İlkokul Öğretmenlerinin Meslekte Geçirdikleri Sürenin Hoşgörü Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 96 - 106, 31.12.2022

Mustafa Taş , Sevgi Ünal

Öz

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin meslekte geçirdikleri süre ile hoşgörü tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaçla araştırmanın temel problemi olarak sınıf öğretmenlerinin meslekte geçirdikleri sürenin hoşgörü düzeylerine etkisinin anlamlı düzeyde etkisi olup olmadığıdır. Bu çalışma sınıf öğretmenlerinin mesleki kıdemlerinin hoşgörü düzeylerinin belirlenmesine katkılarda bulunacaktır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmaktadır. Araştırmanın örneklem grubunu, Şanlıurfa İli Haliliye ve Eyyübiye ilçelerinde bulunan 367 (131 kadın ve 236 erkek) sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak yetişkin bireylerin hoşgörü eğilimlerini belirlemek için Çalışkan ve Çavuş (2020) tarafından hazırlanan “Hoşgörü Eğilim Ölçeği-Yetişkin Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde ANOVA kullanılmış, öğretmenlerin hoşgörü tutumlarının cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek üzere yapılan bağımsız gruplar t-testi analizinden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde elde edilen sonuçlara göre, çalışmaya katılan sınıf öğretmenlerinin meslekte geçirdikleri yıla göre hoşgörü düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı ve cinsiyete göre sınıf öğretmenlerinin hoşgörü düzeyleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hoşgörü, Sınıf Öğretmeni, Mesleki Kıdem

Kaynakça

• Aslan, Ö. (2008). Hoşgörü ve tolerans kavramlarına etimolojik açıdan analitik bir yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 357-380.
• Babaoğlan, E. (2016). Kadın ve erkek eğitim denetmenlerinin kişisel ve mesleki özellikleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 757-769.
• Balcı, A. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler (8. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Başaran, İ.E. (1995), "Hoşgörü ve Eğitim" Hoşgörü ve Eğitim Toplantısı (5 Mayıs 1995), UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi İşbirliği İle (2).
• Büyükkaragöz, S.S. (1995). "Hoşgörü Demokrasi ve Eğitim" Sağlıkta Hukukta Eğitimde Demokraside Hoşgörü. Konya Sağlık Eğitim Enstitüsü Yayınları, 19.
• Büyükkaragöz, S. & Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Eğitim Yönetimi, 3, 353-365.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research methods in education. (6th Edition). New York: Routledge.
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). Parameters of content analysis. Education and Science, 39(174), 33-38.
• Çalışkan H., Çavuş M. (2020). Hoşgörü eğilim ölçeği yetişkin formu: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 18(40), 181-205.
• Çekin, A. (2013). Öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1035- 1048.
• Devellioğlu, F. (2010). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat eski ve yeni harflerle. (26. Baskı). Aydın Kitabevi Yayınları.
• Eyuboğlu, İ. Z. (1995). Türk dilinin etimolojisi. Sosyal Yayınları.
• Gözütok, F. D. (1999). “Öğretmenlerin etik davranışları”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32 (1): 83-99.
• Gültekin, F. (2007). Tarih dersinde işe koşulabilecek değer öğretiminin yeni yaklaşımlarının öğrencilerin "hoşgörü” değeri anlayışlarının gelişimine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gürkan, T. (1995). Üniversite öğrencilerinin hoşgörü kavramına bakışı. İ. Pehlivan (Yay. Haz.). Hoşgörü ve eğitim toplantısı içinde (ss. 69-78). Ankara: UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Ortak Yayın No: 2.
• Jayarajah, K., Saat, R. M. ve Rauf, R. A. A. (2014). A review of science, technology, engineering & mathematics (STEM) education research from 1999–2013: A Malaysian perspective. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 10(3)
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kavcar, C. (1995) Açılış Konuşması. Hoşgörü ve Eğitim Toplantısı. UNESCO Türkiye" Milli Komisyonu ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Ortak Yayın, No: 2
• Kaya, A. (2013). İletişime giriş: Temel kavramlar ve süreçler. A. Kaya (Ed.). Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim (5. Baskı, ss. 2-30). Pegem Akademi.
• Kayri M. (2009). Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (Post-Hoc) Teknikleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 52- 56. Kepenekçi, K. Y. (2004). Sınıf öğretmenlerine göre hoşgörü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 38, 250-265.
• Kolaç, E. (2010). Hacı Bektaş Veli, Mevlana ve Yunus felsefesiyle Türkçe derslerinde değerler ve hoşgörü eğitimi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 55
• Meriç, A. (1996). Türklerde hoşgörü ve bunun Türk sanatlarına yayılması. Dünya Hoşgörü-Manas-Abay Yılı VII. Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Semineri ve I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı Bildirileri. (1. Baskı,ss.121), Hoca Ahmed Yesevi Vakfı Yayınları.
• Mullen, C. A. (2018). Global leadership: competitiveness, tolerance and creativity-a Canadian provincial example. International Journal of Leadership in Education, 1-15.
• Mutluer, C. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “hoşgörü” kavramına ilişkin metaforik algıları. Tarih Okulu Dergisi, 8(22), 575-595.
• Ölmez Atalay, Y. (2008). Felsefi açıdan tolerans ve hoşgörü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Öner, N. (1990). İnsan Hürriyeti. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özdemir, S., & Sezgin, F. (2011). Öğretmen adaylarının bireysel ve örgütsel değerler ile öğrencilerde görmek istedikleri değerlere ilişkin önem sırası algıları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 1-21.
• Reardon, B.A. (1997) Human rights aseducation for peace. Human Rights Education for the Twenty-Rrst Century. G.J. Andreopoulos, R.P. Claude, S. Koenig (Eds.), U.J.A., University of Pennsylvania Press, 21-34.
• Samur, Ö. A. (2011). Değerler eğitimi programının 6 yaş çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimine etkisi. (Yayınlanmamış Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Stevens, R. & Charles, J. (2005). Preparing teachers to teach tolerance. Multicultural Perspectives, 7(1), 17–25.
• Şahin, Ç. (2011). Perceptions of prospective teachers about tolerance education. Educational Research and Reviews, 6(1), 77-86.
• Tezcan, M. (1995). Türk kültüründe hoşgörü. Uluslararası Hoşgörü Kongresi, Antalya.
• Türe, H., Ersoy, A.F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin hoşgörü algısı. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 5, 31-56.
• Uzun, M., & Köse, A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 305-338.
• Yetim, N. (2002). Sosyal sermaye olarak kadın girişimciler: Mersin örneği. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(2), 79-92.