BibTex RIS Kaynak Göster

11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 8, - , 23.02.2015

Murat Alakel Ahmet Safa Yıldırım

https://doi.org/10.17828/yasbed.20267
Cited By: 2

Öz

Bu makale kısaca 11 Eylül sonrası ABD’nin Irak müdahalesiyle gündeme gelen hegemonya-İmparatorluk tartışmalarını teorik açıdan ele almaktır. Öncelikle hegemonya ve Emperyalizm kavramlarının terminolojik tanımları yapılmıştır. Sonrasında uluslararası sistemde bu kavramlar hakkındaki farklı teorik yaklaşımlar özetlenmiştir. Üçüncü olarak ABD’nin hegemonyasının kurulum süreci tarihsel açıdan ele alınmış ve ABD’nin Irak müdahalesi hukuki ve uluslararası siyaset açısından incelenmiştir. Arkasından işgal sürecinde gündeme gelen hegemonya-imparatorluk tartışmaları incelenmiştir. Bu makalenin yazılmasında tanımlayıcı, açıklayıcı, karşılaştırma yöntemlerinden yararlanılarak farklı tarihsel dönemleri kapsayan argüman ve Uluslararası İlişkiler teorilerden yararlanılmaya çalışılmıştır. Çalışmada ayrıca ABD’nin ulusal güvenlik stratejileri, önleyici müdahale-savaş gibi uluslararası istikrar, barış ve sistemi tehdit eden kısmen hegemonik krizler ve tek taraflı müdahaleler de tartışılmaktadır.

Kaynakça

  • Juliet Kaarbo ve James Lee Ray, Global Politics, Boston:Wadsworth, 2011, s.187.
  • Stephen R.Gill, American Hegemony and the Trilateral Commission, Cambridge Univer- sity Press, 1990.
  • “Irak’ta Savaşa Hayır” etkinlikler programı, http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?Arsiv TipID=9&ArsivAnaID=11634 erişim 17.06.2014
  • “Empire”, İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü, İstanbul:Redhouse Yayınevi, 1995, s.311..
  • “Imperialism”, Martin Griffiths ve Terry O’Callaghan, International Relations: The Key Concepts, Routledge, 2004, s.152.
  • A. F. K. Organski, “The Power Transition”, İçinde Jhon A. Vasquez, Classiscs of Internati- onal Relations, NewJersey:Prentice Hall, 1996, s.306.
  • A. Raşit Kaya, “Adını Koyalım: Tutmayan Hegemonya”, Der. E. Fuat Keyman, Liberalizm, Devlet, Hegemonya, Everest, 2002, ss.4-8.
  • Andrew Linklater, “Marx ve Marxizm”, İçinde Der. Scott Burchill vd. Uluslararası İlişkiler Teorileri, Çev. Ali Aslan, Küre Yayınları, 2012, ss.151-182.
  • Anthony Sampson, Günümüzde Petrol Oyunu, Çev. Aziz Üstel, Altın Kitaplar, 1976, ss.320-321.
  • Atilla Eralp (der), Devlet ve Ötesi: Uluslararası İlişkilerde Temel Kavramlar, İstanbul, İle- tişim, 2005, ss. 155-157.
  • Berdal Aral, Uluslararası Hukukta Meşru Müdafaa Hakkı, Ankara:Siyasal Kitabevi, 1999, ss.1-5.
  • Beverlay Milton Edwards, Contemporary Politics in the Middle East, Polity, 2011, ss.260- 267.
  • Bill Ashcroft, Garet Griffiths ve Helen Tiffin, The Post-Colonial Studies:Reader, NewYork- London, Routledge,2002.
  • Bob Jessop, Devlet Teorisi: Kapitalist Devleti Yerine Oturtmak, Çev. Ahmet Özcan, Ankara:Epos Yayınları, 2008, ss.279.
  • Chalmers Johnson, Amerikan Emperyalizminin Son Baharı, Hasan Kösebalaban (Çev.), İs- tanbul: Küre Yayınları, 2005, ss. 253–254
  • Christopher Chase-Dunn, Peter Taylor, Giovanni Arrighi, ve devamı…. “Hegemony and Social Change,” Mershon International Studies Review, Vol. 38, No. 2 (Oct., 1994), pp, Ekim 1994, s. 373.
  • Colbert C. Held ve John Thomas Cummings, Middle East Patterns: Places, Peoples and Politics, ss.404-405.
  • Daniel Brumberg, “Between Realism and Wilsonianism: The U.S. and The Muslim World after Iraq”, İçinde Der. Daniel Brumberg ve Dina Shehata, Conflict, Identity, and Reform in the Muslim World: Challenges for U.S. Engagement, Washington:US Institute of Press, 2009, ss.389-394.
  • Deniz Ülke Arıboğan, “Güvenliksiz Barıştan, Barışsız Güvenliğe,” Der.Toktamıs Ateş, ABD Dıs Politikasında Yeni Yönelimler ve Dünya, Ankara, Ümit Yayıncılık, 2004, s. 50.
  • Edward Said, Oryantalizm: Sömürgeciliğin Keşif Kolu, Çev. Selahaddin Ayaz, Pınar Yayın- ları, 1991, s.18.
  • Ergin Yıldızoglu, Hegemonyadan İmparatorluğa, İstanbul, Everest Yayınları, 2003.
  • F. Gregory Gause, “The International Politics of the Gulf”, İçinde Louise Fawcett, Interna- tional Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, ss.285-286.
  • Fatma Taşdemir, , Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvurma Yetkisi, USAK, 2006, ss.159-160.
  • Frances Fox Piven, “Globalizing Capitalism and the Rise of Identity Politics, Socialist Re- gister, 1995, ss.102-116. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Poli- tics, Rooutledge, 2006, ss.278-285.
  • G. Jhon Ikenberry, “Is American Multilateralism in Decline”, İçinde Der. Karen A. Mingst ve Jack L. Snyder, New York, Essential Readings in World Politics, 2004, ss.262-282.
  • Graham F. Fuller, İslamsız Dünya, Çev. Hasan Kaya, Profil, 2010-2013, ss.282-283.
  • Hakan Tunç, “Preemption in the Bush Doctrine:A Reappraisal” Foreign Policy Analysis, Vol. 5, No. 1, 2009, ss. 1-16.
  • Hasan Ünal, “Türkiye-Irak: Irak Savaşı, Türk Amerikan İlişkilerinde Irak Krizi, Irak’ın Ge- leceği”, Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz vd., Irak Dosyası, İstanbul:Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.309.
  • Henry Kissenger, Diplomasi, Çev.İbrahim H. Kurt, İş Bankası, 2011, ss.9-10.
  • Howard Zinn, Amerika Birleşik Devletleri Halklarının Tarihi, Çev. Sevinç S. Özer, İmge Kitabevi, 2005, s.316.
  • Hüseyin Bağcı, Savaş ve Demokrasi, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, 2004, ss.126- 127.
  • Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk, Ankara:Turhan Kitabevi, 2010, ss.521-522.
  • Immanuel Wallerstein, “The Rise and Future Demise of the World Capitalist System: Con- cepts for Comparative Analysis”, Comparative Studies in Society and History, Vol.16, no.4, 1974, ss.387-413. İçinde Karen A. Mingst ve Jack L. Snyder, Essential Readings in World politics, NewYork, Norton, 2004, ss.130-137.
  • James L. Richardson, “The Ethics of Neoliberal Institutionalism”, İçinde Christian Reus- Smit ve Duncan Snidal, International Relations, Oxford, 2010, s.223.
  • James Petras ve Henry Veltmeyer, “The Dynamics of Anti-Globalization”, Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Routledge, 2006, ss.323-324.
  • Jennifer Sterling Folker, “Neoliberalism”, İçinde Der. Tim Dunne, Milja Kurki ve Steve Smith, International Relations Theories: Discipline and Diversity, Oxford, 2013, ss.114-131.
  • Jhon A. Hobson, “The Economic Taproot of Imperialism”, Paul R. Viotti ve Mark V. Ka- uppi, International Relations Theory: Realism, Pluralism, Globalism, NewYork:Macmillian, 1999, ss.365-368.
  • Jhon Baylis ve Steve Smith, The Globalization of World Politics: An Introduction to Inter- national Politics, Oxford University Press, 2006, ss.95, 773-774.
  • Johan Galtung, “A Structural Theory of Imperialism”, Journal of Peace Research, Vol.13, no.12, 1971, ss.81-94. İçinde Der. Jhon A. Vasquez, Classics of International Relations, Pren- tice Hall, 1996, ss.265-273..
  • John J.Mearsheimer, The Tragedy of Great Power Politics, First Edition, New York: Norton Press, 2001, s.1
  • Johnson, C. (2005) Amerikan Emperyalizminin Son Baharı, (Çev. H. Kösebalaban), İstan- bul: Küre Yayınları, ss. 253–254.
  • Joseph Nye, Amerikan Gücünün Paradoksu, İstanbul, Literatür Yayıncılık, 2003b, s. 10- 11.
  • Joseph S. Nye, Understanding International Conflicts: Theory and Practice, NewYork:Pearson, 2003a, s.60.
  • Joshua S. Goldstein ve Jon C. Pevehouse, International Relations, Pearson, 2013, s.59.
  • Juliet Kaarbo ve James Lee Ray, Global Politics, Boston:Wadsworth, 2011, s.192.
  • Kurtbağ, Ömer. (2010) Amerikan Yeni Sağı ve Dış Politikası, USAK Yayınları, Ankara. s:332
  • Marcelo G. Kohen, “ABD’nin Soğuk Savaşın Bitişinden Sonra Kuvvet Kullanması ve Bu- nun Uluslararası Hukuka Etkisi”, ABD Hegemonyası ve Uluslararası Hukukun Temelleri, Ed. Michael Byers, George Nolte, Çev. Ed. Erdem Denk, Ankara: Siyasal Basın Yayım Dağıtım, 2007,s.226.
  • Michael C. Hudson, The United States in the Middle East, İçinde Louise Fawcett, Interna- tional Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, s.327.
  • Mustafa Özcan, “Irak’ta Direnişin İslami Veçhesi”, İçinde Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrul- lah Cengiz vd., Irak Dosyası, Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.271.
  • Mustafa Özel, “Kapitalist Hegemonyadan Küresel İmparatorluga,” Anlayıs, Sayı 1 (Hazi- ran 2003), ss.12-19.
  • Mustafa Tekin Taşkun, Babil Düşerken: Bir Ülke Nasıl Yutulur, Q-Matris Yayınları, 2004, s.517.
  • Nicolas Pelham, A New Muslim Order:The Shia and Middle Eastern Sectarian Crises, Plagrave Macmillian, 2008, ss.117-118.
  • Ömer Kurtbağ, ‘’Eleştirel Uluslararası İlişkiler Yaklaşımları Çerçevesinde Amerikan Dış Politikasının Analizi Hegemonya Söylemi ve Amerikan Muhafazakar Sağı’’, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2007.
  • Paul Harrison, 3. Dünyanın Batılılaştırılması, Çev. Cevdet Cerit, Pınar Yayınları, 1991,ss.39- 57.
  • Peter Childs ve Patrick Williams, An Introduction to Post-Colonial Theory, Pearson Edu- cation, 1997, s.33.
  • Peter Gowan, “Neoliberal Cosmopalitanism”, New Left Review, Vol.11, Sep-Oct 2001, ss.79-93. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Rooutledge, 2006, ss.270-277.
  • Philip Robins, “The War for Regime Change in Iraq”, İçinde Louise Fawcett, International Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, ss.291-293.
  • Robert Gilpin, Global Political Economy: Understanding International Economic Order, New Jersey:Princeton University Press, 2001, ss.93-97.
  • Robert J. Lieber, The American Era: Power and Strategy fort he 21st Century, Cambridge, 2005, s.42.
  • Robert O.Keohane, After Hegemony, Cooperation and Discord in the World Political Eco- nomy, First Edition, New Jersey:Princeton University Press, 1984, s.31
  • Robert W. Cox ve H. K. Jacobson, “Decisionmaking”, International Social Science Journal, Vol.29, No.1, 1977, ss. 127
  • Robert W. Cox, “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millenium: Journal of International Studies, Vol.10, no.2, 1981, ss.126-155. İçinde Der. Jhon A. Vasquez, Classics of International Relations, New Jersey: Prentice Hall, 1996, ss.126-134.
  • Ronald Kramer, Raymond Michalowski ve Dawn Rothe, “The Supreme International Cri- me”: How the U.S. War in Iraq Threatens the Rule of Law”, Social Justice, 2005, Cilt: 32, Sayı: 2, s. 59.
  • Ropert Gilpin, War and Change in World Politics, First Edition, Cambridge: Cambridge University Press, 198, s.203
  • Sienho Yee, “The Potential Impact of the Possible US Responses to the 9-11 Atrocities on the Law regarding the Use of Force and Self-defence”, Chinese Journal of International Law, 2002, Cilt: 1, s. 292.
  • Stephen R. Gill, Power and Resistance in the New World Order, s. 86
  • Susan Strange, “The Future of American Empire”, Journal of International Affairs, Vol.42, No.1, 1988, 1-17. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Routledge, 2006, ss.352-358.
  • Susan Strange, States and Markets, London:Pinter Publishers, 1994, ss.23-119.
  • Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika, Bursa: MKM Yayıncılık, 2008, ss.303- 310.
  • Tayyar Arı, “Türkiye, Irak Ve Abd: Soğuk Savas Sonrasi Dönemde Basra Körfezi’nde Yeni Parametreler”, http://www.tayyarari.com/download/Turkiye_irak_abd.doc, Erişim tarihi 20.05.2014
  • Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler Teorisi, İstanbul:Alfa Yayınları, 2006, s.227.
  • Theodore H. Cohn, Global Political Economy. Theory and Practice, Longman, 2003, s.27.
  • Torbjorn L. Kunetsen, History of International Relations Theory, Manchester University, 1992, ss.171-172.
  • Ümit Özdağ, “Yeniden Yapılanan Ortadoğu”, İçinde Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz vd., Irak Dosyası, Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.150.
  • Vassilis K. Fouskas ve Bülent Gökay, The New American İmperialism: Bush’s War on Ter- ror and Blood for Oil, Connecticut:Praeger Security International, 2005, s.14. İçinde Emre İseri, The US Grand Strategy and the Eurasian heartland in the 21th century:with reference to the main Caspian oil export pipeline BTC, PhD Thesis, Keele University, 2008, s.134. Unpub- lished Thesis.
  • Walter C. Opello, ve Stephen J. Rosov, The Nation State and Global Order: A Historical Introduction to Contemporary Politics, London: Lynne Rienner Publishers, 2004, s.167.
  • Yunus AKGÜR ve Ertan ÇAKIROĞLU, “Şangay İşbirliği Örgütü” KÖKSAV E-Bülteni, KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı (KÖKSAV), Nisan 2008, s.3.
  • “Hegemony”, İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü, İstanbul:Redhouse Yayınevi, 1995, s.452.
  • “Hegemonya”, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat, İstanbul:Türdav, 1993, s.360.
  • A. Ercan Su, ‘’Elestirel Teori Çerçevesinde Hegemonya ve Alt-Hegemonya: Almanya ve Japonya Örneği’’, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2006.
  • Joshua S. Goldstein ve Jon C. Pevehouse, International Relations, Pearson, 2013, ss.58,506.
  • Martin Griffiths ve Terry O’Callaghan, International Relations: The Key Concepts, Lon- don: Routledge, 2004, ss.137-138.
  • Mehmet Yetiş, “Hegemonya”, İçinde Der. Gökhan Atılgan ve Attila Aytekin, Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinlerarası İlişkiler, Yordam Kitap, 2012, s.87.
  • Robert O.Keohane, After Hegemony, Cooperation and Discord in the World Political Eco- nomy, First Edition, New Jersey:Princeton University Press, 1984, s.34
  • Türk Dil Kurumu Web Sitesi, http://www.tdk.gov.tr/
  • Juliet Kaarbo ve James Lee Ray, Global Politics, Boston:Wadsworth, 2011, s.187.
  • Stephen R.Gill, American Hegemony and the Trilateral Commission, Cambridge Univer- sity Press, 1990.
  • “Irak’ta Savaşa Hayır” etkinlikler programı, http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?Arsiv TipID=9&ArsivAnaID=11634 erişim 17.06.2014
  • “Empire”, İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü, İstanbul:Redhouse Yayınevi, 1995, s.311..
  • “Imperialism”, Martin Griffiths ve Terry O’Callaghan, International Relations: The Key Concepts, Routledge, 2004, s.152.
  • A. F. K. Organski, “The Power Transition”, İçinde Jhon A. Vasquez, Classiscs of Internati- onal Relations, NewJersey:Prentice Hall, 1996, s.306.
  • A. Raşit Kaya, “Adını Koyalım: Tutmayan Hegemonya”, Der. E. Fuat Keyman, Liberalizm, Devlet, Hegemonya, Everest, 2002, ss.4-8.
  • Andrew Linklater, “Marx ve Marxizm”, İçinde Der. Scott Burchill vd. Uluslararası İlişkiler Teorileri, Çev. Ali Aslan, Küre Yayınları, 2012, ss.151-182.
  • Anthony Sampson, Günümüzde Petrol Oyunu, Çev. Aziz Üstel, Altın Kitaplar, 1976, ss.320-321.
  • Atilla Eralp (der), Devlet ve Ötesi: Uluslararası İlişkilerde Temel Kavramlar, İstanbul, İle- tişim, 2005, ss. 155-157.
  • Berdal Aral, Uluslararası Hukukta Meşru Müdafaa Hakkı, Ankara:Siyasal Kitabevi, 1999, ss.1-5.
  • Beverlay Milton Edwards, Contemporary Politics in the Middle East, Polity, 2011, ss.260- 267.
  • Bill Ashcroft, Garet Griffiths ve Helen Tiffin, The Post-Colonial Studies:Reader, NewYork- London, Routledge,2002.
  • Bob Jessop, Devlet Teorisi: Kapitalist Devleti Yerine Oturtmak, Çev. Ahmet Özcan, Ankara:Epos Yayınları, 2008, ss.279.
  • Chalmers Johnson, Amerikan Emperyalizminin Son Baharı, Hasan Kösebalaban (Çev.), İs- tanbul: Küre Yayınları, 2005, ss. 253–254
  • Christopher Chase-Dunn, Peter Taylor, Giovanni Arrighi, ve devamı…. “Hegemony and Social Change,” Mershon International Studies Review, Vol. 38, No. 2 (Oct., 1994), pp, Ekim 1994, s. 373.
  • Colbert C. Held ve John Thomas Cummings, Middle East Patterns: Places, Peoples and Politics, ss.404-405.
  • Daniel Brumberg, “Between Realism and Wilsonianism: The U.S. and The Muslim World after Iraq”, İçinde Der. Daniel Brumberg ve Dina Shehata, Conflict, Identity, and Reform in the Muslim World: Challenges for U.S. Engagement, Washington:US Institute of Press, 2009, ss.389-394.
  • Deniz Ülke Arıboğan, “Güvenliksiz Barıştan, Barışsız Güvenliğe,” Der.Toktamıs Ateş, ABD Dıs Politikasında Yeni Yönelimler ve Dünya, Ankara, Ümit Yayıncılık, 2004, s. 50.
  • Edward Said, Oryantalizm: Sömürgeciliğin Keşif Kolu, Çev. Selahaddin Ayaz, Pınar Yayın- ları, 1991, s.18.
  • Ergin Yıldızoglu, Hegemonyadan İmparatorluğa, İstanbul, Everest Yayınları, 2003.
  • F. Gregory Gause, “The International Politics of the Gulf”, İçinde Louise Fawcett, Interna- tional Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, ss.285-286.
  • Fatma Taşdemir, , Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvurma Yetkisi, USAK, 2006, ss.159-160.
  • Frances Fox Piven, “Globalizing Capitalism and the Rise of Identity Politics, Socialist Re- gister, 1995, ss.102-116. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Poli- tics, Rooutledge, 2006, ss.278-285.
  • G. Jhon Ikenberry, “Is American Multilateralism in Decline”, İçinde Der. Karen A. Mingst ve Jack L. Snyder, New York, Essential Readings in World Politics, 2004, ss.262-282.
  • Graham F. Fuller, İslamsız Dünya, Çev. Hasan Kaya, Profil, 2010-2013, ss.282-283.
  • Hakan Tunç, “Preemption in the Bush Doctrine:A Reappraisal” Foreign Policy Analysis, Vol. 5, No. 1, 2009, ss. 1-16.
  • Hasan Ünal, “Türkiye-Irak: Irak Savaşı, Türk Amerikan İlişkilerinde Irak Krizi, Irak’ın Ge- leceği”, Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz vd., Irak Dosyası, İstanbul:Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.309.
  • Henry Kissenger, Diplomasi, Çev.İbrahim H. Kurt, İş Bankası, 2011, ss.9-10.
  • Howard Zinn, Amerika Birleşik Devletleri Halklarının Tarihi, Çev. Sevinç S. Özer, İmge Kitabevi, 2005, s.316.
  • Hüseyin Bağcı, Savaş ve Demokrasi, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, 2004, ss.126- 127.
  • Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk, Ankara:Turhan Kitabevi, 2010, ss.521-522.
  • Immanuel Wallerstein, “The Rise and Future Demise of the World Capitalist System: Con- cepts for Comparative Analysis”, Comparative Studies in Society and History, Vol.16, no.4, 1974, ss.387-413. İçinde Karen A. Mingst ve Jack L. Snyder, Essential Readings in World politics, NewYork, Norton, 2004, ss.130-137.
  • James L. Richardson, “The Ethics of Neoliberal Institutionalism”, İçinde Christian Reus- Smit ve Duncan Snidal, International Relations, Oxford, 2010, s.223.
  • James Petras ve Henry Veltmeyer, “The Dynamics of Anti-Globalization”, Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Routledge, 2006, ss.323-324.
  • Jennifer Sterling Folker, “Neoliberalism”, İçinde Der. Tim Dunne, Milja Kurki ve Steve Smith, International Relations Theories: Discipline and Diversity, Oxford, 2013, ss.114-131.
  • Jhon A. Hobson, “The Economic Taproot of Imperialism”, Paul R. Viotti ve Mark V. Ka- uppi, International Relations Theory: Realism, Pluralism, Globalism, NewYork:Macmillian, 1999, ss.365-368.
  • Jhon Baylis ve Steve Smith, The Globalization of World Politics: An Introduction to Inter- national Politics, Oxford University Press, 2006, ss.95, 773-774.
  • Johan Galtung, “A Structural Theory of Imperialism”, Journal of Peace Research, Vol.13, no.12, 1971, ss.81-94. İçinde Der. Jhon A. Vasquez, Classics of International Relations, Pren- tice Hall, 1996, ss.265-273..
  • John J.Mearsheimer, The Tragedy of Great Power Politics, First Edition, New York: Norton Press, 2001, s.1
  • Johnson, C. (2005) Amerikan Emperyalizminin Son Baharı, (Çev. H. Kösebalaban), İstan- bul: Küre Yayınları, ss. 253–254.
  • Joseph Nye, Amerikan Gücünün Paradoksu, İstanbul, Literatür Yayıncılık, 2003b, s. 10- 11.
  • Joseph S. Nye, Understanding International Conflicts: Theory and Practice, NewYork:Pearson, 2003a, s.60.
  • Joshua S. Goldstein ve Jon C. Pevehouse, International Relations, Pearson, 2013, s.59.
  • Juliet Kaarbo ve James Lee Ray, Global Politics, Boston:Wadsworth, 2011, s.192.
  • Kurtbağ, Ömer. (2010) Amerikan Yeni Sağı ve Dış Politikası, USAK Yayınları, Ankara. s:332
  • Marcelo G. Kohen, “ABD’nin Soğuk Savaşın Bitişinden Sonra Kuvvet Kullanması ve Bu- nun Uluslararası Hukuka Etkisi”, ABD Hegemonyası ve Uluslararası Hukukun Temelleri, Ed. Michael Byers, George Nolte, Çev. Ed. Erdem Denk, Ankara: Siyasal Basın Yayım Dağıtım, 2007,s.226.
  • Michael C. Hudson, The United States in the Middle East, İçinde Louise Fawcett, Interna- tional Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, s.327.
  • Mustafa Özcan, “Irak’ta Direnişin İslami Veçhesi”, İçinde Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrul- lah Cengiz vd., Irak Dosyası, Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.271.
  • Mustafa Özel, “Kapitalist Hegemonyadan Küresel İmparatorluga,” Anlayıs, Sayı 1 (Hazi- ran 2003), ss.12-19.
  • Mustafa Tekin Taşkun, Babil Düşerken: Bir Ülke Nasıl Yutulur, Q-Matris Yayınları, 2004, s.517.
  • Nicolas Pelham, A New Muslim Order:The Shia and Middle Eastern Sectarian Crises, Plagrave Macmillian, 2008, ss.117-118.
  • Ömer Kurtbağ, ‘’Eleştirel Uluslararası İlişkiler Yaklaşımları Çerçevesinde Amerikan Dış Politikasının Analizi Hegemonya Söylemi ve Amerikan Muhafazakar Sağı’’, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2007.
  • Paul Harrison, 3. Dünyanın Batılılaştırılması, Çev. Cevdet Cerit, Pınar Yayınları, 1991,ss.39- 57.
  • Peter Childs ve Patrick Williams, An Introduction to Post-Colonial Theory, Pearson Edu- cation, 1997, s.33.
  • Peter Gowan, “Neoliberal Cosmopalitanism”, New Left Review, Vol.11, Sep-Oct 2001, ss.79-93. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Rooutledge, 2006, ss.270-277.
  • Philip Robins, “The War for Regime Change in Iraq”, İçinde Louise Fawcett, International Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, ss.291-293.
  • Robert Gilpin, Global Political Economy: Understanding International Economic Order, New Jersey:Princeton University Press, 2001, ss.93-97.
  • Robert J. Lieber, The American Era: Power and Strategy fort he 21st Century, Cambridge, 2005, s.42.
  • Robert O.Keohane, After Hegemony, Cooperation and Discord in the World Political Eco- nomy, First Edition, New Jersey:Princeton University Press, 1984, s.31
  • Robert W. Cox ve H. K. Jacobson, “Decisionmaking”, International Social Science Journal, Vol.29, No.1, 1977, ss. 127
  • Robert W. Cox, “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millenium: Journal of International Studies, Vol.10, no.2, 1981, ss.126-155. İçinde Der. Jhon A. Vasquez, Classics of International Relations, New Jersey: Prentice Hall, 1996, ss.126-134.
  • Ronald Kramer, Raymond Michalowski ve Dawn Rothe, “The Supreme International Cri- me”: How the U.S. War in Iraq Threatens the Rule of Law”, Social Justice, 2005, Cilt: 32, Sayı: 2, s. 59.
  • Ropert Gilpin, War and Change in World Politics, First Edition, Cambridge: Cambridge University Press, 198, s.203
  • Sienho Yee, “The Potential Impact of the Possible US Responses to the 9-11 Atrocities on the Law regarding the Use of Force and Self-defence”, Chinese Journal of International Law, 2002, Cilt: 1, s. 292.
  • Stephen R. Gill, Power and Resistance in the New World Order, s. 86
  • Susan Strange, “The Future of American Empire”, Journal of International Affairs, Vol.42, No.1, 1988, 1-17. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Routledge, 2006, ss.352-358.
  • Susan Strange, States and Markets, London:Pinter Publishers, 1994, ss.23-119.
  • Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika, Bursa: MKM Yayıncılık, 2008, ss.303- 310.
  • Tayyar Arı, “Türkiye, Irak Ve Abd: Soğuk Savas Sonrasi Dönemde Basra Körfezi’nde Yeni Parametreler”, http://www.tayyarari.com/download/Turkiye_irak_abd.doc, Erişim tarihi 20.05.2014
  • Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler Teorisi, İstanbul:Alfa Yayınları, 2006, s.227.
  • Theodore H. Cohn, Global Political Economy. Theory and Practice, Longman, 2003, s.27.
  • Torbjorn L. Kunetsen, History of International Relations Theory, Manchester University, 1992, ss.171-172.
  • Ümit Özdağ, “Yeniden Yapılanan Ortadoğu”, İçinde Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz vd., Irak Dosyası, Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.150.
  • Vassilis K. Fouskas ve Bülent Gökay, The New American İmperialism: Bush’s War on Ter- ror and Blood for Oil, Connecticut:Praeger Security International, 2005, s.14. İçinde Emre İseri, The US Grand Strategy and the Eurasian heartland in the 21th century:with reference to the main Caspian oil export pipeline BTC, PhD Thesis, Keele University, 2008, s.134. Unpub- lished Thesis.
  • Walter C. Opello, ve Stephen J. Rosov, The Nation State and Global Order: A Historical Introduction to Contemporary Politics, London: Lynne Rienner Publishers, 2004, s.167.
  • Yunus AKGÜR ve Ertan ÇAKIROĞLU, “Şangay İşbirliği Örgütü” KÖKSAV E-Bülteni, KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı (KÖKSAV), Nisan 2008, s.3.
  • “Hegemony”, İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü, İstanbul:Redhouse Yayınevi, 1995, s.452.
  • “Hegemonya”, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat, İstanbul:Türdav, 1993, s.360.
  • A. Ercan Su, ‘’Elestirel Teori Çerçevesinde Hegemonya ve Alt-Hegemonya: Almanya ve Japonya Örneği’’, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2006.
  • Joshua S. Goldstein ve Jon C. Pevehouse, International Relations, Pearson, 2013, ss.58,506.
  • Martin Griffiths ve Terry O’Callaghan, International Relations: The Key Concepts, Lon- don: Routledge, 2004, ss.137-138.
  • Mehmet Yetiş, “Hegemonya”, İçinde Der. Gökhan Atılgan ve Attila Aytekin, Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinlerarası İlişkiler, Yordam Kitap, 2012, s.87.
  • Robert O.Keohane, After Hegemony, Cooperation and Discord in the World Political Eco- nomy, First Edition, New Jersey:Princeton University Press, 1984, s.34
  • Türk Dil Kurumu Web Sitesi, http://www.tdk.gov.tr/

11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 8, - , 23.02.2015

Murat Alakel Ahmet Safa Yıldırım

https://doi.org/10.17828/yasbed.20267
Cited By: 2

Öz

Bu makale kısaca 11 Eylül sonrası ABD’nin Irak müdahalesiyle gündeme gelen hegemonya-İmparatorluk tartışmalarını teorik açıdan ele almaktır. Öncelikle hegemonya ve Emperyalizm kavramlarının terminolojik tanımları yapılmıştır. Sonrasında uluslararası sistemde bu kavramlar hakkındaki farklı teorik yaklaşımlar özetlenmiştir. Üçüncü olarak ABD’nin hegemonyasının kurulum süreci tarihsel açıdan ele alınmış ve ABD’nin Irak müdahalesi hukuki ve uluslararası siyaset açısından incelenmiştir. Arkasından işgal sürecinde gündeme gelen hegemonya-imparatorluk tartışmaları incelenmiştir. Bu makalenin yazılmasında tanımlayıcı, açıklayıcı, karşılaştırma yöntemlerinden yararlanılarak farklı tarihsel dönemleri kapsayan argüman ve Uluslararası İlişkiler teorilerden yararlanılmaya çalışılmıştır. Çalışmada ayrıca ABD’nin ulusal güvenlik stratejileri, önleyici müdahale-savaş gibi uluslararası istikrar, barış ve sistemi tehdit eden kısmen hegemonik krizler ve tek taraflı müdahaleler de tartışılmaktadır.

Kaynakça

  • Juliet Kaarbo ve James Lee Ray, Global Politics, Boston:Wadsworth, 2011, s.187.
  • Stephen R.Gill, American Hegemony and the Trilateral Commission, Cambridge Univer- sity Press, 1990.
  • “Irak’ta Savaşa Hayır” etkinlikler programı, http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?Arsiv TipID=9&ArsivAnaID=11634 erişim 17.06.2014
  • “Empire”, İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü, İstanbul:Redhouse Yayınevi, 1995, s.311..
  • “Imperialism”, Martin Griffiths ve Terry O’Callaghan, International Relations: The Key Concepts, Routledge, 2004, s.152.
  • A. F. K. Organski, “The Power Transition”, İçinde Jhon A. Vasquez, Classiscs of Internati- onal Relations, NewJersey:Prentice Hall, 1996, s.306.
  • A. Raşit Kaya, “Adını Koyalım: Tutmayan Hegemonya”, Der. E. Fuat Keyman, Liberalizm, Devlet, Hegemonya, Everest, 2002, ss.4-8.
  • Andrew Linklater, “Marx ve Marxizm”, İçinde Der. Scott Burchill vd. Uluslararası İlişkiler Teorileri, Çev. Ali Aslan, Küre Yayınları, 2012, ss.151-182.
  • Anthony Sampson, Günümüzde Petrol Oyunu, Çev. Aziz Üstel, Altın Kitaplar, 1976, ss.320-321.
  • Atilla Eralp (der), Devlet ve Ötesi: Uluslararası İlişkilerde Temel Kavramlar, İstanbul, İle- tişim, 2005, ss. 155-157.
  • Berdal Aral, Uluslararası Hukukta Meşru Müdafaa Hakkı, Ankara:Siyasal Kitabevi, 1999, ss.1-5.
  • Beverlay Milton Edwards, Contemporary Politics in the Middle East, Polity, 2011, ss.260- 267.
  • Bill Ashcroft, Garet Griffiths ve Helen Tiffin, The Post-Colonial Studies:Reader, NewYork- London, Routledge,2002.
  • Bob Jessop, Devlet Teorisi: Kapitalist Devleti Yerine Oturtmak, Çev. Ahmet Özcan, Ankara:Epos Yayınları, 2008, ss.279.
  • Chalmers Johnson, Amerikan Emperyalizminin Son Baharı, Hasan Kösebalaban (Çev.), İs- tanbul: Küre Yayınları, 2005, ss. 253–254
  • Christopher Chase-Dunn, Peter Taylor, Giovanni Arrighi, ve devamı…. “Hegemony and Social Change,” Mershon International Studies Review, Vol. 38, No. 2 (Oct., 1994), pp, Ekim 1994, s. 373.
  • Colbert C. Held ve John Thomas Cummings, Middle East Patterns: Places, Peoples and Politics, ss.404-405.
  • Daniel Brumberg, “Between Realism and Wilsonianism: The U.S. and The Muslim World after Iraq”, İçinde Der. Daniel Brumberg ve Dina Shehata, Conflict, Identity, and Reform in the Muslim World: Challenges for U.S. Engagement, Washington:US Institute of Press, 2009, ss.389-394.
  • Deniz Ülke Arıboğan, “Güvenliksiz Barıştan, Barışsız Güvenliğe,” Der.Toktamıs Ateş, ABD Dıs Politikasında Yeni Yönelimler ve Dünya, Ankara, Ümit Yayıncılık, 2004, s. 50.
  • Edward Said, Oryantalizm: Sömürgeciliğin Keşif Kolu, Çev. Selahaddin Ayaz, Pınar Yayın- ları, 1991, s.18.
  • Ergin Yıldızoglu, Hegemonyadan İmparatorluğa, İstanbul, Everest Yayınları, 2003.
  • F. Gregory Gause, “The International Politics of the Gulf”, İçinde Louise Fawcett, Interna- tional Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, ss.285-286.
  • Fatma Taşdemir, , Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvurma Yetkisi, USAK, 2006, ss.159-160.
  • Frances Fox Piven, “Globalizing Capitalism and the Rise of Identity Politics, Socialist Re- gister, 1995, ss.102-116. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Poli- tics, Rooutledge, 2006, ss.278-285.
  • G. Jhon Ikenberry, “Is American Multilateralism in Decline”, İçinde Der. Karen A. Mingst ve Jack L. Snyder, New York, Essential Readings in World Politics, 2004, ss.262-282.
  • Graham F. Fuller, İslamsız Dünya, Çev. Hasan Kaya, Profil, 2010-2013, ss.282-283.
  • Hakan Tunç, “Preemption in the Bush Doctrine:A Reappraisal” Foreign Policy Analysis, Vol. 5, No. 1, 2009, ss. 1-16.
  • Hasan Ünal, “Türkiye-Irak: Irak Savaşı, Türk Amerikan İlişkilerinde Irak Krizi, Irak’ın Ge- leceği”, Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz vd., Irak Dosyası, İstanbul:Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.309.
  • Henry Kissenger, Diplomasi, Çev.İbrahim H. Kurt, İş Bankası, 2011, ss.9-10.
  • Howard Zinn, Amerika Birleşik Devletleri Halklarının Tarihi, Çev. Sevinç S. Özer, İmge Kitabevi, 2005, s.316.
  • Hüseyin Bağcı, Savaş ve Demokrasi, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, 2004, ss.126- 127.
  • Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk, Ankara:Turhan Kitabevi, 2010, ss.521-522.
  • Immanuel Wallerstein, “The Rise and Future Demise of the World Capitalist System: Con- cepts for Comparative Analysis”, Comparative Studies in Society and History, Vol.16, no.4, 1974, ss.387-413. İçinde Karen A. Mingst ve Jack L. Snyder, Essential Readings in World politics, NewYork, Norton, 2004, ss.130-137.
  • James L. Richardson, “The Ethics of Neoliberal Institutionalism”, İçinde Christian Reus- Smit ve Duncan Snidal, International Relations, Oxford, 2010, s.223.
  • James Petras ve Henry Veltmeyer, “The Dynamics of Anti-Globalization”, Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Routledge, 2006, ss.323-324.
  • Jennifer Sterling Folker, “Neoliberalism”, İçinde Der. Tim Dunne, Milja Kurki ve Steve Smith, International Relations Theories: Discipline and Diversity, Oxford, 2013, ss.114-131.
  • Jhon A. Hobson, “The Economic Taproot of Imperialism”, Paul R. Viotti ve Mark V. Ka- uppi, International Relations Theory: Realism, Pluralism, Globalism, NewYork:Macmillian, 1999, ss.365-368.
  • Jhon Baylis ve Steve Smith, The Globalization of World Politics: An Introduction to Inter- national Politics, Oxford University Press, 2006, ss.95, 773-774.
  • Johan Galtung, “A Structural Theory of Imperialism”, Journal of Peace Research, Vol.13, no.12, 1971, ss.81-94. İçinde Der. Jhon A. Vasquez, Classics of International Relations, Pren- tice Hall, 1996, ss.265-273..
  • John J.Mearsheimer, The Tragedy of Great Power Politics, First Edition, New York: Norton Press, 2001, s.1
  • Johnson, C. (2005) Amerikan Emperyalizminin Son Baharı, (Çev. H. Kösebalaban), İstan- bul: Küre Yayınları, ss. 253–254.
  • Joseph Nye, Amerikan Gücünün Paradoksu, İstanbul, Literatür Yayıncılık, 2003b, s. 10- 11.
  • Joseph S. Nye, Understanding International Conflicts: Theory and Practice, NewYork:Pearson, 2003a, s.60.
  • Joshua S. Goldstein ve Jon C. Pevehouse, International Relations, Pearson, 2013, s.59.
  • Juliet Kaarbo ve James Lee Ray, Global Politics, Boston:Wadsworth, 2011, s.192.
  • Kurtbağ, Ömer. (2010) Amerikan Yeni Sağı ve Dış Politikası, USAK Yayınları, Ankara. s:332
  • Marcelo G. Kohen, “ABD’nin Soğuk Savaşın Bitişinden Sonra Kuvvet Kullanması ve Bu- nun Uluslararası Hukuka Etkisi”, ABD Hegemonyası ve Uluslararası Hukukun Temelleri, Ed. Michael Byers, George Nolte, Çev. Ed. Erdem Denk, Ankara: Siyasal Basın Yayım Dağıtım, 2007,s.226.
  • Michael C. Hudson, The United States in the Middle East, İçinde Louise Fawcett, Interna- tional Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, s.327.
  • Mustafa Özcan, “Irak’ta Direnişin İslami Veçhesi”, İçinde Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrul- lah Cengiz vd., Irak Dosyası, Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.271.
  • Mustafa Özel, “Kapitalist Hegemonyadan Küresel İmparatorluga,” Anlayıs, Sayı 1 (Hazi- ran 2003), ss.12-19.
  • Mustafa Tekin Taşkun, Babil Düşerken: Bir Ülke Nasıl Yutulur, Q-Matris Yayınları, 2004, s.517.
  • Nicolas Pelham, A New Muslim Order:The Shia and Middle Eastern Sectarian Crises, Plagrave Macmillian, 2008, ss.117-118.
  • Ömer Kurtbağ, ‘’Eleştirel Uluslararası İlişkiler Yaklaşımları Çerçevesinde Amerikan Dış Politikasının Analizi Hegemonya Söylemi ve Amerikan Muhafazakar Sağı’’, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2007.
  • Paul Harrison, 3. Dünyanın Batılılaştırılması, Çev. Cevdet Cerit, Pınar Yayınları, 1991,ss.39- 57.
  • Peter Childs ve Patrick Williams, An Introduction to Post-Colonial Theory, Pearson Edu- cation, 1997, s.33.
  • Peter Gowan, “Neoliberal Cosmopalitanism”, New Left Review, Vol.11, Sep-Oct 2001, ss.79-93. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Rooutledge, 2006, ss.270-277.
  • Philip Robins, “The War for Regime Change in Iraq”, İçinde Louise Fawcett, International Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, ss.291-293.
  • Robert Gilpin, Global Political Economy: Understanding International Economic Order, New Jersey:Princeton University Press, 2001, ss.93-97.
  • Robert J. Lieber, The American Era: Power and Strategy fort he 21st Century, Cambridge, 2005, s.42.
  • Robert O.Keohane, After Hegemony, Cooperation and Discord in the World Political Eco- nomy, First Edition, New Jersey:Princeton University Press, 1984, s.31
  • Robert W. Cox ve H. K. Jacobson, “Decisionmaking”, International Social Science Journal, Vol.29, No.1, 1977, ss. 127
  • Robert W. Cox, “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millenium: Journal of International Studies, Vol.10, no.2, 1981, ss.126-155. İçinde Der. Jhon A. Vasquez, Classics of International Relations, New Jersey: Prentice Hall, 1996, ss.126-134.
  • Ronald Kramer, Raymond Michalowski ve Dawn Rothe, “The Supreme International Cri- me”: How the U.S. War in Iraq Threatens the Rule of Law”, Social Justice, 2005, Cilt: 32, Sayı: 2, s. 59.
  • Ropert Gilpin, War and Change in World Politics, First Edition, Cambridge: Cambridge University Press, 198, s.203
  • Sienho Yee, “The Potential Impact of the Possible US Responses to the 9-11 Atrocities on the Law regarding the Use of Force and Self-defence”, Chinese Journal of International Law, 2002, Cilt: 1, s. 292.
  • Stephen R. Gill, Power and Resistance in the New World Order, s. 86
  • Susan Strange, “The Future of American Empire”, Journal of International Affairs, Vol.42, No.1, 1988, 1-17. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Routledge, 2006, ss.352-358.
  • Susan Strange, States and Markets, London:Pinter Publishers, 1994, ss.23-119.
  • Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika, Bursa: MKM Yayıncılık, 2008, ss.303- 310.
  • Tayyar Arı, “Türkiye, Irak Ve Abd: Soğuk Savas Sonrasi Dönemde Basra Körfezi’nde Yeni Parametreler”, http://www.tayyarari.com/download/Turkiye_irak_abd.doc, Erişim tarihi 20.05.2014
  • Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler Teorisi, İstanbul:Alfa Yayınları, 2006, s.227.
  • Theodore H. Cohn, Global Political Economy. Theory and Practice, Longman, 2003, s.27.
  • Torbjorn L. Kunetsen, History of International Relations Theory, Manchester University, 1992, ss.171-172.
  • Ümit Özdağ, “Yeniden Yapılanan Ortadoğu”, İçinde Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz vd., Irak Dosyası, Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.150.
  • Vassilis K. Fouskas ve Bülent Gökay, The New American İmperialism: Bush’s War on Ter- ror and Blood for Oil, Connecticut:Praeger Security International, 2005, s.14. İçinde Emre İseri, The US Grand Strategy and the Eurasian heartland in the 21th century:with reference to the main Caspian oil export pipeline BTC, PhD Thesis, Keele University, 2008, s.134. Unpub- lished Thesis.
  • Walter C. Opello, ve Stephen J. Rosov, The Nation State and Global Order: A Historical Introduction to Contemporary Politics, London: Lynne Rienner Publishers, 2004, s.167.
  • Yunus AKGÜR ve Ertan ÇAKIROĞLU, “Şangay İşbirliği Örgütü” KÖKSAV E-Bülteni, KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı (KÖKSAV), Nisan 2008, s.3.
  • “Hegemony”, İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü, İstanbul:Redhouse Yayınevi, 1995, s.452.
  • “Hegemonya”, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat, İstanbul:Türdav, 1993, s.360.
  • A. Ercan Su, ‘’Elestirel Teori Çerçevesinde Hegemonya ve Alt-Hegemonya: Almanya ve Japonya Örneği’’, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2006.
  • Joshua S. Goldstein ve Jon C. Pevehouse, International Relations, Pearson, 2013, ss.58,506.
  • Martin Griffiths ve Terry O’Callaghan, International Relations: The Key Concepts, Lon- don: Routledge, 2004, ss.137-138.
  • Mehmet Yetiş, “Hegemonya”, İçinde Der. Gökhan Atılgan ve Attila Aytekin, Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinlerarası İlişkiler, Yordam Kitap, 2012, s.87.
  • Robert O.Keohane, After Hegemony, Cooperation and Discord in the World Political Eco- nomy, First Edition, New Jersey:Princeton University Press, 1984, s.34
  • Türk Dil Kurumu Web Sitesi, http://www.tdk.gov.tr/
  • Juliet Kaarbo ve James Lee Ray, Global Politics, Boston:Wadsworth, 2011, s.187.
  • Stephen R.Gill, American Hegemony and the Trilateral Commission, Cambridge Univer- sity Press, 1990.
  • “Irak’ta Savaşa Hayır” etkinlikler programı, http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?Arsiv TipID=9&ArsivAnaID=11634 erişim 17.06.2014
  • “Empire”, İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü, İstanbul:Redhouse Yayınevi, 1995, s.311..
  • “Imperialism”, Martin Griffiths ve Terry O’Callaghan, International Relations: The Key Concepts, Routledge, 2004, s.152.
  • A. F. K. Organski, “The Power Transition”, İçinde Jhon A. Vasquez, Classiscs of Internati- onal Relations, NewJersey:Prentice Hall, 1996, s.306.
  • A. Raşit Kaya, “Adını Koyalım: Tutmayan Hegemonya”, Der. E. Fuat Keyman, Liberalizm, Devlet, Hegemonya, Everest, 2002, ss.4-8.
  • Andrew Linklater, “Marx ve Marxizm”, İçinde Der. Scott Burchill vd. Uluslararası İlişkiler Teorileri, Çev. Ali Aslan, Küre Yayınları, 2012, ss.151-182.
  • Anthony Sampson, Günümüzde Petrol Oyunu, Çev. Aziz Üstel, Altın Kitaplar, 1976, ss.320-321.
  • Atilla Eralp (der), Devlet ve Ötesi: Uluslararası İlişkilerde Temel Kavramlar, İstanbul, İle- tişim, 2005, ss. 155-157.
  • Berdal Aral, Uluslararası Hukukta Meşru Müdafaa Hakkı, Ankara:Siyasal Kitabevi, 1999, ss.1-5.
  • Beverlay Milton Edwards, Contemporary Politics in the Middle East, Polity, 2011, ss.260- 267.
  • Bill Ashcroft, Garet Griffiths ve Helen Tiffin, The Post-Colonial Studies:Reader, NewYork- London, Routledge,2002.
  • Bob Jessop, Devlet Teorisi: Kapitalist Devleti Yerine Oturtmak, Çev. Ahmet Özcan, Ankara:Epos Yayınları, 2008, ss.279.
  • Chalmers Johnson, Amerikan Emperyalizminin Son Baharı, Hasan Kösebalaban (Çev.), İs- tanbul: Küre Yayınları, 2005, ss. 253–254
  • Christopher Chase-Dunn, Peter Taylor, Giovanni Arrighi, ve devamı…. “Hegemony and Social Change,” Mershon International Studies Review, Vol. 38, No. 2 (Oct., 1994), pp, Ekim 1994, s. 373.
  • Colbert C. Held ve John Thomas Cummings, Middle East Patterns: Places, Peoples and Politics, ss.404-405.
  • Daniel Brumberg, “Between Realism and Wilsonianism: The U.S. and The Muslim World after Iraq”, İçinde Der. Daniel Brumberg ve Dina Shehata, Conflict, Identity, and Reform in the Muslim World: Challenges for U.S. Engagement, Washington:US Institute of Press, 2009, ss.389-394.
  • Deniz Ülke Arıboğan, “Güvenliksiz Barıştan, Barışsız Güvenliğe,” Der.Toktamıs Ateş, ABD Dıs Politikasında Yeni Yönelimler ve Dünya, Ankara, Ümit Yayıncılık, 2004, s. 50.
  • Edward Said, Oryantalizm: Sömürgeciliğin Keşif Kolu, Çev. Selahaddin Ayaz, Pınar Yayın- ları, 1991, s.18.
  • Ergin Yıldızoglu, Hegemonyadan İmparatorluğa, İstanbul, Everest Yayınları, 2003.
  • F. Gregory Gause, “The International Politics of the Gulf”, İçinde Louise Fawcett, Interna- tional Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, ss.285-286.
  • Fatma Taşdemir, , Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvurma Yetkisi, USAK, 2006, ss.159-160.
  • Frances Fox Piven, “Globalizing Capitalism and the Rise of Identity Politics, Socialist Re- gister, 1995, ss.102-116. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Poli- tics, Rooutledge, 2006, ss.278-285.
  • G. Jhon Ikenberry, “Is American Multilateralism in Decline”, İçinde Der. Karen A. Mingst ve Jack L. Snyder, New York, Essential Readings in World Politics, 2004, ss.262-282.
  • Graham F. Fuller, İslamsız Dünya, Çev. Hasan Kaya, Profil, 2010-2013, ss.282-283.
  • Hakan Tunç, “Preemption in the Bush Doctrine:A Reappraisal” Foreign Policy Analysis, Vol. 5, No. 1, 2009, ss. 1-16.
  • Hasan Ünal, “Türkiye-Irak: Irak Savaşı, Türk Amerikan İlişkilerinde Irak Krizi, Irak’ın Ge- leceği”, Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz vd., Irak Dosyası, İstanbul:Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.309.
  • Henry Kissenger, Diplomasi, Çev.İbrahim H. Kurt, İş Bankası, 2011, ss.9-10.
  • Howard Zinn, Amerika Birleşik Devletleri Halklarının Tarihi, Çev. Sevinç S. Özer, İmge Kitabevi, 2005, s.316.
  • Hüseyin Bağcı, Savaş ve Demokrasi, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, 2004, ss.126- 127.
  • Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk, Ankara:Turhan Kitabevi, 2010, ss.521-522.
  • Immanuel Wallerstein, “The Rise and Future Demise of the World Capitalist System: Con- cepts for Comparative Analysis”, Comparative Studies in Society and History, Vol.16, no.4, 1974, ss.387-413. İçinde Karen A. Mingst ve Jack L. Snyder, Essential Readings in World politics, NewYork, Norton, 2004, ss.130-137.
  • James L. Richardson, “The Ethics of Neoliberal Institutionalism”, İçinde Christian Reus- Smit ve Duncan Snidal, International Relations, Oxford, 2010, s.223.
  • James Petras ve Henry Veltmeyer, “The Dynamics of Anti-Globalization”, Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Routledge, 2006, ss.323-324.
  • Jennifer Sterling Folker, “Neoliberalism”, İçinde Der. Tim Dunne, Milja Kurki ve Steve Smith, International Relations Theories: Discipline and Diversity, Oxford, 2013, ss.114-131.
  • Jhon A. Hobson, “The Economic Taproot of Imperialism”, Paul R. Viotti ve Mark V. Ka- uppi, International Relations Theory: Realism, Pluralism, Globalism, NewYork:Macmillian, 1999, ss.365-368.
  • Jhon Baylis ve Steve Smith, The Globalization of World Politics: An Introduction to Inter- national Politics, Oxford University Press, 2006, ss.95, 773-774.
  • Johan Galtung, “A Structural Theory of Imperialism”, Journal of Peace Research, Vol.13, no.12, 1971, ss.81-94. İçinde Der. Jhon A. Vasquez, Classics of International Relations, Pren- tice Hall, 1996, ss.265-273..
  • John J.Mearsheimer, The Tragedy of Great Power Politics, First Edition, New York: Norton Press, 2001, s.1
  • Johnson, C. (2005) Amerikan Emperyalizminin Son Baharı, (Çev. H. Kösebalaban), İstan- bul: Küre Yayınları, ss. 253–254.
  • Joseph Nye, Amerikan Gücünün Paradoksu, İstanbul, Literatür Yayıncılık, 2003b, s. 10- 11.
  • Joseph S. Nye, Understanding International Conflicts: Theory and Practice, NewYork:Pearson, 2003a, s.60.
  • Joshua S. Goldstein ve Jon C. Pevehouse, International Relations, Pearson, 2013, s.59.
  • Juliet Kaarbo ve James Lee Ray, Global Politics, Boston:Wadsworth, 2011, s.192.
  • Kurtbağ, Ömer. (2010) Amerikan Yeni Sağı ve Dış Politikası, USAK Yayınları, Ankara. s:332
  • Marcelo G. Kohen, “ABD’nin Soğuk Savaşın Bitişinden Sonra Kuvvet Kullanması ve Bu- nun Uluslararası Hukuka Etkisi”, ABD Hegemonyası ve Uluslararası Hukukun Temelleri, Ed. Michael Byers, George Nolte, Çev. Ed. Erdem Denk, Ankara: Siyasal Basın Yayım Dağıtım, 2007,s.226.
  • Michael C. Hudson, The United States in the Middle East, İçinde Louise Fawcett, Interna- tional Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, s.327.
  • Mustafa Özcan, “Irak’ta Direnişin İslami Veçhesi”, İçinde Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrul- lah Cengiz vd., Irak Dosyası, Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.271.
  • Mustafa Özel, “Kapitalist Hegemonyadan Küresel İmparatorluga,” Anlayıs, Sayı 1 (Hazi- ran 2003), ss.12-19.
  • Mustafa Tekin Taşkun, Babil Düşerken: Bir Ülke Nasıl Yutulur, Q-Matris Yayınları, 2004, s.517.
  • Nicolas Pelham, A New Muslim Order:The Shia and Middle Eastern Sectarian Crises, Plagrave Macmillian, 2008, ss.117-118.
  • Ömer Kurtbağ, ‘’Eleştirel Uluslararası İlişkiler Yaklaşımları Çerçevesinde Amerikan Dış Politikasının Analizi Hegemonya Söylemi ve Amerikan Muhafazakar Sağı’’, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2007.
  • Paul Harrison, 3. Dünyanın Batılılaştırılması, Çev. Cevdet Cerit, Pınar Yayınları, 1991,ss.39- 57.
  • Peter Childs ve Patrick Williams, An Introduction to Post-Colonial Theory, Pearson Edu- cation, 1997, s.33.
  • Peter Gowan, “Neoliberal Cosmopalitanism”, New Left Review, Vol.11, Sep-Oct 2001, ss.79-93. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Rooutledge, 2006, ss.270-277.
  • Philip Robins, “The War for Regime Change in Iraq”, İçinde Louise Fawcett, International Relations of the Middle East, Oxford University Press, 2009, ss.291-293.
  • Robert Gilpin, Global Political Economy: Understanding International Economic Order, New Jersey:Princeton University Press, 2001, ss.93-97.
  • Robert J. Lieber, The American Era: Power and Strategy fort he 21st Century, Cambridge, 2005, s.42.
  • Robert O.Keohane, After Hegemony, Cooperation and Discord in the World Political Eco- nomy, First Edition, New Jersey:Princeton University Press, 1984, s.31
  • Robert W. Cox ve H. K. Jacobson, “Decisionmaking”, International Social Science Journal, Vol.29, No.1, 1977, ss. 127
  • Robert W. Cox, “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millenium: Journal of International Studies, Vol.10, no.2, 1981, ss.126-155. İçinde Der. Jhon A. Vasquez, Classics of International Relations, New Jersey: Prentice Hall, 1996, ss.126-134.
  • Ronald Kramer, Raymond Michalowski ve Dawn Rothe, “The Supreme International Cri- me”: How the U.S. War in Iraq Threatens the Rule of Law”, Social Justice, 2005, Cilt: 32, Sayı: 2, s. 59.
  • Ropert Gilpin, War and Change in World Politics, First Edition, Cambridge: Cambridge University Press, 198, s.203
  • Sienho Yee, “The Potential Impact of the Possible US Responses to the 9-11 Atrocities on the Law regarding the Use of Force and Self-defence”, Chinese Journal of International Law, 2002, Cilt: 1, s. 292.
  • Stephen R. Gill, Power and Resistance in the New World Order, s. 86
  • Susan Strange, “The Future of American Empire”, Journal of International Affairs, Vol.42, No.1, 1988, 1-17. İçinde Richard Little ve Michael Smith, Perspectives on World Politics, Routledge, 2006, ss.352-358.
  • Susan Strange, States and Markets, London:Pinter Publishers, 1994, ss.23-119.
  • Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika, Bursa: MKM Yayıncılık, 2008, ss.303- 310.
  • Tayyar Arı, “Türkiye, Irak Ve Abd: Soğuk Savas Sonrasi Dönemde Basra Körfezi’nde Yeni Parametreler”, http://www.tayyarari.com/download/Turkiye_irak_abd.doc, Erişim tarihi 20.05.2014
  • Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler Teorisi, İstanbul:Alfa Yayınları, 2006, s.227.
  • Theodore H. Cohn, Global Political Economy. Theory and Practice, Longman, 2003, s.27.
  • Torbjorn L. Kunetsen, History of International Relations Theory, Manchester University, 1992, ss.171-172.
  • Ümit Özdağ, “Yeniden Yapılanan Ortadoğu”, İçinde Der. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz vd., Irak Dosyası, Tarih ve Tabiat Vakfı, 2003, s.150.
  • Vassilis K. Fouskas ve Bülent Gökay, The New American İmperialism: Bush’s War on Ter- ror and Blood for Oil, Connecticut:Praeger Security International, 2005, s.14. İçinde Emre İseri, The US Grand Strategy and the Eurasian heartland in the 21th century:with reference to the main Caspian oil export pipeline BTC, PhD Thesis, Keele University, 2008, s.134. Unpub- lished Thesis.
  • Walter C. Opello, ve Stephen J. Rosov, The Nation State and Global Order: A Historical Introduction to Contemporary Politics, London: Lynne Rienner Publishers, 2004, s.167.
  • Yunus AKGÜR ve Ertan ÇAKIROĞLU, “Şangay İşbirliği Örgütü” KÖKSAV E-Bülteni, KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı (KÖKSAV), Nisan 2008, s.3.
  • “Hegemony”, İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü, İstanbul:Redhouse Yayınevi, 1995, s.452.
  • “Hegemonya”, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat, İstanbul:Türdav, 1993, s.360.
  • A. Ercan Su, ‘’Elestirel Teori Çerçevesinde Hegemonya ve Alt-Hegemonya: Almanya ve Japonya Örneği’’, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2006.
  • Joshua S. Goldstein ve Jon C. Pevehouse, International Relations, Pearson, 2013, ss.58,506.
  • Martin Griffiths ve Terry O’Callaghan, International Relations: The Key Concepts, Lon- don: Routledge, 2004, ss.137-138.
  • Mehmet Yetiş, “Hegemonya”, İçinde Der. Gökhan Atılgan ve Attila Aytekin, Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinlerarası İlişkiler, Yordam Kitap, 2012, s.87.
  • Robert O.Keohane, After Hegemony, Cooperation and Discord in the World Political Eco- nomy, First Edition, New Jersey:Princeton University Press, 1984, s.34
  • Türk Dil Kurumu Web Sitesi, http://www.tdk.gov.tr/
Toplam 170 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Murat Alakel Bu kişi benim

Ahmet Safa Yıldırım Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 23 Şubat 2015
Gönderilme Tarihi 23 Şubat 2015
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 4 Sayı: 8

Kaynak Göster

APA Alakel, M., & Yıldırım, A. S. (2014). 11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8). https://doi.org/10.17828/yasbed.20267
AMA Alakel M, Yıldırım AS. 11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış. YSBD. Ekim 2014;4(8). doi:10.17828/yasbed.20267
Chicago Alakel, Murat, ve Ahmet Safa Yıldırım. “11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 4, sy. 8 (Ekim 2014). https://doi.org/10.17828/yasbed.20267.
EndNote Alakel M, Yıldırım AS (01 Ekim 2014) 11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 4 8
IEEE M. Alakel ve A. S. Yıldırım, “11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış”, YSBD, c. 4, sy. 8, 2014, doi: 10.17828/yasbed.20267.
ISNAD Alakel, Murat - Yıldırım, Ahmet Safa. “11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 4/8 (Ekim 2014). https://doi.org/10.17828/yasbed.20267.
JAMA Alakel M, Yıldırım AS. 11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış. YSBD. 2014;4. doi:10.17828/yasbed.20267.
MLA Alakel, Murat ve Ahmet Safa Yıldırım. “11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, c. 4, sy. 8, 2014, doi:10.17828/yasbed.20267.
Vancouver Alakel M, Yıldırım AS. 11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış. YSBD. 2014;4(8).

Cited By

ABD-RUSYA-ÇİN EKSENİNDE ENERJİ GÜVENLİĞİNİN ULUSLARARASI SİSTEMDEKİ ARTAN ÖNEMİ: ORTADOĞU PETROLLERİ ÖRNEĞİ
Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
Ramazan İZOL
https://doi.org/10.30692/sisad.701209
EĞİTİMİN DIŞ POLİTİKADA YUMUŞAK GÜÇ OLARAK KULLANILMASI ÖRNEĞİ: AMERİKAN BARIŞ GÖNÜLLÜLERİ ÖRGÜTÜ
Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi
Erdal AÇIKSES
https://doi.org/10.20493/birtop.842182
 Kapak Resmi İndir

-