Al-Vahyu'l-Muhammedî Work of Muhammad Rashid Rıza Evaluation of Prophet Ideas and Reform Thoughts in the Context Abstract

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 231 - 243, 25.12.2022

Emre İlbars

https://doi.org/10.32955/neu.istem.2022.8.2.08

Öz

There are two main sources that regulate the worship and daily life of Muslims. Undoubtedly, the first of these is the Qur'an, and the second is the Sunnah of the Prophet. These two concepts have been used for different purposes in some periods of Islamic history. These religious values, which are the common denominators of people, have been tried to evolve into different meanings, sometimes to justify an action, and sometimes when political crises increase and the guards of the authorities fall. The perception of the Prophet was reflected in the works of Muslim personalities who were influenced by the West, in addition to these aforementioned reasons, in certain periods of history. As a matter of fact, Muhammad Rashid Rıza, who looked at subjects such as the Qur'an, Prophethood and the Prophethood from a different perspective in his work al-Vahyu'l-Muhammad, became one of the most important representatives of "Contemporary Islamic Thought" that emerged under the influence of the West. The work of Muhammad Rashid Rıza, which we have evaluated, called al-Vahyu'l-Muhammed, aims to reveal a Quran-centered belief methodology. At the same time, at the core of Rashid Rıza's thoughts is a system of thought that aims at reforming the society, the rise of Muslims in their own age, and bringing to the fore and reviving not only the Qur'an but also other religious sciences. In this work that we are analyzing, a comparison is made between the Qur'an, the Bible and western sources in order to reveal the superiority and virtue of the Islamic world in terms of faith and morality, and it is stated that the superiority of the Qur'an is higher than other books. is being done. Reşid Rıza emphasizes that, contrary to the accusations, religion, science and technology are in close relationship, and that Muslims should also be open to continuous development, spiritually and morally equipped. Reşid Rıza's thoughts are based on the idea that improvement can only be achieved through education and training. It is to acquire knowledge and to teach it to people, that is, to do the opposite of everything that is thought in terms of ignorance and laziness. According to Reşid Rıza, religious, social and social reforms are the only way to bring order to the political structure. However, he states that Muslims can be together in terms of spiritual unity in the creation of Islamic unity. The aim of reform is to bring all Muslims together in a faith-centered common value and to establish a legal system that is free from foreign interventions. According to Reşid Rıza, it is aimed to keep religion alive and protect people through the idea of reform. Along with this, education and social development will take place. In this work, which we have evaluated with these aspects, a holistic approach has been adopted while the subject is being presented, rather than the narration of a chronological event flow. The main reason for this is that the work has an apological, that is, defensive style. In the work, there are mostly thoughts that reflect Reşid Rıza's own mental mentality. Reşid Rıza has adopted a style based on his own informational poems by putting the Qur'an in the center. Even if we say that the work reflects Reşid Rıza's own mental mentality, the fact that almost all of the judgments in the work are based on the Qur'an, and sometimes he makes use of the Bible and western sources, brought the thoughts in the work to be consistent, original and original within itself. In this study, in the context of al-Vahyu'l-Muhammed, Muhammad Reşid Rıza's view of improvement thoughts, Prophet's vision, Prophethood and Prophecy are discussed.

Anahtar Kelimeler

History of Islam, Muhammed Reşid Rıza, Islah, el-Vahyu, Kitabu

Muhammed Reşid Rıza’nın el-Vahyu’l-Muhammedî Eseri Bağlamında Peygamber Tasavvuru ve Islah Düşüncelerinin Değerlendirilmesi

Öz

Müslümanların ibadetlerini ve günlük yaşamlarını tanzim eden iki temel kaynak bulunmaktadır. Hiç şüphesiz bunlardan birinci Kur’an-ı Kerim, ikincisi ise Hz. Peygamber’in (sav) sünneti seniyesidir. Bu iki kavram İslam tarihinin bazı dönemlerinde farklı amaçlar doğrultusunda kullanılmıştır. Kimi zaman yapılan bir eylemi meşru gösterebilmek, kimi zaman ise, siyasi krizlerin arttığı ve otoritelerin gardlarının düştüğü zamanlarda, insaların ortak paydaları olan bu dini değerler farklı manalara evrilmeye çalışılmıştır. Peygamber algısı, tarihin belirli dönemlerinde bu mezkûr sebeplerin yanı sıra, Batı etkisinde kalmış Müslüman şahsiyetlerin çalışmalarına da yansımıştır. Nitekim el-Vahyu’l-Muhammedî eserinde Kur’an-ı Kerim, Peygamberlik ve Risalet gibi konulara farklı bir perspektiften bakan, Muhammed Reşid Rıza, Batı etkisiyle ortaya çıkan “Çağdaş İslam Düşüncesi”nin en önemli temsilcilerinden biri olmuştur. Değerlendirmeye tâbi tuttuğumuz Muhammed Reşid Rıza’nın el-Vahyu’l-Muhammedî adlı eseri, Kur’an-ı Kerim merkezli bir inanç metodolojisi ortaya koymayı hedeflemektedir. Aynı zamanda Reşid Rıza’nın düşüncelerinin özünde toplumun ıslahı, müslümanların kendi çağlarında yükselmeleri ve yalnızca Kur’an’ın değil, diğer dinî ilimlerin de ön plana çıkarılıp canlandırılmasını amaç edinen bir düşünce sistemi yer almaktadır. Tahlil etmekte olduğumuz bu eserin içerisinde İslam aleminin inanç ve ahlak yönünden üstünlüğünü ve faziletini ortaya koymak amacıyla Kur’an-ı Kerim, İncil ve batılı kaynaklar arasında bir karşılaştırmaya gidilmekte, Kur’an-ı Kerim’in üstünlüğünün diğer kitaplara göre daha yüce olduğu ifade edilmektedir. Reşid Rıza, ithamların aksine dinin, bilim ve teknoloji ile yakın ilişki içerisinde olduğunu, bununla birlikte müslümanların da devamlı gelişime açık, manevi ve ahlaki olarak donanımlı olmaları gerektiğini vurgulamaktadır. Düşüncelerinin temelinde, ıslahın ancak eğitim ve öğretim ile gerçekleşebileceği fikri yer almaktadır. İlim tahsil etmek ve bu ilmi insanlara öğretmek, yani cahillik ve tembellik açısından düşünülen her şeyin aksini yapmaktır. Reşid Rıza’ya göre, dinî, sosyal ve içtimaî ıslahatlar, siyasi yapının düzene girmesinin tek yoludur. Bununla birlikte İslam birliğinin oluşturulmasında, müslümanların manevi birlik yönüyle bir arada olabileceğini ifade etmektedir. Islahat ile gerçekleştirmek istenilen hedef, bütün Müslümanları inanç merkezli ortak değerde buluşturulması ve dış müdahalelerden uzak bir hukuk sisteminin kurulmasıdır. Islah fikri aracılığıyla insanlarda dinin yaşatılması ve korunması hedeflenmektedir. Bununla beraber eğitim ve toplumsal kalkınma gerçekleşecektir. Bu yönleriyle değerlendirmeye tabi tuttuğumuz bu eserde, kronolojik bir olay akışının anlatımından ziyade, konu serdedilirken bütüncül bir yaklaşım benimsenmiştir. Bunun sebebi ise, apolojik yani savunmacı bir tarzının olmasıdır. Eserde daha çok Reşid Rıza’nın kendi zihinsel mentalitesini yansıtan düşünceler yer almaktadır. Reşid Rıza’nın Kur’an-ı Kerim’i merkeze almak suretiyle kendi bilgisel manzumelerinden hareket eden bir üslubu benimsemiştir. Her ne kadar Reşid Rıza’nın kendi zihinsel mentalitesini yansıttığını söylesek dahi, yargıların neredeyse tamamının Kur’an’a dayandırılması, bazen de İncil ile batılı kaynaklardan istifade edilmesi, eserdeki düşüncelerin kendi içerisinde tutarlı, orijinal ve özgün olmasını beraberinde getirmiştir. Bu çalışmamızda el-Vahyu’l-Muhammedî eseri bağlamında Muhammed Reşid Rıza’nın ıslah düşünceleri, Peygamber tasavvuru, Nübüvvet ve Risalet gibi konulara bakışı ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi, Muhammed Reşid Rıza, Islah, el-Vahyu, Kitabu

Kaynakça

• Erselân, Ahmed Şekib. es-Seyyid Reşid Rızâ ev ihâu erbaîne sene. Dımeşk: Advâu’s-Selef, 1938.
• Harb, Muhammed. “Menâr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 29/116-118. İstanbul: TDV Yayınları, 2004.
• Karaman, Hayreddin. “Efgânî, Cemâleddin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 10/456-466. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Karaman, Hayreddin. Gerçek İslam’da Birlik. İstanbul: İz Yayınları, 2003.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş- Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 10. Basım, 2006.
• Öz, Mustafa. “Dermenghem, Emile”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 9/180. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Özervarlı, M. Sait. “Muhammed Abduh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 30/482-487. İstanbul: TDV Yayınları, 2020.
• Özervarlı, M. Sait. “Reşîd Rızâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35/14-18. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Reşîd Rızâ, Muhammed. el-Menâr ve’l-Ezher. Mısır: Matbaatü’l Menâr, 1352.
• Reşîd Rızâ, Muhammed. el-Vahyu’l Muhammedî. Beyrut: Daru’l kutubül ilmiyye, 1426.
• Sâmerraî, Hasîb es-. Reşîd Rızâ el-Müfessir. Bağdat, 1976.
• Şevâkibe, Ahmed Fehd Berekât eş-. Muhammed Reşîd Rızâ ve devruhû fi’l- hayâti’l-fikriyye ve’s-siyâsiyye. Amman: Dâru Ammâr, 1989.
• Vural, Faruk. “Reşîd Rızâ’nın Müteşâbih Âyetlere Yaklaşımı”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 31 (2014), 239.