SHAKING THE IMAGE IN ARCHITECTURE: THE CASE OF THE SANCAKLAR

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 46 - 61, 20.10.2023

Fatih Şahin , Youssef Sennou

https://doi.org/10.57120/yalvac.1361709

Öz

Image formation is read with its representation in memory over the sum of the abstract and concrete information presented by the environment. Dialogue established between people and the environment, positive use of perception change, recognition/promotion, the role assumed in the formation of physical and psychological behaviors are summarized by the image stance in memory. Although the images visualized in people's memories show changes regarding the space, place and city, it supports the existence of the social image in the whole through environmental components, lived experiences and fragmented meaning inferences. The image of the city or the social image strengthens the sense of belonging of the city dwellers and facilitates the fluidity/habit of daily life. The design of Sancaklar Mosque includes imaginative features and solutions that will change the current architectural agenda, shift some paradigms, and make us rethink architecture, beyond the well-known examples that perpetuate the past. In the study, the images that shape the design of Sancaklar Mosque and change in the relationship between physical architecture and thematic formations were examined with spatial analysis. These analyzes on mosque designs and discourses, which are at the center of current debates, have brought a different perspective to the mosque image in memory, conceptual expansions and site-specific shaping concerns, also has been constructed a groundwork that will allow the production of information for new designs.

Anahtar Kelimeler

Image, Sign, Sancaklar Mosque, Architectural Design, Emre Arolat.

MİMARİDE İMGENİN SARSILMASI: SANCAKLAR CAMİ ÖRNEĞİ

Öz

İmge oluşumu, çevrenin sunduğu soyut ve somut bilgilerin toplamı üzerinden bellekteki temsili durumuyla okunmaktadır. İnsan ve çevre arasında kurulan diyalog, algı değişiminin olumlu kullanımı, tanımak/tanıtmak, fiziksel ve psikolojik davranışların biçimlenmesindeki üstlenilen rol, bellekte yer alan imge duruşuyla özetlenmektedir. Kişilerin hafızalarında görselleştirilen imgeler, yere, mekâna, kente dair değişim gösterse de, çevresel bileşenler, yaşananlar/yaşanmışlıklar, parçalanmış anlam çıkarımları üzerinden bütünde toplumsal imgenin bulunmasını desteklemektedir. Kent imgesi ya da toplumsal imge, kent sakinlerinin aidiyet hislerini güçlendirmekte ve gündelik yaşam akışkanlığını/alışkanlığını kolaylaştırmaktadır. Sancaklar Cami tasarımı, çok bilindik, geçmişi sürdüren, takip eden örnek yapıların ötesinde gündemi bir miktar değiştirecek, bazı paradigmaları kaydıracak, mimariyi yeniden düşünmemizi sağlayacak imgesel özellikleri ve çözümleri içinde barındırmaktadır. Çalışmada, Sancaklar Cami tasarımına yön veren, fiziksel mimari ve tematik oluşumlar ilişkisinde değişen imgeler, mekânsal analizler ile irdelenmiştir. Güncel tartışmaların odağında yer alan cami tasarımları ve söylemleri üzerinden yapılan bu analizler, kavramsal açılımlar ve yere özgü biçimlenme kaygıları ile bellekte yer alan cami imgesine farklı bir bakış açısı kazandırmış, yeni yapılacak tasarımlar için bilgi üretimine olanak sağlayacak altyapı kurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İmge, İm, Sancaklar Cami, Mimari Tasarım, Emre Arolat.

Kaynakça

• [1] Çaycı, A. (2017). İslam mimarisinde anlam ve sembol. Konya: Palet Yayınları.
• [2] Cansever, T. (2016). İslam’da şehir ve mimari. İstanbul: Timaş Yayınevi.
• [3] Taburoğlu, Ö. (2013). Görsel, söz ve yazı. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• [4] Köksal, A. (2009). Anlamın sınırı. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• [5] Broadbent, G. (1996). A plain man’s guide to the theory of signs in architecture. K. Nesbitt (Ed.), Theorizing a New Agenda for Architecture: An Anthology of Architectural Theory 1965-1995 içinde (124-142). New York: Priceton Architectural Press.
• [6] Roth, L. M. (2006). Mimarlığın Öyküsü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• [7] Sayın, N. (2021). Coğrafi Bir Mesele Olarak Mimarlık. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• [8] Köksal, A. (2022). Anlamın Sınırı. İstanbul: Arketon Yayınları.
• [9] Ulağlı, S. (2018). Ötekinin bilimine giriş imgebilim. İstanbul: Motto Yayınları.
• [10] Arolat, E. (2021a). Emre Arolat’ın mimarlığı üzerine görüşme-1 (Konuşma metni).
• [11] Arolat, E. (2021b). Emre Arolat’ın mimarlığı üzerine görüşme-2, (Konuşma metni).
• [12] Erdoğdu Erkarslan, Ö. (2014). Sancaklar camisi: idrak ve teslimiyet. Mimarlık Dergisi, 379, 18-22.
• [13] Şahin, F. Arşivi, (2018).
• [14] Parlak, S. Ö. (2019). İç mekân tasarımında metafor uygulamaları Büyükçekmece sancaklar camii örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• [15] Altınışık, B. (2018). Kelime ve şey: öz ve Sancaklar cami. Ö. Eyüce (Ed.), İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
• [16] Akın, A. (2016). Tarihi süreç içerisinde cami ve fonksiyonları üzerine bir deneme. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29, 179-211.
• [17] Uzun, Ç. (2010). Günümüz cami mimarisinin işlev-biçim ve teknoloji ilişkisi açısından incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• [18] Kuban, D. (2021). Mimarlık kavramları. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• [19] Ögel, S. (2014). Osmanlı camii ve birlik kavramı. A. Y. Ocak (Ed.), Osmanlı Toplumunda Tasavvuf ve Sufiler içinde (509-513). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• [20] Hillenbrand, R. (1985). The mosque in the mediaval Islamic world. S. Cantacuzino (Ed.), Architecture and Continuity içinde (33-51). New York: Islamic Publications.
• [21] Demirkaya, H. (1999). Mekân kavramının tarihsel süreç içinde incelenmesi ve günümüzde mekân anlayışı. Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• [22] Kahera, A., Abdulmalik, L., Anz, C. (2009). Design criteria for mosques and Islamic centers: art, architecture and worship. London: Architectural Press.
• [23] Erzincan, T. (2005). Mihrap. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• [24] Bozkurt, N. (2005). Minber. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• [25] Eyice, S. (1993). Cami-Mimarlık Tarihi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• [26] Yaran, R. (2013). Mescidden camiye, Din ve Hayat Dergisi, 20, 4-5.
• [27] Harmankaya, N. Ç. A. (2018). Mimar Sinan camilerinde sembolizm. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• [28] Kuban, D. (1975). Kültürel gelişmeler ve tarihi çevrenin korunması. Mimarlık Dergisi, 5, 21-23.
• [29] Ürey, Ö. (2013). Transformation of minarets in contemporary mosque architecture in Turkey. International Journal of Science Culture and Sport, 1(4), 95-107.
• [30] Ayverdi, E. H. (1985). Osmanlılarda minare. İstanbul: Fetih Cemiyeti Yayınları.
• [31] Aksu, H. (2006). Musalla taşı. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• [32] Hasol, D. (1995). Mimarlık sözlüğü. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• [33] Bayburtoğlu, Z. (1976). Anadolu Selçuklu devri büyük programlı yapılarında önyüz düzeni. Vakıflar Dergisi, 11, 67-106.
• [34] Kasapseçkin, M. A. ve Altuncu, D. (2012). Selimiye camiinde gösterge bilimin izleri. 7. Uluslararası Sinan Sempozyumu içinde, (ss. 16-22). Edirne.
• [35] Apaydın, H. Y., Bardakoğlu, A., Karaman, H. (1999). İlmihal I: iman ve ibadetler, ilmihal II: İslam ve toplum. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• [36] Tanman, M. B. (1997). Halvethâne, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• [37] Erzen, J. N. (1996). Interior space articilation in Sinan’s mosques. Uluslararası Mimar Sinan Sempozyumu içinde, (ss. 315-324). Ankara.
• [38] Sennou, Y. Arşivi, (2021).