Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İmam Hatİp Lİsesİ Meslek Derslerİ Öğretmenlerİnİn ‘İmam Hatİplİ’ Vİzyonu

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 83 - 127, 30.11.2017

Öz

İmam hatip okulları Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile birlikte Türk

eğitim sistemi içinde yasal temele oturtulmuş olmasına rağmen,

cumhuriyet tarihi boyunca en çok tartışılan eğitim kurumlarının

başında yer almıştır. Tartışmaların odağında bu okullarda yetişen

öğrencilerin ağırlıklı olarak ideolojik eksende kimliğinin nasıl

şekillendiği konusu yer almıştır. İmam hatip okullarında hâkim

olan atmosfer, okulun kültürü ve kimliği, ‘imam hatiplilik şuuru’

gibi kavramsallaştırmalarla belirli özelliklere sahip öğrenci profili

yetişmesinde etkili olmuştur. İmam hatip okullarının hâkim atmosferini

oluşturan kimlik oluşumunda başat rol eğitim-öğretim

programları, veli profili, idareci, öğrenci gibi paydaşlar yanında

meslek dersleri öğretmenlerine aittir. Bu çalışmada İmam Hatip

Liselerinde görev yapmakta olan meslek dersleri öğretmenlerinin

‘İmam Hatipli Vizyonu’nun ne olduğu, oluşan vizyonun ne gibi ortak

özelliklere sahip olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Dolayısıyla

elde edilen veriler ortaya çıkacak olan ‘imam hatipli kimliği’ hakkında

fikir sahibi olmamıza yardımcı olacaktır. Araştırma nitel

yönteme dayalı olarak, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile

2016/2017 eğitim-öğretim yılında Malatya il merkezi İmam Hatip

Liselerinde meslek dersleri öğretmeni olarak görev yapmakta olan

25 katılımcıdan elde edilen verilere dayanmaktadır. Araştırma sonucunda

öğretmenlerin, mesleki yeterliliğe sahip ve gelişime açık;

öğrenme motivasyonu yüksek, araştıran sorgulayan, eleştirel düşünebilen

bir zihin yapısına sahip; dürüst, söz ve davranışları

uyumlu, sabırlı, özverili, çalışkan bir ahlaki yapıda; vatan, millet,

ümmet hassasiyeti olan bir lider, önder, rol model; içinde yaşadığı

toplumun kültürün farkında, uyumlu ve bunu geliştirerek devam

ettiren, teknolojiyi kullanan, çağı yakalayan ama ona bağımlı olmayan;

ehl-i sünnet çizgisinde ama mezhep taassubu olmayan,

farklı inançlara saygılı bir öğrenci arzuladıklarını ifade ettikleri

görülmüştür.

Kaynakça

  • Aşlamacı, İbrahim. Öğrenci ve Öğretmenlerine Göre İmam-Hatip Liseleri. İstanbul. dem.2017
  • Ayhan, Halis. Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: dem, 2014.
  • Ayık, Ahmet, ve Şükrü Ada. «İlköğretim Okullarında Oluşturulan Okul Kültürü İle Okulların Etkililiği Arasındaki İlişki.» Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8, no. 2 (2009): 429-446.
  • Balcı, Ali. Etkili Okul Geliştirme, Kuram Uygulama ve Araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2002.
  • Baş, Türker, ve Ulun Akturan. Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin, 2013. Bursalıoğlu, Ziya. Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Özel Eğitim ve Hizmetleri, 2000.
  • Büyükbaykal, Güven N. «Günümüzde Kurumsal Kimlik Olgusunun Yeri ve Önemi.» İletişim Fakültesi Dergisi, no. 22 (2005): 61-65.
  • Çelik, Vehbi. «Eğitim Yönetiminde Vizyoner Liderlik.» Eğitim Yönetimi, no. 4 (1997): 465-474.
  • —. Okul Kültürü ve Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2002.
  • Eğinli, Temel, ve Yeygel Çakır. «Toplum Kültürünün Kurum Kültürüne Yanısıması.» Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 3, no. 2 (2011): 37-50.
  • Ekiz, Durmuş. Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş. Ankara: Anı, 2003.
  • Erdem, Orhan, ve Metin Dikici. «Liderlik ve Kurum Kültürü Etkileşimi.» Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 8, no. 29 (2009): 198-213.
  • Güler, Ahmet, Mustafa Bülent Halıcıoğlu, ve Serkan Taşğın. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin, 2013.
  • Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel, 2007.
  • Korkut, Adem, ve Özge Hacıhafızoğlu. «Öğretmenlerin Okul Kültürünü Algılama Düzeyleri: Büyükçekmece Örneği.» Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi www. esosder.org 10, no. 37 (2011): 135-152.
  • Köse, Sevinç, Semra Tetik, ve Cuma Ercan. «Örgüt Kültürünü Oluştura Faktörler.» Yönetim ve Ekonomi 7, no. 1 (2001): 219-242.
  • Kuş, Elif. Nicel Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı, 2009.
  • Kuşakçıoğlu, Arzu. Marka Kimliği, Kurum Kimliği ve Aralarıdaki Bağlantı. Basılmamış Yüksek Lisanas Tezi, Ankara: Ankara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003.
  • Macit, Mustafa. «Medyada “İmam Hatipli” Sosyal Temsilleri:Kollektif Bir Kimlik Söylemindeki Toplumsal İz Düşümler.» Düzenleyen dem ed. Recep Kaymakcan vd. “100. Yılında İmam Hatip Liseleri” Uluslararası Sempozyumu. İstanbul: dem , 2015. 343-358.
  • Mayring, Phlip. Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. Ankara: Bilgesu, 2011.
  • MEB. Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri (Temel Dini Bilgiler, Siyer, Fıkıh,Tefsir, Dinler Tarihi, Hadis, Akaid, Kelam, Hitabet ve Mesleki Uygulama) Öğretim Programları. Ankara: Talim Terbiye Kurulu, 02/05/2017.
  • Merter, Feridun, Yahya Doğar, ve Bijen Filiz. Örtük Program, Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Sınıf İçi ve Sınıf Dışı Davranışları. ?: ?, 2011.
  • Miles, Matthew B., ve A. Michael Huberman. Nitel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi, 2015.
  • Okay, Ayla. Kurum Kimliği. Ankara: MediaCat Kİtapları, 2000.
  • Öcal, Mustafa. Medresetü’l-Eimme ve’l-Huteba’dan İmam Hatip Liselerine Bizim Okullarımız. İstanbul: Önder, 2011. —. Osmanlı’dan Günümüze Din Eğitimi. İstanbul: Düşünce, 2011.
  • Sezgin, Ferudun. «Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığının Bir Yordayıcısı Olarak Okul Kültürü.» Eğitim ve Bilim 35, no. 156 (2010): 142-159.
  • Sönmez, Melek Alev. «Meslek Liselerinde Örgüt Kültürü.» Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, no. 45 (2006): 85-108.
  • Şahin, Semiha. «Okul Kültürünün Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi.» Elementary Education Online http://ilkogretim-online.org.tr 9, no. 2 (2010): 561-575.
  • Terzi, Ali Rıza. «İlköğretim Okullarında Örgüt Kültürü.» Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, no. 43 (2005): 423-442.
  • Veznedaroğlu, R.Levent. Okulda ve Sınıfta Örtük Program (Bir Özel İlköğretim Okulu Örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, 2007.
  • Yavuz, Yaşar, ve Emel Yılmaz. «Resmi ve Özel İlköğretim Okullarının Okul Kültürü Üzerine Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri.» International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education 1, no. 3 (2012): 76-90.
  • Yıldırım, Ali, ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2006.
  • Yıldırım, Bilal. Okul Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Rollerinin Öğretmenlerin İş Doyumuna ve Meslek Ahlakına Etkisi. Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001.
Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 83 - 127, 30.11.2017

Öz

Imam Hatip High School Vocational Courses Teachings

are turned to be known as ‘Imam Hatip Attender’ Visions. Imam

Hatip schools were at the forefront of the most discussed educational

institutions in the history of the republic of Turkey, despite

the legal basis within the Turkish education system with the Law

on Unity of Education (Tevhid-i Tedrisat Kanunu). The focus of

the discussions is on how students who grow up in these schools

are predominantly shaped by the ideological axis. The atmosphere

prevailing in the Imam Hatip Schools influenced the education of

students with certain characteristics through conceptualizations

such as school culture and identity, and ‘imam hatipism consciousness’.

In the formation of the identity that constitutes the

dominant atmosphere of the imam hatip schools, the primary role

is belonging to the teachers of the vocational courses besides the

stakeholders such as education programs, parent profile, administrators

and students. In this study, it was trialed to determine

what common characteristics of the vision of Imam Hatip and the

visions of the vocational school teachers working at Imam Hatip

High Schools. Therefore, the obtained data will provide to have

an idea about the ‘imam hatip identity’. The research is based on

qualitative method, semi-structured interview technique and the

data obtained from 25 participants working as vocational courses

teachers at İmam Hatip High Schools in Malatya city center in

2016/2017 academic year. As a result of the research, it is seen

that the teachers could express their desire on students who

have occupational competence and open to development; learning

motivation is high, researching and questioning, have a critical

thinking mind structure; honest, promising and behaving in

a harmonious, patient, self-sacrificing, in a hard working moral

structure; leadership based on patriotism, umma sensitivity; pioneer,

role-model, aware of the culture of the society in which they

live, harmonious and continue to develop it, using technology and

catching the age but not dependent on them; on the line of Ahl

al-Sunnah but not sectarian, and respectful of different beliefs.

Kaynakça

  • Aşlamacı, İbrahim. Öğrenci ve Öğretmenlerine Göre İmam-Hatip Liseleri. İstanbul. dem.2017
  • Ayhan, Halis. Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: dem, 2014.
  • Ayık, Ahmet, ve Şükrü Ada. «İlköğretim Okullarında Oluşturulan Okul Kültürü İle Okulların Etkililiği Arasındaki İlişki.» Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8, no. 2 (2009): 429-446.
  • Balcı, Ali. Etkili Okul Geliştirme, Kuram Uygulama ve Araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2002.
  • Baş, Türker, ve Ulun Akturan. Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin, 2013. Bursalıoğlu, Ziya. Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Özel Eğitim ve Hizmetleri, 2000.
  • Büyükbaykal, Güven N. «Günümüzde Kurumsal Kimlik Olgusunun Yeri ve Önemi.» İletişim Fakültesi Dergisi, no. 22 (2005): 61-65.
  • Çelik, Vehbi. «Eğitim Yönetiminde Vizyoner Liderlik.» Eğitim Yönetimi, no. 4 (1997): 465-474.
  • —. Okul Kültürü ve Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2002.
  • Eğinli, Temel, ve Yeygel Çakır. «Toplum Kültürünün Kurum Kültürüne Yanısıması.» Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 3, no. 2 (2011): 37-50.
  • Ekiz, Durmuş. Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş. Ankara: Anı, 2003.
  • Erdem, Orhan, ve Metin Dikici. «Liderlik ve Kurum Kültürü Etkileşimi.» Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 8, no. 29 (2009): 198-213.
  • Güler, Ahmet, Mustafa Bülent Halıcıoğlu, ve Serkan Taşğın. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin, 2013.
  • Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel, 2007.
  • Korkut, Adem, ve Özge Hacıhafızoğlu. «Öğretmenlerin Okul Kültürünü Algılama Düzeyleri: Büyükçekmece Örneği.» Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi www. esosder.org 10, no. 37 (2011): 135-152.
  • Köse, Sevinç, Semra Tetik, ve Cuma Ercan. «Örgüt Kültürünü Oluştura Faktörler.» Yönetim ve Ekonomi 7, no. 1 (2001): 219-242.
  • Kuş, Elif. Nicel Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı, 2009.
  • Kuşakçıoğlu, Arzu. Marka Kimliği, Kurum Kimliği ve Aralarıdaki Bağlantı. Basılmamış Yüksek Lisanas Tezi, Ankara: Ankara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003.
  • Macit, Mustafa. «Medyada “İmam Hatipli” Sosyal Temsilleri:Kollektif Bir Kimlik Söylemindeki Toplumsal İz Düşümler.» Düzenleyen dem ed. Recep Kaymakcan vd. “100. Yılında İmam Hatip Liseleri” Uluslararası Sempozyumu. İstanbul: dem , 2015. 343-358.
  • Mayring, Phlip. Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. Ankara: Bilgesu, 2011.
  • MEB. Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri (Temel Dini Bilgiler, Siyer, Fıkıh,Tefsir, Dinler Tarihi, Hadis, Akaid, Kelam, Hitabet ve Mesleki Uygulama) Öğretim Programları. Ankara: Talim Terbiye Kurulu, 02/05/2017.
  • Merter, Feridun, Yahya Doğar, ve Bijen Filiz. Örtük Program, Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Sınıf İçi ve Sınıf Dışı Davranışları. ?: ?, 2011.
  • Miles, Matthew B., ve A. Michael Huberman. Nitel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi, 2015.
  • Okay, Ayla. Kurum Kimliği. Ankara: MediaCat Kİtapları, 2000.
  • Öcal, Mustafa. Medresetü’l-Eimme ve’l-Huteba’dan İmam Hatip Liselerine Bizim Okullarımız. İstanbul: Önder, 2011. —. Osmanlı’dan Günümüze Din Eğitimi. İstanbul: Düşünce, 2011.
  • Sezgin, Ferudun. «Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığının Bir Yordayıcısı Olarak Okul Kültürü.» Eğitim ve Bilim 35, no. 156 (2010): 142-159.
  • Sönmez, Melek Alev. «Meslek Liselerinde Örgüt Kültürü.» Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, no. 45 (2006): 85-108.
  • Şahin, Semiha. «Okul Kültürünün Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi.» Elementary Education Online http://ilkogretim-online.org.tr 9, no. 2 (2010): 561-575.
  • Terzi, Ali Rıza. «İlköğretim Okullarında Örgüt Kültürü.» Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, no. 43 (2005): 423-442.
  • Veznedaroğlu, R.Levent. Okulda ve Sınıfta Örtük Program (Bir Özel İlköğretim Okulu Örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, 2007.
  • Yavuz, Yaşar, ve Emel Yılmaz. «Resmi ve Özel İlköğretim Okullarının Okul Kültürü Üzerine Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri.» International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education 1, no. 3 (2012): 76-90.
  • Yıldırım, Ali, ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2006.
  • Yıldırım, Bilal. Okul Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Rollerinin Öğretmenlerin İş Doyumuna ve Meslek Ahlakına Etkisi. Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Recep Uçar

Yayımlanma Tarihi 30 Kasım 2017
Gönderilme Tarihi 23 Ağustos 2017
Kabul Tarihi 21 Ekim 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

ISNAD Uçar, Recep. “İmam Hatİp Lİsesİ Meslek Derslerİ Öğretmenlerİnİn ‘İmam Hatİplİ’ Vİzyonu”. Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi 3/2 (Kasım 2017), 83-127.

Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.