Aktif Yaşlanma Konusunda Bibliyometrik Bir Analiz: Mevcut Durum ve Eğilimler

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 1, 1 - 20, 30.06.2024

Hüseyin Koçak , Muhammet Keskin , Ayşe Canatan

https://doi.org/10.46414/yasad.1435500

Öz

Son yıllarda aktif yaşlanma konusunda yapılan araştırmalarda hızlı bir artış görülmektedir. Ancak bilimsel anlamda bu konudaki çalışmaların önemli etkilerinin vurgulanması ve literatür-deki öncelikli çalışmaların modern görsel ve bilimsel haritalama teknikleriyle öne çıkarılması için yeterince çaba sarf edilmediği anlaşılmaktadır. Bu çalışma, aktif yaşlanma üzerine yapılan mevcut araştırmaları inceleyerek gelecekteki öncelikli araştırma konularını ve potansiyel iş birliği alanlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, Web of Science veri tabanında “acti-ve ageing” ve “active aging” anahtar kelimeleriyle yapılan literatür taramasının sonuçlarını VOS-viewer kullanarak bibliyometrik bir analize tabi tutmaktadır. VOSviewer, birçok disiplinde istatistiksel analiz ve görsel temsil için yaygın olarak kullanılan güncel bir araçtır. Aktif yaşlanma konusuyla ilgili yayın türleri, yazarlar, ülkeler, kuruluşlar, anahtar kelimeler ve çeşitli bilimsel ilişkiler çalışmanın analiz birimini oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, aktif yaşlanma kavramıyla ilgili 2322 çalışmanın analizi gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaların yayın türlerinin dağılımında makaleler (n=1584), bildiriler (n=351) ve özetler (n=178) önemli bir yer tutmaktadır. Çalış-maların yıllara göre dağılımı incelendiğinde, 2022 yılında (n=256), 2021 yılında (n=253) ve 2023 yılında ise (n=208) bilimsel çalışma yapıldığı belirlenmiştir. Andrea Principi (n=20), Taina Rantanen (n=19), Erja Portegij (n=17) ve Alan Walker (n=16) en fazla çalışması bulunan yazarlardır. Yayınlarda aktif yaşlanma kavramının vurgulandığı ve sıkça birlikte kullanılan anahtar kelimelerin “active ageing”, “active aging”, “quality life”, “physical activity”, “healthy aging” ve “well-being” olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Bibliyometrik Analiz, Literatür Taraması, Araştırma Trendi, Aktif Yaşlanma, VOSviewer

A Bibliometric Analysis of Active Aging: Current Status and Trends

Öz

In recent years, there has been a rapid increase in research on active ageing. However, it is un-derstood that more effort needs to be made to emphasize the critical effects of the studies on this subject in a scientific sense and to highlight the priority studies in the literature with modern visual and scientific mapping techniques. This study aims to identify future priority research topics and potential areas of collaboration by examining existing research on active ageing. In this context, the literature search results in the Web of Science database with the keywords “active ageing” and “active aging” are subjected to a bibliometric analysis using VOSviewer. VOSviewer is an up-to-date tool widely used for statistical analysis and visual representation in many disciplines. Types of publications, authors, countries, organizations, keywords and vari-ous scientific relationships related to active ageing constitute the study’s unit of analysis. In this direction, 2322 studies on active ageing were analyzed. In the distribution of the publication types of these studies, articles (n=1584), proceedings (n=351) and abstracts (n=178) have an essential place. When the distribution of studies according to years is analyzed, it is determined that scientific studies were conducted in 2022 (n=256), 2021 (n=253) and 2023 (n=208). Andrea Principi (n=20), Taina Rantanen (n=19), Erja Portegij (n=17) and Alan Walker (n=16) are the authors with the most studies. It was seen that the concept of active ageing was empha-sized in the publications and the keywords frequently used together were “active ageing”, “active aging”, “quality life”, “physical activity”, “healthy aging” and “well-being”.

Anahtar Kelimeler

Bibliometric analysis, Literature review, Research trend, Active ageing, Vosviewer

Kaynakça

• Alvarez‐Garcia, J., Duran‐Sanchez, A., Del Rio‐Rama, M., & Garcia-Velez, D. F. (2018). Active Ageing: Mapping of scientific coverage. International Journal of Environmental Research and Public Health (Online), 15(12), 2727. doi:10.3390/ijerph15122727
• Canatan, A. (2015). Yaşlılar ve toplum. H. Bacanlı & Ş. Işık Terzi (Eds.). Yetişkinlik ve Yaşlılık Gelişimi ve Psikolojisi. (s. 357-392). İstanbul: Açılım Kitap.
• Cobo, M. J., López-Herrera, A. G., Liu, X., & Herrera, F. (2011). Science mapping software tools: Review, analysis, and cooperative study among tools. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 62(7), 1382–1402. doi:10.1002/asi.21525
• Compañó, A.-K. Bock, Burgelman, J., Cabrera, M., Da Costa, O., Mattsson, P., & Malanowski, N. (2006). Converging applications for active ageing policy. Foresight, 8(2), 30–42. doi:10.1108/ 14636680610656165
• Chang, C., Lu, H., Luor, T., & Yang, P. (2015). Active Aging: A Systematic Literature Review of 2000-2014 SSCI Journal Articles. NTU Social Work Review, 32, 177–224. doi:10.6171/ntuswr 2015.32.05
• Daatland, S. O. (2005). Quality of life and ageing. Johnson, M. L., Bengtson, V. L., Coleman, P. G., & Kirkwood, T. B. (Eds.). In The Cambridge Hand-book of Age and Ageing (pp. 371–377). Cambridge University Press. doi:10.1017/cbo9780511610714.038
• Del Barrio, É., Marsillas, S., Buffel, T., Smetcoren, A. S., & Sancho, M. (2018). From active aging to active citizenship: The role of (age) friendliness. Social Sciences, 7(8), 1-16, doi:10.3390/ socsci8010007
• De Paula Fonseca E Fonseca, B., Sampaio, R. B., De Araújo Fonseca, M. V., & Zicker, F. (2016). Co-authorship network analysis in health research: method and potential use. Health Research Policy and Systems, 14(1), 1-10. doi:10.1186/s12961-016-0104-5
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285–296. doi:10.1016/j.jbusres.2021.04.070
• Fernández-Ballesteros, R., Sánchez-Izquierdo, M., & Santacreu, M. (2021). Active aging and quality of life. F. Rojo-Pérez & G. Fernández-Mayoralas (Eds.). In Handbook of active ageing and quality of life: From concepts to applications, (pp. 15-42). Springer Nature.
• Faber, P. (2015). Active Ageing: A Policy Framework in Response to the Longevity Revolution; ILC-Brazil. Rio de Janeiro, Brazil.
• Falagas, M. E., Pitsouni, E., Malietzis, G., & Pappas, G. (2007). Comparison of pubmed, scopus, web of science, and google scholar: strengths and weak-nesses. The FASEB Journal, 22(2), 338–342. doi:10.1096/fj.07-9492lsf
• Harter, S. P. (1996). The impact of electronic journals on scholarly communication: a citation analysis. Public-Access Computer Systems Review 7, 5-34.
• Havighurst, R. J. (1961). Successful aging. The Gerontologist, 1(1), 8–13. doi:10.1093/ geront/1.1.8
• Hernandis, S. P., Zacarés, J. J., Serrat, R., & Villar, F. (2022). The role of generativity in later life in the case of productive activities: Does the type of active aging activity matter? Research on Ag-ing, 45(1), 35–46. doi:10.1177/0164027522112 2914
• Kalache, A., & Kickbusch, I. (1997). A Global Strategy for Healthy Ageing. World Health, 4, 4-5.
• Kalache, A. (1999). Active ageing makes the difference. Bulletin of the World Health Organization, 77(4), 299. https://iris.who.int/handle/10665/267828
• Kalınkara, V., & Kalaycı, I. (2019). Yaşlı sağlığı ve konut. V. Kalınkara (Ed.). Yaşlılık Yeni Yüzyılın Gerçeği. (s. 65-93). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Morris, S. A., & Van Der Veer Martens, B. (2008). Mapping research specialties. Annual Review of Information Science and Technology, 42(1), 213–295. doi:10.1002/aris.2008. 1440420113
• Nicolaisen, J. (2007). Citation analysis. Annual Review of Information Science and Technology, 41(1), 609–641. doi:10.1002/aris.2007.1440410120
• Oğlak, S., & Canatan, A. (2020). Yaşam boyu öğrenme ve aktif yaşlanma bakış açısından üçüncü yaş üniversiteleri: İyi uygulama örnekleri. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 13(2), 131–141. doi:10.46414/yasad.726075
• Oladinrin, O. T., Gomis, K., Jayantha, W. M., Obi, L., & Rana, M. Q. (2021). Scientometric analysis of global scientific literature on aging in place. International Journal of Environmental Re-search and Public Health, 18(23), 12468. doi:10.3390/ijerph182312468
• Özmete, E. (2016). Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Araştırması. Ankara: Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü.
• Paúl, C., Ribeiro, Ó., & Teixeira, L. (2012). Active Ageing: An empirical approach to the WHO model. Current Gerontology and Geriatrics Research, 2012, 1–10. doi:10.1155/2012/ 382972
• Pranckutė, R. (2021). Web of Science (WOS) and Scopus: The titans of bibliographic information in today’s academic world. Publications, 9(1), 1-59. doi:10.3390/publications9010012
• Rehn, C., Gornitzki, C., Larsson, A. & Wadskog, D. (2014). Bibliometric Handbook for Karolinska Institutet. Karolinska Institutet University Library Publications.
• Rojo-Pérez, F., Fernández-Mayoralas, G., & Rodríguez-Rodríguez, V. (2021). Active ageing and quality of life: A systematized literature review. F. Rojo-Pérez & G. Fernández-Mayoralas (Eds.), In Handbook of active ageing and quality of life: From concepts to applications (pp. 63–96). Springer Nature.
• Rojo-Pérez, F., & Fernández-Mayoralas, G. (eds) (2021). Handbook of Active Ageing and Quality of Life, from Concepts to Applications. Cham: Springer Nature. doi:10.1007/978-3-030-58031-5
• Rousseau, R., Egghe, L., & Guns, R. (2018). Publication and citation analysis. In Elsevier eBooks (pp. 99–153). doi:10.1016/b978-0-08-102474-4.00005-4
• Steinmayr, D., Weichselbaumer, D., & Winter‐Ebmer, R. (2020). Gender differences in active ageing: Findings from a new individual-level index for euro-pean countries. Social Indicators Research, 151(2), 691–721. doi:10.1007/s11205-020-02380-1
• Şentürk, Ü. (2018). Yaşlılık Sosyolojisi: Yaşlılığın Toplumsal Yörüngeleri. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Tufan, İ. (2016). Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık ve Yaşlanma. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2009). Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. Scientometrics, 84(2), 523–538. doi:10. 1007/s11192-009-0146-3
• Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2014). Visualizing bibliometric networks. In Springer eBooks (pp. 285–320). doi:10.1007/978-3-319-10377-8_13
• Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2018). VOSviewer Manual: Manual for VOSviewer Version 1.6.8, CWTS. Leiden, The Netherlands.
• Walker, A. (2002). A strategy for active ageing. International Social Security Review, 55(1), 121-139. doi:10.1111/1468-246x.00118
• Waltman, L., Van Eck, N. J., & Noyons, E. (2010). A unified approach to mapping and clustering of bibliometric networks. Journal of Informetrics, 4(4), 629–635. doi:10.1016/j.joi. 2010.07.002
• World Health Organization (2002). Active Ageing: A Policy Framework. Geneva: World Health Organization.