Öz
Kuvvetler ayrılığı ilkesinin gereği; yasama, yürütme ve yargı erklerinin birbirinden bağımsız olmalarıdır. Bu ilkeyi benimseyen gelişmiş ülkelerde ve ülkemizde, esas alınan bütçe hakkı anlayışı çerçevesinde, mali iş ve işlemlerde yasama-yürütme denklemini etkileyen bazı mekanizmalar geliştirilmiştir. Parlamentoların bütçelerinin (mali iş ve işlemlerinin) denetimi bunlardan biridir.
Ülkemizde son yıllarda mali yönetim ve kontrol sistemlerine ilişkin önemli düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan en önemlisi kuşkusuz kamu mali yönetim sistemini kökten değiştiren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’dur. 5018 sayılı Kanun ile Türkiye Büyük Millet Meclisinin mali yönetim ve denetiminde de radikal değişiklikler olmuştur. Yaklaşık 125 yıldır Meclisin mali denetimini yapan Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonunun varlığı sona ermiştir.
Bu makalenin konusu 5018 sayılı Kanun öncesinde Meclisin mali denetiminin ne şekilde yapıldığını ortaya koymak ve bu denetimi yapan Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonu hakkında bilgi vermektir.
Anahtar Kelimeler
Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu mali yönetimi Mali denetim Hesapları İnceleme Komisyonu
Kaynakça
- AKŞİN, Sina; Türkiye’nin Yakın Tarihi, İmaj Yayıncılık, Ankara,1996.
- ALTUĞ, Osman; Kayıt Dışı Ekonomi, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 1999.
- ARAÇ, İbrahim ve İBA, Şeref; “Türkiye’de Yasa Önerisi Hazırlama ve Norm Koyma Tekniği ve Yasamacı Mesleğinin Nitelikleri Üzerine”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S.58-3, 2003.
- BAĞLI, Mehmet Selim; “Teorik ve Tarihsel Açıdan Bütçe Hakkı”, Yasama Dergisi, S.20, Ocak-Şubat- Mart- Nisan- 2012.
- BAKIRCI, Fahri; “Kod Yasa- Çerçeve Yasa Üzerine”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.54, S.3, 2005.
- BAYAR, Doğan; “Mali Denetim Nedir?”, Maliye Dergisi, S.155, 2008.
- BULUTOĞLU, Kenan ve ERCİŞ, Kurtuluş; Bütçe ve Kamu Harcamaları, Ekin Yayınları, İstanbul, 1981.
- EDİZDOĞAN, Nihat; Kamu Bütçesi, Ekin Kitapevi, Bursa, 2007.
- ERDEM, Kasım; Parlamentoların Mali Özerkliği, TBMM Araştırma Merkezi, Nisan 2009.
- ERÇİN, Cezmi; Bütçe Nazariyat ve Tatbikatı, Kültür Bakanlığı Siyasal Bilgiler Okulu Yayınları No:2, İstanbul, 1938.
- FALAY, Nihat; Parlamenter Bütçe Denetimi ve Bütçe Komisyonu: Türkiye’deki İşleyiş, TESEV Yayınları, İstanbul, 1999.
- FALAY, Nihat; Program Bütçe ve Sıfır Esaslı Bütçe Sistemleri, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Yayını, No:71, İstanbul, 1987.
- FEYZİOĞLU, Bedi N; Nazari, Tatbiki, Mukayeseli Bütçe, Filiz Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1976.
- GENÇKAYA, Ömer Faruk; “Türkiye’de Parlamento Reformu: Tarihsel Bir Değerlendirme”, TBMM’nin Etkinliği içinde. Koordinatör: İ. Turan, TESEV Yayınları, 2000.
- GÜRAN, Tevfik; “Tanzimat Döneminde Osmanlı Maliyesi: Bütçeler ve Hazine Hesapları (1841-1861)”, Belgeler, C.13, S.17, 1988.
- İBA, Şeref ve BOZKURT, Rauf; 100 Soruda Parlamento, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2004.
- İBA, Şeref; Osmanlıdan Günümüze Meclis İçtüzük Metinleri, TBMM Basımevi, Ankara, 2007.
- MEŞE, Osman; “Yeni Sayıştay Kanunu, Yüksek Denetim Modelleri ve Yüksek Denetim Olgunlaşma Modeli”, Dış Denetim Dergisi, S.3, Ocak-Mart 2011.
- MUTLUER, M. Kamil, ÖNER, Erdoğan, KESİK, Ahmet; Bütçe Hukuku, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2006.
- NEZİROĞLU, İrfan; Türk Parlamento Hukukunun Temel Kavramları, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2008.
- ÖNER, Erdoğan; Mali Olaylar Işığında Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet Döneminde Mali İdare, Maliye Bakanlığı Yayın No: 2001/359, Ankara, 2001.
- POLAT, Kerim; “Yüksek Denetimde Parlamentonun Rolü ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçin Yeni Bir Model Önerisi: Kamu Hesaplarını İnceleme ve Kesin Hesap Komisyonu”, Yasama Dergisi, S.21.
- SAYER, Ahmet ve YURT, A.A. Ertuğrul; “Parlamento ve Yüksek Denetim Kurumları”, Dış Denetim Dergisi, S.3, Ocak-Mart 2011.
- SOYSAL, Mümtaz; 100 Soruda Anayasanın Anlamı, Gerçek Yayınevi, İs¬tanbul, 1990.
- TEZİÇ, Erdoğan; Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 2003.
- ULUATAM, Özhan; Kamu Maliyesi, Savaş Yayınları, Ankara, 2003.
- ŞAHİN, Mustafa; Bütçenin Yasalaşması ve Uygulaması Sürecinde TBMM’nin Rolü, TBMM Uzmanlık Tezi, Ankara, 2005.
- ŞENCAN, Hüdai ve HURMA, Emrah; Bazı Avrupa Ülkelerinde Parlamento Bütçesine İlişkin İç Denetim ve Dış Denetim Uygulamaları, TBMM Araştırma Merkezi, Ocak 2010.
- ŞENCAN, Hüdai; Bazı Parlamentoların Kendi Bütçelerini Hazırlama ve Denetleme Yolları, TBMM Araştırma Merkezi, Kasım 2005.
- TBMM Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu Çalışma Rehberi, Ankara, Aralık 2013
- TBMM Parlamenter Denetim Sempozyumu, Ankara, 7 Mayıs 2012.
- TÜRKYARAR, Korkut; Kanun Yapım Sürecinde Komisyonlar, TBMM Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, 2007.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Mart 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 41 |
- Makale Dosyaları