Ergenler İçin Dini İnanç Ölçeği:Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 81 - 92, 01.06.2018

Ümit Horozcu Zühre Demir

Öz

Bu çalışmada Ergenler İçin Dinî İnanç Ölçeği’nin (EDİÖ) geçerlik ve güvenirlik

analizine ilişkin bulgulara yer verilmektedir. Nihai çalışma İstanbul’da

İmam-Hatip Lisesi, Anadolu Lisesi ve Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi olmak

üzere 3 farklı lise grubunun 3. ve 4. sınıflarında eğitim görmekte olan 442

öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin geçerliği açımlayıcı ve doğrulayıcı

faktör analizi; güvenirliği ise Cronbach’s Alpha, Spearman Brown iki yarı

test korelasyonu teknikleri ile sınanmıştır. Yapılan analiz sonucunda güvenirlik

katsayısı yüksek (Cronbach’s Alpha .938, Spearman-Brown Coefficient

.928 ve r =. 86.5), geçerliği iyi düzeyde (X2 /df = 3.6, RMSEA = 0.080, NFI =

0.97, NNFI = 0.97, CFI = 0.98 ve RFI = 0.96, RMR = 0.037, SRMR = 0.042, GFI

= 0.89, AGFI = 0.86)18 maddeden oluşan tek boyutlu ölçeğe ulaşılmıştır. Güvenirlik

analizi neticesinde ulaşılan bulgular ölçeğin güvenirlik

katsayılarının yeterli olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Din, Dindarlık, Dinî İnanç, Dinî şüphe, Ölçek

RELIGIOS BELIEF SCALE FOR ADULTS: THE STUDY OF RELIABILITY AND VALIDITY

Öz

In this study Religious Belief for Adoloscents Scale’s reliability and

validity analyses are presented. The data was collected from442

adolescents who are 3th and 4th grade students in three different kinds of

highschool one of which is a Imam-Hatip Highschool, one is Anatolian

Highschool and one is a Vocational and Thechnical Anatolian Highschool in

İstanbul.The analyses show that Religious Belief for Adoloscents Scale

consists of 18 items and one dimesion. And the scale is reliable (Cronbach’s

Alpha .938, Spearman-Brown Coefficient .928 ve r =. 86.5) and valid (X2 /

df = 3.6, RMSEA = 0.080, NFI = 0.97, NNFI = 0.97, CFI = 0.98, RFI = 0.96,

RMR = 0.037, SRMR = 0.042, GFI = 0.89, AGFI = 0.86).

Anahtar Kelimeler

Religion, Religious Beliefs, Religious Doubt, Scale

Kaynakça

• Akın A. ve ark., “TheValidity and Reliability of the Turkish Version of the Religious ActivitiesScale” , 2nd International Conference on Ethics Education, 22-24 Mayıs, 2014, Ankara.
• Bakırcıoğlu, R.,“Ansiklopedik Psikoloji Sözlüğü”, Ankara, Anı yayıncılık, 2006.
• Büyüköztürk, Ş., “Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirme’de Kullanımı”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2002, 32, ss. 470-483.
• Coştu, Y., “Dine Normatif ve Popüler Yaklaşım: Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2009, 8(15), 119-139.
• Çayabatmaz, E., “Kur’an’ı Kerim bağlamında İslami Dindarlık Ölçeği Denemesi”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 2016.
• Çokluk, Ö. ve ark.,Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik, Pegem Akademi, Ankara, 2012.
• Ekşi, H., “Başaçıkma, Dini Başaçıkma ve Ruh Sağlığı Arasındaki İ􀇚lişki Ü􀇆 zerine Bir Araştırma”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bursa, 2001.
• Karaçay, G., “İşsiz Bireylerde Yaşam Doyumu: Eğitim, Dini Duygulanım ve Sistemi Meşrulaştırma Bakımından Bir İnceleme”, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin, 2011.
• Kuşat, A., Bulut M. B., “Dini Dünya Görüşleri Ö􀇆 lçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2016, 9(43),ss. 2502-2509.
• Memiş, H., “Dinsel Başaçıkma Faaliyetleri Ö􀇆 lçeğinin Güvenilirlik Ve Geçerlik Çalışması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2003.
• Ok, Ü􀇆 ., “Dini Şemalar Ölçeğinden İ􀇚nanç veya Dünya Görüşü Şemaları Ö􀇆 lçeğine”, C. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 2009, 35(2), Sivas, ss. 149-155.
• Ok, Ü􀇆 ., Dini Tutum Ölçeği: Ölçek Geliştirme ve Geçerlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2011, 8(2), ss. 528-549.
• Onay, A., “Dini Yönelim Ö􀇆 lçeği: Ö􀇆 lçek Geliştirmede Yöntem, Teorik Altyapı, Geçerlilik ve Güvenilirlik” İslamiyat Dergisi, 2006, 5(4), ss. 181-192.
• Seyhan, B. Y.,“Dini Şuur Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Ekev Akademi Dergisi, 2015, 61(61), ss. 399-414.
• Sezen, A., “Dinsel Fundamentalizm Ölçeğinin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010, 30, ss. 136-147.
• Şahin A. ve ark., “Dini Yükleme Ölçeğinin Psikometrik Özellikleri”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2012, 5(1), ss. 131-157.
• Uysal, V. ve ark., “Motivasyonel Dindarlık Ö􀇆 lçeği (MMRI) Üzerine Bir Değerlendirme”, İslami Araştırmalar Dergisi, 2015, 25,ss. 15-27.
• Yapıcı, A., “Yeni Bir Dindarlık Ö􀇆 lçeği ve Üniversiteli Gençlerin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyi: Çukurova Ü􀇆 niversitesi Örneği”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2006,6(1), ss. 66-116.