Başka Bir Temsil Mümkün mü? Star sisteminde bir cüce: Peter Dinklage

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 36 - 56, 15.10.2021

Merve Koç

Öz

Bedenin denetimi için uygulanan politikalar, estetik, güzel ve ideal olanı belirleyerek bazı normlar oluşturmaktadır. Bu normlar sinemaya yansıdığında belirlenen normlara uymayan bedenlere sinemada daha az yer verilmektedir. Engelli karakterler sinemasal anlatıda yer aldıklarında ise ya hikayenin merkezinde değildir ya da olumsuz kültürel temsilleri sürdürmektedir.
Bu çalışmada, beden politikaları ve normalliğin inşasının oluşturduğu normatif beden olgusunun yıldız sistemindeki belirleyiciliğe rağmen Peter Dinklage'ın cüceliğe sahip bir aktör olarak sinemasal anlatıda yer almasının engelliliğin temsilinde bir dönüşüm yaratıp yaratmadığı sorulmuştur. Bu kapsamda Peter Dinklage'ın rol aldığı Nip/Tuck ve Game of Thrones dizileri eleştirel söylem çözümlemesi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda cüceliği olan bir oyuncu olarak Peter Dinklage'ın star sistemi kalıplarını yapı bozumuna uğratılmasına ve engelliliğe dair olumsuz kültürel temsillerin dönüştürülmesine katkıda bulunduğu ancak aynı zamanda engelli bir karakterin; güzellik, çirkinlik veya normallik kavramlarının yeniden inşa edilmesinde bir araç olarak kullanıldığı ayrıca hegemonik erkekliğin ve “sağlam” bedenin varlığını güçlendirme anlamları da taşıdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beden politikaları, normatif beden, engellilik, cücelik, star sitemi, eleştirel söylem çözümlemesi

Kaynakça

• Adadağ, Ö. (2012). Ulusu Eğitmek: İki Dünya Savaşı Arası Dönemde Eğitici Sinema. Galatasaray İletişim Fakültesi Dergisi, 17, 29-61.
• Aker, N. (2018). Kadının Toplumsal varoluş süreci ve Game of Thrones dizisindeki kadın karakterlerin dönüşümü. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. içinde Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Alemdar, K., ve Erdoğan, İ. (2010). Popüler kültür ve iletişim. Ankara: Ümit Yayıncılık
• Arık, E. (2013). Şöhret kültürü ve şöhret gazeteciliği: Medya profesyonelleri üzerine bir çözümleme. Yayımlanmamış doktora tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Aurita, N. A. (2018.) Hierarchy of Masculinities in George R.R. Martin's A Game of Thrones. Undergraduate thesis, Universitas Islam Negeri Maulana Malik Ibrahim. https://eprints.lancs.ac.uk/id/eprint/76114/2/EastonAuthorFORMATTED_1_.pdf adresinden erişildi.
• Baecque, A. (2011). Perdeler: Sinemada Beden. Ed. Corbin, A., Courtine, J.J.& Vigarello, G. Bedenin Tarihi III Bakıştaki Değişim: 20.Yüzyıl (Çev. Saadet Özen) içinde 305-328. Yapı Kredi Yayınları: İstanbul
• Baran, H. (2019). Gerçek zamanlı pazarlamanın markalar üzerindeki etkisi: Game of Thrones örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Barnes, C. (1992). Disabling imagery and the media: The British Council Of Organısatıon Of Disabled People. Ryburn Publishing
• Benioff, D., Weiss D. B. (2011). Game of Thrones. [TV Dizisi].ABD: HBO.
• Biklen, D., & R. Bogdan. (1977). Media portrayals of disabled people: a study in stereotypes. Interracial Books for Children Bulletin. 8 (7), 4–9.
• Browning, T. (1930). Freak [Film]. ABD:Metro-Goldwyn-Mayer
• Corbin, A., Courtine, J.J.& Vigarello, G. (2013). Bedenin Tarihi III Bakıştaki Değişim: 20.Yüzyıl (Çev. Saadet Özen). Yapı Kredi Yayınları: İstanbul
• Davis, L. J.(2011). Normalliğin inşası: Çan eğrisi, Roman ve 19. yüzyılda sakat bedenin icadı. Sakatlık Çalışmaları. Sosyal Bilimlerden Bakmak içinde (ss. 187-208) der. D. Bezmez, S. Yardımcı ve Y. Şentürk, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Dcillo, T. (1995). Manik Depresif [Film]. ABD: Sonny Picturess Classic
• Dorsay, A. (1989). Sinemamızın umut yılları 1970-80 Arası Türk sinemasına bakışlar. İstanbul:İnkılâp Kitabevi.
• Dorsay, A. (2005). 100 Yılın 150 Oyuncusu. İstanbul: Remzi Yayınları.
• Dyer, R. (1986). Stars. London: BFI Publication.
• Eco, U. (1995). Ur-fascizm. The Newyork Review of Books. 28 Mart 2020 tarihinde https://www.nybooks.com/articles/1995/06/22/ur-fascism/ adresinden alınmıştır.
• Eco, U. (2009). Çirkinliğin Tarihi. İstanbul: Doğan Kitap.
• Ellis, K. M. (2014) .Cripples, Bastards and Broken Things: Disability in Game of Thrones.M/C Journal 17(5) https://doi.org/10.5204/mcj.895
• Foucault, M. (2003). Cinselliğin Tarihi( Çev. H. U. Tanrıöven). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Game of Thrones (t.y). Game of Throenes wiki içinde 12 Ocak 2021 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Game_of_Thrones adresinden erişildi.
• Gee, P. J. (2010). How to do discourse analysis: A toolkit. London: Routledge.
• Gerard, G.( 2020). “Yet I’m Still a Man”: Disability and Masculinity in George R.R. Martin’s A Song of Ice and Fire Series. Disability and masculinity. The International Encyclopedia of Gender, Media, and Communication, 1-6. 20 Aralık 2020 tarihinde https://www.utpjournals.press/doi/citedby/10.3138/cras.49.1.007 adresinden erişildi.
• Hülür, H. (200). Faşist olmayan varolma biçimlerinin olanakları üzerine: Michel Foucault’da normallesme, benlik ve etik. Ekev Akademi Dergisi,13, (40).
• İmdb, (t.y). Nip/Tuck içinde 18 Şubat 2021 tarihinde https://www.imdb.com/title/tt0361217/fullcredits?ref_=tt_cl_sm#cast adresinden erişildi.
• İmdb, (t.y.) Game of Thrones içinde 18 Şubat 2021 tarihinde https://www.imdb.com/title/tt0944947/fullcredits?ref_=tt_cl_sm#cast adresinden erişildi.
• Karakoç, E. (2018). Türk medyasinda kadina yönelik ableist tutumun okunmasi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kelly, J.B. (2002). Queer ve sakatlık kuramının özgürleştirici etiği (Çev. Kambur). Queer-Sakatlık Konferansı’nda sunulan bildiri. Erişim adresi: https://www.sakatlikcalismalari.net/2010/04/bir-baska-kose-tas-konferansa-sunulan.html.
• Koç, M. (2017). Dramaturjik teori çerçevesinde sosyal medyada engelli bireylerin benlik sunumu. Selçuk İletişim, 10(1), 262-281.
• Koparır, G. (2020). Tv yayıncılığında yeni ekran kullanımı: Game of Thrones dizisi bağlamında transmedya hikayeciliği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Longmore, P. (1987). Screening stereotypes: Images of disabled people in television and motion pictures. In Images of disabled, disabling images (Eds. Gartner, A, Tom, J.). New York: Prager.
• Malthora, R. (2001). Sakat Hakları Hareketinin Siyaseti. New Politics, 8 (3). 17 Ekim 2020 tarihinde http://www.sakatlikcalismalari.net/2009/01/r-malhotra.html adresinden alınmıştır.
• Mast, G., Cohen, M. (1980). Film Theory and Critism:Introductory Readings. Journal of Aesthetics and Art Criticism 38 (4):475-477.
• Mccarty, X. (2004). Hayatın İçinden [Film]. ABD: Miramax.
• McDonagh, X. (2008). Brüjde [Film]. İrlanda, Birleşik Krallık: Focus Features
• Meeuf, R.(2014). The Nonnormative Celebrity Body and the Meritocracy of the Star System: Constructing Peter Dinklage in Entertainment Journalism. Journal of Communication Inquiry. 2014;38(3):204-222. doi:10.1177/0196859914532947
• Murpy, R. (2003). Nip/Tuck. [TV Dizisi]. ABD: FOX
• Nip/Tuck (t.y.). Nip/Tuck wiki içinde 18 şubat 2021 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Nip/Tuck adresinden erişildi.
• Oliver, M. (1990) The politics of disablement. London: MacMillan Press.
• Özdemir-Akgündüz, G. (2013). Foucaultda iktidar ve beden ilişkisi. Akademik Bakış Dergisi, 1-16. Özger, G. (2009). Amerikan ve Türk sinemasında star olgusunun gelişimi ve değişimin geçmişten günümüze etkileri ”Gündüşteki Similar”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Pernick, M. (1996). The Black stork:eugenics and the death of defective babies in American medicine and motion pictures since 1915. Newyork: Oxford Univercity Press. Peter Dinklage (t.y.) Peter Dinklage içinde 12 Şubat 2021 tarihinde adresinden erişildi.
• Sena, C. (1971). Estetik, sanat ve güzelliğin felsefesi. İstanbul:Remzi Kitabevi.
• Tanya, N. C. (2019). All dwarfs are bastards’: Game of Thrones as disability studies pedagogy. The Journal of Fandom Studies 7(1) 35-46. https://doi.org/10.1386/jfs.7.1.35_1.
• The İnsider, (2015). How Emmy-winner Peter Dinklage became the beloved 'Game of Thrones' bad boy. 21 aralık 2020 tarihinde https://www.businessinsider.com/photos-peter-dinklage-biography-2015-4 adresinden erişildi.
• The Talks, (2015). Peter Dinklage: The fight is all. 12 Aralık 2020 tarihinde https://the-talks.com/interview/peter-dinklage/ adresinden erişildi.
• Threadgold, T. (2003). Cultural studies, critical theory and critical discourse analysis: Histories, remembering and futures. Lingustics Online, 14(2), 5-33.
• Tuğan, N. H. (2015). Türk Sinemasında Engellilik ve Hastalık. Ankara: Gece Kitaplığı Yayıncılık.
• Van Dijk, T. A. (1993b). Principles of critical discourse analysis. Discourse & Society, 4(2), 249-283.
• Van Dijk, T. A. (1998). Ideology: A multidisciplinary approach. London; Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Vigarello, G. (2013). Güzelliğin Tarihi (Çev. Erkan Ataçay). Ankara: Dost Kitabevi.
• Yardımcı, S. (2015). Sakatlığın Tarihsel İnşası. Engellilik ve Ayrımcılık: eğitimciler için temel metinler ve örnek dersler içinde, K. Çayır, M. Soran, M. Ergün (der.), İstanbul: Karekök erişim adresi: http://secbir.org/images/2015/pdf/metin1.pdf.
• Yüksel, N. A. (2001). Tarkan Yıldız Olgusu. İstanbul: Çiviyazıları.
• Zengin, E.S. (2017). Özneden nesneye: Söylem analizi üzerinden hayvanın değişen statüsü hakkında bir inceleme. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Zeyrek, D. (2009). Söylem ve toplum. A. Kocaman (Eds.). Söylem üzerine içinde (ss. 27-47). Ankara: ODTÜ Yayıncılık.