COVID-19 SALGINININ SPOR DÜNYASINA YANSIMALARI: LİSANSÜSTÜ TEZLER ÜZERİNE BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 99 - 118, 19.08.2024

Şükran Dertli

https://doi.org/10.70007/yalovaspor.1515799

Öz

Bu araştırmada, Yüksek Öğretim Kurumu Tez Merkezi (Yöktez) veri tabanında yayımlanan “COVID-19” ve “Spor” konulu lisansüstü tez çalışmalarının bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma COVID-19 ve Spor konularının bibliyometri bakış açısıyla incelenmesine yönelik yapılan özgün bir çalışmadır. Araştırmanın bu yönü ile COVID-19 ve Spor konusunda çalışma yapacak olan araştırmacılara rehberlik ederek akademik anlamda katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu amaçlar doğrultusunda araştırmada, Yöktez veri tabanının gelişmiş taraması üzerinden “COVID-19” ve “Spor” değişkenleri birlikte kullanılarak arama yapıldığında toplam 101 lisansüstü tezinin %92’sinin yüksek lisans (YL), %8’inin ise doktora ve tıpta uzmanlık tezi olduğu belirlenmiştir. Lisansüstü tez çalışmalarının “Tez Başlıkları “Konuları”, “Dizin ve Anahtar Kelimeleri” gibi değişkenleri IBM SPSS Statistics 25.0 paket programında ve kelime bulutlarında analiz edilerek bibliyometri analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda COVID-19 ve Spor konusunda erkek yazarların daha fazla çalışma yaptığı tespit edilmiştir. En fazla lisansüstü tezinin 2021 yılında Doç.Dr. ünvanına sahip akademisyenin danışmanlığında hazırlandığı belirlenmiştir. Uygulamaya yönelik elde edilen diğer bulgular sonuç bölümünde ayrıntılı olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, spor, bibliyometri

Etik Beyan

“Mevcut araştırma süresince “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” çerçevesinde hareket edilmiştir.” “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. Araştırmanın uygulaması etik kurul izin zorunluluğu gerektirmemektedir.”

Kaynakça

• Ağılönü, G. K. (2021). Pandemi sürecinde Covid-19'un turizm ve rekreasyonel etkinliklerden su sporları üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rekreasyon Ana Bilim Dalı, Muğla.
• Akdağ, M., & Türkmen, M. (2023). Kilis ve Gaziantep illerinde bocce ve dart sporu ile uğraşan sporcuların katılım güdüsü ve başarı algılarının incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 66-78. https://doi.org/10.46442/intjcss.1395155
• Alaeddinoğlu, V., & Kalkavan, A. (2023). Tenis spor dalında 2002-2021 yılları arasında Türkiye’de yapılan lisansüstü ve doktora tezlerinin bibliyometrik içerik analizinin incelenmesi. Anatolia Sport Research, 4(1), 1-18.
• Alaeddinoğlu, V., & Kaya, İ. (2016). Türkiye Kayak Milli Takımları alp disiplini ve kuzey disiplini sporcularının antropometrik ve fizyolojik özelliklerinin karşılaştırılması. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 116-123. https://dergipark.org.tr/en/pub/sbsebd/issue/31662/347135
• Atasoy, B., & Öztürk Kuter, F. (2005). Küreselleşme ve spor. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 11-22. https://dergipark.org.tr/en/pub/uefad/issue/16681/173332
• Aydın, İ., & Tütüncü, Ö. (2021). Pandemi sürecinde yaşlılık ve rekreasyon. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 32(1), 100-105 . doi:10.17123/atad.948495
• Balaban, G., Yıldırım, Ü. T., & Esen, M. F. (2023). COVID-19’la ilişkili psikoloji alanyazınına ilişkin bibliyometrik bir analiz. Anatolian Journal of Health Research, 4(1), 17-24.
• Batu, B. (2020). Yüzme sporcularının yeni tip korona virüse (COVID-19) yakalanma kaygısının incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Kafkas Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Kars.
• Belli, E., Mızrak, O., & Saraçoğlu, Y. (2020). Crisis management in sports organizations: the case of covid-19. Journal of Physical Education and Sports Management, 7(1), 55-65. http://doi.org/10.15640/jpesm.v7n1a7
• Birol, S. Ş., & Karaküçük, S. (2014). Sportif rekreasyon uygulama politikaları üzerine bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(27), 80-86. doi:10.18493/kmusekad.32533
• Boz, E., & Mazlum, M. (2023). Pandemi sürecinin olimpik karate sporcuları üzerine etkisi ve sporcuların yeni tip koronavirüsüne yakalanma kaygılarının karma araştırma yaklaşımıyla incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 12(1), 1-15. https://dergipark.org.tr/en/pub/tojras/issue/75265/1202161
• Boz, E., Kul, M., & Çetintaş, Y. (2024). Milli Takım düzeyindeki bedensel engelli para-karate sporcularının spora katılım motivasyonları ile yaşam kalite ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 59-69. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1368068
• Buyrukoğlu, E., Coşkun, F., Bayındır, M., & Karagöz, S. (2023). Spor medyasında kadının rolü ve medya spor ilişkisi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 56-64. https://dergipark.org.tr/en/pub/kafkassbd/issue/76363/1262178
• Cengiz, R., & Taşmektepligil, M. Y. (2016). Spor üzerine sosyolojik bir çözümleme: spor merkezleri (Samsun örneği). Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi(56), 220-240. https://dergipark.org.tr/en/pub/abuhsbd/issue/32964/366317
• Çavuşgil Köse, B. (2020). Turizm ve Covid-19: Bir bibliyometrik analiz yaklaşımı. Journal of Humanities and Tourism Research, 5, 99-111.
• Çay, G. (2023). Turizm ve Gastronomi ile ilişkili farklı anabilim dallarında yayınlanan covıd-19 konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(4), 554-576.
• Demir, Y. E., & Gedik, M. (2022). Engelli kavramı ile ilgili akademik yayınların VOSviewer ile bibliyometrik analizi. Toplumsal Politika Dergisi, 3(1), 12-25.
• Dülgaroğlu, O. (2022). Koronavirüs (covid-19) salgınının Çanakkale’deki rekreasyon etkinlikleri ve turizm sektörü üzerine etkileri: basında çıkan haberler üzerine bir söylem analizi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 6(1), 30-47. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1868533
• Ekenci, G. (1997). İnsan ve çevre ilişkilerinin spor kulübü yönetimine etkileri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(4), 35-43. https://dergipark.org.tr/en/pub/gbesbd/issue/27954/303620
• Eray N, Yıldırım B. (2024). Türkiye’de bisiklet üzerine yapılan çalışmaların değerlendirilmesi: Bir içerik analiz çalışması (1987-2023). BÜSAD. https://doi.org/10.58605/bingolsaglik.1448563
• Esmer, Y. (2020). Spor yönetimi ve etik. İY Gök ve F Dayı (Eds.). Sporda finansal, ekonomik ve sosyal araştırmalar. (1 b., s. 473-500). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. https://www.researchgate.net/publication/340863454_Spor_Yonetimi_ve_Etik
• Esmer, Y., & Dayı, F. (2019). Spor işletmelerinde nakit yönetimi: Bist’de bir uygulama. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1889-1905. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/701484
• Gümüşgil, O., & Aydoğan, R. (2020). Yeni tip koronavirüs-covid 19 kaynaklı evde geçirilen boş zamanların ev içi rekreatif oyunlar ile değerlendirilmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(1), 107-114. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1022850
• Gürsoy, M. (2022). Sosyolojide covıd-19 araştırmalarının bibliyometrik analizi. Akademik Sosyal Bilimler Çalışmaları Dergisi, 15 (92).
• Güzel, S., Yel, K., Kurcan, K., & Erkılıç, A. O. (2024). An Evaluation of Postgraduate Theses on the Pilates Exercise Discipline. Dede Korkut Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 32-46.
• Haşit, G., & Arifler, M. M. (2023). Türkiye’de Covid-19 ve kriz yönetimi konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. 1. Bilsel Uluslararası Dünya Bilim ve Araştırma Kongresi.
• Hepyükselen, M. (2021). Bireysel spor dallarında Türk Milli takımında yer alan sporcular ile Türkiye şampiyonalarına katılan sporcuların covid-19 salgın sürecindeki beslenme bilgi düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, İstanbul Gedik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Katra, H. (2021). Öğretmenlerin kovid-19 korkusunun fiziksel aktivite ilişkisi, mental sağlık ve yeme davranışlarına etkisi (Çanakkale il örneği). Doktora tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Bursa.
• Kazak, M., & Kazak, G. (2023). Sağlık turizmi alanında yapılan çalışmalarının VOSviewer ile bibliyometrik analizi. Journal of Healthcare Management and Leadership, (1), 34-45.
• Keskin, M. A. (2021). COVID-19 sürecinde beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin web 2.0 araçlarını kullanma öz yeterliliklerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Çanakkale.
• Kıllı, M., & Işık, Y. (2024). Muhasebe araştırmalarında covid-19 salgını etkisi: Bibliyometrik bir analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 15(42), 443-462.
• Koçak, U. Z., & Özer Kaya, D. (2020). COVID-19 pandemisi, spor, sporcu üçgeni: etkilenimler ve öneriler. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 129-133. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1196519
• Korkutan, M., Menteş, N., & Korkutan, M. (2023). Covid-19 sürecinde üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma: Bitlis örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(32), 300-323. https://dergipark.org.tr/en/pub/diclesosbed/issue/76043/1247388
• Kul, M., & Gıdık, O. (2021). Covı̇d-19 sürecinde amatör lig futbolcu ve antrenörlerinin sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi: Çanakkale ili örneği. Gece Kitaplığı. Ankara.
• Kurtipek, S., Güngör, N. B., Esentürk, O. K., İlhan, E. L., & Yenel, F. (2020). Öğrencilerin bakış açısı ile spor yöneticiliği bölümü: Bir Swot analizi . SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 187-194. doi:10.33689/spormetre.621704
• Kurudirek, M. İ., & Kurudirek, M. A. (2021). Measures and applications of the Turkish Ice Hockey Federation during the COVID-19 pandemic. African Educational Research Journal,, 9(4), 956-962. doi:10.30918/AERJ.94.21.143
• Kusan, O. (2023). Spor yapan ve yapmayan bireylerde sağlıklı olma kültürü ve fiziksel aktivite durumları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 192 - 200. doi:10.37989/gümüşsağbil.1228324
• Moç, T., & Gülbetekin, E. (2023). Sağlık bölümlerindeki öğrencilerin Covid 19 fobisinin sağlık algılarına etkisinde duygusal zekânın rolü. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(32), 164-185. doi:10.54600/igdirsosbilder.1192967
• Ödemiş, M., & Çobanoğlu, H. O. (2023). Dans çalışmalarında covid 19 üzerine bibliometrik bir analiz. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(1-Cumhuriyet’in 100. Yılı Özel Sayısı), 125-137. https://doi.org/10.38021/asbid.1345273
• Öktem, T., Şipal, O., Kul, M. & Dilek, A. N. (2020). Olimpiyat oyunlarına katılmaya aday boksörlerin COVID-19 kaygı düzeylerinin incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(62), 3620-3627.
• Özel, S., & Türkmen, M. (2023). Yetenek seçiminde analitik hiyerarşi süreci: Bocce branşında bir uygulama. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 221-237
• Özer, M., & Suna, H. E. (2020). Covid-19 salgını ve eğitim. Şeker, Özer, A. ve C. Korkut (Der.), Küresel salgının anatomisi: İnsan ve toplumun geleceği içinde, 171-192.
• Özer, U., & Çolakoğlu, T. (2017). Çağdaş spor bilincinin oluşmasına ilişkin spor yöneticilerinin görüşleri. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 1-11. doi:10.30769/usbd.328065
• Pereira-Payo, D., Denche-Zamorano, Á., Mendoza-Muñoz, M., Franco-García, J. M., Carlos-Vivas, J., & Pérez-Gómez, J. (2024, July). Trends in multicomponent training research in the aged population: A bibliometric analysis. In Healthcare (Vol. 12, No. 15, p. 1493). MDPI
• Plakias, S., Tsatalas, T., Mina, M. A., Kokkotis, C., Kellis, E., & Giakas, G. (2024). A bibliometric analysis of soccer biomechanics. Applied Sciences, 14(15), 6430.
• Sadıkoğlu, M. C. (2021). Türkiye'de COVİD-19 pandemi sürecinde alınan tedbirler ve gerçekleştirilen spor organizasyonlarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Antrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Sağtaş, S., & Ercoşkun, S. (2022). YÖK ulusal tez merkezine kayıtlı e-ticaret alanında yazılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Journal of Awareness, 7(1), 47-55.
• Şimşir, Z., & Koç, H. (2023). Türkiye’de geçmişten günümüze ergenlik araştırmaları: Bibliyometrik bir çalışma. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 11(30), 1-22.
• Şirin, T., Eratlı Şirin, Y., & Metin, M. (2020). Kriz zamanlarında spor örgüt yönetimi: Covıd-19 örneği. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 331-345. doi:10.38021/asbid.834009
• Taş, E. (2014). Turizm potansiyelinin belirlenmesi: Doğu Karadeniz bölgesi Bayburt ili örneği. Doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Isparta.
• Taş, E. & Dertli Ş. (2024). Tıbbi ve Aromatik Konulu Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Analiz ile Değerlendirilmesi . International Congress on Multidisciplinary Approaches in Agricultural Sciences (ASMAC). Bayburt Üniversitesi. 15-17 Mayıs. Bayburt. 13.
• Toker, A. (2021). Yayımla veya yok ol! Rekreasyon yönetimi araştırmaları nereye gidiyor? Bibliyometrik bir değerlendirme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3), 2107-2126.
• Tosyalı, H. (2021). Covid-19 konulu medya ve iletişim çalışmalarının bibliyometrik profili. Selçuk İletişim, 14(4), 1578-1604.
• Türker, Ü. (2021). Koronavirüs (COVID-19) pandemisinin yükseköğretim öğrencilerinde anksiyete düzeyi ile e-öğrenme tutumlarına etkisi. Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Samsun.
• Türkmen, M. (2023). Digıtalizatıon of sports during pandemics; the practice of turkish sport for all federation. Молода спортивна наука україни, 1.
• Türkmen, M., & Özsarı, A. (2020). Covid-19 Salgını ve spor sektörüne etkileri. 8(2), 55-67. doi:10.14486/IntJSCS.2020.596
• Türkmen, M., Kul, M., Genç, E., & Sarıkabak, M. (2013). Konaklama işletmesi yöneticilerinin rekreasyon algı ve tutumlarının değerlendirilmesi: Batı Karadeniz Bölgesi örneği. Electronic Turkish Studies, 8(8), 2139-2152. https://turkishstudies.net/DergiTamDetay.aspx?ID=5311
• Ünlü, Ç., Çeviker, A., & Çamiçi, F. (2024). Basketbol branşı ile ilgili lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 10(1), 36-44.
• Yeksan, Ö., & Akbaba, A. (2019). Sürdürülebilir turizm makalelerinin bibliyometrik analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 220-231.
• Yenel, F., & Güngörmüş, H. A. (2006). Türkiyedeki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması ile sportif gelişmişlik düzeylerinin belirlenmesi . SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 61-72. doi:10.1501/Sporm_0000000062
• Yurtsızoğlu, Z. (2021). Spor endüstrisinde bir krizin öyküsü (covid-19). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 45-50. http://cuspor.cumhuriyet.edu.tr/en/download/article-file/1654674