A Qualitative Study on the Evaluation of Older People's Perspectives on Aging

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 14, 29.06.2022

Şeyda Demir , Sema Sağlık

https://doi.org/10.46414/yasad.1006377

Cited By: 4

Öz

In this study, attitudes towards the elderly and the perception of old age were evaluated. Within the scope of the literature review, traditional, modern and postmodern perspectives on old age have been researched and the perception of old age and old age in the historical process has been mentioned. With a group of individuals over 65 years old, it is aimed to determine their attitudes towards being old and their perceptions of old age. Homogeneous sampling method, one of the purposeful sampling methods, was used in the research. The data were collected with a semi-structured interview form, and the NVIVO 12 program was used in the analysis. In this context, 5 elderly people who were residing in Yalova in 2019 and were observed and determined to have similar family structures were selected. All of the selected elderly people are over 65 years old and do not have a serious health disability. According to the results of the study, old age in individuals who can accumulate certain material and moral values and have succeeded in owning them, and who come from families that have traditional characteristics was seen as a period of being experienced, knowledgeable, helpful and compassionate, and a period of engaging in worship in silence rather than helplessness and neediness It is thought that this study will contribute to the development of social policies on "Spiritual Social Services for the Elderly". It would be beneficial to conduct similar studies at the point of developing alternative perspectives on aging.

Anahtar Kelimeler

Social work, spiritual social work, sociology of aging, perception of old age, being old in the postmodern world

Yaşlıların Yaşlanmaya İlişkin Bakış Açılarının Değerlendirilmesi Üzerine Nitel Bir Araştırma

Öz

Modernleşen ve küreselleşen dünyaya, değişen dinamiklere rağmen geleneksellik özelliklerini az veya çok koruyan aileler bulunmaktadır. Bu tür ailelerde yetişmiş olan yaşlıların yaşlılığa bakışı korkutucu veya değer kaybedici değil, aksine dinlenmenin, samimi aile bağları ve torun sevgisiyle huzuru tatmanın adı olarak nitelendirilmektedir. Bu çalışmada yaşlı ve yaşlılık algısına yönelik tutumlar tarihsel süreç bağlamında ele alınarak değerlendirilmiştir. Literatür taraması kapsamında yaşlılığa geleneksel, modern ve postmodern bakış açısı araştırılarak tarihsel süreçteki yaşlı ve yaşlılık algısına değinilmiş; bu algının değişim ve dönüşüm süreci incelenmiştir. Daha sonra, 21. yüzyıl dünyasının yaşlılarından oluşan bir grupla postmodern dünyada yaşlı olmak ve yaşlılık algılarına yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak mülakat yapılmıştır. Araştırmada amaçlı örneklem yöntemlerinden benzeşik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veriler uzmanların görüşleri alınarak oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanılmış, analizinde NVIVO 12 programı kullanılmıştır. Bu kapsamda Yalova’da ikamet etmekte olan, benzer aile yapılarına sahip olduğu gözlemlenen ve tespit edilen 5 yaşlı seçilmiştir. Seçilen yaşlıların hepsi 65 yaş üstü, ciddi bir sağlık engeli olmayan kişilerdir. Çalışmanın sonucuna göre, maddi manevi belli değerleri biriktirebilen ve onlara sahip olmayı başarabilmiş, geleneksellik özelliklerini barındıran ailelerden gelen yaşlı bireylerde yaşlılık; acizlik ve muhtaçlıktan ziyade, tecrübeli, bilgili, yardımsever ve şefkat sahibi olma, sükûnet içinde ibadetle meşgul olma dönemi olarak görülmüştür. Bu çalışmanın sosyal hizmet disiplininde en önemli çalışma nesnesi olan “yaşlılık” ile ilgili çok yönlü araştırmalar yapılmasının, “Yaşlılara Yönelik Manevi Sosyal Hizmetler” in ve sosyal politikaların geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Yaşlılık konusunda alternatif bakış açıları geliştirilmesi noktasında benzer araştırmaların yapılmasında yarar vardır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hizmet, Manevi Sosyal Hizmet, Yaşlılık, Yaşlılık Algısı, Postmodern Dünyada Yaşlı Olmak.

Kaynakça

• Akçay, C. (2011). Yaşlılık, Kavramlar, Kuramlar ve Yaşlılığa Hazırlık. Kriter Basım Yayın Dağıtım. İstanbul.
• Bayraktar, R. (2004), “Başarılı Yaşlanma”, 3. Uluslararası Geriatri Kongresi, Kongre Kitabı Konuşma Metinleri, Marmaris: Türk Geriatri Vakfı, s.50-53.
• Baars, J. (2010). A philosophy of Aging, Time and Finitude. T.R. Cole, R. Ray & R. Kastenbaum (ed.), A Guide to Humanistic Studies in Aging, (s.105-120). Baltimore: John Hopkins University Press.
• Baars, J. (2012). Aging and the Art of Living . Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
• Beauvoir, S. (1970). Yaşlılık, Son Çağı. Çev. M. A. Kayabal, İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Cicero, M. T. (2015), Yaşlılık ve Dostluk, Çev. Sarıgöllü, A. ve Tunga, T. https://www.academia.edu/28231613/Cicero-Ya%C5%9Fl%C4%B1l%C4%B1k_ve_Dostluk.pdf
• Creswell, J. W. (2020). Nitel Araştırma Yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cündioğlu, D. (2010). Cenab-ı Aşk. 8. Baskı, İstanbul: Kapı Yayınları.
• Çataloğlu, S. (2018). Yaşlılık, Değer ve Teknoloji. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 1, 27-35
• Çilingiroğlu, N. & Demirel, S. (2004). Yaşlılık ve Yaşlı Ayrımcılığı. Türk Geriatri Dergisi, 7 (4), 225230.
• Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) (2014). Hadislerle İslam. Cilt 4. Ankara: T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Given, L. M. (2008). The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods Thousand Oaks. CA: Sage Publications.
• Görgün-Baran, A.(2003). Yaşlılığın anlamı üzerine niteliksel araştırma, II. Ulusal Yaşlılık Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, (Ed. V. Kalınkara) Denizli, (s:121-139).
• Görgün-Baran A., Kalınkara, V., Aral, N., Akın, G., Baran, G. & Özkan, Y. (2005). Yaşlı ve Aile İlişkileri: Ankara Örneği, Ankara: Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları No:127.
• Görgün-Baran A,, Kalınkara, V., Aral, N., Akın, G., Baran, G. & Özkan, Y. (2007). Farklı sosyo ekonomik düzeydeki yaşlıların gündelik yaşamdan tatmin olma düzeyleri: Ankara kentsel kesim örneği. Türk Geriatri Dergisi, 10(1), 10-18.
• https://www.hadissitesi.com/hadis/109-nolu-hadis (Erişim Tarihi: 13.12.2018)
• https://www.kuranvehadis.com/node/3379 (Erişim Tarihi: 13.12.2018)
• https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Hac-suresi/2600/5-7-ayet-tefsiri (Erişim Tarihi: 13.12.2018)
• Kapluhan, M. (...).Türkiye’de Yaşlılık İncelemesi: Yaşlılık Dönemi ve Eşitsizlikler. https://www.academia.edu/6669183/t%c3%bcrkiyede_ya%c5%9fl%c4%b1l%c4%b1k_incelemesi_ya%c5%9fl%c4%b1l%c4%b1k_d%c3%b6nemi_ve_e%c5%9fitsizlikler (Erişim Tarihi: 15.12.2018).
• Kalaycıoğlu, S., Tol, U.U., Küçükural, Ö. & Cengiz, K. (2003). Yaşlılar ve Yaşlı Yakınları Açısından Yaşam Biçimi Tercihleri. Türkiye Bilimler Akademisi Raporları 5. Ankara.
• Karataş, K. & Duyan, V. (2008). Difficulties that elderly encounter and their life satisfaction. Social Behaviour and Personality, 36(8): 1073-1084.
• Kalaycı, Ö. & Özkul, M. (2017). Geleneksel kalabilsem Modern Olabilsem: Modernleşme Sürecinde Yaşlılık Deneyimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Yıl: 2017, Cilt: 8, Sayı: 18, ss.90-110. DOI: 10.21076/vizyoner.308309.
• Köroğlu M. A. & Köroğlu, C.Z. (2016). Değişen Yaşlılık Olgusu ve İslamî Perspektiften Değerlendirilmesi. International Journal of Social Science Number: 48 , p. 229-240, Summer II 2016. Doi number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3532
• Macit, M. (2014). Türkiye’de Toplumsal Değişim ve Aile “Tahta Çanaklar” Öyküsü Üzerinden Bir Değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1): 13-24.
• Maxwell, J. A. (2018). Designing a Qualitative Stud. Handbook of Applied Social Research Methods, 214-253.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation (4rd. Ed. ) . San Francisco: Jossey-Bass A Wiley Brand.
• Özkul, M. & Kalaycı, I. (2015). Türkiye’de Yaşlılık Çalışmaları. Sosyoloji Konferansları No: 52 (2015-2) / 259-290 DOI: 10.18368/IU/sk.98114.
• Özmen, Ş, Y. (2013). Türk Kültüründe Yaşlının Yeri Ve Medyayla Yaşlılığın Değişen Konumu. Millî Folklor. Yıl 25. Sayı 100. http://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=100&Sayfa=107
• Özmete, E. (2008) Yaşlılıkta Yaşamın Anlamının Refah Göstergeleri İle Yordanması. Aile ve Toplum. Yıl: 10 Cilt: 4 Sayı: 15 Temmuz-Ağustos-Eylül 2008 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/198183
• Özyer, H. (2016). Yaşlılık Sorunu ve Bir Çözüm Olarak Huzurevi (Konya Dr. İsmail Işık Huzurevi Örneği). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Saygılı, S. (2011). Yaşlı Kimdir? Somuncu Baba Dergisi. Yıl: 17. Sayı: 134. (ss: 66-69).
• Takahashi, K., Tamura, J. & Tokoro, M. (1997). Patterns of social relationships and psychological well-being among the elderly. International Journal of Behavioral Development, 21(3), 417-430.
• Tezcan M. (1982). Toplumsal Değişme ve Yaşlılık. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakülte Dergisi, 15(2): 169-77.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2011). Türkiye’de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler, Ankara: KRY.
• Tufan, B. (2007). Yaşlılık ve anıların değeri. IV. Ulusal Yaşlılık Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, (Ed: V. Kalınkara, G.Akın), Ankara. (s:28-37)
• Türk Dil Kurumu (TDK). Büyük Sözlük, “Yaşlı” Tanımı. http://www.tdk.gov.tr/index.php? option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5c223710c742a0.09173424 (Erişim Tarihi 25.12.2018)
• Uçku, R (2012). Arslantaş, D edt. (2012). Yaşlı Bakımında Temel Bilgiler. Yaşlı ve Hasta Bakım Hizmetleri içinde. (sf:2-25). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Woolf, L.,M.( 1998). Ageism. http://faculty.webster.edu/woolflm/ageism.html (Erişim Tarihi: 15.12.2018)
• Yahyaoğlu, R. (2013). Yaşlanma ve Zaman Algısı. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Retrieved from: http://earsiv.arel.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12294/169/TezRecaiYahyaoglu.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, R. , Ömeroğlu, G. & Terim, N. (2017). Yaşlı Penceresinden Yaşlı Ayrımcılığı: Bursa ve Yalova Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), Cilt 3, Sayı 2, Sayfa 313-329