YAŞLI TÜKETİCİLER VE GİYİM ESTETİĞİ: Sosyal ve Psikolojik Etkenlerin Davranışa Etkileri

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 52 - 59, 03.07.2019

Nesrin Kacar

Öz

Çalışmanın
amacı, yaşlı tüketicilerin giyime ilişkin estetik tercihlerinde sosyal ve psikolojik durumun davranışa olan
etkilerini belirlemektir. Bu
amaçla nitel araştırma yöntemi kullanılarak Denizli il merkezinde yaşayan 10
yaşlı kadınla görüşülmüştür. Araştırmada yaşlıların demografik
bilgileri, sosyal ve kültürel durumları, yaşanan çevrenin giyinme biçimlerine
etkileri, giysilerdeki renk tercihleri ve uyumu, yer ve zamana göre giyinme
durumu, sosyal bir ortamda diğerlerinden farklı görünme arzusu, giysi
tercihlerinde modanın etkisi, giysi konforunun önemi, giysi estetiği, kalite ve
marka konusunda yaşlıların düşünceleri, giysi seçiminde çevre ya da aile bireylerinin
fikirleri, giysi alma sıklıkları ve fiyat, giyimin psikolojik etkisi ve
katılımcıların giyinme alışkanlıkları konuları ele alınmıştır. Araştırma
sonucunda ise yaşlıların büyük
çoğunluğu yaşadıkları çevrenin giyinmeleri üzerinde büyük etkisi olduğunu ve bu
etkilerin davranışlarına da etki ettiğini; düğüne derneğe, güne gezmeye, yerine
göre temiz ve düzgün giyinmeye çalıştıklarını; yaşlıların bir kısmı sosyal bir
ortamda diğerlerinden farklı, dikkat çekici, göze batıcı olmak istemediklerini,
bakımlı, temiz ve güzel giyinmeyi sevdiklerini, ön plana çıkmaktan ve abartıdan
hoşlanmadıklarını, bir kısmı da modayı takip etmediklerini, ama güncel modada
kendilerine uygun olan ve yakıştığını hissettikleri her şeyin kendileri için moda olduğunu; giysilerinin pamuklu
olmasına dikkat ettiklerini; yarısından çoğu giysilerdeki estetiğin önemli
olduğunu, kolay giyilip çıkarılan süslü, şık, estetik açıdan güzel kıyafetleri
ve kullanışlı olanları beğendiklerini, giysilerdeki büzgü, pili ve nervürleri
çok sevdiklerini; giysilerinin kaliteli olmasının önemli olduğunu, aldıkları
giysilerin vücutlarında düzgün durmasını istediklerini; giysi seçerken
yakınlarından fikir alsalar da kendilerine yakışanı, beğendiklerini aldıklarını,
bazıları da kimseye fikir sormayıp kendilerine yakışanı bildiklerini; giysilerini
belli bir sıklıkta değil, ihtiyaç hissettikleri zaman önce beğenip sonra
fiyatını sorduklarını ifade etmişlerdir. Elde edilen bulgular doğrultusunda hangi
yaşta olunursa olunsun güzel giyinmenin insanları mutlu etmek için önemli bir
etmen olduğu görülmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, estetik, yaşlı giyimi, giyim estetiği, yaşlı tüketici

Kaynakça

• Ağaç, S., Ölçer, H. & Dengin, S. (2015). Yerli giyim markası tüketicilerinin algıladıkları kişilik özellikleri ve giysi satın alma kararları, IV. Uluslar arası Türk Dünyası Ekonomi Forumu, 07-09 Mayıs 2015, Çorum. (s. 77-85).
• Akgün, B. (2007). Yaşlı kadınların giysi seçmede renklerin rolü. IV. Ulusal Yaşlılık Kongresi, 22-23 Kasım 2007, Ankara. (s. 397-405).
• Armağan, E.& Taşdelen, M. (2012). Üniversite öğrencilerinin giyim tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1),85-95.
• Aydın, S., Bölat, S.A. & Arga, M. (2003). Yaşlı tüketicilerin giyim tercihleri. II. Ulusal Yaşlılık Kongresi, 9-12 Nisan 2003, Denizli. (s.111-120).
• Baran, A.G., Kalınkara, V., Aral, N., Akın, G., Baran, G. & Özkan, Y. (2005). Yaşlı ve Aile İlişkileri: Ankara Örneği. Ankara: Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları No:127.
• Bedük, S. & Yıldız, Ş. (2004). Giysi tasarımında drapaj. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11,169-177.
• Büyükcoşkun, A. (1990). Yaşlı Bireylerin Sorunları ve Bakım Gereksinimlerinin Saptanması. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bil. Ens., Doktora Tezi. Ankara.
• Durmaz, Y. & Bahar Oruç, R. (2011). Tüketicilerin satın alma davranışları üzerinde sosyolojik faktörlerin etkisinin incelenmesine yönelik bir çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37),60-77.
• Gündüz, Y. & Karaahmet Balcı, S. (2015). The necessity of visual culture training to develop aesthetic perception on individuals who takes art training. Proceedings of Intcess15 - 2nd International Conference on Education and Social Sciences, 2-4 February 2015, Istanbul, Turkey. (p. 733-743).
• Gürşahbaz, N., Özelmas Kahya, S. & Arga Şahinoğlu, M. (2009). Yaşlı kadın tüketicilerin hazır giyim ürün tercihlerini etkileyen unsurların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(2),146-157.
• Gürşahbaz, N. & Aydın, S. (2001). Teknik tekstillerin yaşlı giysilerinde kullanılması ile ilgili bazı öneriler. 1.Ulusal Yaşlılık Kongresi, 10-11 Ekim 2001, Ankara. (s. 204-216).
• Saygılı, A. (2011). Gençlerin Tüketim Davranışlarını Etkileyen Sosyo-Kültürel Faktörler: Sakarya Üniversitesi ve Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Örneği. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
• Özgen, Ö. & Ufuk, H. (1999). Yaşlıların giysi tüketimine yönelik davranışları ve sorunları.Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2),181-199.
• Şahin, A. (2009). Giysi Alışverişinde Tüketicilerin Haute Couture ve Hazır Giyim Tercihleri İstanbul-Konya İllerinde Örnek Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Giyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Eğitimi Anabilim Dalı Giyim Sanatları Eğitimi Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Şener, H.F. & Maraba, B. (2016). Yaşlılık döneminde vücut formu değişimlerine bağlı olarak kadın giyiminde yaşanılan sorunlar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(2), 20-32.
• Üstün, G. & Şener, F. (2001). Yaşlı kadın tüketicilerin kullandığı hazır giyim ürünlerinin kumaşları ile ilgili görüşleri: Yaşlı tüketiciler için fonksiyonel giysi tasarımları ve örnek bir çalışma. 1.Ulusal Yaşlılık Kongresi, 10-11 Ekim 2001, Ankara. (s. 217-229).
• Vural, T., Çivitci, Ş. & Ağaç, S. (2001). Yaşlı tüketiciler için fonksiyonel giysi tasarımları ve örnek bir çalışma. 1.Ulusal Yaşlılık Kongresi, 10-11 Ekim 2001, Ankara. (s.194-203).
• Yazıcıoğlu, C.T. (2011). Yaşlılık hukuku. VI. Ulusal Yaşlılık Kongresi, 12-14 Mayıs 2011. Yozgat. (s.45-53).
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.