Huzurevindeki Yaşlı Bireylere Oynatılan Zekâ Oyununun Yaşlıların Bilişsel Becerilerine, Yalnızlık ve Psikolojik İyi Oluş Düzeylerine Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 3, 127 - 141, 01.06.2018

Oğuzhan Yavuz , Yelda Yavuz

https://doi.org/10.31461/ybpd.427039

Cited By: 6

Öz

Bu araştırmanın amacı, bilişsel becerileri destekleyen bir
kutu oyununun yaşlıların yalnızlık, psikolojik iyi oluş ve bilişsel
becerilerine etkisini incelemektir. Araştırma "deneme modeli" olarak
tasarlanmıştır. Araştırmada bağımsız değişken, ön test ve son test arasında
deney grubuna uygulanan bilişsel becerileri destekleyen sil baştan adlı kutu
oyunudur. Çalışmanın bağımlı değişkenleri ise yaşlıların yalnızlık, psikolojik
iyi oluş ve bilişsel beceri düzeyleridir. Araştırmada uygulanan kutu oyununun,
yaşlı bireylerin yalnızlık, psikolojik iyi oluş ve bilişsel becerilerini nasıl
etkilediğini görmek amacıyla, "ön test- son test kontrol gruplu deneysel
desen" kullanılacaktır. Araştırma özel bir huzurevinde 65 yaş ve üzeri
yaşlıların katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma 8' i deney 8'i
kontrol olmak üzere 16 yaşlı birey ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada,
verileri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından oluşturulmuş “Kişisel
Bilgi Soru Listesi”, çalışmaya katılanların yalnızlık düzeyini  ölçmek amacıyla Russell ve ark. (1978)
tarafından geliştirilen Türkçeye uyarlaması ise Demir (1989) tarafından yapılan
20 maddeden ve tek boyuttan oluşan UCLA Yalnızlık Ölçeği, Psikolojik iyi oluş
düzeyini ölçmek için Tennant ve ark., (2007) tarafından geliştirilen Keldal
(2015) tarafından Türkçeye uyarlanan 14 maddeden ve tek boyuttan oluşan Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği,
Bilişsel Becerileri ölçmek için ise Nasreddine ve ark., (2005) tarafından
geliştirilen Türkçeye uyarlaması Selekler ve Cangöz (2009) tarafından yapılan Montreal
Bilişsel Değerlendirme  Ölçeği (MOCA) kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarına uygulama
öncesinde ve sonrasında elde ettikleri puanların karşılaştırılması amacıyla
Mann Withney U Testi ve Wilcoxon Eşleştirilmiş Çiftler İşaretlenmiş Sıra
Sayıları testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda oyununun bilişsel becerileri
geliştirdiği, yalnızlık düzeyini düşürdüğü ve psikolojik iyi oluşu yükselttiği
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Yalnızlık, Psikolojik İyi Oluş, Bilişsel Beceri

The Effect of The Intelligence Game Played on Elderly People in The Elderly on Cognitive Skills, Loneliness and Psychological Well-Being of Elderly in The Nursing Home

Öz

The
purpose of this study is to examine the effects of a box game supporting
cognitive skills on cognitive skills  of
the elderlys  loneliness, psychological
well-being and. The research was designed as a "trial model". The
independent variable in the study is gaming 
"Sil Baştan" which supports the cognitive skills applied to
the experimental group between pre-test and post-test. The dependent variables
of the study are the loneliness, psychological well-being and cognitive skill
levels of the elderly. "Pre-test-post-test control group experimental
design" will be used in order to see how the box game which applied to the
research affects the loneliness, psychological well-being and cognitive skills
of elderly individuals. The research was conducted in a private nursing home
together  the participation of 65 years
of age and older.  This study was
conducted with 16 elderly individuals, 8 of whom were  experiment and 8 of whom were controls. In the study, the "Personal Information
Questionnaire" was developed.To measure the level of loneliness of
participants in the study. Developed by Russell et al. 
(1978) developed the of the Turkish version of the UCLA Loneliness Scale
consisting of 20 items and one dimension made by Demir (1989), 14 items adapted
to Turkish by Keldal (2015) developed by 
Tennant et al. The Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale. (MOCA) adapted to by Selekler and
Cangöz (2009), developed by Nasreddine et al. (2005), was used to measure
cognitive abilities. Mann Withney U Test and Wilcoxon Paired Couple Marked
Sequence Numbers test was applied to the experimental and control groups in
order to compare the scores obtained before and after the application. As a
result of the research, it was found that the game developed cognitive skills,
lowered the level of loneliness and improved psychological well-being.

Anahtar Kelimeler

Senile, Loneliness, Psychological Well-Being, Cognitive Skill

Kaynakça

• Akgül, H. (2016) Yalnızlığı Azaltma Psiko-Eğitim Programının Yaşlıların Yalnızlık Düzeyine Etkisi, Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi
• Ball, K., Edwards, J.D.; Ross, L.A. (2007). The İmpact of Speed of Process training on cognitive and everyday functions. Journals of Gerontology B: Psychological Sciences and social sciences, 62, 19-31
• Beycan Ekitli, G. (2013). Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşam Doyumları İle Ego Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi
• Bilgili N., Kitiş Y., Ayaz S. (2012). Yaşlılarda Yalnızlık, Uyku Kalitesi Ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi,15 (1), 81-88
• Çolak, M., Özer, Y. E. (2015). Sosyal Politika Anlamında Aktif Yaşlanma Politikalarının Ulusal Ve Yerel Düzeydeki Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (55), 115-124
• Demir, A. (1989). Ucla Yalnızlık Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi 7 (23), 14-18
• Douglas, S., James, I.; Ballard, C. (2004). Non-Pharmacological İnterventions İn Dementia. Adv Psychiatr Treat, 10: 171-177
• Dülger, İ. (2012). “Dünyada ve Türkiye’de Yaşlılığın Değişen Görünümü, Değişen Politikaları ve Gelişen Aktif Yaşlanma Kavramı”. Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri.18-24 Mart, Ankara, 37-49
• Erikson, K.I. Ve Others (2009). Aerobic Exercise Effects On Cognitive And Neural Plasticity İn Older Adults. British Journel Of Sports Medicine, 43: 22-24.
• Eryılmaz, A., Atak, H. (2011a). The Relationships Between Adolescent Subjective Wellbeing, Self Esteem And Optimism. Electronic Journel Of Social Sciences, 10 (37), 170-181
• Eryılmaz, A., Atak, H. (2011b). Ailesiyle Yaşayan Yaşlılarda Mutluluk Modeli. Nöropsikiyatri Arşivi, 48, 227-233
• Hall, C.B. ve diğ. (2009). Cognitive Activities delay onset of memory decline in persons who develop dementia. Neurology, 73, 356-361
• Hultsch, D.F., Hertzog, C., Small, B.J.; Dixon, R.A. (1999). Use İt Or Lose İt: Engaged Lifestyle as a buffer of cognitive decline in aging? Psychology and aging 14, 245-263
• Kahlbaugh, P. E., Sperandio, A. J., Carlson, A.L.; Hauselt (2011). Effects of playing Wİİ on Well-Being in The Elderly: Physical Activity, Loneliness, and Mood. Activities, Adaptation and Aging, 35(4) 331-344
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi: "Kavramlar, İlkeler, Teknikler". Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği’nin Türkçe Formu: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. The Journal Of Happiness & Well-Being, 3 (1), 103-115
• Keyes, C. L., Dhingra, S. S.; Simoes, E. J. (2010). Change in level of positive mental health as a predictor of future risk of mental illness. American Journal of Public Health, 100, 2366–2371
• Kurt, M. (2014). Müzik Terapinin Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yalnızlık Hissi Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi
• Kurt, G., Beyaztaş, F. C.; Erkol, Z. (2010). Yaşlıların Sorunları ve Yaşam Memnuniyeti. Adli Tıp Dergisi, 24 (2), 32-39
• Lök, N., Buldukoğlu, K. (2014). Demansta Bilişsel Aktiviteyi Artırıcı Psikososyal Uygulamalar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches İn Psychiatry, 6 (3), 210-216
• Russell, D., Peplau, L.A.; Ferguson M.L. (1978). Developing A Measure Of Loneliness. Journal Of Personality Assessment, 42 (3), 290-294
• Salthouse, T. A. (2006). Mental Exersice and Mental Aging: Evaluating the validity of the "use it or lose it" hypothesis. Perspectives on Psychological Science, 1, 68-87
• Santrock, J. W. (2012). Yaşam Boyu Gelişim. Çeviri Editörü: G.Yüksel, Ankara: Nobel Yayınları.
• Selekler, K., Cangöz, B.; Uluç, S. (2010). Montreal Bilişsel Değerlendirme Ölçeği (Mobid)‘ Nin Hafif Bilişsel Bozukluk Ve Alzheimer Hastalarının Ayırt Edebilme Gücünün İncelenmesi. Turkish Journal Of Geriatrics, 13,166-171
• Schultz, S.A. Ve Diğ. (2015). Participation İn Cognitively-Stimulating Activities İs Associated With Brain Structure And Cognitive Function İn Preclinical Alzheimer’s Disease. Brain Imaging And Behavior , 9, 729–736
• Stine Morrow, E.A.L., Parisi, J.M., Morrow, D.G., Greene, J. ; Park, D.C. (2007). An Angagement Model of cognitive optimization through adulthood. Journals of Gerontology B: Psychological Sciences and social sciences, 62, 62-69
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2014).İstatistiklerle Yaşlılar 2014. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.