İbn Sahnun ve Zernuci’ye Göre Din Eğitiminde Kullanılacak Yöntem ve Teknikler

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 367 - 412, 31.12.2019

Kübra Kamer Ekici

https://doi.org/10.32955/neu.istem.2019.5.2.05

Öz

Din eğitiminin İslam toplumlarında
ne zaman başladığını ve nasıl gerçekleştiğini inceleyebilmek için, ilk dönem
din eğitimcileri olarak adlandırılabilecek âlimlerin eserlerinin incelenmesi
gerekir. Bu tür araştırmalar eski dönem din eğitimi anlayış ve metotları ile
günümüzdekilerin karşılaştırmasını yapabilme açısından önem taşır. Bu çalışmada
öncelikle ilk dönem âlimlerinden olan İbn Sahnun’un eğitime bakış açısı,
kullandığı ve kullanılmasını arzu ettiği metotları, öğrenci ve öğreticiler için
tavsiyeleri incelenmiş, akabinde kendisinden yaklaşık 3 asır sonra gelen bir
âlim olan Zernuci’nin din eğitimi anlayışı, konuyla alakalı eseri, öğrenci ve
öğreticilere yaklaşımı değerlendirilmiştir. Sonrasında ise bu iki âlim arasında
karşılaştırma yapılmıştır. Yapılan bu karşılaştırma ile, aralarında yaklaşık üç
yüz yıllık bir zaman dilimi bulunan bu iki âlimin, İslam eğitimi
anlayışlarındaki metot, içerik ve üsluplarında herhangi bir değişikliğin
meydana gelip gelmediğinin incelenerek, öğrencilerine karşı tutum, davranış ve
düşünce yapılarında farklılıkların oluşup oluşmadığının tespit edilmesini
sağlamıştır. Böylece din eğitiminin geçirdiği aşamalar açısından fikir sahibi
olunması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İbn Sahnun, Zernuci

Kaynakça

• Altmışdört, Gonca. “Dil Edinimi ve Dil Öğrenimi Olgusuna Beyin ve Dil Gelişimi Açısından Bir Bakış”. Ege Eğitim Dergisi 14, sy. 2 (2013): 43-44.
• Aslantürk, Zeki. Araştırma Metot ve Teknikleri. İstanbul: Emre Matbaası,1999.
• Ay, Mehmet Emin. İslam’da Aile ve Çocuk Terbiyesi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
• Aydın, Mehmet Zeki. “Ailede Ahlak Eğitimi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7, sy. 2 (2003 Aralık): 125-158.
• Aydın, Mehmet Zeki. “Din Öğretiminde Yöntemler”. Ankara: Nobel Yayınları, 2014.
• Bakkal, Ali. “İbn. Sahnun”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi c.20. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
• Bayraktar, Mehmet Faruk. “Zernuci”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c.44. Ankara: TDV Yayınları, 2013.
• Bayraktar, Mehmet Faruk. “İbn Sahnun”, Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü, Ahmet Koç. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
• Bayraktar, Mehmet Faruk. İbn Sahnun Eğitim ve Öğretimin Esasları Adâbu'l-Muallimîn. İstanbul: M.Ü İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2009.
• Buhari, Muhammed b. İsmail b. İbrahim b. el-Muğire (ö. 256/870). el-Câmiu’s- Sahih, Daru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut tsz.
• Dağ, Mehmet ve Öymen, Hıfzırrahman Raşit. İslam Eğitim Tarihi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yay.,1974.
• Gibson E, Powles A, Thabane L, O’Brien S, Molnar D, Trajanovic N.“Sleepiness” Is Serious in Adolescence: Two Surveys Of 3235 Canadian Students. BMC Public Health 6 (1), 2006.
• Gözütok, Şakir. İslam Medeniyetinde Eğitim Felsefesi. İstanbul: Ensar Yayınları, 2019.
• İbn Mâce, Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî, Sünen, I-II, Mısır, ts.
• İnan, Mahmut. “Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Kamu Politikaları: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20, sy. 2 (2018): 337-359.
• Keskiner, Emine. “Zernuci’nin Tûsî’ye Eğitim Açısından Etkisi Üzerine Bir İnceleme”. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 48, Haziran 2015, 95-116.
• Köseoğlu, Mustafa. Talimü’l Müteallim Tarikatü’t Teallüm Tercüme ve Arapçası. İstanbul: Kitap Kalbi Yayıncılık. 2017.
• Köylü, Mustafa, ve Koç, Ahmet. “Klasik İslam Eğitimcileri Önsöz”. Klasik İslam Eğitimcileri, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
• Külünkoğlu, Tuğrul. “Ortaokul Öğretmenlerinin Öğretmene Saygı Değerine İlişkin Görüşleri’. Asya’dan Avrupa’ya Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 1, sy. 1(2017): 11-22.
• Meydanlıoğlu, Ayşe. “Çocukların Besin Tüketimi ve Beslenme Davranışlarının Akademik Başarılarına Etkisi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 5, sy. 4 (2016 Kasım): 372.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî (ö. 261/874), Sahihu Müslim. Dâru İbn Hazm, Beyrut 1998.
• Resmi Gazete, Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, 2014.
• Sehavi, Ebu’l-Hayr Muhammed b. Abdurrahman. Mekasıdü'l Hasene Fi Beyâni Kesîrin Mine’l Ehâdîsi’l-Müştehira Ale’l-Elsine. Beyrut, 1405, 943.
• Sönmez, Mahmut. ‘Eğitim-Çevre İlişkisi’. Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy.10 (2017 Ekim): 105-128.
• Tavukçuoğlu, Mustafa. “İbn Sahnun’un Adâbu’l-Muallimîn’i Üzerine Bir Çalışma”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7, 1997: 267-287.
• Tetik, Hayati. “Burhaneddin Zernuci”. Klasik İslam Eğitimcileri, ed: Mustafa Köylü, Ahmet Koç. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
• Tetik, Hayatî. Zernûcî ve Ta’limu’l-müteallim’de Eğitim-Öğretim. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1991.
• Tok, Türkay. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları, 2009.
• Tosun, Cemal. “Bir Hanefi Âlimi Burhaneddin Zernucî’nin Eğitim Görüşleri”. IV. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu -Hanefîlik-Mâturîdîlik. c. 1, 05-07 Mayıs 2017.
• Uzunöz, Abdulkadir ve Aktepe, Vedat. Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2018.
• Yorulmaz, Bilal. Bir Din Eğitimi Aracı Olarak Müziğin Kullanımı. İstanbul: Din ve Müzik Sempozyumu, 27 Nisan 2012.
• Zernuci, İmam Burhaneddin. Talîmü’l-müteallim fî tarîki’t-teallüm. Müstensih: Yusuf b. Abdullah. Süleymaniye Kütüphanesi Antalya Tekelioğlu 609.
• Zernucî, İmam Burhaneddin. Ta'limü'l Müteallim. terc.: Mustafa Köseoğlu. İstanbul: Kitap Kalbi Yayıncılık, 2007.
• Zernucî, İmam Burhaneddin. Talîmü’l-müteallim İslâmda Eğitim Öğretim Metodu. trc ve şerh Y. Vehbi Yavuz. İstanbul 1993.