Examining the Effect of Family Resilience on Children in the Context of the Films Hayat Var and Gifted Hands

Yıl 2025, Sayı: Aile Yılı Özel Sayısı, 18 - 37, 18.12.2025

Beyhan Doğan

Öz

The family is the smallest unit necessary for a society to be strong and functional. Every society is responsible for maintaining its "family" to ensure its own strength and functionality. However, the elements that ensure a strong and functional family are concepts susceptible to external intervention. Issues such as poverty within the family, religious and cultural practices, social environment, intrafamilial communication and emotional support, separation/divorce, and parental attitudes influence family strength and functionality. This research examines the macro and micro-scale conditions essential for the strength and functionality of the family, the smallest unit of society, and how they affect this small structure through the films "Hayat Var" (There is Life) and "Gifted Hands." In the analysis of the films, scenes and lines aligned with the pre-determined themes were used through document analysis. Consequently, this study, aiming to utilize the educational content of the films, demonstrates that family life impacts children's personalities, their achievements, and every aspect of their future lives. Therefore, it highlights the importance of communication, social and emotional support, parental attitudes, culture, and belief systems within the family.

Anahtar Kelimeler

Family , family strength and functionality , film analysis , child in the family , document review

Aile Dayanıklılığının Çocuk Üzerindeki Etkisinin Hayat Var ve Yetenekli Eller Filmleri Bağlamında İncelenmesi

Öz

Aile, bir toplumun sağlam ve işlevsel olması için ihtiyaç duyulan en küçük birimidir. Her toplum kendi sağlamlığı ve işlevselliği için “aile”sini sağlam ve işlevsel tutmakla yükümlüdür. Ancak toplumların ailenin sağlam ve işlevsel olmasını sağlayan unsurları dış müdahalelere açık kavramlardır. Ailede yaşanan yoksulluk durumu, dini ve kültürel alışkanlıklar, sosyal çevre, aile içi iletişim ve duygusal destek, ayrılma-boşanma ve ebeveyn tutumları gibi hususlar ailenin sağlamlığını ve işlevselliğini etkilemektedir. Bu araştırmada “Hayat Var” ve “Yetenekli Eller” filmleri üzerinden toplumun en küçük birimi olan ailenin sağlamlığı ve işlevselliği için elzem olan koşulların makro ve mikro boyutta neler olduğu ve bu küçük yapıyı nasıl etkilediği incelenmektedir. Çalışmada filmlerin analizinde doküman incelemesi yoluyla araştırma için önceden belirlenen temalara uygun sahne ve replikler kullanılmıştır. Sonuç olarak filmlerin eğitici içeriğinin kullanılmasını amaçlayan bu çalışmada, filmlerden sunulan kesitler aile yaşantısının çocukların karakterlerinden başarılarına ve gelecek yaşamlarının her anına etkisinin olduğunu göstermekte ve bu nedenle ailede iletişimin, sosyal ve duygusal desteğin, ebeveyn tutumunun, kültür ve inanç sisteminin önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aile , ailenin sağlamlık ve işlevselliği , film analizi , ailede çocuk , doküman incelemesi

Kaynakça

• Ahmed, J. U. (2010). Documentary research method: New dimensions. Indus Journal of Management & Social Sciences, 1-14.
• Depo.btu.edu.tr. (2025, 08 27). Aile içi iletişim. https://depo.btu.edu.tr/dosyalar/sks/Dosyalar/A%C4%B0LE%20%C4%B0%C3%87%C4%B0%20%C4%B0LET%C4%B0%C5%9E%C4%B0M%20BRO%C5%9E%C3%9CRpdf(1).pdf
• Akar, İ. (2014). Yaratıcılığa teşvik edici öğretmen davranışları indeksi‘nin (YÖDİndeksi) Türkçe'ye uyarlanması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 304-328. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2014.14.1-5000091514
• Akpulat, H. (2022). Reha Erdem sinemasında öğretmen temsili: Beş Vakit ve Hayat Var filmleri üzerine bir inceleme. The Journal of Academic Sciences, 379-390. DOI: 10.29228/ASOS.62274
• Aktay, M. (2020). İstismar ve ihmalin çocuk üzerindeki etkileri ve tedavisi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 1(2), 169-184.
• Alkan, E. Ö. (2018). Aile parçalanmasının çocuğun okul başarısına etkisi: Trabzon örneği. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 4(5), 167-225. https://doi.org/10.31765/karen.438376
• Amato, P. (2005). The impact of family formation change on the cognitive, social, and emotional well-being of the next generation. The Future of Children, 15(2)75-96. DOI: 10.1353/foc.2005.0012
• Anderson, A. (2002). Individual and contextual influences on delinquency: the role of the single-parent family. Journal of Criminal Justice, 30(6), 575-587. https://doi.org/10.1016/S0047-2352(02)00191-5
• Aras, Y. (2024). Reha Erdem sinemasında mizansen çözümlemesi. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 10(15), 33-45. https://doi.org/10.51947/yonbil.1445818
• Arı, Y. (2023). Aile Kurumunun İşlevleri Nelerdir ve Neden Önemlidir? Sosyolojik Bir Araştırma. K. Ertaş içinde, İlahiyat Alanında Uluslararası Araştırma ve Değerlendirmeler (s. 127-139). Ankara: Serüven Yayınevi. DOI: 10.5281/zenodo.10433701
• Arıcı, A. F. (2016). Erken çocukluk dil gelişiminde ailenin rolü. Türkiye Eğitim Dergisi, 1(1), 66-78.
• Arslan, K. (2021). Sosyal hizmet uygulamalarında aile dayanıklılığına etki eden faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 365-374. https://doi.org/10.32709/akusosbil.847873
• Arvas, F. B. (2019). Aile, değerler ve din: Teorik bir yaklaşım. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 4(1), 200-233. https://doi.org/10.32711/tiad.674658
• Aslan, Ş., & Ceylan, H. (2023). Sosyal hizmetin yas danışmanlığı uyugulamasında güçlendirme aracı olarak sinema: Rabbit Hole ve The Son's Room filmleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 15(43), 379-390. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1447686
• Aydın, C. (2023). Ebeveynlerin dini tutumlarının çocuk ruh sağlığı üzerindeki etkisi. In I. Kutluay, M. Çiftci, Y.B. Kara, I. Sütşurup, F. Eren & R.Z. Cengiz (Eds), XII Uluslararası Din Görevlileri Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Konya: Mehir Vakfı. https://isamveri.org/pdfdrg/D312750/2024/2023_AYDINC.pdf
• Aydın, Ö. (2013). Reha Erdem sinemasında büyüme sancısı. [Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]
• Baltacı, B., & Kasap, F. (2016). Bağımsız sinemacılar içerisinde Reha Erdem sinemasına bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1661-1668. DOI: 10.17719/jisr.20164317736
• Beavers, R., & Hampson, R. (2000). The Beavers systems model of family functioning. The Association for Family Therapy, 22, 128-143.
• Ben-Davies, M., Kinlaw, A., Campo, Y. E., Bentley, M., & Siega-Riz, A. M. (2014). Risk factors associated with the presence and severity of food insecurity in rural Honduras. Public health nutrition, 17(1), 5-13. DOI: 10.1017/S1368980013002048
• Beyaztaş, D. İ., & Senemoğlu, N. (2015). Başarılı öğrencilerin öğrenme yaklaşımları ve öğrenme yaklaşımlarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim, 48( 224), 193-216.
• Bilen, M., & Şan, M. K. (2006). Yoksulluk kültürü ve Türkiye’de yoksulluk sorunu. Sivil Toplum Dergisi, 4(13), 167-178. Black, K., & Lobo, M. (2008). A conceptual review of family resilience factors. Journal of Family Nursing, 14(1), 33-55. doi: 10.1177/1074840707312237
• Brown, S. (2010). Marriage and child well-being: Research and policy. Journal of Marriage Family, 72(5), 1059-1077. doi: 10.1111/j.1741-3737.2010.00750.x
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Carr, E. (2013). Parental leadership roles & conflict management developing family resiliency through parent-child reconciliatıon. [Master of Thesis. University of South Dakota].
• Ceballo, R., & McLoyd, V. C. (2003). Social support and parenting in poor, dangerous neighborhoods. Child Development, 73(4), 1310-1321. doi: 10.1111/1467-8624.00473
• Cizrelioğulları, M. N., & Kilili, R. (2021). Ebeveyn tutumlarının çocukların yetenek ve becerilerine etkisi. European Journal of Educational and Social Sciences, 6(1), 130-142.
• Çalışkan, M. (2017). Aile işlevselliğinin evlilik doyumuyla incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 39, 59-74. https://doi.org/10.21560/spcd.v17i33911.337721
• Dam, H. (2008). Öğrencinin okul başarısında aile faktörü. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(14), 75-99.
• Demut, S., & Brown, S. (2004). Family structure, family processes, and adolescent delinquency: The significance of parental absence versus parental gender. Journal of Research in Crime and Delinquency, 41(1), 58-81. https://doi.org/10.1177/0022427803256236
• Doğan, İ. A. (2022, Aralık 22). Ailenin psikolojik sağlamlığını etkileyen faktörler. Up Lifers: https://www.uplifers.com/ailenin-psikolojik-saglamligini-etkileyen-faktorler/
• Dolanbay, S. C., & Aykara, A. (2024). Boşanmayla parçalanmış ailede çocuğun boşanma sonrası yaşam deneyimleri: Ebeveyne yabancılaşmaya ilişkin nitel bir araştırma. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 86, 26-41. https://doi.org/10.26650/jspc.2024.86.1379705
• Downey, D. (1994). The School Performance of Children From Single-Mother and Single-Father Families: Economic or Interpersonal Deprivation? Journal of Family Issues, 15(1), 129-147. DOI:10.1177/019251394015001006 Duygusal Destek. (2025, 07 10). Psikolojisözlük: from https://psikolojisozluk.com/kelime/duygusal-destek/ adresinden alındı
• Duygusal destek arayışında doğru kişiyi bulma. (2025, 07 10). Elika Kadın: from https://elikakadin.com/blog/duygusal-destek-arayisinda-dogru-kisiyi-bulma/
• Düzenli, F. (2011). Geleneksel Türk ailesindeki dönüşümün sosyal politikaya etkisi. [Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Eisenberg, N., & Valiente, C. (2007). Parenting and children’sprosocial and moral development. M. Bornstein içinde, Handbook of parenting (s. 13-35). London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Erdem, T. (2003). Yoksulluk kimin sorunudur. Ekonomik Yaklaşım,14(49), 130-149.
• Feyzioğlu, S., & Kuşçuoğlu, C. (2011). Tek ebeveynli aileler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 26, 97-110.
• Gedik, G., & Yıldız, E. (2025). Aile içi iletişim tarzlarının Virginia Satir’in yaşantısal aile terapisi metotlarıyla değerlendirilmesi: “Bir Ayrılık” filmi örneği. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(2), 3512-3541. https://doi.org/10.51460/baebd.1755967
• Gencer, N. (2019). Dindarlık ve öznel iyi oluş: Uluslararası bir bakış. Muş Alparslan Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi,2(1), 97-114.
• Gönen, E., & Purutçuoğlu, E. (2009). Kriz ve stres koşullarında aile direnci: koruyucu ve iyileştirici faktörü. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E Dergisi, (17), 1-12.
• Gurbetoğlu, A., & Tomakin, E. (2011). Sevilen ve sevilmeyen öğretmen davranışlarına ilişkin öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 261-276.
• Günaydın, D. (2023). Sosyal ve fiziksel çevre bağlamında çocuk yoksulluğu. Emek ve Araştırma Dergisi, 8(2), 437-460.
• Güneci, Ş. (2024, 06 28). www.aileterapisi.net. Birlik ve esneklik: https://www.aileterapisi.net.tr/birlik-cohesion-ve-esneklik-adaptability/
• Güntürkün, E., & Altunay, A. (2023). Gerçeküstü kodlar üzerinden Reha Erdem sinemasına bakmak. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 170-183. https://doi.org/10.52642/susbed.1223510
• Gürses, İ. (2016). Reha Erdem filmlerinde erkeklik arketiplerinin yeniden üretimi. Journal of International Social Research, 9(42), 1507-1516. DOI:10.17719/jisr.20164216260
• Gürsu, O. (2021). Yetişkinlerde dindarlık ve psikolojik dayanıklılık ilişkisi. Türk Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(1), 27-54. https://doi.org/10.30622/tarr.865014
• Herdem, F. S., & Bozgeyikli, H. (2013). İlköğretime devam eden parçalanmış ve tam aile çocuklarının rehberlik ihtiyaçlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. OPUS, 3(4), 6-35.
• Husz, I. (2018). You would eat it if you were hungry. Local Perceptions and Interpretations of Child Food Poverty”, Children & Society , 32(3), 233-243. DOI:10.1111/chso.12274
• Kanmaz, F. (2008). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin başarılarında öğretmen yakınlık davranışlarının etkisi. [Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe University].
• Karslı, E. (2019). Modernleşme sürecinde çözülen aile yapısı ve kadının yeniden inşası. Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi,1(1), 1-14.
• Kılıçoğlu, E. A., & Güneş, E. (2023). Çocuk refahı. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi, 3(6), 115-128.
• Kılınç, Z. A. (2018). Yoksulluk Kültürü (Tercüme). PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 209-215.
• Korkmaz, N. E. (2012). Tanrı'ya bağlanma ve psikolojik iyi olma. Toplum Bilimleri Dergisi, (12), 95-112.
• Lesmana, G., Nurjamilah, K., & Amalia, D. (2024). Impact of a broken home family on children's social deviant behavior. Journal of General Education Science, 28(1), 110-115. DOI: https://doi.org/10.62966/joges.vi.513
• Lewis, O. (1966). The Culture of Poverty. Scientific American, 215, 19-25. https://doi.org/10.1038/scientificamerican1066-19
• Olson, D. (2019, 11 25). Circumplex model of marital and family systems. Journal of Family Theory & Review, 11(June), 199-211. https://eruralfamilies.uwagec.org/ERFLibrary/Readings/CircumplexModelOfMaritalAndFamilySystems.pdf Özatça, A. (2009). Ergenlerde sosyal ve duygusal yalnızlığın yordayıcısı olarak aile işlevleri. [Yüksek Lisans. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Özbay, Y., & Aydoğan, D. (2013). Aile yılmazlığı: Birlikte güçlenen aile. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7(31), 129-146.
• Özdaş, F. (2019). Lise öğrencilerinin akademik başarısını etkileyen öğretmen tutum ve davranışları: Nitel bir analiz. Turkish Studies- Educational Sciences, 14(3), 755-772. DOI:10.29228/TurkishStudies.22668
• Özdoğan, F. (2009). Yoksulluk kültürü yaklaşımına eleştirel bir bakış. Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü.
• Özeren, G. S. (2021). Aile işlevselliği ve bağlanma ilişkisi. Sağlık ve Toplum, 3(2), 94-100.
• Özkan, Y., & Kılıç, E. (2013). Ailenin psikososyal destek ihtiyacını karşılamada yeni bir model önerisi: Aile sağılığı merkezlerinde aile psikososya destek birimi. Sosyal Politika Çalışmaları, 13(7), 25-44.
• Park, H. (2008). Effects of single parenthood on educational aspiration and student disengagement in Korea. Demographic Research, 18(3), 377-408. DOI: 10.4054/DemRes.2008.18.13
• Pür, A., & Köroğlu, C. Z. (2025). Ebeveyn tutumlarının çocukluk dönemi psikososyal gelişime etkileri: Sağlık tedbiri alan çocuklar üzerine bir değerlendirme. Sosyal Sağlık Dergisi, 5(1), 67-80. https://doi.org/10.69514/sosyalsaglik.1610282
• Ridge, T. (2009). Living with Poverty: A review of the literature on childrens of families experiences of poverty. Institute for Policy Research Department of Social & Policy Sciences Centre for the Analysis of Social Policy and Society, 81.
• Roostin, E. (2018). Family influence on the develeopment of the children. Journal of Primary Education, 2(1), 1-12. doi: 10.22460/pej.v1i1.654
• Sak, R., Sak, i. T., Şendil, Ç. Ö., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Sangawi, H., Adams, J., & Reissland, N. (2016). The impact of parenting styles on children developmental outcome: The role of academic self-concept as a mediator. International Journal of Psychology, 53(5), 379-387. DOI: 10.1002/ijop.12380
• Sauvola, A., Rasanen, P., Joukamaa, M., Jokelainen, J., Jarvelin, M., & Isohanni, M. (2001). Mortality of young adults in relation to single-parent family background: A prospective study of the Northern Finland 1966 birth cohort. The European Journal of Public Health, 1(3), 284-286. DOI: 10.1093/eurpub/11.3.284
• Scrivner, C. (2009). The relationship between student achievement and teacher attitude: A correlational study. [Dissertation. Northcentral University].
• Selman, A. (2018). Aile-din ilişkisi ve aile içi roller. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 13-20.
• Srikandi, S. (2020). The importance of the role of the family in protecting children: A conceptual papers. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 501, 339-341. DOI:10.2991/assehr.k.201204.065
• Suryanto, I. H., & Handoyo, S. (2017). Family resilience: A conceptual review. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 133, 42-48. DOI:10.2991/acpch-17.2018.9
• Şahin, S., & Aral, N. (2012). Aile içi iletişim. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 55-66. https://doi.org/10.1501/Asbd_0000000029
• Şanlı, D., & Öztürk, C. (2015). Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları ve tutumlar üzerine kültürün etkisi. Anne Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları ve Tutumlar Üzerine Kültürün Etkisi. Etkili Hemşirelik Dergisi, 8(4), 240-246.
• Şen, B. (2018). Boşanma süreci ve aile arabuluculuğu. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi(32), 73-102.
• Şenol, L. (2024). İş yerinde duygusal destek ve etkili iletişimin rolü. H. Ö. Özdemir içinde, Yönetim ve Organizasyon Alanında Uluslararası Araştırmalar III (s. 303). İstanbul: Eğitim Yayınevi.
• Şentürk, Ü. (2012). Parçalanmış aile çocuklarının eğitimdeki başarı/başarısızlık durumu: Malatya örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7(29), 105-126.
• Şişmanlar, Ş. G., Dursun, Y., Ünverdi, G., Olgun, N. N., & Coşkun, A. (2022). Sağlık tedbiri kararı bulunan çocuklarda aile aidiyeti ile ilişkili etkenler. Nöro Psikiyatri Arşivi, (59), 303-308. https://doi.org/10.29399/npa.27915
• Torun, A. (1995). Tükenmişlik, aile yapısı ve sosyal destek ilişkileri üzerine bir inceleme. [Doktora tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Ulug, M., Yıldırım, M. S., & Eryılmaz, A. (2011). The effects of teachers’ attitudes on students’ personality and performance. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30(1), 738-742. DOI:10.1016/j.sbspro.2011.10.144
• Uybadın, A. (2016). Ev kadınlarının sanat filmlerini anlamlandıra süreci üzerine bir alımlama çalışması: Hayat Var örneği. Sinecine, 7(2), 123-147. https://doi.org/10.32001/sinecine.537793
• Weitoft, G. R., Hjern, A., Haglund, B., & Rosen, M. (2003). Mortality, severe morbidity, and injury in children living with single parents in Sweden: a population-based study. The Lancet, 361(9354), 289-295. DOI: 10.1016/S0140-6736(03)12324-0
• Wright, L. (2009). Beliefs and illness : A model for healing . Calgary, Alberta, Canada: Floor Press.
• Yaman, N. S. (2021). Kişilerarası iletişimin temeli aile içi iletişim biçimleri: Covid-19 sürecinde lise giriş sınavına hazırlanan ortaokul son sınıf öğrencilerinin aileleriyle yaşadıkları iletişim örüntüleri ve çatışmaları üzerine bir İnceleme. [Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Yıldız, M. (2017). Examining of the Movie 'Gelin' through structural family therapy basis. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(12), 159-176. https://doi.org/10.26466/opus.285054
• Zengin, L. E. (2013). Ergenlerde evden kaçma davranışının sosyo-demografik özellikler ve aile işlevleri açısından incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü].