Küresel İklim Krizinin Sosyal Boyutu ve Sosyal Politika Önlemleri

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 41, 342 - 358, 28.02.2024

Belemir Şengül , Gökhan Murat

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1310015

Öz

Sanayileşme süreciyle birlikte değişen üretim anlayışı paralelinde artan fosil yakıt kullanımı iklim değişikliklerine neden olmuş, çevreye zarar vermiş, doğal kaynak stokunu azaltmış, doğada yaşayan canlı türlerinin yok olmasına ve çeşitli iklimsel olaylara bağlı olarak insanların yaşamlarını kaybetmelerine sebep olmuştur. Antropojenik (insan kaynaklı) iklim değişikliğine bağlı olarak gelişen iklim krizi, dünya üzerinde yaşayan her türlü canlı varlığın ve insanların yaşamsal faaliyetleri üzerinde önemli bir tehdit unsuru oluşturmaktadır. Söz konusu bu iklim krizi tehdidi ise ülkeler ve toplumsal gruplar üzerinde farklı etkiler yaratmaktadır. İklim krizinin ortaya çıkmasında en az payı olan ülkeler ve toplumsal gruplar süreçten orantısız bir biçimde daha çok etkilenmekte, yaşanan iklim felaketleri neticesinde her yıl milyonlarca insan göç etmekte, işsiz kalmakta, yoksullaşmakta ve sosyal koruma eksikliği nedeniyle şiddetlenen birtakım sorunlarla başa çıkmak zorunda kalmaktadır. Bu çalışma kapsamında iklim krizinin sebep olduğu olumsuzların öznesi konumunda olan insan faktöründen hareketle iklim krizinin sosyal boyutuna odaklanılmaktadır. Bu noktada çalışmanın amacı iklim krizinin sosyal boyutu bağlamında seçilmiş sosyal eşitsizlik, sosyal koruma ve göç olgusu üzerinden iklim krizi etkilerini değerlendirmek ve uygun sosyal politika önerileri geliştirmektir.

Anahtar Kelimeler

İklim Krizi, Sosyal Eşitsizlik, Sosyal Koruma, Göç

The Social Dimension of the Global Climate Crisis and Social Policy Measures

Öz

The use of fossil fuels, which increased in parallel with the changing production understanding with the industrialization process, caused climatic changes, damaged the environment, reduced the stock of natural resources, caused to the extinction of living species living in nature and caused people to lose their lives due to various climatic events. The climate crisis, which develops due to anthropogenic (human-induced) climate change, poses an important threat to the vital activities of all living creatures and people on earth. This climate crisis threat creates different effects on countries and social groups. Countries and social groups that have the least share in the emergence of the climate crisis are disproportionately affected by the process, and as a result of climate disasters, millions of people migrate every year, become unemployed, become poor, and have to deal with some problems that are exacerbated by the lack of social protection. Within the scope of the study, the social dimension of the climate crisis is focused on, starting from the human factor, which is the subject of the negative effects caused by the climate crisis. At this point, the aim of the study is to evaluate the effects of the climate crisis and to develop appropriate social policy recommendations through the social inequality, social protection and migration phenomenon selected in the context of the social dimension of the climate crisis.

Anahtar Kelimeler

Climate Crisis, Social Inequality, Social Protection, Migration

Kaynakça

• Altın, A. ve Altın, S. (2022). Göç ve çatışmalarda iklim değişikliğinin önemi: Orta Asya örneği. A. Bektaş (Ed.) Küresel iklim değişikliği ve sosyo-ekonomik etkileri (1. Baskı) içinde (s. 239-256). TASAV.
• Aybas, M. (2022). Yeşil iş, yeşil meslekler ve yeşil İKY uygulamaları. A. Çelik (Ed.) İklim krizi ve sosyal politika (1. Baskı) içinde (s. 87-102). Ekin Yayınevi.
• Barrientos, A. (2011). Social protection and poverty. International Journal of Social Welfare, 20(3), 240-249. https://doi.org/10.1111/j.1468-2397.2011.00783.x
• Baştürk, Ş. (2020). Göçmenlere yönelik sosyal politikalar. A. Tokol ve Y. Alper (Ed.) Sosyal politika (11. Baskı) içinde (s. 535-567). Dora Yayınları.
• Costella, C., McCord, A., van Aalst, M., Holmes, R., Ammoun, J. ve Barca, V. (2021). Social protection and climate change: Scaling up ambition, Social Protection Approaches to COVID-19 Expert Advice Service (SPACE), DAI Global UK Ltd, United Kingdom.
• Çelen, A. İ. (2019). Çalışma hayatında göçmenler. S. Dursun ve S. Aytaç (Ed.) Çalışma yaşamında özel gruplar (2. Baskı) içinde (s. 281- 336). Ekin Yayınevi.
• Demircan, M. (2022). İklim, iklim değişikliği ve su ilişkisi. A. Bektaş (Ed.) Küresel iklim değişikliği ve sosyo-ekonomik etkileri (1. Baskı) içinde (s. 47-84). TASAV.
• German Watch (2021). The global climate risk index. https://www.germanwatch.org/en/19777 adresinden 22 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Green, F. ve Healy, N. (2022). How inequality fuels climate change: The climate case for a green new deal. One Earth, 5(6), 635- 649. https://doi.org/10.1016/j.oneear.2022.05.005
• Güler, Ç. (2022). İklim krizi bağlamında göçe mecbur kalanlar: İklim mültecileri. A. Çelik (Ed.) İklim krizi ve sosyal politika (1. Baskı) içinde (139-156). Ekin Yayınevi.
• Human Right 2 Water. (2021). A human rights based approach: A practical guide fort he realisation of the human rights to water and sanitation through programming.
• Ilık Bilben, M. S. (2019). Dünyadan örnekler ışığında iklim değişikliği kaynaklı göçleri anlamak. Mediterranean Journal Humanities, 9(2), 335-355. https://doi.org/10.13114/MJH.2019.494
• International Labour Organization (ILO). (2019). Social protection for a just transition: A global strategy for increasing ambition in climate action. https://www.social-protection.org/gimi/RessourcePDF.action?id=55905 adresinden 30 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• International Labour Organization (ILO). (2011). The social dimensions of climate change, discussion draft. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_ent/documents/publication/wcms_169567.pdf adresinden 8 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• International Labour Organization. (ILO). (2021). Social protection for a just transition and a sustainable future for all: Communication strategy 2021-25. https://www.social-protection.org/gimi/RessourcePDF.action?id=57240 adresinden 30 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• International Labour Organization (ILO). (2023a). Frequently asked questions on just transition. https://www.ilo.org/global/topics/green-jobs/WCMS_824102/lang--en/index.htm adresinden 26 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• International Labour Organization (ILO). (2023b). Social protection for a just transition. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_ent/documents/publication/wcms_867426.pdf adresinden 1 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC). (2020). Global report on internal displacement 2020. https://www.internal-displacement.org/global-report/grid2020/ adresinden 16 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2022). Climate change 2022: Impacts, adaptation and vulnerability, intergovernmental panel on climate change. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/ adresinden 26 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2023). AR6 synthesis report: Climate change 2023. https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-cycle/ adresinden 23 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Islam, S. N. ve Winkel, J. (2017). Climate change and social inequality (DESA Working Paper No. 152).
• Kovancı, E. (2022). İklim krizini hak temelli yaklaşım özelinde değerlendirme. Kent Araştırmaları Dergisi, 37(13), 1535-1565. https://doi.org/10.31198/idealkent.1139377
• Leach, J. (2021). What we mean by “climate injustice”. https://www.uusc.org/what-we-mean-by-climate-injustice/ adresinden 9 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Markkaneni, S. ve Anger-Kraavi, A. (2019). Social impacts of climate change mitigation policies and their implications for inequality. Climate Policy, 19(7), 827-844. https://doi.org/10.1080/14693062.2019.1596873
• Oxford Languages. (2019). Word of the year 2019. https://languages.oup.com/word-of-the-year/2019/ adresinden 20 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Sanson, A., Van Hoorn, J. ve Burke, S. (2019). Responding to the impacts of the climate crisis on children and youth. Child Development Perspectives, 13(4), 201-207. https://doi.org/10.1111/cdep.12342
• Semet, R. (2023). Climate change and social inequality: How does climate change impact on inequality, Amundi Institute/ Green & Social.
• Şenkal, A. (2022). İklim değişikliği ve sosyal koruma: Sosyal korumada yeni arayışlar. A. Çelik (Ed.) İklim krizi ve sosyal politika (1. Baskı) içinde (s. 35- 54). Ekin Yayınevi.
• Tekin, E. (2020). Uluslararası hukuk bağlamında iklim mültecilerinin korunması sorunu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (147), 313-332.
• Tenzing, J. (2020). Integrating social protection and climate change adaptation: A rewiew. WIREs Climate Change, 11(2), 1-16. https://doi.org/10.1002/wcc.626
• The Climate Reality Project. (2019). 7 questions about the climate crisis you might be embarrassed to ask. https://www.climaterealityproject.org/blog/7-questions-about-climate-crisis-you-might-be-embarrassed-ask adresinden 20 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• The Global Commission on the Economy and Climate. (2018). Unlocking the inclusive growth story of the 21.st century: Accelerating climate action in urgent times. https://newclimateeconomy.report/2018/wp-content/uploads/sites/6/2018/09/NCE_2018_FULL-REPORT.pdf adresinden 27 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• The New Climate Economy. (2018). The 2018 report of the global commission on the economy and climate. https://newclimateeconomy.report/2018/key-findings/ adresinden 17 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• The World Bank (WB). (2016). Shock waves: Managing the impacts of climate change on poverty. https://openknowledge.worldbank.org/entities/publication/cc42cb9b-3f8e-5bf3-bba3-2cce3b0793ac adresinden 22 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• The World Bank (WB). (2021). Groundswell part II: Acting on internal climate migration. https://openknowledge.worldbank.org/entities/publication/2c9150df-52c3-58ed-9075-d78ea56c3267 adresinden 18 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Topgül, S. ve Beytaş, O. (2022). İklim mültecileri ve sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(2), 687-705. https://doi.org/10.33417/tsh.1018703
• United Nations. (1992). United nations framework convention on climate change UNCCC. https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf adresinden 20 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Weerasinghe, S. (2021). What we know about climate change and migration. Institute for the Study of International Migration (ISIM), Georgetown University.
• World Economic Forum (WEF). (2019). How climate change exacerbates the refugee crisis- and what can be done about it. https://www.weforum.org/agenda/2019/06/how-climate-change-exacerbates-the-refugee-crisis-and-what-can-be-done-about-it adresinden 24 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• World Economic Forum (WEF). (2021). Climate refugees- the world’s forgotten victims. https://www.weforum.org/agenda/2021/06/climate-refugees-the-world-s-forgotten-victims/ adresinden 24 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• World Wide Fund for Nature (WWF). (2022). Net sıfıra giden yolda adil dönüşüm için yol haritası önerisi. https://wwftr.awsassets.panda.org/downloads/acil_donusum_cozunurlukdusuk.pdf?13101/Net-Sifira-Giden-Yolda-Adil-Donusum adresinden 28 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Yavuz, K. (2022). İklim değişikliği kaynaklı sosyal eşitsizlik ve sosyal politika. A. Çelik (Ed.) İklim krizi ve sosyal politika (1. Baskı) içinde (s. 19-34). Ekin Yayınevi.