ÜÇGEN VE HİLAL BAŞLIKLI ÇELİK DÜZLEMSEL KAFES KİRİŞLERDE YÜKSEKLİĞİN AĞIRLIK ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 16, 01.10.2022

Zeynep İpekçi , Mustafa Kavraz

Öz

Özellikle 19.yy başlarından itibaren yapı sektöründe etkili şekilde kullanılmaya başlayan çelik, günümüzde her türlü yapım faaliyeti içinde yer alan bir malzeme olarak karşımıza çıkmaktadır. Dayanıklı, ekonomik olmasının yanı sıra özellikle sürdürülebilir malzeme olması kullanım alanının geniş olmasında büyük etkiye sahiptir. Yapıların ana taşıyıcı sistemlerinin yanı sıra özellikle bina örtü sistemlerinin taşıyıcıları olarak da etkili şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışma kapsamında da çelik, çatı örtü sistemin taşıyıcısı olarak kullanılmıştır. Bu kapsamda bir sanayi yapısının 30 m çatı açıklığını geçmek için, üçgen ve hilal başlık tiplerine sahip kafes kirişler seçilmiştir. İki başlık türünde de mekanın tavan yüksekliğine 0 cm, 40 cm, 80 cm, 120 cm, 160 cm, 200 cm ve 240 cm avantaj sağlayacak biçimler tasarlanmıştır. İki başlık türünün her biri için yedi farklı biçim oluşturularak toplam 14 adet düzlemsel kafes kiriş elde edilmiştir. Kirişlerin her biri SAP2000 programında optimum ağırlığın elde edilebileceği biçimde modellenmiştir. Daha sonra ağırlığa bağlı olarak her başlık tipi ve tavan yükseklik kazancı için en optimum sonucu veren düzlemsel kafes kirişler belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çelik, Kafes kiriş, Yükseklik Kazancı, Ağırlık

EFFECTS OF HEIGHT ON WEIGHT OF LATTICE BEAMS WITH TRIANGULAR AND CRESCENT HEAD TYPES

Öz

Especially since the beginning of the 19th century, steel, which has been used effectively in the building sector, is now a material that is involved in all kinds of construction activities. In addition to being durable and economical, the fact that steel is a sustainable material has a great effect on its wide usage area. In addition to the main bearing systems of buildings, it is also used effectively as bearing elements of roof systems. In this study, steel was used as a bearing element of the roof system. In this context, lattice beams with triangular and crescent head types were selected to pass the 30m roof span of an industrial building. In both types of caps, forms that will provide advantage 0 cm, 40 cm, 80 cm, 120 cm, 160 cm, 200 cm and 240 cm to the ceiling height of the space are designed. A total of 14 planar lattice beams were obtained by creating seven different shapes for each of the two cap types. Each beam was modeled in the SAP2000 program so that the optimum weight could be obtained. Then, depending on the weight, the planar lattice beams that give the optimum result for both each cap type and ceiling height gain were determined.

Anahtar Kelimeler

Steel, Lattice beam, Height gain, Weight

Kaynakça

• [1] Kurtay, C., Badem, M. (2004). Avrupa Ülkeleri ve Türkiye’deki Çelik Yapı Uygulama Olanak ve Kıstlarının İncelenmesi, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 19 (4), 351-363.
• [2] Deren H., Uzgider E., Piroğlu, F. (2003). Çelik Yapılar, 1. Baskı, Çağlayan Kitapevi, İstanbul.
• [3] Roth, L., M. (2006). Mimarlığın Öyküsü, Çev. Ergün Akça, 3. Baskı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• [4] Eyyübov, C. (2004). Çelik Yapılar, 1. Cilt, Birsen Yayınları, İstanbul.
• [5] Özgen A., Sev, A. (2000). Çok Katlı Yapılarda Taşıyıcı Sitemler, Birsen Yayınevi, İstanbul.
• [6] Özhendekçi, D. (2019). YTÜ İnşaat Müh. Böl. Çelik Yapılar Ders Notları 1, https://tr.scribd.com/document/41131964/Devrim-Ozhendekci-Celik1-Ders-Notu-1 adresinden edinilmiştir.
• [7] Sharp, D. (1993). 20th. Century Architecture, Ed. Alan Blanc, Micheal Mc Evoy, Roger Plank, Architecture And Construction İn Steel, F&FN Spon, Londra.
• [8] Sezgin, F. (2005). Mimarlığın Geleceği Üzerine Kestirimler, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3-9.
• [9] Karaduman, M. (1999). Çelik Yapılar, Cilt 1, 3. Baskı, Nobel Yayınları, Konya.
• [10] Ertan, E. (2012). Mimarlıkta Yapı-Yapım, Birsen Yayınevi, İstanbul.
• [11] Orbay, A., Savaşır, K. (2004). Tonoz Biçimli Çift Katlı Uzay Kafes Sistemlerin -Çeşitli Kriterler Açısından- Etkinliğinin Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Araştırma, DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 6 (1), 39-49.
• [12] Ata, N., Nuhoğu A., Aydın, H. (2015). Çelik ve Prefabrike Hangar Yapılarında İnşaat Maliyetlerinin Karşılaştırılması, 6. Çelik Yapılar Sempozyumu. http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/3176.pdf adresinden edinilmiştir.
• [13] Kozanoğlu, C., Suk, R. (2015). Çelik Malzemeyle Yapılmış Stadyum Tribün Çatısının Taşıyıcı Sisteme Bağlı Maliyet Karşılaştırılmasının Yapılması, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 11 (2), 183-193.
• [14] Işık, E., Özdemir, M., Karaşın, İ., B., Aydın M., C., Ülker, M. (2016). Çelik Profil Değişiminin Yapı Performansına Etkisi, International Engineering, Science and Education Conference, Diyarbakır.
• [15] T.S.E., Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri, TS-498, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1987.
• [16] URL-1, https://www.lme.com.tr/kosebent-demir-fiyatlari.html. 30 Aralık 2019