brandes, P, Dharwadkar, R. ve Dean, J. W. (1999). Does organizational cynicism matter? employee and supervisor perspectives on work outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, 150-153.
• Bratton. J. ve Gold, J. (1999). HRM, theory and practice. Mc Milllan Press, London
• Brinsfield, C. T. (2009). Employee silence: investigation of dimensionality, development of measures, and examination of related factors [Doctoral Thesis]. The Ohio State University. Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. Baskı). PEGEM Yayınları.
• Byrne, Z. S. ve Hochwarter, W. A. (2007). Perceived organizational support and performance relationships across levels of organizational cynicism. Journal of Managerial Psychology, 23(1), 54-72.
• Çakır, V. ve Çakır, V. (2008). Televizyon reklamlarının algılanan değeri ve reklam tutumu ilişkisi: bir yapısal eşitlik modeli, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 30, 37-59.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. PEGEM Yayınları.
• D’Abate, C.P. ve Eddy, E. R. (2007). Engaging in personal business on the presenteeism constructs. Human Resource Development Quarterly, 18, 361-383. https://doi.org/10.1002/hrdq.1209
• Dean, J. W., Brandes, P. ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
• Dedahanov, A. T. ve Rhee, J. (2015). Examining the relationships among trust, silence and organizational commitment. Management Decision, 53(8), 1843–1857.
• Demirel, O., Aksoy Kürü, S. ve Ulufer Kansoy, S. (2022). Örgütsel sessizliğin örgütsel sinizme etkisinde örgütsel dışlanmışlığın aracılık rolü. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 23(1), 197-217. https://doi.org/10.31671/doujournal.962707
• Donaghey, J., Cullinane, N., Dundon, T. ve Wilkinson, A. (2011). Reconceptualising employee silence: Problems and prognosis. Work Employment and Society, 25(1), 51–67.
• Duman, C. (2022). Büyük istifadan sonra sessiz istifa. https://www.indyturk.com/ adresinden 5 Eylül 2022 tarihinde alınmıştır.
• Erdirencelebi, M. ve Yazgan, A. E. (2017). Mobbing, örgütsel sinizm, örgütsel bağlılık ve bunların algılanan çalışan performansı üzerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 267-284.
• Floyd, S. W. ve Wooldridge, W. (1994). Dinosaurs or dynamos? recognizing middle management's strategic role. Academy of Management Executive, 8(4), 47–57.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Goetzel, R. Z., Stacey R. L., Ronald J., Ozminkowski, K. H., Shaohung W. ve Wendy L. (2004). Health, absence, disability and presenteeism cost estimates of certain physical and mental health conditions affecting US employees. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 46(4), 398-412.
• Gül, H. ve Ağıröz, A. (2011). Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2), 27-47.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2005). Multivariate data analysis (6th Edition). Pearson, Prentice Hall.
• Hinkin, T. R. (1995). A review of scale development practices in the study of organizations. Journal of Management, 21(5), 967-988.
• Huang, X., Evert, V. ve Vegt, G. V. (2005). Breaking the silence culture: stimulation of participation and employee opinion withholding cross-nationally. Management and Organization Review, 1(3), 459–482.
• Huberman, E. (2012). Presenteeism sorunu. http://www.benefitscanada.com/benefits/health-wellness/addressing-the-presenteeism-issue-33190 adresinden 30 Temmuz 2014 tarihinde alınmıştır.
• Hürriyet. (2022). Eski bir alışkanlık, yeni bir akım: sessiz istifa. https://www.hurriyet.com.tr/ adresinden 5 Eylül 2022 tarihinde alınmıştır.
• James, S. L. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organizations: an examination of potantial positive and negative effects on school systems [Doctoral Dissertation]. The Florida State University
• Johns, G. (2010). Presenteizm in the workplace: a review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 31(4), 519-542.
• Johnson J. L. ve O'leary-Kelly A. M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: not all social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior, 24, 627-647.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013). Öğretmenler için örgütsel sessizlik ölçeği geliştirme çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 167-182.
• Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki [Yüksek Lisans Tezi], Akdeniz Üniversitesi.
• Kalay, F., Oğrak, A., Bal, V. ve Nişancı, Z. N. (2014). Mobbing, örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm ilişkisi: örnek bir uygulama. Sakarya İktisat Dergisi, 3, 1-18.
• Kaplan, J. (2022). Quiet quitting. @jasonkaplanmobile.twitter.com adresinden 11 Eylül 2022 tarihinde alınmıştır.
• Kaplan, R. S. ve Norton, D. P. (2009). Balanced Scorecard. Sistem Yayıncılık.
• Karaca, H. (2013). An exploratory study on the impact of organizational silence in hierarchical organizations: Turkish national police case. European Scientific Journal, 9(23), 38–50
• Karagöz, Ş. ve Uzunbacak, H. H. (2020). The effect of presenteeism on organizational silence: a study in tourism Sector. Journal of Turkish Tourism Research, 4(3), 1941-1957.
• Kayaalp, E. ve Özdemir, T. Y. (2020). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik, örgütsel yalnızlık ve örgütsel yabancılaşma algılarının örgütsel sinizm düzeyleriyle ilişkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi,1(38), 101-113.
• Koçoğlu, M. (2007). İşletmelerde presenteeism sorunu ve insan kaynakları yönetimi çerçevesinde mücadele yöntemleri [Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Koopman C, Pelletier, K. R, Murray, J. F., Sharda C. E., Berger, M. L., Turpin, R S, Hackleman, P., Gibson P, Holmes, D. M .ve Bendel, T. (2002). Stanford presenteeism scale: health status and employee productivity. Journal of Occupational And Environmental Medicine, 44(1), 1-12.
• Köprülü, M.N. (2020). X ve Y kuşağı bağlamında örgütsel sessizlik ve presenteeism ilişkisinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. Metal Sanayicileri Sendikası Yayını.
• Morrison, E. W. ve Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management Review, 25(4), 706– 725.
• Platt, L. (1997). Employee work- life balance: the competitive advantage. F. Hesselbein, M. Smith ve G. Beckhand (Ed.), The organization of the Future, Jossey- Bass.
• Raykov, T. (1998). Coefficient alpha and composite reliability with interrelated nonhomogeneous items. Applied Psychological Measurement, 22(4), 375- 385.
• Reichers, A. E., Wanous, J. P. ve Austin, J. T. (1997). Understanding and managing cynicism about organizational change. Academy of Management Executive, 11(1), 48-59.
• Roe, R. (2003). Gezondheid en prestaties (Health and performance), W.B. Schaufeli, A.B. Bakker ve J. De Jonge, (Ed.), De psychologie van arbeid en Gezondheid (Psychology of Work and Health) içinde (s. 375-388), Bohn Stafleu Van Loghum.
• Seçkin Ağırbaş, İ. (2018). Spor genel müdürlüğü merkez teşkilatında presenteizm ve örgütsel bağlılığın örgütsel sessizlik üzerine etkileri [Yüksek Lisans Tezi]. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
• Sekaran, U. (2003). Research methods for business: a skill-building approach (4th edition). John Wiley&Sons.
• Şimşek Ş., Akgemci T. ve Çelik A. (2008). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış (6. Baskı). Gazi Kitabevi.
• Tamuz, M. (2001). Learning disabilities for regulators: the perils of organizational learning in the air transportation industry. Administration and Society, 3(3), 276–302.
• Tayfun, A. ve Çatır, O. (2013). Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 114–134.
• Tokgöz, N. ve Yılmaz, H. (2020). Örgütsel sinisizm: Eskişehir ve Alanya’daki otel işletmelerinde bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 283–305.
• Tutar, H. ve Köse, S. (2018). Örgütsel adaletsizlik ve sessizlik ilişkisinde örgütsel sinizmin düzenleyici rolü. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 2(3), 152-175.
• Willingham, J. G. (2008). Managing presenteeism and disability to improve productivity. Benefits & Compensation Diges, 45(12), 10-14.
• Yamamoto, S., Loerbroks, A. ve Terris, D. D. (2009). Measuring the effect of workplace health promotion interventions on presenteeism: a potential role for biomarkers. Preventive Medicine, 48, 471-472.
• Yıldırım, M. H. ve Oruç, Ş. (2019). Presenteizm ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişki üzerine bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 758-774.
• Yıldız, H. ve Yıldız, B. (2013). İş yaşamında presenteeism – sözde var olma- olgusu: Sağlık ve verimlilik açısından önemi, 7. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, 27-29 Eylül, Konya, 819-830.