An Analysis of Turkish Foreign Policy and Islam World Relations Over Selected Countries: Examples of Egypt, Iran, Saudi Arabia and the UAE

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 212 - 255, 20.01.2021

Mustafa Said Yazıcıoğlu Uğur Yasin Asal

Öz

The Balance of Power Theory in international relations analyses the balance politics developed by states based on national power parameters. The balance of power approach is based on regional power transitions is frequently emphasized in the literature with reference to Douglas Lemke. In this study, it is examined in the framework of the Republic of Turkey and the Islam world relations and regional power balance of power transition theory. While conducting the analysis, the areas of cooperation and conflict are listed in terms of the Turkish Foreign Policy (TDP) of the United Arab Emirates (UAE), Egypt, Iran and Saudi Arabia. In this respect, the dependent variable of the study is the theoretical framework of Turkish Foreign Policy and Islamic World relations. It is possible to express the independent variables that have the capacity to affect the dependent variable in question as the political, theological and economic parameters of the selected countries.

Anahtar Kelimeler

Islam World, Turkish Foreign Policy, Regional Power Balance

Türk Dış Politikası ve İslam Dünyası İlişkilerinin Seçilmiş Ülkeler Üzerinden Analizi: Mısır, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri Örneği

Öz

Uluslararası ilişkilerde Güç Dengesi Kuramı, devletlerin ulusal güç parametreleri üzerinden geliştirdikleri denge siyasetini analiz etmektedir. Söz konusu güç dengesi kuramının bölgesel güç geçişleri üzerinden oluştuğu argümanı, Douglas Lemke’ye atıfla literatürde sıklıkla vurgulanmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti ve İslam dünyası ilişkileri güç dengesi ve bölgesel güç geçişi teorisi çerçevesinde incelenmektedir. Söz konusu analizi yerine getirirken Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İran, Mısır ve Suudi Arabistan’ın Türk Dış Politikası (TDP) açısından işbirliği ve çatışma alanları sıralanmaktadır. Bu yönüyle, çalışmanın bağımlı değişkeni Türk Dış Politikası ve İslam Dünyası ilişkilerinin teorik çerçevesidir. Söz konusu bağımlı değişkeni etkileme kapasitesine sahip bağımsız değişkenleri ise yukarıda ifade edilen seçilmiş ülkelerin siyasal, teolojik ve ekonomik parametreleri olarak ifade etmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

İslam Dünyası, Bölgesel Güç Dengesi, Türk Dış Politikası

Kaynakça

• Acar, M.:, “Uluslararası Bir Aktör Olarak İslam İşbirliği Teşkilatı”, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 2019, ss. 51-68.
• Aktaş, M.: “Avrupa’da Yükselen İslamofobi ve Medeniyetler Çatışması Tezi”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt: 13, No: 1, 2014, ss. 31-54.
• Aslan A.: “Birleşik Arap Emirlikleri: Ülke Analizi”, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 4, 2016, ss. 93-124.
• Ataman, Muhittin, Mehmet Ali Karaduman: “BAE ve Suudi Arabistan’ın Libya Krizine Müdahalesi”, SETA Analiz, Sayı: 308, Şubat 2020.
• Aydın, Mustafa, Sinem Açıkmeşe: “İslam Örneğinde Küreselleşen Dünyada Kimliğe Dayalı Güvenlik Tehditleri”, Uluslararası İlişkiler, Vol. 5. No. 18, Summer 2008, ss. 197-214.
• Aydınalp, H.: “Sosyal Çatışma ve Din”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, 2010, ss. 187-215.
• Behçet, M.: “İkinci Dünya Savaşı Sonrası Mısır Siyasi Tarihi Üzerinden Arap Baharı’nın İncelenmesi”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 21, Ek Sayı, 2019, ss. 303-321.
• Ben, Heineman Jr., W.: “Why Egypt’s Economy Matters”, The Atlantic, (Çevrimiçi) http://www.law.harvard.edu/programs/corp_gov/articles/Heineman_Atlantic_12-12-11.pdf.
• Biçer, R.: “Küreselleşme ve Mezhep Çatışmaları”, Kelam Araştırmaları Dergisi, Cilt: 14, Sayı:2, 2016, ss. 361-375.
• Brigss, Asa, Patricia Clavin: Modern Europe, 1789-Present, Pearson Longman, 2003.
• Efegil, E.: “Suudi Arabistan’ın Dış Politikasını Şekillendiren Faktörler”, Ortadoğu Analiz, Cilt: 5, Sayı: 53, 2013, ss. 104-113. Ellinas, Charles, John Roberts, Harry Tzimitras.: “Hydrocarbon Developments in the Eastern Mediterranean”, Atlantic Council, 2016.
• Fitch Solutions, Saudi Arabia Country Risk Report, 2020.
• Fitch Solutions, United Arab Emirates Trade and Investment Risk Report, 2020.
• Fitch Solutions, Egypt: Country Risk Report: Includes 10-years forecasts to 2028, Q4, 2019.
• Güçtürk, Y.: Devrimden Darbeye Mısır’da İnsan Hakları, İstanbul, SETA Yayınları, 2016.
• İhsanoğlu, E.: Yeni Yüzyılda İslam Dünyası: İslam Konferansı Teşkilatı 1969-2009, İstanbul, Timaş Yayınları, 2014.
• İnce, C.: “İslam Dünyasındaki Göçün Temel Dinamikleri: Çatışma ve Yoksulluk”, Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Genişletilmiş Özetler Kitabı, 14-17 Eylül 2017.
• İslam İşbirliği Teşkilatı, İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi SESRIC: Topyekün Kalkınma için İşbirliği, 2015.
• Kalın, İ.: Ben, Öteki ve Ötesi: İslam Batı İlişkileri Tarihine Giriş, İnsan Yayınları, 2016.
• Kaufman, Stuart J, Richard Little, William C. Wohlforth: The Balance of Power in World History, Palgrave Macmillan, 2007.
• Keohane, Robert O.: After Hegemony: Cooperation and Discord in World Political Economy, USA, Princeton University Press, 2005.
• Kesgin, A.: “Farklılaşan Köklerden Benzeşen Çatışmalara: İslam Coğrafyasının Modern Çatışma Unsurları”, Sects, Ethnicity and Conflict Resoulution, TASAM, 2015, ss. 33-68.
• Lemke, D.: “Toward a General Understanding of Parity and War”, Conflict Management and Peace Science, Vol. 14, No. 2, Fall, 1995, pp.143-162.
• Lemke, D.: “The Continuation of History: Power Transition Theory and the End of the Cold War”, Journal of Peace Research, Vol. 34, No. 1, Feb. 1997, pp. 23-36.
• Lemke, Douglas, Suzanna Werner: “Power Parity, Commitment to Change, and War”, International Studies Quarterly, Vol. 40, No. 2 Jun. 1996, pp. 235-260.
• Levy, Jack S.: “Power Transition Theory and the Rise of China” China’s Ascent, Ed. by. Robert S. Ross and Zhu Feng, USA, Cornell University Press, pp. 11-33.
• MacFarquhar, N.: “Saudi Cash is the Key to Quiet in the Kingdom,” The International Herald Tribune, 10 Haziran 2011.
• Nicolson, H.: The Congress of Vienna: A Study in Allied Unity 1812-1822, 1946, London Constable.
• Özev, Muharrem H.: “Siyasi Ekonomik Çıkarlar Ve Kimlik Politikaları Çerçevesinde 1929-2015 Arası Türkiye-Suudi Arabistan İlişkileri”, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, 2016, ss. 11-28.
• Öztürk, M.: Mısır, Modern Ortadoğu Siyasi Tarihi, Hasan Öztürk (Ed.), İstanbul, 2016, Bilgesam Yayınları.
• Sarıaslan, F.: “Türkiye-Mısır İlişkilerinde Ekonomik Dinamiklerin Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2019, Sayı: 54, ss. 526-559.
• Schröeder, P.: “The 19. Century System Balance of Power or Political Equilibrium”, Review of International Studies, Vol. 15, No. 2, Special Issue on the Balance of Power, Apr., 1989, pp. 135-153.
• Suudi Arabistan Ülke Raporu, T.C. Ticaret Bakanlığı Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü, 2020.
• Şimşek, İ. Y.: “Yeni Yüzyılda İslam Dünyası: İslam Konferansı Teşkilatı 1969-2009”, ss. 142-148.
• T.C. Ticaret Bakanlığı Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü, “Birleşik Arap Emirlikleri Ülke Profili” Temmuz 2020.
• Turan, N. S.: Hilafet: Erken İslam Tarihinden Osmanlı’nın Son Yüzyılına, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2017.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Uluslararası Teşkilat Künyesi: İslam İşbirliği Teşkilatı, http: www.mfa.gov.tr
• Vikipedi, “Devlet Planlama Teşkilatı” (Çevrimiçi) https://tr.wikipedia.org/wiki/D-8_Ekonomik_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1#cite_note-4
• World Bank.: United Arab Emirates, (Çevrimiçi) https://oec.world/en/profile/country/are
• Yeşilada, B. A. ve Tanrıkulu, O. G. “Regional Power Transition and the Future of Turkey”, Uluslararası İlişkiler, Vol. 13, No. 52, Türk Dış Politikası Özel Sayısı, 2016, ss. 23-46.