Yoğun Bakım Hastalarında Psikososyal Sorunlar

Yıl 2008, Cilt: 12 Sayı: 1, 26 - 32, 01.06.2008

Özden Dedeli Asiye Durmaz Akyol

Öz

Kronik hastalıklar, hem bireyler ve hem de aileleri için sonuçların olumsuz etkilenmesine neden olan olaylardır. Kronik bir hastalığın ağrı ve kanama gibi dayanılmaz derecede acı veren, yaşamı tehdit eden fiziksel semptomlarının yanı sıra anksiyete, suçluluk, öfke, uyku yoksunluğu ve spiritüel dist- res gibi psikolojik yanıtlar da eklenmektedir. Bu psikolojik yanıtlar, fiziksel semptomları daha da kötüleştirebilir. Yoğun bakım hemşiresinin, birey ve ailesine kronik bir hastalığın sonuçları ile baş etmede rehber olabilmesi için, ciddi bir hastalığın psikolojik ve fiziksel stresörlerle ilişkisini yorumla- yabilme becerisine sahip olması gereklidir. Ayrıca, yoğun bakım hemşiresi, ortaya çıkan fiziksel ve psikolojik yanıtlara yönelik hemşirelik yönetimi ile olumlu fiziksel iyileşmeye de katkısı olacaktır

Anahtar Kelimeler

Yoğun bakım hastası, psikososyal sorunlar, uyku, hemşirelik yönetimi

Psychosocial Problems in Critical Care Patients

Öz

Critical illness is a dramatical event for the indi- viduals and the family. Life-threatening physical symptoms of critical illness, such as excruciating pain and hemorrhage, are coupled with dramatic and overwhelming psychological responses, such as fear, anxiety, guilt, anger, sleep deprivation and spiritual distress. Psychological responses can exacerbate the physical symptoms. The interrela- tionships between psychological and physiological stressors and responses in the midst of critical illness should be well understood by the critical care nurse in order to help both patients and fami- lies cope with the situation. Furthermore, effective nursing management of physiological and psycho- logical responses can contribute to physiological healing as well

Anahtar Kelimeler

Critical care patient, psychosocial problems, sleep, intensive care unit syndrome, nursing management

Kaynakça

• Prevost SS. Individual and family response to the critical care experience. In: Sole ML, Lamborn ML, Hartshorn IC, editors. Introduction to critical care nursing. 3rd ed. Philadelphia: W. B. Saunders; 2001. p. 9-24.
• Grandell RN. Psychosocial alterations In: Urden D L, Stacy, MK, Lough ME, editors. Theland's critical care nursing diagnosis & management. 4th ed. St Louis: Mosby; 2002. p. 55-74.
• Carpenito-Moyet L], editor. Handbook of nurs- ing diagnosis. 12th ed. Philadelphia: Lippincott VVılliams & VVılkins; 2004. Çeviri editörü: Erdemir
• F. Hemşirelik tanıları el kitabı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2005.
• Öztürk MO. Ruh sağlığı ve bozuklukları. 7. baskı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 1997.
• Akdemir N. Dinlenme ve uyku düzensizliklerinde hemşirelik bakımı. In: Akdemir N, Birol L, editör- ler. Iç hastalıkları ve hemşirelik bakımı. 1. Baskı. İstanbul: Sistem Ofset; 2004. s. 129-39.
• Çağlayan Ş. Günlük yaşamda uykunun önemi ve uyku bozukluklarında hemşirenin uygulayabileceği önlemler.Türk Hemşireler Dergisi 1984;34:13-6.
• Özgen F. Uyku ve uyku bozuklukları. Psikiyatri Dünyası 2001 ;5z41-9.
• Çakırcalı E. Hasta bakımı ve tedavisinde temel ilke ve uygulamalar. 3. Baskı. İzmir: Güven-Nobel Tıp Kitabevleri; 2000.
• Frisk U, Nordström G. Patients’ sleep in an intensive care unit-patients' and nurses' perception. Intensive Crit Care Nurs 2003;19:342-9.
• Lee KA, Landis C, Chasens ER, Dowling G, Merritt S, Parker KP, et al. Sleep and chronobiology: recom- mendations for nursing education. Nurs Outlook ;52:126-33. Zaybak A, Khorshid L, Eşer İ. Hastaneye yatan hastaların uyku düzenini etkileyen etmenlerin ince- lenmesi. Eğe Universitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2002;18:31-41.
• Artut Ş, Atalay M. Yaşlı hastaların hastanenin fizik- sel çevre düzenlemesine yönelik yaşadığı sorunlar ve beklentilerinin belirlenmesi. Ege Universitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1994;10:31-43.
• Parker KP, Dunbar SB. Sleep and heart failure. ] Cardiovasc Nurs 2002;17:30-41.
• Richards KC, Anderson WM, Chesson AL Ir, Nagel CL. Sleep-related breathing disorders in patients who are critically ill. ] Cardiovasc Nurs 2002;17:42-55.
• Bourin M, Dhonnchadha BAN. Psychopharmacology of hypnotics. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2001; :124-31.
• Pınar R. Yoğun bakım sendromu. Sendrom Dergisi ;15:108-15. Akıncı SB, Rezaki M, Özdemir H, Çelikcan A, Kanbak M, Yorgancı K, ve ark. Yoğun bakım ünite- sinde konfüzyon değerlendirme ölçeğinin geçerlik güvenilirlik çalışması. Türk Anest Rean Der Dergisi ;33:333-41. Topaç E, Oflaz F, Sekmen K. Deliryumun belirlen- mesi. Hemşirelik Formu Dergisi 2003;6:1-5.
• Dedeli Ö, Akyol-Durmaz A. Yoğun bakım sendro- mu. Yoğun Bakım Hemşireleri Derneği II. Ulusal Yoğun Bakım Hemşireliği Konğresi Ozet Kitabı. 28 Eylül 2005, Izmir, Turkey. Izmir: 2005. s. 116.