ALZHEİMER HASTALIĞI'NDA BAKIM VERENLERE YÖNELİK PSİKOEĞİTİMDE KULLANILABİLECEK SİNEMA FİLMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 2, 24 - 29, 29.12.2018

Gülbahar Baştuğ , Erguvan Tuğba Özel-kızıl , Sevinç Kırıcı , Tolgahan Tuncal Seda Beğli Kübra Dinç Müge Gürsay Engin Turan

Öz

Günümüzde sinema filmlerinin
bireylerin ve toplumun bakış açısını etkilemede büyük paya sahip olduğu ve
bilgi aktarımında önemli rolü olduğu bilinmektedir. Ruh sağlığı alanında sinema
filmleri birçok hastalık için bir tedavi metodu olarak kullanılmaktadır.
Literatürde sadece hastaların tedavilerinde değil, aynı zamanda bakım verenlere
yönelik psikoeğitim amaçlı olarak da sinema filmlerinin kullanıldığına
rastlanmaktadır. En yaygın demans türlerinden olan Alzheimer Hastalığı’na sahip
bireylerin bakım verenlerinin psikolojik ve sosyal olarak desteğe ihtiyaçları
olduğu ve sinema filmlerinin psikoeğitim yoluyla onlara içgörü kazandırmakla
birlikte olumlu birçok etkisi olacağı düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı
Alzheimer hastalarının bakım verenleri için hangi sinema filmlerinin
psikoeğitim niteliğine daha uygun olduğunu belirlemektir. Ülkemizde bununla
ilgili yapılmış herhangi bir araştırmaya rastlanmamıştır. Demans ve Alzheimer Hastalığı’nı konu alan filmler
birçok kaynakta taranmıştır. Belirlenen filmler iki psikiyatri uzmanı ve iki
psikolog tarafından oluşturulan bir ekip tarafından değerlendirilmiştir.
Yapılan ön değerlendirme sonucunda hastalığı en güçlü biçimde yansıttığı
belirlenen filmler hazırlanan bir değerlendirme ölçeğine göre puanlanmıştır.
Ortanca puanlarına göre sıralanan Still Alice (2014), Iris (2001) ve Memories of
Tomorrow (2006) filmlerinin sırasıyla değerlendiricilerden en yüksek puanları
alan filmler olduğu ve Unutursam Fısılda (2014) filminin en düşük puanı aldığı
görülmüştür. Still Alice (2014) Alzheimer Hastalığı’nı en iyi temsil
eden, kliniği ve bakım verme süreci konusunda gerçekçi ve kapsamlı bilgiler
içeren film olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alzheimer Hastalığı, film, bakım veren

Kaynakça

• Akyar, A.G.İ. ve Akdemir, N. (2009). Alzheimer hastalarına bakım verenlerin yaşadıkları güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(3): 032-049.
• Anderson, D. (2010). Love and hate in dementia: The depressive position in the film Iris. Int J Psychoanal, 91(5): 1289-1297.
• Anderson, L.A., Day, K.L., Beard, R.L., Reed, P.S., and Wu, B. (2009). The public's perceptions about cognitive health and Alzheimer's disease among the US population: a national review. Gerontologist, 49(S1): 3-11.
• Basting, A.D. (2009). Forget memory: Creating better lives for people with dementia. John Hopkins University Press.
• Baştuğ, G. (2013). Aşk Asla Unutulmaz, A Moment to Remember, Psinema, Sinema ve Psikoloji E-Dergisi, 14, 11-13.
• Berg-Cross, L., Jennings, P., and Baruch, R. (1990). Cinematherapy: Theory and application. Psychotherapy in private practice, 8(1): 135-156.
• Cape, G.S. (2003). Addiction, stigma and movies. Acta Psychiatr Scand, 107(3): 163-169.
• Corrigan, P.W. and Watson, A.C. (2002). Understanding the impact of stigma on people with mental illness. World Psychiatry, 1(1): 16-20.
• Gençöz, F. (2007). PSİnema, HYB Yayıncılık, Ankara.
• Green, M.C., Garst, J., and Brock, T.C. (2004). The power of fiction: Determinants and boundaries. The psychology of entertainment media: Blurring the lines between entertainment and persuasion, 161-176.
• Gerritsen, D.L., Kuin, Y., and Nijboer, J. (2014). Dementia in the movies: the clinical picture. Aging Ment Health, 18(3): 276-280.
• Hankir, A., Holloway, D., Zaman, R., and Agius, M. (2015). Cinematherapy and film as an educational tool in undergraduate psychiatry teaching: a case report and review of the literature. Psychiatr Danub, 27(Suppl 1): 136-142.
• Hepburn, K. (2015). Still Alice, Gerontologist, 55:2, 328-329.
• Kessler, E.M. and Schwender, C. (2012). Giving dementia a face? The portrayal of older people with dementia in German weekly news magazines between the years 2000 and 2009. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci, 67(2): 261-270.
• Klin, A. and Lemish, D. (2008). Mental disorders stigma in the media: Review of studies on production, content, and influences. J Health Commun, 13(5): 434-449.
• Lundquist, T.S. and Ready, R.E. (2008). Young adult attitudes about Alzheimer's disease. Am J Alzheimers Dis Other Demen, 23(3): 267-273.
• Marcos, M.L.M. (2005). Cerebral palsy in cinema. Journal of Medicine and Movies, 1(3): 66-76.
• McParland, P., Devine, P., Innes, A., and Gayle, V. (2012). Dementia knowledge and attitudes of the general public in Northern Ireland: an analysis of national survey data. Int Psychogeriatr, 24(10): 1600-1613.
• Meuser, T.M. and Marwit, S.J. (2001). A comprehensive, stage-sensitive model of grief in dementia caregiving. Gerontologist, 41(5), 658-670.
• Özel Kızıl E.T. (2013). Aşk Asla Unutulmaz: Iris, PSİnema Dergisi, Sinema ve Psikoloji e-Dergi, Sayı 14, 8-1.
• Özel-Kızıl, E.T. ve Turan, E. (2014). Deliryum ve Demans. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ed. Prof. Dr. Halise Devrimci Özgüven, Ankara, (s. 275-287).
• Pirkis, J., Blood, R.W., Francis, C., and McCallum, K. (2006). On-screen portrayals of mental illness: Extent, nature, and impacts. J Health Commun, 11(5): 523-541.
• Segers, K. (2007). Degenerative dementias and their medical care in the movies. Alzheimer Dis Assoc Disord, 21(1): 55-59.
• Sharp, C., Smith, J. V., and Cole, A. (2002). Cinematherapy: Metaphorically promoting therapeutic change. Couns Psychol Q, 15(3), 269-276.
• Stout, P.A., Villegas, J., and Jennings, N.A. (2004). Images of mental illness in the media: identifying gaps in the research. Schizophrenia Bull, 30(3): 543-561.
• Solmuş, T. (2012). Sinemada Psikoloji: Anormal Davranışlar, Doruk Yayınları, İstanbul.
• Van Gorp, B. and Vercruysse, T. (2012). Frames and counter-frames giving meaning to dementia: A framing analysis of media content. Social Science & Medicine, 74(8): 1274-1281.
• Wedding, D., Boyd, M.A., and Niemiec, R.M. (2015). Sinema ve akıl sağlığı. (R. A. Aratan, Çev). Ankara: Kaknüs Yayınları.
• Wedding, D. and Niemiec, R.M. (2003). The clinical use of films in psychotherapy. J Clin Psychol, 59(2): 207-215.
• WHO (2017).Dementia.http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail dementia
• Wu, A.Z. (2008). Applying cinema therapy with adolescents and a cinema therapy workshop. Master Thesis, East Bay: California State University.
• Yazıcı, E., Ulus, F., Selvitop, R., Yazıcı, A. B., and Aydın, N. (2014). Use of movies for group therapy of psychiatric inpatients: Theory and practice. Int J Group Psychot, 64(2): 254-270.
• Zeilig, H. (2013). Dementia as a cultural metaphor. Gerontologist, 54(2), 258-267.