SIRP MİLLİYETÇİLİĞİNİN FİKİRSEL ARKA PLANI VE SIRP RESMÎ TARİH YAZIMINDA TEMEL VURGULAR

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 69 - 91, 30.12.2019

Özgenur Çaputlu

Öz

1878’de kurulan Sırbistan devletinin oluşturduğu resmî tarihsel anlatı ve eğitim kurumları, din kurumları ve aile kurumu gibi ideolojik araçlar üzerinden kurduğu milliyetçi öğretinin temel nitelikleri bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda, öncelikle 19. yüzyılda ortaya çıkan milliyetçiliklerin ve Sırp milliyetçiliğinin genel özellikleri ele alınacak; daha sonra Sırbistan’ın, devletin ideolojik aygıtlarından biri olan eğitim kurumları üzerinden oluşturduğu resmî tarih öğretisinin temel vurguları çözümlenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sırbistan Devleti, Resmî Tarih Öğretisi, Milliyetçilik

Kaynakça

• Althusser, Louis: Devletin İdeolojik Aygıtları, Çev. Yusuf Alp, Mahmut Özışık, İstanbul, İletişim Yayınları, 1989.
• Anderson, Benedict: Hayalî Cemaatler, Çev. İskender Savaşır, 2. bs., İstanbul, Metis Yayınları, 1995.
• Aslantaş, Selim: “Sırbistan: İsyanlar ve Bağımsız Devlet”, Balkanlar El Kitabı I, Ed. Osman Karatay, Bilgehan Gökdağ, Ankara, Karam & Vadi Yayınları, 2006, s. 472-487.
• Banac, Ivo: “Sırbistan’da Milliyetçilik”, Yeni Balkanlar Eski Sorunlar, Ed. Kemali Saybaşılı, Gencer Özcan, İstanbul, Bağlam Yayıncılık, 1997, s. 87-116.
• Dinç, Artum: “Millet ve Milliyetçiliğin Doğuşu Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar”. (Çevrimiçi) http://www.sorgulamazamani.com/tr/makale/toplum-ve-kultur/276/millet-ve-milliyetciligin-dogusu-uzerine-kuramsal-yaklasimlar/#.XJvbr7qhmaM, 1 Haziran 2002.
• Dutu, Alexandru: “Güneydoğu Avrupa’da Ulusal ve Bölgesel Kimlik”, Yeni Balkanlar Eski Sorunlar, Ed. Kemali Saybaşılı, Gencer Özcan, İstanbul, Bağlam Yayıncılık, 1997, s. 147-160.
• Györe, Zoltán: “Serbian Historiography and the Modern State”, Public Power in Europe: Studies in Historical Transformations, Ed. Siegfried Beer, James Amelang, Pisa, Edizioni Plus, 2006, s. 89-108.
• Hall, John: “Milletleri Türdeşleştirmenin Koşulları”, 21. Yüzyılda Milliyetçilik, Ed. Umut Özkırımlı, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008, s. 15-34.
• İplikci, Alper: “Johann Gottfried Herder’de Milliyetçilik Düşüncesi”, Injosos Al-Farabi International Journal On Social Sciences/ Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, C: I, No: 1, 2017, s. 126-135.
• Karpat, Kemal: Balkanlarda Osmanlı Mirası ve Milliyetçilik, Çev. Recep Boztemur, 2. bs., İstanbul, Timaş Yayınları, 2012.
• Marković, Slobodan: “Dositej Obradović: the Man who İntroduced Modernity to the Serbs”. The South Slav Journal, C: XXX, No: 3-4, 2011, s 5-27.
• Özcan, Gencer: “Bulgular: Sırbistan ve Karadağ”, Balkan ve Karadeniz Ülkelerinde Güncel Tarih Ders Kitaplarında Osmanlı/Türk İmajı TÜBİTAK Projesi, 31 Mart 2014, İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi Balkan ve Karadeniz Araştırmaları Merkezi, 2014, s. 108-125.
• Özkırımlı, Umut: Milliyetçilik Kuramları: Eleştirel Bir Bakış, İstanbul, Sarmal Yayınevi, 1999.
• _______: Milliyetçilik ve Türkiye-AB İlişkileri, İstanbul, Tesev Yayınları, 2008 (Aktaran: Yalçın, Abdullah Kutalmış: “Balkanlarda Sırp Milliyetçiliği”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012).
• Smith, Anthony: Myths and Memories of the Nation, Oxford, Oxford University Press, 1999 (Aktaran: Hutchinson, John: “Milliyetçilik, Globalizm ve Medeniyetler Çatışması”, 21. Yüzyılda Milliyetçilik, Ed. Umut Özkırımlı, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008, s. 77-100).
• Stojanović, Dubravka: “The Balkan Wars in Serbian History Textbooks (1920-2013)”, The Balkan Wars from Contemporary Perception to Historic Memory, Ed. Katrin Boeckh, Sabine Rutar, Londra, Palgrave Macmillan, 2016, s. 275-290.
• Todorova, Maria: “Balkanlarda Osmanlı Mirası”, Yeni Balkanlar Eski Sorunlar, Ed. Kemali Saybaşılı, Gencer Özcan, İstanbul, Bağlam Yayıncılık, 1997, s. 117-145.
• Ugarković, Uros: “Sırp ve Türk Güncel Okul Tarih Kitaplarının Karşılaştırmalı İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.
• Yalçın, Abdullah Kutalmış: “Balkanlarda Sırp Milliyetçiliği”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
• Yetim, Fahri: “Osmanlı İmparatorluğu’nun Dağılma Döneminde Balkan Milliyetçiliği ve Büyük Güçler”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No: 25, 2011, s. 285-296.