YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ’NDE TEORİK ÇERÇEVE VE HEDEF OLGU SORUNSALI

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 96 - 104, 30.06.2025

Said Altınışık

Öz

Bu makalede (Yönetim) Bilişim Sistemleri alanının bir akademik disiplin olarak alan-özgü bilgi üretme yetkinliği sorgulanmaktadır. Alanın bir ‘inter-disipliner’ alan olduğu ifade edilmesine karşın, etkileşimde olduğu alanlardan farklı, onu ayırt edici, yetkin bir bilgi üretme pratiği geliştiremediği gerçeği farklı açılardan dile getirilmektedir. Alana yöneltilen bu eleştirilere karşı alan için hem odaksızlık sorununu gidermek hem de teorik çerçevesini netleştirmek yolunda alan için bir hedef olgu belirleme ihtiyacı dile getirilmektedir. Bu hedef olgunun ise bilgi teknolojilerinin sosyal sistemlerde vücut bulduğu ‘dijital yapıtlar’ olabileceği ve bu dijital yapıtlar olgusunun karmaşık yapılarını çözümleme ve kavramsallaştırma görevinin Bilişim Sistemleri disiplininde olması gerektiği ifade edilmektedir. Bu hedef olgu incelemesinin sonraki çalışmaları daha odaklı hale getirebileceği, alan içi bilgi üretimini daha verimli kılacağı öne sürülmektedir. Son olarak teknik yapıları, sosyal sistem içerisinde kurgulamak, iki yapı arasındaki etkileşimleri anlamanın küresel olduğu kadar, her kültür ve sosyal bağlam için de ayrıca incelenmesi gerektiği, bunun da bilişim sistemleri disiplini için önemli bir inceleme alanı olduğu dile getirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yönetim Bilişim Sistemleri , Bilişim Sistemleri , YBS Kimlik Krizi , Hedef Olgu

Etik Beyan

Makale IMISC 2024 11. YBS Yönetim Bilişim Sistemleri Konferansı'nda (Ekim 24-26, Konya) sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Onun haricinde hiçbir yerde yayınlanmamıştır.

Kaynakça

• Aldrich, H. E. (1999). Organizations Evolving. CA: Sage Publications.
• Baskerville, R., Myers, M., ve Yoo, Y. (2020). Digital first : the ontological reversal and new challenges for IS research. MIS Quarterly, 44(2), 509–523.
• Benbasat, I., ve Weber, R. (1996). Research Commentary: Rethinking “Diversity” in Information Systems Research. Information Systems Research, 7(4), 389–399.
• Benbasat, I., ve Zmud, R. W. (2003). The identity crisis within the IS discipline: Defining and communicating the discipline’s core properties. MIS Quarterly: Management Information Systems.
• Benbya, H., Nan, N., Tanriverdi, H., ve Yoo, Y. (2020). Complexity and information systems research in the emerging digital world. MIS Quarterly: Management Information Systems, 44(1), 1–17.
• Bostrom, R. P., ve Heinen, J. S. (1977). MIS problems and failures: A socio-technical perspective. Part I: The causes. MIS Quarterly, 1(3), 17–32.
• Davis, G. B. (2000). Information Systems Conceptual Foundations: Looking Backward and Forward. In Organizational and Social Perspectives on Information Technology (pp. 61–82).
• Dearden, J. (1972). MIS Is a Mirage. Harvard Business Review.
• Dennis, A. R., Fuller, R. M., ve Valacich, J. S. (2008). Media, Tasks, and Communication Processes: A Theory of Media Synchronicity. MIS Quarterly, 32(3), 575–600.
• Duralı, T. Ş. (2020). Felsefe-Bilimin Odağında Metafizik (2. Baskı). İstanbul: Şule Yayınları.
• Faulkner, P., ve Runde, J. (2019). Theorizing the digital object. MIS Quarterly: Management Information Systems, 43(4), 1278–1302.
• Goodhue, D. L., ve Thompson, R. L. (1995). Task-technology fit and individual performance. MIS Quarterly: Management Information Systems, 19(2).
• Grover, V., ve Lyytinen, K. (2015). New State Of Play In Information Systems Research The Push To The Edges. MIS Quarterly, 39(2), 271–296.
• Introna, L. D. (2011). Hermeneutics and Meaning-Making in Information Systems. In The Oxford Handbook of Management Information Systems: Critical Perspectives and New Directions.
• Kallinikos, J., Aaltonen, A., ve Marton, A. (2013). The ambivalent ontology of digital artifacts. MIS Quarterly: Management Information Systems, 37(2).
• Orlikowski, W. J., ve Iacono, C. S. (2001). Research Commentary: Desperately Seeking the “IT” in IT Research - A Call to Theorizing the IT Artifact. Information Systems Research, 12(2), 121–134.
• Orlikowski, W. J., ve Scott, S. V. (2008). Sociomateriality: Challenging the Separation of Technology, Work and Organization. The Academy of Management Annals, 2(1).
• Sarker, S., Chatterjee, S., Xiao, X., ve Elbanna, A. (2019). The sociotechnical axis of cohesion for the IS discipline: Its historical legacy and its continued relevance. MIS Quarterly: Management Information Systems, 43(3), 695–719.
• Straub, D. (2012). Does MIS Have Native Theories? MIS Quarterly, 36(2).
• Tarafdar, M., ve Davison, R. M. (2018). Research in information systems: Intra-disciplinary and inter-disciplinary approaches. Journal of the Association for Information Systems, 19(6).
• Taylor, H., Dillon, S., ve Van Wingen, M. (2010). Focus and diversity in information systems research: Meeting the dual demands of a healthy applied discipline. MIS Quarterly: Management Information Systems, 34(4).
• Tilson, D., Lyytinen, K., ve Sørensen, C. (2010). Digital infrastructures: The missing IS research agenda. Information Systems Research.
• Weber, R. (2003). The Problem of the Problem. MIS Quarterly, 27(1)
• Yoo, Y. (2012). Digital Materiality and the Emergence of an Evolutionary Science of the Artificial. In Materiality and Organizing: Social Interaction in a Technological World.