Ülkemizde Kadınların Siyasal Hayata Katılım Mücadelesi

Yıl 2008, Sayı: 10, 5 - 59, 01.12.2008

Semra Gökçimen

Öz

Türkiye’de kadın haklarının bugün ulaştığı noktayı sağlıklı olarak değerlendirebilmek için, Cumhuriyet öncesinden günümüze kadar olan gelişmeleri bilmek gerekir. Kadınlar siyasal hakları çıkarılan kanunlarla 1930’da yerel seçimler, 1934’te ise genel seçimlerde elde etmiş, seçme ve seçilme hakkına sahip olmuşlardır. Bu kanunlarla kadının konumu, “tebaadan yurttaşa geçiş, karşıt cinsle eşit statüye ulaşma” olarak kavramsallaştırılmıştır. Bunda Türk kadınının verdiği mücadelenin yanı sıra Türk Devriminin önderi olan Mustafa Kemal Atatürk de önemli rol oynamıştır.

Kaynakça

• ABADAN-UNAT, Nermin (1981), “Social Change and Turkish Women”, Women in Turkish Society, (der.) Nermin Abadan-Unat, Leiden, E.J.Brill.
• AKYÜZ, Yahya (1982), Türk Eğitim Tarihi, Ankara.
• ARGUNŞAH, Hülya (2002), Bir Cumhuriyet Kadını Şükûfe Nihal, Akçağ Yayınları, Ankara.
• ASKER, Ayşe (2004), Kadınların Seçme ve Seçilme Hakkı Üzerine Kısa Bir Değerlendirme, Kütüphane Dokümantasyon, ve Tercüme Müdürlüğü Araştırma Servisi.
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Web Sitesi, www.undp.org.tr, Erişim Tarihi: 16.06.2009.
• ÇAHA, Ömer (1996), Sivil Kadın, Türkiye’de Sivil Toplum ve Kadın, Vadi Yayınları, Ankara.
• ÇAKIR, Serpil (1996), Osmanlı Kadın Hareketi, Metis Yayınları, 2. Basım.
• ÇELİK, Gamze (2009), “Türkiye’de Durum”, Türk Parlamento Tarihinde Kadın Parlamenterler 1935-2009.
• DERMAN, Hakan, “Mizah Dergileri ve Karikatür”, Türkiye’de Dergiler Ansiklopediler (1849-1984), İstanbul.
• DOĞRAMACI, Emel (1982), Türkiye’de Kadın Hakları, Ankara.
• DOMANİÇ, Hayri (2007), Yaratılıştan Bu Yana Kadın Haklarının Gelişimi ve Sorunları, İstanbul.
• EROĞLU, Feride (2009)“Dünya Parlamentoları ve Kadınlar” Türk Parlamento Tarihinde Kadın Parlamenterler 1935-2009.
• Eşit Temsil İçin Cinsiyet Kotası Erkek Demokrasiden Gerçek Demokrasiye (2005), KA-DER Yayınları.
• IPU Web Sayfası, www.ipu.org, Erişim Tarihi: 10.06.2008.
• Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş:Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset (2000), TÜSİAD Yayınları.
• Kadın Hareketinin Kurumsallaşması, Fırsatlar ve Rizikolar (1994), Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, Metis Yayınları, İstanbul.
• Kadın Sorunlarına Çözüm Arayışı Kurultayı, (2004), KA-DER Yayınları, İstanbul.
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Web Sitesi, www.ksgm.gov.tr, Erişim Tarihleri: 21.05.2009, 04.06.2009.
• KURNAZ, Şefika (1992), Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını (1939-1923), İstanbul. Memurlar Net Web Sayfası, Erişim Tarihi: 16.06.2009.
• MERİÇ, Nevin (2000), “Kadında Meydana Gelen Değişimlerin Tarihselliğinden Birkaç Kesit”, Osmanlıdan Cumhuriyete Kadının Tarihi Dönüşümü, Pınar Yayınları, İstanbul.
• ÖZEN, Hatice (1990), Tarihsel Süreç İçinde Türk Kadın Gazete ve Dergileri (1968- 1990), İstanbul.
• TAŞKIRAN, Tezer (1973), Cumhuriyetin 50. Yılında Türk Kadın Hakları, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı, Cumhuriyetin 50. Yıldönümü Yayınları.
• TAYANÇ, Füsun/Tunç (1977), Dünya’da ve Türkiye’de Tarih Boyunca Kadın, Toplum Yayınları, Ankara.
• TBMM Tutanak Dergisi, C.32, B.24, tarih.04.12.2003, İzmir Milletvekili Nükhet Hotar Göksel’in Gündem Dışı Konuşması.
• TBMM Tutanak Dergisi, C.122, B.110, Tarih. 01.06.2006.
• TEKELİ, Tekeli (1981), “ Women in Turkish Politics”, Women in Turkish Society, (der.) Nermin Abadan-Unat, Leiden, E.J. Brill.
• TEKELİ, Şirin (1982), Kadınlar ve Siyasal Toplumsal Hayat, Birikim Yayınları, İstanbul.
• TUNCER, Erol (2006), Siyasette Kadın, Sosyal Demokrasi Derneği Yayınları:6, Ankara.
• Türk Parlamento Tarihinde Kadın Parlamenterler 1935-2009 (2009), TBMM Yayını, Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu Web Sitesi www.tüik.gov.tr, Erişim Tarihi:16.06.2009.
• Türkiye’de Kadının Durumu, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Web Sitesi, http://www.ksgm.gov.tr, Erişim Tarihi: 04.06.2009.