BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 5, - , 30.12.2013

Mehmet Özkan

Öz

Whether it should be known or not the reasons of religious judgment which is an addressing of God and His Prophet concerned the acts of the obliged? This question had been discussed throughout the history of Islamic law. These discussions were in general about religious judgments related to transactions and punishments. Some interpreters of Islamic law said that jurisprudence could not be done about religious judgment because the obliged do not know reasons of canonical judgments. But some other interpreters of Islamic law said that jurisprudence is always possible because canonical judgments have a lot of wisdom and purpose; canonical judgments are related to worshipping therefore they are open to jurisprudence. In this discussion, issues about originals of worship have been considered as a field related to worshipping therefore closed to jurisprudence by both groups. However, details on issues concerning the implementation of worship had, by the time, a number of changing, and circumstances always change, therefore some jurisprudence should be done in order to facilitate the acts of worship. When we examined the Islamic law sources, we found that many arrangements concerning the implementation of worship had been made throughout the history of Islamic law.

Anahtar Kelimeler

Worship Jurisprudence Canonical Judgment Islamic Law Deduction.

Kaynakça

  • Apaydın, H. Yunus, “Nassları Anlamada Yetki ve Yöntem Sorunu”, Marife Der. Yıl. 2; sy. 1; Konya, 2002. s. 18–21.
  • Apaydın, H. Yunus, “İbn Kayyım el-Cevziyye” DİA, XX,109–117. Atar, Fahrettin, Fıkıh Usulü, MÜİFVY., İstanbul 1998, s. 113- 114.
  • Cessas, Ebu Bekr Ahmed b. Ali er-Razi (ö.370/980), Ahkamu’l-Kur’an, el-Evkafu’l İslamiyye,1338, s.153.
  • Döndüren, Hamdi, “Zamanın Ve Şartların değişmesiyle İslami Hükümler Değişir mi?”, UÜİF Dergisi, Yıl. 1998, sy. 7, s.79–81.
  • Döndüren, Hamdi, “Günümüzde İslâm Hukuku Araştırmaları”, (U.Ü.İlâhiyat Fakültesi Öğretim Elemanı ve Öğrencilerine Sunulan Konferans Metni, Bursa 1987.)
  • Dönmez, İ. Kafi, İslam Hukukunda Kaynak Kavramı ve VIII. Asır İslam Hukukçularının Kaynak Kavramı Üzerindeki Metodolojik Ayrılıkları, İstanbul 1981, 97–99. (Yayınlanmamış Doktora Tezi)
  • Ebu Zehra, Muhammed, Usûlü’l-Fıkh, İstanbul ty., s. 239. Erdoğan, Mehmet, İslam Hukunda Ahkâmın Değişmesi, İstanbul 1994, s. 101.
  • Erdoğan, Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Rağbet Yayınları, İstanbul 1998, s. 45
  • Hâdimî, Ebû Said (ö.1176/1762), Mecâmiu’l-Hakâyık, İstanbul ty., s. 232.
  • Hudarî, Muhammed, Usûlü’l-Fıkh, Mısır, 1969, s. 328.
  • İbn Abidin, Muhammed Emîn (ö.1252/1836), Reddü’l Muhtâr ale’d- Dürri’l-Muhtâr, Kahraman Yayınları, İstanbul 1984., I, 447.
  • İbn Aşur, Tahir, Makasıdü’ş-Şerîati’l-İslamiyye (İslam Hukuk Felsefesi), (Çev. Mehmet Erdoğan-Vecdi Akyüz), İklim Yayınları, İstanbul 1988, s. 71.
  • İbnü’l-Hümâm Kemâlüddîn Muhammed (ö.681/1457), Fethu’l-Kadîr, Mısır 1970, I, 4
  • İbn Kayyım el-Cevziyye, Muhammed b. Ebî Bekr (ö.751/1350), İ’lâmü’l-Muvakkiîn an
  • Rabbi’l-Âlemîn, Dâru’l Kütübü’l-İlmiyye, Beyrut 1991, I, 270 vd.
  • İbn Manzur, Ebû’l-Fadl Cemâlüddîn (ö.711/1311), Lisânü’l-Arab, Beyrut, ty, “a.b.d.” md. III, 270-280.
  • İbn Rüşd, el-Hafîd, Muhammed b. Ahmed (ö.520/1126), Bidâyetü’l-Müctehid ve Nihâyetü’l-Muktesid, Kahraman Yayınları, İstanbul 1985, II, 257.
  • Kahraman, , Abdullah, İslam’da İbadetlerin Değişmezliği, Akademi Yayıncılık, İstanbul 2002, s. 8.
  • Karaman, Hayrettin, İslam Hukukunda İctihad, MÜİFY, İstanbul 1989, s. 68.
  • Kâsânî, Alâudddîn Ebû Bekr (ö.587/1191), Bedâiu’s-Sanâi’ fî Tertîbi’ş- Şerâi’, Neşreden: Zekeriyya Ali Yusuf, Mukaddime ve Tahric: Ahmed Muhtar Osman, Kahire 1972, I, 2
  • Koca, Ferhat, “İbâdet”, DİA, İstanbul 1999, XIX, s. 242.
  • Mergınânî, Burhâneddîn Ali b. Ebî Bekr (ö.593/1197), el-Hidâye Şerhu Bidâyeti’lMübtedî, 1.Baskı, Mısır, 1970, II, 339.
  • Mevsûatü’s-Sünne, el-Kütübü’s Sittetü ve Şürûhuhê, I-XXIII, Çağrı Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 1992.
  • Serahsî, Muhammed b. Ahmed b.Ebî Sehl (ö. 483/1090), Usûl, Kahraman Yayınları, İstanbul 1984,II, 111, 112, 142, 144–51,153.
  • Serahsî, Muhammed b. Ahmed b.Ebî Sehl (ö. 483/1090), el-Mebsût, Çağrı Yayınları, İstanbul 1983, XVI, 132; XIV, 6–7.
  • Şatıbî, Ebu İshak (ö.790/1338), el-Muvâfakât, fî Usûli’ş-Şerîa, Beyrut ty, II, 311-313.
  • Şelebî, Muhammed Mustafa, Ta’lîlü’l-Ahkâm, Daru’n-Nehda el-Arabiyye, Beyrut 1981, s.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed (ö.1250/1384), İrşadü’l-Fuhûl ilâ Tahkîki
  • İlm’l-Usûl, Tahkik: Ebû Mus’ab Muhammed Said el-Bedrî, Müessesetü’l Kütüb esSekafiyye, Beyrut 1992, s. 23.
  • Tûfî, Necmüddin (ö.716/1316), Risale fi’ Riâyeti’l-Maslaha, Tahkik ve Ta’lik: Dr.
  • Ahmed Abdürrahim es-Sâyih, Kahire 1993, s. 23 vd.
  • Uludağ, Süleyman, İslamda Emir ve Yasakların Hikmeti, TDV. Yayınları, Ankara 2001, s. 21-22.
  • Yavuz, Yunus Vehbi, İslam'da Zekât Müessesesi, Çağrı Yayınları, İstanbul 1983, s. 399 vd.
  • Yavuz, Yunus Vehbi, “Kur’an Hükümlerinin Amaçları”, Yayınlanmamış makale, Bursa, 1998, s. 5.
  • Yerinde, Adem, “Hz. Peygamber’in İctihadı Meselesi”, Diyanet İlmî Dergi, Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)- Özel Sayı- Ankara, 2003, s. 382.
  • Zencânî, Muhammed b. Ahmed, Tahrîcü’l-Fürû ale’l-Usûl, Beyrut 1987, s. 38–40, 41.

Şer'i Hükümlerin Ta'lili ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 5, - , 30.12.2013

Mehmet Özkan

Öz

Allah ve Rasulü’nün, mükelleflerin fiillerine ilişkin hitabı olan şer’i hükümlerin gerekçelerinin
bilinip bilinmemesi hususu İslam hukuk tarihi boyunca tartışılmıştır. Söz
konusu tartışma ibadetler muamelat ve ukubat konuları ile ilgili şer’i hükümlerin geneli
üzerinden yapılmıştır. Bir kısım müçtehitler şer’i hükümlerin gerekçelerinin mükelleflerce
bilinemeyeceğini (şer’i hükümlerin taabbudi olduğunu) bu nedenle de şer’i hükümlerde
içtihat yapılamayacağını söylemişlerdir. Müçtehitlerin çoğunluğu ise şer’i hükümlerin
bir takım hikmet, maksat ve illetleri olduğundan ta’lil edilebileceğini, dolayısıyla içtihada
açık olduğunu ifade etmişlerdir. Bu tartışmada ibadetlerin asıllarıyla ilgili konular her iki
grup tarafından da taabbüdi kabul edilmiş, değişim ve içtihada kapalı bir alan olarak
değerlendirilmiştir. Ancak ibadetlerin uygulamasına ilişkin detay konularda zamanın ve
şartların değişmesiyle ibadetlerin ifasını kolaylaştırmak amacıyla bir takım içtihatların
yapılabileceği de ifade edilmiştir. Klasik İslam hukuku kaynaklarını incelediğimizde
ibadetlerin uygulamasına ilişkin birçok düzenlemenin yapıldığını görmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

İbadet İçtihat Şer’i Hüküm Talil Taabbud.

Kaynakça

  • Apaydın, H. Yunus, “Nassları Anlamada Yetki ve Yöntem Sorunu”, Marife Der. Yıl. 2; sy. 1; Konya, 2002. s. 18–21.
  • Apaydın, H. Yunus, “İbn Kayyım el-Cevziyye” DİA, XX,109–117. Atar, Fahrettin, Fıkıh Usulü, MÜİFVY., İstanbul 1998, s. 113- 114.
  • Cessas, Ebu Bekr Ahmed b. Ali er-Razi (ö.370/980), Ahkamu’l-Kur’an, el-Evkafu’l İslamiyye,1338, s.153.
  • Döndüren, Hamdi, “Zamanın Ve Şartların değişmesiyle İslami Hükümler Değişir mi?”, UÜİF Dergisi, Yıl. 1998, sy. 7, s.79–81.
  • Döndüren, Hamdi, “Günümüzde İslâm Hukuku Araştırmaları”, (U.Ü.İlâhiyat Fakültesi Öğretim Elemanı ve Öğrencilerine Sunulan Konferans Metni, Bursa 1987.)
  • Dönmez, İ. Kafi, İslam Hukukunda Kaynak Kavramı ve VIII. Asır İslam Hukukçularının Kaynak Kavramı Üzerindeki Metodolojik Ayrılıkları, İstanbul 1981, 97–99. (Yayınlanmamış Doktora Tezi)
  • Ebu Zehra, Muhammed, Usûlü’l-Fıkh, İstanbul ty., s. 239. Erdoğan, Mehmet, İslam Hukunda Ahkâmın Değişmesi, İstanbul 1994, s. 101.
  • Erdoğan, Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Rağbet Yayınları, İstanbul 1998, s. 45
  • Hâdimî, Ebû Said (ö.1176/1762), Mecâmiu’l-Hakâyık, İstanbul ty., s. 232.
  • Hudarî, Muhammed, Usûlü’l-Fıkh, Mısır, 1969, s. 328.
  • İbn Abidin, Muhammed Emîn (ö.1252/1836), Reddü’l Muhtâr ale’d- Dürri’l-Muhtâr, Kahraman Yayınları, İstanbul 1984., I, 447.
  • İbn Aşur, Tahir, Makasıdü’ş-Şerîati’l-İslamiyye (İslam Hukuk Felsefesi), (Çev. Mehmet Erdoğan-Vecdi Akyüz), İklim Yayınları, İstanbul 1988, s. 71.
  • İbnü’l-Hümâm Kemâlüddîn Muhammed (ö.681/1457), Fethu’l-Kadîr, Mısır 1970, I, 4
  • İbn Kayyım el-Cevziyye, Muhammed b. Ebî Bekr (ö.751/1350), İ’lâmü’l-Muvakkiîn an
  • Rabbi’l-Âlemîn, Dâru’l Kütübü’l-İlmiyye, Beyrut 1991, I, 270 vd.
  • İbn Manzur, Ebû’l-Fadl Cemâlüddîn (ö.711/1311), Lisânü’l-Arab, Beyrut, ty, “a.b.d.” md. III, 270-280.
  • İbn Rüşd, el-Hafîd, Muhammed b. Ahmed (ö.520/1126), Bidâyetü’l-Müctehid ve Nihâyetü’l-Muktesid, Kahraman Yayınları, İstanbul 1985, II, 257.
  • Kahraman, , Abdullah, İslam’da İbadetlerin Değişmezliği, Akademi Yayıncılık, İstanbul 2002, s. 8.
  • Karaman, Hayrettin, İslam Hukukunda İctihad, MÜİFY, İstanbul 1989, s. 68.
  • Kâsânî, Alâudddîn Ebû Bekr (ö.587/1191), Bedâiu’s-Sanâi’ fî Tertîbi’ş- Şerâi’, Neşreden: Zekeriyya Ali Yusuf, Mukaddime ve Tahric: Ahmed Muhtar Osman, Kahire 1972, I, 2
  • Koca, Ferhat, “İbâdet”, DİA, İstanbul 1999, XIX, s. 242.
  • Mergınânî, Burhâneddîn Ali b. Ebî Bekr (ö.593/1197), el-Hidâye Şerhu Bidâyeti’lMübtedî, 1.Baskı, Mısır, 1970, II, 339.
  • Mevsûatü’s-Sünne, el-Kütübü’s Sittetü ve Şürûhuhê, I-XXIII, Çağrı Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 1992.
  • Serahsî, Muhammed b. Ahmed b.Ebî Sehl (ö. 483/1090), Usûl, Kahraman Yayınları, İstanbul 1984,II, 111, 112, 142, 144–51,153.
  • Serahsî, Muhammed b. Ahmed b.Ebî Sehl (ö. 483/1090), el-Mebsût, Çağrı Yayınları, İstanbul 1983, XVI, 132; XIV, 6–7.
  • Şatıbî, Ebu İshak (ö.790/1338), el-Muvâfakât, fî Usûli’ş-Şerîa, Beyrut ty, II, 311-313.
  • Şelebî, Muhammed Mustafa, Ta’lîlü’l-Ahkâm, Daru’n-Nehda el-Arabiyye, Beyrut 1981, s.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed (ö.1250/1384), İrşadü’l-Fuhûl ilâ Tahkîki
  • İlm’l-Usûl, Tahkik: Ebû Mus’ab Muhammed Said el-Bedrî, Müessesetü’l Kütüb esSekafiyye, Beyrut 1992, s. 23.
  • Tûfî, Necmüddin (ö.716/1316), Risale fi’ Riâyeti’l-Maslaha, Tahkik ve Ta’lik: Dr.
  • Ahmed Abdürrahim es-Sâyih, Kahire 1993, s. 23 vd.
  • Uludağ, Süleyman, İslamda Emir ve Yasakların Hikmeti, TDV. Yayınları, Ankara 2001, s. 21-22.
  • Yavuz, Yunus Vehbi, İslam'da Zekât Müessesesi, Çağrı Yayınları, İstanbul 1983, s. 399 vd.
  • Yavuz, Yunus Vehbi, “Kur’an Hükümlerinin Amaçları”, Yayınlanmamış makale, Bursa, 1998, s. 5.
  • Yerinde, Adem, “Hz. Peygamber’in İctihadı Meselesi”, Diyanet İlmî Dergi, Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)- Özel Sayı- Ankara, 2003, s. 382.
  • Zencânî, Muhammed b. Ahmed, Tahrîcü’l-Fürû ale’l-Usûl, Beyrut 1987, s. 38–40, 41.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mehmet Özkan Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2013
Gönderilme Tarihi 30 Aralık 2013
Yayımlandığı Sayı Yıl 2013 Cilt: 3 Sayı: 5

Kaynak Göster

APA Özkan, M. (2013). Şer’i Hükümlerin Ta’lili ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5). https://doi.org/10.17828/yasbed.16519
AMA Özkan M. Şer’i Hükümlerin Ta’lili ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine. YSBD. Aralık 2013;3(5). doi:10.17828/yasbed.16519
Chicago Özkan, Mehmet. “Şer’i Hükümlerin Ta’lili Ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 3, sy. 5 (Aralık 2013). https://doi.org/10.17828/yasbed.16519.
EndNote Özkan M (01 Aralık 2013) Şer’i Hükümlerin Ta’lili ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 3 5
IEEE M. Özkan, “Şer’i Hükümlerin Ta’lili ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine”, YSBD, c. 3, sy. 5, 2013, doi: 10.17828/yasbed.16519.
ISNAD Özkan, Mehmet. “Şer’i Hükümlerin Ta’lili Ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 3/5 (Aralık 2013). https://doi.org/10.17828/yasbed.16519.
JAMA Özkan M. Şer’i Hükümlerin Ta’lili ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine. YSBD. 2013;3. doi:10.17828/yasbed.16519.
MLA Özkan, Mehmet. “Şer’i Hükümlerin Ta’lili Ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, c. 3, sy. 5, 2013, doi:10.17828/yasbed.16519.
Vancouver Özkan M. Şer’i Hükümlerin Ta’lili ve İbadetlerde İçtihat Meselesi Üzerine. YSBD. 2013;3(5).
 Kapak Resmi İndir