Thomas de Quincey’nin Confessions of an English Opium-Eater Adlı Eserinin Türkçe Çevirisinde Çevirmen Görünürlüğü

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 53 - 70, 30.06.2024

Ahmet Esad Akıllı Lale Özcan

https://doi.org/10.58306/wollt.1481999

Öz

Bu çalışma Thomas de Quincey’nin Confessions of an English Opium-Eater başlıklı eserinin Batu Boran tarafından yapılan Türkçe çevirisini çevirmen görünürlüğü odağından karşılaştırmalı olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda Kaisa Koskinen’in görünürlük yaklaşımı ve kavramları kuramsal çerçeve oluşturulması için sunulmuştur. Çalışmanın amacı ise çevirmen görünürlüğünün görünür/görünmez ikili karşıtlığının ötesine taşınıp taşınmayacağını tartışmaktır. Bu çerçevede, çalışma Koskinen’in görünürlük türlerinin farklı metinlerde farklı biçimlerde ortaya çıkıp çıkamayacağı ve işleyip işleyemeyeceği sorusundan hareketle her metin ve çeviride görünürlüğün farklı olup olmayacağını görmeyi ve bu olguyu tartışmaya açmayı hedefler. Çalışmanın çevirmen görünürlüğünün her eser ve çevirmen özelinde belirlenebilecek bir görüngü olduğu tartışmasına katkı sağlanması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Thomas de Quincey, Kaissa Koskinen, Batu Boran, Çevirmen Görünürlüğü, Yazınsal Çeviri

Translator Visibility in the Turkish Translation of Thomas de Quincey's Confessions of an English Opium-Eater

Öz

This study aims to comparatively examine Thomas de Quincey's Confessions of an English Opium-Eater and its Turkish translation by Batu Boran, focusing on translator visibility. In this context, Kaisa Koskinen's concepts and approach to visibility are presented to provide a theoretical framework. The objective of the study is to discuss whether translator visibility can transcend the binary opposition of visible/invisible. Within this framework, this study aims to discuss whether the translator’s visibility operates and functions in different texts and translations, considering the question of whether Koskinen's types of translator’s visibility may operate and function in different forms in various texts, and to open up this phenomenon for discussion. The study is expected to contribute to the discussion of translator visibility as a phenomenon that can be determined for each work and translator individually.

Anahtar Kelimeler

Thomas de Quincey, Batu Boran, Kaisa Koskinen, translator visibility, literature translation

Kaynakça

• Binyazar, A. (1999 Aralık 16), “Kim cesaret edebilirdi ki bu kitapları basmaya?”, Cumhuriyet Gazetesi Kitap Eki. ss. 8-10.
• Boran, B. (2018). “Önsöz”, Bir İngiliz Afyon Tiryakisinin İtirafları, İstanbul: İş Bankası Yayınları, ss.vii-xiv. de Quincey, T. (1821a). “Confessions of an English Opium-Eater”, The London Magazine, C. IV. S. XXI. ss.308-328. https://archive.org/details/londonmagazine08taylgoog/page/n307/mode/2up
• de Quincey, T. (1821b). “Confessions of an English Opium-Eater Part II”, The London Magazine, C. IV. S. XXII. ss.353-379. https://archive.org/details/londonmagazine08taylgoog/page/n367/mode/2up
• de Quincey, T. (2009), Confessions of an English Opium-Eater, Ed. Joel Falfak, Canada: Broadview Press.
• de Quincey, T. (2018). Bir İngiliz Afyon Tiryakisinin İtirafları, Çev. Batu Boran, İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Genette, G. (1997), Paratexts, Thresholds of Interpretation, Çev. J. E. Lewin, Cambridge: Cambridge University Press.
• Koskinen, K. (1994). “(Mis)Translating the Untranslatable: The Impact of Deconstruction and Post-structuralism on Translation Theory”. Meta, C. 39, S.3, ss. 446–452. https://doi.org/10.7202/003344ar
• Koskinen, K. (2000), Beyond Ambivalence: Postmodernity and the Ethics of Translation, Tampere: University of Tampere.
• Morisson, R. (2006), “Introduction”, On Murder, New York: Oxford University Press, ss. vii - xxvii.
• Özcan, L. (2014). “Çevirinin Sonuna Yolculuk”, Granada, S. 10, ss. 72-77.
• Tahir Gürçağlar, Ş. (2002). “What Texts Don’t Tell: The Use of Paratexts in Translation Research”, Crosscultural Transgressions. Research Models in Translation Studies II: Historical and Ideological Issues, Ed. Theo Hermans. London: Routledge. ss. 44-60.
• Tahir Gürçağlar, Ş. (2009). “Translation, Presumed Innocent”, The Translator, C.15, S.1, ss. 37-64.
• Tahir Gürçağlar, Ş. (2011). “Paratexts”, Handbook of Translation Studies Volume II, Amsterdam&Philadelphia: John Benjamins. ss. 113-116.
• Venuti, L. (1995), Translator’s Invisibility: A history of Translation, London: Routledge.