Kıbrıs II. Mahmut Kütüphanesi ve Havi Olduğu Yazmalar Üzerine Notlar

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 37, 15.05.2015

Mehmet Mahfuz Söylemez

Öz

Kıbrıs Osmanlı devletinin bir parçası haline geldikten sonra burada başta medreseler, camiler, sıbyan mektepleri, küttaplar ve kütüphaneler olmak üzere birçok müessese kurulmuştur. Söz konusu kurulan bu kurumlardan biri de II. Mahmut tarafından burada kurdurulan Kütüphanedir. Bu kütüphane 1829 yılında Kıbrıs muhassalı (valisi) Ali Ruhi Efendi tarafından kurulmuştur. Lefkoşa’da Selimiye Camisi’nin hemen yanında bir medrese kütüphanesi olarak kurulmuş olmasına rağmen zamanla merkezi bir kütüphaneye dönüşmüştür. Kuruluş döneminde buraya vakfedilen kitapların yanında zamanla satın alınan bazı eserlerin ko- nulmasıyla kütüphane oldukça zenginleşmiştir. Eserlerden bazısı zamanla kaybolsa da bir kısmı günümüze kadar ulaşabilmiştir. Söz konusu bu eserler günümüzde Girne’de KKTC Milli Arşivi ve Araştırma Dairesinde korunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, II.Mahmut Kütüphanesi, Ali Ruhi Efendi

Kaynakça

• ALTUNTAŞ, Mustafa Celil, “Osmanlı İlmi Geleneğinde Buharîhânlık”, Hadis Tetkikleri Dergisi, cilt: vIII, sayı: I, yıl 2010, ss: 33-67.
• ATALAY, Talip, Geçmişten Günümüze Kıbrıs: İdari Yapılanma ve Din Eğitimi, Mehir vakfı Yayınları, Konya 2013.
• BAĞIŞKAN, Tuncer, Kıbrıs’ta Osmanlı Türk Eserleri, Kuzey Kıbrıs Müze Dostları Derneği Yayınları, Lefkoşa 2005.
• BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİvİ vESİKALARI
• CEYHAN, Abdullah, “İslam Medeniyet Tarihinde Kitap, Kütüphane ve Akıbeti ile İlgili Kısa Bir Tahlil”, Diyanet Dergisi, cilt: XXIII, sayı: Iv, Ekim- Kasım-Aralık, Ankara 1987.
• ÇAKIR, Hüseyin C., Kıbrıs Tarihi ve Kıbrıs’ta Tarihi Eserler, Lefkoşa 2014.
• GENÇOSMAN, M. Nuri, “İslam İlimleri Tarihine Ait Tetkikler: Kütüphaneler”, Diyanet İlmi Dergi, cilt: Iv, sayı: 3-4; Ankara, Mart 1965.
• DEMİRYÜREK, Mehmet, “XIX Yüzyıl Kıbrıs Esnaf Teşkilatı Üzerine Bazı Tespitler”, Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt: XvIII, sayı: 45, Mart 2009.EMİRİ. Ali, “Amid Kentinde vaktiyle Bir Milyon Kırk Kitabı Havi Cesim Bir Kütüphane”, (yayına hazırlayan Aziz Aşan), Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Kasım 2009, sayı II, sayfa 181-191.
• ERÜNSAL, İsmail E., “Osmanlı vakıf Kütüphaneleri”, Yavuz Argıt Armağanı, Kocaeli Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2012, ss.54-122.
• el-HAMEvEY, Yakut, Mu’cemu’l-buldân, “merv” maddesi.
• HAMİDULLAH, Muhammed, Muhtasar Hadis Tarihi, (terc: Kemal Kuşçu), Beyan Yayınları, İstanbul 2013.ÖZGÜvEN, Burcu, “From The Ottoman Province To The Colony: Late Osman Educational Buildings Nicosia”, MEUT JFA, 2004 1-2, (21).
• İHSANOĞLU, Ekmelettin, Kıbrıs İslam Yazmaları Kataloğu’na yazdığı giriş (haz: Ramazan Şeşen-Mustafa Şahin Altan), İsar vakfı Yayınları, İstanbul 1995.
• MAHİR, Banu - YILDIZ, Netice, “An illumunated Mathnavi al-Ma’nawi of Jalaluddin al-Rumi kept in the national arshive of The Turkish Republic of northen Cyprus”, 14th International Congress of Turkish Art, Collège de France, 2013, ss. 423-429.
• SÖYLEMEZ, Mehmet Mahfuz, Bilimin Yitik Şehri Cündişâpûr, Ankara 2015 “Afrika’da Kurulan İlk İslam Kentlerinden Tahert”, İslamî İlimler Dergisi, Cilt X, sayı: I, Çorum Bahar 2015.
• ŞEKER, Mehmet - MERCAN, İsmail Hakkı, “Tunus Milli Kütüphanesindeki Türkçe El Yazmaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir 1985, sayı II.
• ÖZMEN, Mehmet Şevki, “Müslümanlarca Kitabın ve Kütüphanelerin Kıymeti Büyüktür”, Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi, Kasım-Aralık 1969, cilt 8, sayı: 90-91.
• ÖZDEMİR, Mehmet, Endülüs, İSAM Yayınları, İstanbul 2014, 245-249. UYSAL, Mavişe Pınar, “Kıbrıs Türk Kütüphaneciliğinin Bugünü ve Yarını”,Türk Kütüphaneciliği 25, I, 2011.