Facebook ve Mahremiyet: Görmek ve Gözetle(n)mek

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 5, - , 30.12.2013

İlhan Korkmaz

Öz

İnternet teknolojisinde yaşanan Web 2.0 devriminden sonra ortaya çıkan sosyal ağ siteleri
günümüzün en yaygın ve vazgeçilmez iletişim araçları haline gelmiştir. Kurulduğu günden
bu yana, kişilerin birbirleriyle iletişime geçmesini ve bağlantılı kalmasını kolaylaştıran
çeşitli yeniliklerle sürekli kendini geliştiren Facebook ise geniş kitleler tarafından
diğer sosyal ağ sitelerinden daha çok kabul görmüş ve daha başarılı bir sosyal ağ sitesi
olmuştur. Ancak Facebook olumlu yönlerinin yanında birçok problemi de bünyesinde
taşımaktadır. Facebook’un kişilerarası iletişim üzerine en önemli etkileri arasında ‘kişilerin
bu ortamda benliklerini sunma yarışına girerek görme, gösterme ve gözetle(n)meye
dayalı yeni bir iletişim şekli edinmeleri ve bunun sonucunda mahremiyet algılarının dönüşüme
uğraması’ gösterilmektedir. Makalede Facebook’la ilgili literatürde yer alan çalışmalar
‘Facebook ve mahremiyet’ ekseninde incelenecek ve bireylerin mahremiyet anlayışında
yaşanan dönüşümün resmi ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Facebook, Benliğin Reklamı, Gözetlemek, Mahremiyet.

Kaynakça

• Berger, John; (2010), Görme Biçimleri, Metis Yayınları, İstanbul.
• Boyd, Danah M. ve Ellison, Nicole B; (2007), “Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship”, Journal of Computer-Mediated Communication, Cilt: 13, Sayı:1, ss. 1- http://jcmc.indiana.edu/vol13/issue1/boyd.ellison.html (04.04.2011)
• Çelikoğlu, Nalan; (2008), ‘Mahremiyet’ Kişiye Ait Özel Alanlar Tartışması, İskenderiye Yayınları, İstanbul.
• Durmuş, Beril vd.; (2011). ‘Facebook’tayız’ Sosyal Paylaşım Ağlarının Bireylere ve İşletmelere Yönelik İncelenmesi: Facebook Üzerine Bir Araştırma, Beta Yayınları, Baskı İstanbul.
• Ekinil, Burçin; (2009), “A New Era On The İnternet: Facebook”, İletişim Dergisi, Sayı:28 Bahar, 93-114.
• Erdem, Elif; (2010), Elektronik Medya Ve Yeni Bir Medya Olarak Sosyal Ağlar, İstanbul Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Fogel, Joshua, Nehmad, Elham; (2009), “Internet Social Network Communities: Risk
• Taking, Trust, And Privacy Concerns”, Computers in Human Behavior, 25, 153–160. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0747563208001519 10.11.2011.
• Ginger Jeff; (2008), The Facebook Project; Performance and Construction Of Digital Identity, Masters Paper Department of Sociology, University of Illınois at UrbanaChampaign Revision 4. https://www.ideals.illinois.edu/bitstream/handle/2142/8818/FacebookProjectMastersPaper Rpdf?sequence=2 20.02.2010.
• Goffman, Erving; (2009), Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, (Çev: Barış Çezar), Metis Yayınları, İstanbul.
• Gönenli, Gülşah, Hürmeriç, Pelin; (2012). Sosyal Medya: Bir Alan Çalışması Olarak
• Facebook’u Kullanımı, içinde: “Sosyal Medya/Akademi”, Editör: Tolga Kara, Ebru Özgen, Beta Yayınları, İstanbul. Güven, Kesim, Sevgi, Kovanlıkaya, Çağlayan; (2008), Postmodern Rear Window: Facebook 6th International Symposium Communication in the Millenium, Vol. 1, 14-16 May, İstanbul.
• Göle, Nilüfer; (2001), Modern Mahrem, Metis Yayınları, 7. Basım, İstanbul.
• Lynn Randy; (2009), ‘Learning to Like Facebook?’ Effects of Cultural and Educational
• Capital on the Use of Social Network Sites in a Population of University Students, http://www.potatochipping.com/wp-content/.../Lynnt.p... 22.05.2011.
• Niedzviecki, Hal; (2010), ‘Dikizleme Günlüğü’ Kendimizi ve Komşularımızı Gözetlemeyi Niçin Bu Kadar Sevdik?, Ayrıntı Yayınları, 1. Basım, İstanbul.
• Papacharissi, Zizi; (2009), The virtual geographies of social networks: a comparative analysis of Facebook, LinkedIn and ASmallWorld, New Media Society, Vol 11, 199-220. http://nms.sagepub.com/cgi/content/abstract/11/1-2/199 27.11.2010.
• Rigel, Nurdoğan, vd.; (2005), ‘Kadife Karanlık’ 21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar, Su Yayınevi, 2.Baskı İstanbul.
• Sartorı, Giovanni; (2006), Görmenin İktidarı, (Çev. Gül Batuş, Bahar Ulukan), Karakutu Yayınları, 2. Basım, İstanbul.
• Şener, Gülüm; (2010). Sosyal Ağlarda Kimlik ve Cemaat, Mostar Dergisi, Nisan.
• Şener, Gülüm, Özkoçak, Yelda; (2012), Networked Photography: ‘Self-Disclosure In
• Facebook Photos’, Bildiri, Visualist2012, İstanbul. http://www.scribd.com/doc/91425210/tametin-021 02.05.2012.
• Tonta, Yaşar; (2009), Dijital Yerliler, Sosyal Ağlar ve Kütüphanelerin Geleceği, Türk
• Kütüphaneciliği, Cilt: 23, Sayı: 4, ss:742- 768 Toprak, A., Yıldırım A., Aygül E., Binark M., Börekçi S., Çomu T.; (2009), Toplumsal
• Paylaşım Ağı Facebook: “Görülüyorum Öyleyse Varım”, Kalkedon Yayınları, İstanbul. Uluslararası Hak İhlalleri İzleme Merkezi; (2011), Sosyal Paylaşım Siteleri Soruşturması, Mart, Rapor No:4, İstanbul: UHİM.
• Uslu, Karahan, Zeynep; (2007), “Yeni İletişim Araçları ve Toplumsal Etkileri”, Sosyoloji
• Araştırmaları Dergisi/Journal of Sociological Research 2007 / 1.
• Yüksel, Mehmet; (2003), “Modernleşme ve Mahremiyet”, Kültür ve İletişim, 6/1 Kış, 75Zerey, Yüce; (2011), Türkiye’nin Feys Motivasyonları, http://www.cnnturk.com/Yazarlar/YUCE.ZEREY/Facebook.Insanlari/117.4910/index.ht ml 001.2012. http://www.socialbakers.com/facebook-statistics/ 28.06.2012. http://www.socialbakers.com/blog/361-facebook-grew-7-users-per-second-all-of-2011special-infographic/ 09.02.2012. http://www.sosyalmedyahaber.com/facebook-ile-ilgili-resmi-finansal-ve-sosyalrakamlar/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter 09.02.2012. http://www.technologic.com.tr/facebook-karamsarliga-neden-olur-mu/ 20.05.2012. http://www.unak.org.tr/unakoclc/ 10.12.2011. http://www.youtube.com/watch?v=bxPOBze3ILM 28.02.2012. http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0leti%C5%9Fim 31.01.2012.