AŞINMAYA KARŞI DİRENÇLİ MİİLUX450 ÇELİĞİ İLE S235JR YAPI ÇELİĞİNİN KAYNAKLANABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2024, , 81 - 96, 30.10.2024

Ercan Kaya , Cengiz Kayacan

https://doi.org/10.57120/yalvac.1554214

Öz

Üretimde hem maliyetleri düşürmek hem de yüksek performanslı ürünler üretmek için farklı birleştirme yöntemleri kullanılır. Farklı metallerin bir arada kullanılmasında en çok tercih edilen yöntemlerin başında kaynaklı birleştirme yöntemi gelir. Bu çalışmada, fiber lazer kaynak yöntemi ve Robotik Metal Aktif Gaz (MAG) kaynak yöntemi kullanılarak 6 mm kalınlığında S235JR ve Miilux450 çeliği Taguchi yöntemi kullanılarak belirlenen uygun parametrelerle kaynatılmıştır. Kaynak sonrası numunelere çekme testi, 3 nokta eğme testi, mikro sertlik testi yapılmıştır. Son olarak numunelerin optik mikroskopla mikro yapı incelemesi yapılmıştır. Çekme testi sonuçlarının minitab programı ile istatistiksel analizi yapılmıştır. Sertlik testinde; ana malzeme, kaynak bölgesi ve Isı Tesiri Altındaki Bölgelerin (ITAB) Vickers sertlikleri incelenerek optik mikroskop ile mikro yapıları incelenmiştir. Çekme deneyine ait parametreler ANOVA ile incelendiğinde MAG kaynağında en etkili parametre kaynak hızı, lazer kaynağında frekans olduğu görülmüştür. Lazer kaynağında ergimenin dar bir bölgede olması ve düşük ısı girdisi sayesinde sertlik değerinin MAG sertlik değerinden daha yüksek olduğu görülmüştür. Eğme testinde Miilu450 aşınmaya karşı dirençli çeliğin sert bir malzeme olması nedeniyle Miilux450 çelik numunelerinin hiçbirinde eğilme gerçekleşmezken eğilme 235JR üzerinde gerçekleşmiştir.

Anahtar Kelimeler

S235JR, Miilux450, Lazer Kaynağı, Metal Aktif Gaz Kaynağı, Taguchi, Minitab

Teşekkür

Çalışmam esnasında engin bilgi, birikim ve tecrübeleri ile yol göstererek, destekleyen değerli danışman hocam Prof. Dr. Mehmet Cengiz KAYACAN’a teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• 1. Karabaşoğlu, M. (2008). Aşınma deney cihazı tasarımı ve imalatı (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• 2. Gür, A.K., Çalıgülü, U., Bilen, F.A., 2016. AISI 304/Hardox400 çelik çiftlerinin PTA kaynak yöntemiyle birleştirilebilirliliği. 4. Uluslararası Kaynak Teknolojileri Konferansı ve Sergisi, 11-13 Mayıs, Gaziantep, 1199-1208.
• 3. Güven, A., Özcan, M.T. (2005). Sade karbonlu çeliklerin mineral ortamlarda abrasif aşınmasında malzeme sertliğinin aşınma üzerine etkisi. Mühendis ve Makina, 46(545), 26-33.
• 4. Yetmez, N., Koçar, O., Kocaman, E. (2022). Lazer kaynaklı S235JR sac metalin mekanik davranışının incelenmesi, 1 St Internatıonal Conference On Engıneerıng And Applıed Natural Scıences-Iceans 2022, 10-13 Mayıs, Konya.
• 5. Tunçel, O. (2020). Lazer kaynağı ile birleştirilmiş farklı türdeki yüksek/ultra yüksek mukavemetli çeliklerde mekanik ve mikroyapı ilişkilerinin incelenmesi (Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• 6. Ata, F. (2021). Gemi inşa sanayinde kullanılan Grade A çeliğinin kaynak bölgesinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Isparta.
• 7. Tuncer, E. (2006). Aşınmaya dayanıklı çelikler ile genel yapı çeliğinin kaynağında birleşme özelliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• 8. Uluocak, M. E. (2008). Hardox 450 çeliklerinin mag kaynak bölgesi mikroyapı ve mekanik özelliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• 9. Adar, M. (2019). Hardox-500 ile st-52 çeliğinin kaynak edilebilirliğinin mekanik testler ve istatistiksel yöntemlerle araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi, Karabük.
• 10. Kaybolma, R. (2020). Hardox 450 çeliklerinin özlü tel ile robotik mag kaynak yöntemiyle birleştirilmesi ve mekanik özelliklerin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Sakarya.
• 11. Karaşin, M.N. (2022). Lazer kaynağı ile birleştirilen Ramor600 çeliğinin mekanik özelliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• 12. Çakır, M.T. (2023). Aşınmaya dayanıklı zırh çelikleri ile yapı çeliklerinin Mag kaynağı ile birleştirilebilirliğinin araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi, Karabük.
• 13. Daniş, A. (2024). Gazaltı kaynak yöntemi ile birleştirilen S355J2 yapı çeliklerinin mikroyapı ve mekanik özelliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• 14. Miilux (b.t.). https://www.miilux.com.tr/
• 15. Chncelik (b.t.). https://www.chncelik.com.tr/st-37-s235jr-celik-ozellikleri/ 16. Savaşkan, M., Taptık, Y., Ürgen, M. (2004). Deney tasarımı yöntemi ile matkap uçlarında performans optimizasyonu. İtüdergisi, 3(6), 117-128.
• 17. Spss (b.t.). https://www.spss-yardimi.com/r-kare-r-squared-nedir-spss/
• 18. Okay, T., Najafigharehtapeh, A., Emre, H.E., Kaçar, R. (2015, Nisan). S235JR- HARDOX400 çelik çiftinin kaynaklanabilirliğinin araştırılması. C. Göloğlu (Oturum başkanı), 2. Uluslararası Demir Çelik Sempozyumu. Karabük Üniversitesi Demir Çelik Enstitüsü, Karabük.
• 19. Savaş, A. (2021). MIG Kaynak Yöntemiyle Birleştirilen Hardox 400, AISI 304L ve ST52 kalite çeliklerin mikroyapı ve mekanik özelliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi, Karabük.
• 20. Ayyıldız, E.A. (2022). Aşınmaya dirençli HBW450 Hardox çeliği ve S355J2 yapı çeliğinin robotik gazaltı kaynak yöntemi ile birleştirilmesi ve metalurjik özelliklerinin değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• 21. Çelen, S. (2006). Paslanmaz çeliklerin lazer kaynağında kaynak parametrelerinin bağlantının dayanım ve korozyon özelliklerine etkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• 22. Yılmaz, T. (2010). Masif ve özlü kaynak telleri ile birleştirilen Hardox 400 çeliklerinin mekanik ve mikroyapı özellikleri (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• 23. Özşahin, S., Çavdar, K. (2023). Paslanmaz çeliklerin lazer kaynağı yöntemi kullanılarak birleştirilmesi. BAUN Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25(1), 354-372.
• 24. Özturan, A.B. (2022). Hardox 450 ve S355J2C+ N çeliklerinin gazaltı ark kaynak yöntemi ile birleştirilmesinin mikroyapı ve mekanik özellikler bakımından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• 25. Korkmaz, Ş., Çetin, M.H., Adar, M., Orak, A. (2020). Gmak yöntemi ile birleştirilmiş Hardoks500-St52 numunenin çekme dayanımı ve sertlik davranışının incelenmesi. Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(2), 300-317.