Bilgisayarlı Tomografi Görüntülüme Hizmetinin Dış Kaynak Kullanımı Maliyet-Karlılık Analizi ve Covid-19 Pandemisi Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 43, 1015 - 1030, 31.08.2024

Kurtca Mehmet Uğurlu , Enver Bozdemir

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1449974

Öz

Araştırmanın amacı, hastanelerde Bilgisayarlı Tomografi (BT) görüntüleme hizmetlerinin COVID-19 salgınıyla birlikte nasıl evrim geçirdiğini belirleyerek, hastanelerin bu hizmeti kendi kaynaklarıyla mı yoksa Dış Kaynak Kullanımı (DKK) yoluyla mı sağlanmasını maliyet-karlılık analizi yaparak değerlendirmektir. Çalışmanın verileri, doküman analizi yoluyla elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki bir üniversite hastanesi oluştururken, örneklem ise radyoloji klinik hizmetlerindenki BT hizmetlerinden oluşmaktadır. Çalışmada hastane tarafından sağlanan BT hizmetleri ile (DKK) yoluyla sunulan hizmetlerin 2019-2020 yıllarındaki gelir ve giderleri incelenerek karlılık analizi gerçekleştirilmiştir. BT hizmeti için yapılan maliyet karlılık analizinde, 2019 yılında DKK yöntemiyle %37 oranında 462.329,39 TL faaliyet karı, 2020 yılında %48 oranında toplam 492.715,52 TL faaliyet karı elde edilmiştir. Hastanenin kendi BT cihazıyla 2019 yılında %240 oranında 241.066,26 TL faaliyet zararı, 2020 yılında %30 oranında ve 74.497,57 TL faaliyet zararı tespit edilmiştir. Ancak 2020 yılından itibaren COVID-19 salgını sebebiyle hastanenin kendi BT cihazı çekim sayıları %179 oranında artmıştır. Buna bağlı olarak 2020 yılı için BT hizmetinden elde edilen gelir artarken maliyetlerin belli oradan sabit kalması zararı ciddi oranda düşürmüştür. Çalışmanın genelinde BT hizmetini hastanenin kendi imkânlarından ziyade DKK’ya başvurması karlılık açısından tercih edilmesi sonucuna varılmış olmasına rağmen COVID-19 gibi beklenmedik durumlarda hastanenin kendi imkanlarıyla sunduğu hizmetin zarar bile edilse önemli ve gerekli olabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dış Kaynak Kullanımı (DKK), Bilgisayarlı Tomografi (BT) Görüntüleme, Maliyet - Karlılık Analizi

Etik Beyan

Bu çalışma için Düzce Üniversitesi Etik Kurulundan 2020/220 sayılı ve 03.12.2020 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

Teşekkür

Düzce Üniversitesi Rektörlüğü Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü, Düzce Üniversitesi Hastanesi Müdürlüğü ve Başhekimliğine teşekkür ederiz.

Outsourcing Cost-Profitability Analysis of Computed Tomography Imaging Service and Impact of Covid-19 Pandemic

Öz

The aim of the research is to determine how Computed Tomography (CT) imaging services in hospitals have evolved with the COVID-19 epidemic and to evaluate whether hospitals provide this service with their own resources or through Outsourcing (OS) by making a cost-profitability analysis. The data of the study is obtained through document analysis. While the population of the research consists of a university hospital in Turkey, the sample consists of radiology clinical services and CT services. In the study, a profitability analysis is carried out by examining the income and expenses of the CT services provided by the hospital and the services provided through (OS) in 2019-2020. In the cost profitability analysis made for the CT service, an operating profit of 462,329.39 TL is obtained by 37% with the OS method for 2019, and a total operating profit of 492,715.52 TL is obtained by 48% for 2020. With the hospital's own CT device, an operating loss of 241,066.26 TL is detected by 240% for 2019, and an operating loss of 74,497.57 TL is determined by 30% for 2020. However, since 2020, the number of hospital's own CT device scans has increased by 179% due to the COVID-19 epidemic. Accordingly, while the income from CT services increased in 2020, the costs remained constant from a certain point, which significantly reduced the loss. Although it is concluded in the overall study that it is preferable for the hospital to apply to OS for CT service rather than its own means, in terms of profitability, in unexpected situations such as COVID-19, the service provided by the hospital with its own means may be important and necessary, even if it is at a loss.

Anahtar Kelimeler

Outsourcing (OS), Computed Tomography (CT) İmaging, Cost-Profitability Analysis

Etik Beyan

For this study the approval of ethical committee no 2020/220 dated 03.12.2020 was taken from the Ethical Committee, Düzce University.

Teşekkür

We would like to thank Düzce University Rectorate Revolving Fund Management Directorate, Düzce University Hospital Directorate and Chief Physician.

Kaynakça

• Akyürek, Ç. E. (2013). Sağlık sisteminde dış kaynaklardan yararlanma: T.C. Sağlık Bakanlığı hastanelerinde dış kaynaklardan yararlanma uygulamalarının değerlendirilmesi [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Baç, A. (2019). Tekirdağ ili kamu hastaneleri genel sekreterliğine bağlı hastanelerde dış kaynak kullanımı: Çorlu Devlet Hastanesi örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi.
• Bozdemir, E. ve Öcel, Y. (2016). Hastanelerde dış kaynak kullanımının maliyet minimizasyonu açısından analizi: Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Manyetik Rezonans (MR) cihaz örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 1054-1056.
• Bozdemir, E. ve Terzi, M. (2020). Dış laboratuvar hizmetleri alımı ve laboratuvar fason hizmet üretiminin muhasebe işlemleri açısından değerlendirilmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7, 196-203.
• Danvers, K. ve Nikolov, P. (2010). Does outsourcing affect hospital profitability?. Journal of Health Care Finance, 37(1), 13-29.
• Ecerkale, K. ve Kovancı, A. (2005). İnsan kaynaklarında dış kaynak kullanımı. Journal of Aeronautics and Space Technologies, 2(2), 69-75.
• Ekin, A., Yanık, A. ve Kıyak, M. (2012). Bir eğitim ve araştırma hastanesinde dışardan satın alınan hizmetlerin ekonomik değerlendirmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 15(1), 1-23.
• Kalkan, M. (2015). Sağlık hizmetlerinde dış kaynak kullanımının çalışan maliyetine etkisi: Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğü uygulaması [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kavosi, Z., Rahimi, H., Khanian, S., Farhadi, P. ve Kharazmi, E. (2018). Factors influencing decision making for healthcare outsourcing: A review and delphi study, Med J Islam Repub Iran, 32(56), 1-7.
• Lyon, P. C., Murchison, A. G., Chen, M., Wise, R., Barge, T. ve Nazir, S. A. (2022). A bump in the night: A 15-year retrospective analysis of urgent inpatient and emergency ct reporting out of hours in a tertiary referral centre. Clin Radiol, 77(11), 810-822.
• Mollahaliloğlu, S., Gürsöz, H., Arı, H. O. ve Öncül, H. G. (2010). Türk sağlık sisteminde kurum dışından hizmet alımı uygulamaları. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 791.
• Olofsson, P. T., Aspelin, P., Bohlin, J. ve Blomqvist, L. (2019). The impact of contracts on outsourcing computed tomography examinations from a swedish public university hospital to a private radiology unit. Radiography (Lond), 25(2), 148-154.
• Omrani, A., Delgoshaei, B. ve Gorgi, H. A. (2017), Identifying factors affecting about outsourcing in paraclinical services: A systematic review of literatüre, Journal of Applied and Fundamental Sciences, 92(S), 1290-1308.
• Özdemir, H. Ö. (2010). Kamu kuruluşlarında dış kaynaklardan yararlanma outsourcing: Kafkas Üniversitesi örneği. Akademik Bakış Dergisi, 20, 1-13.
• Özdemir A. V. ve Yılmaz H. (2021). COVID-19 enfeksiyonunda bilgisayarlı tomografi bulguları ile biyokimyasal belirteçlerin uyumu, Hippocrates Congress, Sözlü Sunum, Sunum No= 107, s. 507-511.
• Tavakol, P., Labruto, F., Bergstrand, L. ve Blomqvist, L. (2011). Effects of outsourcing magnetic resonance examinations from a public university hospital to a private agent, Acta Radiol, 52(1), 81-85.
• Toprak, D. (2019). Diş hekimliği fakültelerinde, merkezi sterilizasyon ve diş protez laboratuvar hizmetlerinin kurum bünyesinde veya dış tedarik yolu ile yapılmasının finansal açıdan karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Türksoy, S. S. ve Türksoy, A. (2007). Otel işletmelerinde dış kaynaklardan yararlanma: Çeşme ilçesinde turizm belgeli otel işletmelerinde dış kaynaklardan yararlanma alanlarına ilişkin bir araştırma. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 22(1), 83-104.
• Uğurlu, K. M. (2021). Klinik görüntüleme hizmetlerinde dış kaynak kullanımının maliyet-fayda analizi: Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Düzce Üniversitesi.
• Yalçın, İ., Akın, M. ve Şeker, M. (2011). Kamu hastanelerinde dış kaynak kullanımı: Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(20), 83-92.
• Yanamandra, U., Shobhit, S., Paul, D., Aggarwal, B., Kaur, P., Duhan, G., Singh, A., Srinath, R., Saxena, P. ve Menon, A. S. (2022). Relationship of computed tomography severity score with patient characteristics and survival in hypoxemic COVID-19 patients. Cureus, 14(3), e22847.
• Quelin, B. ve Duhamell, F. (2003). Bringing together strategic outsourcing and corporate strategy: Outsourcing motives and risks. European Management Journal, 21(5), 647-661.
• World Health Organization (WHO). (2020). Novel coronavirus–China. https://www.who.int/csr/don/12- january-2020-novel-coronavirus-china/en/ adresinden 7 Nisan 2020 tarihinde alınmıştır.